w< eerzien Verdwenen beroepen... de veerman VSBfonds, ^Zeeland Monuta Helpt Kijk uit naar de volgende editie Colofon Zeeuws Weerzien verschijnt in maart, juni, september en december. Van alle eerder verschenen edities kunt u, zo lang de voorraad strekt, een gratis exemplaar ophalen bij 'Het Zeeuws Kado', Kreukelmarkt 12 in Goes (geopend op dinsdag en op donderdag t/m zaterdag van 11.00-17.00) en bij het Zeeuws Archief, Hofplein 16 in Middelburg (geopend op dinsdag t/m vrijdag 10.00-17.00). Drs. P. bezong het beroep in zijn lied Veerpont (heen en weer): 'De oever waar we niet zijn noemen wij de overkant. Die wordt dan deze kant zodra we daar zijn aanbeland.' De meeste lezers zullen op het schoolplein van de lagere school nog wel eens gezongen hebben: 'Schipper mag ik overvaren, ja of nee? Moet ik dan ook tol betalen, ja of nee?' Bij het spelletje over- lopertje, dat hierbij hoorde, bepaalde de 'schipper' die de anderen moest tikken vervolgens hoe er overgestoken moest wor den. Mochten er nog kinderen zijn die dit spel nu nog spelen, dan zal het beroep van veerman hen in ieder geval nog weinig zeggen. De kleine overzetveren zijn, behoudens de bootjes die alleen in het toeristenseizoen varen, inmiddels verdwenen en vervangen door grotere schepen, bruggen of snelle wegverbin dingen. Toen Zeeland nog een eilandenrijk was deden heel wat veermannen hun werk in de provincie, tot in de jaren zestig. Onder veerman wordt hier verstaan een beurtschipper, maar ook wel zijn schip of iemand die met een pont of schouw mensen overzet. Dat gaat niet over de kapitein van het veer Vlissingen-Breskens of Kruiningen-Perkpolder, maar over iemand die in zijn eentje een veerdienst onderhoudt. Die vaart ook niet met een schip, maar met een boot, die steeds dezelfde overkanten aandoet. Bargeboot Zelfs tussen de steden Vlissingen en Middelburg werd met de Bargeboot rond 1890 nog een veerdienst onderhouden over het Kanaal door Walcheren, net als tussen vele andere plaatsen in Zeeland. Tot na de oorlog waren er bijvoorbeeld veerdiensten tussen Oud- en Nieuw-Vosse- meer, St. Annaland - Bruinisse, Anna-Jacobapolder - Zijpe, Katse veer - Kats, Zierikzee - Colijns- plaat, Stavenisse - Ouwerkerk, Wolphaartsdijk - Kortgene en Gorishoek-Yerseke, om er enkele te noemen. Die veerdiensten waren aanvankelijk eenvoudige houten bootjes, zoals die van de Arnemuidse veerman J. la Soe die voor de oorlog de visleursters uit het dorp over de Arne bracht, zodat ze naar de Middelburgse markt konden. Later werden dit grotere gemotoriseerde vaar tuigen waarmee ook een of enkele auto's meegenomen konden worden, want de veren waren er niet alleen voor personen, maar ook voor goederen en diensten. Veerman J.C. Boomsluiter, onderhield rond 1960 de veerdienst Stavenisse - Hoek van Ouwerkerk voor voetgangers, rijwielen en motorrijwielen. Destijds de kortste verbinding tussen Tholen en Schouwen- Duiveland. Veerman Kees Noordhoek nam in 1948 de veerdienst Katseveer-Kats over van Jaap van Wieringen. De daar gebruikte vijf ton zware en veertien meter lange motorboot Katsplaat was afkomstig van de Rotterdamse Droogdok Maat schappij. Zijn zoon Cor was de laatste veerman op deze veer dienst, die opgeheven werd bij de opening van de Zandkreekdam. De functie van veerman ging, zoals dat bij andere beroepen ook gebeurde, soms over van vader op zoon. Ook schipper Herman Berrevoets nam het stokje nog begin jaren zestig over van zijn vader Jacob. Beiden onderhielden de veerdienst tussen Zierikzee en Colijnsplaat. Schipper Gerard M. Larooy was eind jaren vijftig zelfs de zoveelste telg in het bedrijf van zijn familie dat het veer Gorishoek-Yerseke sinds 1792 onderhield. Nog in september 1959 verhuisde hij naar Scherpenisse om daar de veerdienst met De Zeemeeuw en de Wuta (Wacht Uw Tijd Af) in de drie zomermaanden te onder houden. Dit veer werd in 1962 opgeheven. Heel wat Zeeuwse veermannen ontleenden aan hun beroep ook hun bijnaam. In 1889 begon veerman Quist het overzetveer tussen Duiveland en Nieuw- Vossemeer. Hij zou dit een kwarteeuw volhouden. Met grote welwillendheid hielp hij zijn klanten door ijsgang en ruw weer het water over. Hij werd bijgestaan door de bekender geworden 'Piet de Veerman,' die tussen 1878 en 1914 actief was als veerman. Deze man - type ruwe bolster, blanke pit - stond bekend om zijn eeuwige gemopper, maar was toch altijd op zijn post en bereid mensen over te zetten. Waarschijnlijk stonden de meeste veermannen onder de bijnaam Piet de Veerman bekend, want ook Piet van de Bogaard deed rond 1935 onder die naam zijn werk op de veerdienst tussen St. Annaland en Bruinisse. In 1920 stopte veerman P. Overbeeke met het overzetten van mensen in Oud-Vossemeer. Ook hij stond bekend als Piet de Veerman. Haventje de Val De meeste veermannen staakten hun beroep in de jaren zestig. Zeeland was met wegverbin dingen grotendeels ontsloten. Toch werd nog in 1959 aan het haventje de Val een nieuw wachtlokaal gebouwd voor de veerdienst Zierikzee-Kats. Amper zes jaar later zou de Ooster- scheldebrug er liggen. Die trok meteen zoveel gebruikers dat het wachtlokaal in functie bleef als restaurant met terras met uit zicht over de Oosterschelde, en die functie heeft het gebouw nog steeds, waarmee het een herinnering is geworden aan verdwenen veerdiensten en veer mannen. door: Johan Francke ZEEUWS Zeeuws Weerzien is een gratis krant vol verhalen over het Zeeland van de vorige eeuw. Om zelf te lezen, of als aansporing om samen met anderen herinneringen op te halen. De krant verschijnt 4X per jaar in een oplage van 50.000 exemplaren en wordt verspreid in heel Zeeland: in de vestigingen van Bibliotheek Zeeland, zorg- en welzijnsinstellingen, gemeente- huizen, wachtkamers van huisartsen en fysiotherapeuten, musea, boekhandels en bij diverse lokale ondernemers. Een overzicht van distributiepunten, alsmede een digitale versie van de krant, treft u op onze website. De krant komt tot stand dankzij de inzet van een groot aantal vrijwilligers en i.s.m. Stichting Feest van Herkenning, die bijeenkomsten organiseert waarbij het delen van herinneringen centraal staat. Uitgever Stichting Zeeuws Weerzien Voorzitter Frans van de Velde Postbus 33, 4350 AA Veere www.zeeuwsweerzien.nl secretariaat@zeeuwsweerzien.nl Eindredactie Jan van Damme Redactie Peter Blom, Zeeuws Archief Johan Francke, ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland Vormgeving Leo Minnaard Ramon de Nennie, decreet Druk en advertentieverkoop Meulenberg Media, Patrick Joossens verkoop@meulenberg.nl Coördinatie Hanneke de Vroe, Zeeuws Weerzien redactie@zeeuwsweerzien.nl Bij het samenstellen van deze krant is met zorg getracht alle rechthebbenden m.b.t. beeld- en archiefmateriaal te achterhalen. Mochten personen of instanties desondanks van mening zijn dat (foto)rechten zijn geschonden, dan kunnen zij zich wenden tot de redactie via redactie@zeeuwsweerzien.nl Deze editie is mede mogelijk gemaakt door Provincie iedereen doet mee stichting BRENTANO'S steun des ouderdoms J^uiiilirfuubs Hnrgronjr STICHTING HET R.C. MAAGDENHUIS Schipper Kees Noordhoek op de Katsplaat, verzorgde de veerdienst tussen Kats en Katseveer Foto:Jaqueline Midavaine, 1961, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 91061 Vader op zoon Bronnen: ZB, Krantenbank Zeeland (Zierikzeesche Nieuwsbode, 27 maart 1914 en Ierseksche en Thoolsche Courant, 20 maart 1920), en Beeldbank Zeeland. ScUpp ik o

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2020 | | pagina 3