, patriotten en oranjeklanten, meekraptelers en kanalengravers een bont mozaïek vor
men. De jongste geschiedenis komt aan bod in uiteenlopende onderwerpen als de schilder Mondri
aan in Domburg, de Tweede ... Wereldoorlog, Zeeuwse Molukkers en de Watersnood van 1953.
De historie van Zeeland heeft raakvlakken met de nationale geschiedenis, maar wijkt daarvan
soms ook af. Zo kwam de industrialisatie in Zeeland laat op
Meer dan de Tweede Wereldoorlog betekende de watersnoodramp een omwenteling voor het
achtergebleven Zeeland.
was
algemeen bekend. Maar er was geen
geld voor dijkherstel; we hadden
immers net de Tweede Wereldoorlog
achter de rug. De tweede oorzaak was
de geweldige storm. Het heeft 32 uur
lang aan één stuk door ... vaak denk
aan de ramp? Als het heel hard waait,
ja. Bang? Nee, ik ben niet bang meer. Je
wordt hard, misschien wel onverschillig.
Ik heb al zoveel meegemaakt: de Tweede
Wereldoorlog, de watersnoodramp
mogelijk vingerafdrukken genomen die vergeleken konden worden met de nog
beschikbare vingerafdrukken, die gebruikt waren voor de persoonsbewijzen uit
de Tweede Wereldoorlog. Op 23 maart waren nog 485 mensen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de staat van de dijken verzwakt. Ook de gebrekkige
communicatie vertraagde de hulpverlening en de omvang van de ramp was onduidelijk.
Tweehonderdvijftig duizend
Hij vervolgt: 'Van psychische nazorg
was destijds geen sprake. Eigenlijk is dat
merkwaardig. Want het klimaat was er
wel degelijk naar. Denk maar eens aan de
ervaringen na de Tweede Wereldoorlog,
de
Dat ze braken was in de eerste plaats volgens hem te
wijten aan het eeuwenoude adagium 'elc sinen dike'
- een kortzichtigheid die zich tot over de Tweede
Wereldoorlog over de polders uitstrekte
in de Tweede Wereldoorlog
moesten ze nu voor de tweede keer
hun huis schoonmaken en laten
boeken over de Tachtigjarige Oorlog en over de Tweede Wereldoorlog.
Ook de watersnoodramp die in 1953 Zuid-West Nederland getroffen
heeft, is onderwerp van tal van boeken. Er verschenen al in 1953
zeker
de inundatie tijdens
de Tweede Wereldoorlog zware waterschade
hadden opgelopen. In Nieuwerkerk gingen
enkele contraboeken (dubbelexemplaren van
registers) verloren. Het archief van de Neder
lands
ook Duitsers actief.
De wonden van de Tweede
Wereldoorlog worden daarbij in enkele
Veel dijken in het zuidwesten van Nederland verkeren in die tijd in slechte staat.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vele ook nog ernstig beschadigd geraakt.
... de
Hoeksche Waard zoals wij die kennen zijn bestaan te danken aan zo'n stormvloed.
De Tweede Sint Elisabethsvloed van 1421 geeft aanleiding om in de volgende decen
nia bestaande dijken te verbeteren
daarbij 139 mensen om
het leven. De zwaarst getroffen gemeente
was Numansdorp, waar 56 mensenlevens
vielen te betreuren.
In de jaren vijftig is Nederland nog hard
bezig met de wederopbouw na de Tweede ...
Wereldoorlog. De sfeer in die tijd is er een
van mouwen opstropen en niet kletsen,
maar doen. Vandaag, vijftig jaar later,
neemt het aantal mensen dat de ramp
bewust meemaakte en het nog kan
navertellen
Hij vervolgt: 'Van psychische nazorg
was destijds geen sprake. Eigenlijk is dat
merkwaardig. Want het klimaat was er
wel degelijk naar. Denk maar eens aan de
ervaringen na de Tweede Wereldoorlog,
de
De schrijver voer in de Tweede Wereldoorlog als jongste matroos op de beroemde
onderzeeër Hr.Ms. 021Als een kat met negen levens is Wijnand, een gelovige
jongen, de oorlog doorgekomen. Al die tijd ... Tweede Wereldoorlog. De vraag wat de Heere wil staat centraal in huize Bolaan. Er
tot zijn
dood toe gewoond heeft. Mevrouw
Dane heeft vanaf haar geboorte tot
haar 32e jaar dus dagelijks met Pot
appel verkeerd en beschouwde
'Oom Leen' als haar tweede vader.
Het was jammer dat we niet ... Wereldoorlog als gevolg van het be-
zigzijn met land en volk temidden
van de oorlogsdreigingen.
Gedacht werd aan het gebruik van betonnen
caissons, welke reeds dikwijls met succes zijn toe
gepast in de Nederlandse waterbouwkunde na de
tweede wereldoorlog.
Er komt echter een tijd dat al
deze herinneringen verflauwd zul
len zijn, zoals ook de herinnering
aan de meest tragische episoden
uit de tweede wereldoorlog, aan
Wij kwamen toen aan de overkant aan en daar lagen boten, die nog uit de
tweede wereldoorlog dateerden. Dat waren boten die bedrijven hadden laten
Als 'amateur-radiomaker' heb ik onlangs, samen met een 'collega', het klankbeeld
'43 - '45 gemaakt. Deze vertelt zowei de opkomst en ondergang van Adolf Hitler als die van het
Derde Rijk, de Tweede ... Wereldoorlog, D-Day in Normandië, de ontstaansgeschiedenis van Joden in
Groningen en hun uitroeiing, de hongerwinter en de bevrijding.
In dit verband wil ik even aanstippen een vraagstuk, dat in de jaren na de tweede
wereldoorlog in steeds breder kringen aan de orde is gekomen: de z.g. adoptie van een
kind in een kinderloos gezin ... -voudig. Allereerst dient dit onderscheid opdat én de man én de vrouw, ieder
op eigen wijze, liet beeld Gods zo rijk mogelijk dragen. In de tweede plaats heeft God
dit onderscheid geschapen, opdat man en vrouw zouden
Na beëindiging van de tweede wereldoorlog, ma het ontstaan der
oorlogsschade dus, is er geleidelijk aan wijziging gekomen in het reohts-
karakter van het uitgeven van fust en emballage tegen
VRAGEN van het lid der Tweede Kamer, de heer Van der Peijl,
in verband met de afwikkeling van de z.g. „naschade", ontstaan ten
gevolge van de inundaties gedurende de jongste wereldoorlog, respec ... AFWIKKELING VAN DE ZOGENAAMDE „NASCHADE", ONTSTAAN
TEN GEVOLGE VAN DE INUNDATIES GEDURENDE DE JONGSTE
WERELDOORLOG, RESPECTIEVELIJK DE WATERSNOODRAMP
gevolg is van
de inundaties tijdens de tweede wereldoorlog, zal een soortgelijke rege
ling krachtens artikel 102 van de Wet op de Materiële Oorlogsschaden2)
worden vastgesteld. Aangenomen mag worden, dat ... (Aanhangsel tot het Verslag van de Handelingen der Tweede Kamer,
Deel I, Zitting 1958-1959, bladz. 61, nr. 32).
gevoelige natuur bezat,
hebben de oorlogservaringen hem ge
hard en tot op zekere hoogte verhard.
Hij" werd zakenman en had succes.
Tijdens de tweede wereldoorlog was
hij eerst in een belangrijke functie ... kunnen keren met
behulp van een zekere hardhandigheid
in de. politiek. Helaas voor hem,
bewijzen de omstandigheden, dat de
methoden van 1900 niet meer deugen
voor de tweede helft van de twintigste
eeuw
Mevr.Nimitz, echtg. van Admiraal- Nimitz de Am.opperbevelhebber
in het gebied van de Stille Oceaan in de Tweede Wereldoorlog
heeft voorzitterschap aanvaart van Comité "Vriendschap voor
Nederland
Mevr.Nimitz, echtg. van Admiraal Nimitz de Am,opperbevelhebber
in het gebied van de Stille Oceaan in de Tweede Wereldoorlog
heeft voorzitterschap aanvaart van Comité "Vriendschap voor
Nederland
Pas jaren na het einde van de
Tweede Wereldoorlog werd
in Nederland in bredere kring
iets bekend over de beproe
vingen die de Nederlandse
burgers en militairen en ook
vele duizenden inheemsen
moesten
stijl verdient zijn epos over
een 'vergeten' dodenspoorweg uit de
Tweede Wereldoorlog een eervolle plaats
onder de documents humains van na de
oorlog. Vooral de objectieve benadering
van het drama is in
tweede wereldoorlog losbarstte was het
fenomeen van een vliegende bom volledig
in de vergetelheid geraakt. Behalve dan
voor nazi-Duitsland. Daar had men het
Franse octrooi weten te bemachtigen.
Het waren
Tweede Wereldoorlog nog vers in het geheugen
lag; de Duitsers waren uiteraard niet erg populair bij de bevolking. Daarom is het
begrijpelijk dat hun aanwezigheid door de media een beetje is 'weggemoffeld
16) Tijdens de tweede wereldoorlog zijn in Zeeland 7082 woningen verwoest,
d.i. 15,6% van de totale woningvoorraad in Zeeland op 1 Januari 1940.
Toen de Franse regering in het begin van de tweede wereldoorlog
het voornemen opvatte om de grote lijnen voor de naoorlogse energie-
politiek vast te stellen, heeft zij ook aandacht willen schenken
De periode der eigenlijke invasie is thans
afgesloten en de vier Amerikaansche, Brit-
sche en Canadeesche legers, die op dit slag-
veld opereeren, zijn er in geslaagd het lang
aangekondigde tweede ... 's vijanden staan voor
de poorten van Parijs. Daarmede naderen zij
He rivier, die in den wereldoorlog een begrip
werd van onzegbaren heldenmoed, de Somme,
d.w.z. het voorveld van de Nederlanden. Gij
zult uw
Ame
rikanen, met wie wij reeds in den eersten
wereldoorlog en in het eerste deel van
dezen oorlog gestreden hebben."
...
heraadslaagd is over een reeks acties voor
het gebruik van arheidskrachten in
Duitscihland zoowel als in de bezette ge
bieden. De bijeenkomst had ten doel een
duidelijke afbakening voor het tweede
halve jaar van
De militaire medewerker van het D.N.B.,
Hallenslehen, schrijft, dat de algemeene
Europeesche oorlogssituatie aan het begin
van de vijfde invasieweek en kort voor het
einde dcr tweede week van het ... eerste wereldoorlog ver-
toonc, gaat hoc niet aan, de oorlogstoonee-
len afzonderlijk te beschouwen, los van het
strategische geheel.
Wij vernamen de tijding van het over
laden van onzen oud-stadigenoot den heer
A. C. Lensen, die hier in, de laatste jaren
voorafgaande aan en tijdens den vorigen
wereldoorlog een vooraanstaande ... Ten tweede: Een-opgave van de verloren gegape beteelde
opipervlakte en de daarvan verkregen opbrengst groenten
of fruit welke door andere oorzaken zijn komen Le ver-
valien. In beide gevallen wordt
lucbtbeschermingswacht met de handen op
den rug geboeid en zittend op hun stoelen
vastgebOnden. Intusschen bevrijdde een
tweede groep daders den gevangene. Toen
Kranenburg en Wieringa vernamen, dat de
bevrijding geiukt ... Wanneer men zich dan afvraagt, waar-
om het Duitsche Rijk in den eersten
wereldoorlog ineenstortte, moet men er
toe komen de oorzaak te wijten aan het
ontbreken van een bindende wereldbeschou-
wing
Bij den afweer van een vijandelijke actie
tegen het voor de kust van Dalmatie ge
legen eiland Solta heeft het tweede batal-
jon van een Hannoversch regiment grena
diers onder bevel van den kapitein ... In een andere wijk van de stad werd de
St. Gertrudiskerk voor drie kwart vernie
tigd. Ook de moderne kerk O. L. Midde-
lares, die na den eersten wereldoorlog werd
gebouwd, is haast volledig verwoest.
SS-Gruppenfiihrer en luitenant-generaal
der Waffen-SS Gille werd reeds in den eer-
sten wereldoorlog onderscheiden met het
ijzeren kruis eerste en tweede klasse. De
hierbij behoorende spangen ... DCITSCHL A NHS „TWEEDE FRONT".
Gouwleider Adolf Wagner werd in 1890
geboren in Lotharingen. Den wereldoorlog
maakte hij mede aan het Westelijke front,
waar hij verscheiden'e malen zwaar gewond
werd en beide ijzeren kruisen ... Het tweede groote middel der oorlogs-
financiering, het crediet, had men derhalve
slechts voor nog geen 50 pet. der oorlogs
uitgaven behoeven te gebruiken. Wij heb
ben niet, aldus ging de minister
NA-UITREIKING
TWEEDE DISTRIBUTIESTAMKAARTEN
... De Burgemeester van TERNEU1Z1ESN
maakt bekend, dat de na-uitreiking der
Tweede Distributiestamkaarten op onder-
staande dageri zal plaats hebben in de
Raadzaal van het Gemeentebuis:
De schaduw van het tweede front, die
over het Oostelijke en het Zuidelijke front
hangt, ziet men aan Duitschen kant duide-
1-ijk. Wanneer en waar zich achter de scha-
auw het werkelijke tweede front ... In zijn verdere uiteenzettingen zeide
Rijksminister dr. Seyss-inquart o.a.: „Ook
de Deutsche Akademie staat in het gebeu-
ren van dezen tijd en in de beslissing van
den tweeden wereldoorlog
vroegere Russische gouvemement Jekate
rhroslaw Cherson en Taurie is gestadig
oestegen en bedroeg bij het uitbreken van
den eersten wereldoorlog lOJJ m^t een be-
vnlkino- van onsreveer 600 ... besluit van 15 October 1943^van
de secretarissen-generaal van de_deParte
menten van Justitie en van Fmancien
inzake het loterijbedrijf en bet tweede
voorscbriften geeft voor de staatslotenj.
De wereldoorlog van het jaar 1939 zal
eens in de geschiedenis worden opgeteekend
als een reusachtige herhaling van het
proces tegen de partij in het jaar 1924.
Evenals toentertijd deze aanval, die ... zakelijk,
omdat de geallieerden sinds jaar en dag
him heele strategie op de invasie hebben
toegespitst en thans sterk genoeg kunnen
worden geacht om een kans te wagen en
ten tweede, omdat de Sovjet-Unie, in
een strijd voor dit land zelf, doch voor gehee
Europa is, wint. In het tweede geval zou
Sovjet-iRusland overwinnaar zijn De dooi
bepaalde Engelsche bladen uitgestrooide op-
merkingen, dat Sovjet ... De vernielende Joodsche Ahasverus zou dan
in een tweede triomfeerend Poerimfeest zijn
vreugde kunnen uiten over de verwoestmg
van Europa. Dat echter het Duitsche volk
thans in staat is dezen
De voormalige vice-president der Vereenig
de Staten, Wallace, heeft indertijd reeds ge-
waarschuwd voor het .gevaar van een ,,derden
wereldoorlog", waarbij hij ronduit de Sovjet-
Unie als de ... De chef van den algemeenen staf, kolonel
der Staatspolitie, P. J. Kooymans, vertrekt
over eenige dagen voor de tweede maal vrij-
v/illig naar het Oostelijk front. Gedurende zijn
afwezigheid zal zijn
zonder die capitulatie van destijds zou aan den
eersten wereldoorlog een einde zijn gekomen,
maar dan zeker niet tot ongeluk, maar ten
gunste van het Rijk. Ditmaal is gelukkig het
gevaar van ons weggenomen.
... Zij worden aangevuld door het werk der
millioenen van onze arbeiders, die in de eerste
plaats den soldaat wapens en munitie leveren.
In tegenstelling tot den wereldoorlog, toen wij
in 1918 tegenover
. Goebbels verklaart,
dat deze tijd begonnen is met den eersten
wereldoorlog en dat het einde voorloopig nog
niet te overzien is.
... werkloosheid en inflatie tot de
nieuwe ordening in Duitschland en vervolgens
door de eeuwige vijanden van het Duitsche
Rijk tot een tweede. continenten omvattend,
gewapend conflict. Tronen en altaren stortten
de consumptiewaren mocht behooren, moet u
van uw lijstje schrappen. Ook het overige is
weliswaar z6er, zeer moeilijk, maar misschien
dat ik uit de tweede hand..."
... geen winst en heb
ben geen gedachten aan een territoriale expan-
sie. Het is hun doel dat Japan alle eilanden
in de Stille Zuidzee, die het sedert het begin
van den eersten wereldoorlog in 1914 in zijn