Verdwenen beroepen... de klompenmaker
Weerzien
°Ss f
laüHsa
Kijk uit naar
de volgende
editie
Colofon
^Zeeland
Joseph van Boven was na
de oorlog een van de laatste
ambachtelijke klompen
makers. Hij had zijn werk
plaats in Sint Jansteen, waar zijn
vader Camille het bedrijfje in
1924 startte. Als we Joseph
mogen geloven was zijn beroep
zijn leven. Staand voor de stad-
huistrap voor zijn trouwen sprak
hij tot zijn vrouw Irene Bock dat
hij zijn hart had verpand aan de
klompen: 'u zult zijn klompen
moeten dragen, anders bent u
geen echte klompenmakers-
vrouw.
In de streek werden de klompjes
niet alleen gedragen maar ook
gebruikt om de doopsuikers in te
stoppen die de meters (doop-
moeders) aan kinderen, vrienden
en familie uitdeelden. Vroeger
was het heel gewoon om op
klompen te lopen. Regionaal
waren er zelfs verschillen tussen
de klompen: puntige, stompe,
model kano en zondagse
klompen. Omdat mensen geen
vervoer hadden legden ze grote
afstanden af en sleten de
klompen snel. Met de komst van
de fiets en de auto liep de
verkoop van klompen terug.
Door gebrek aan leer liep de ver
koop tijdens de Tweede Wereld
oorlog weer op. In een tijd dat het
wegdek nog nat en onverhard
was hield je droge voeten en de
klompen zakten niet zo diep weg
in de modder. Groot voordeel
was dat je er niet snel koude
voeten in kreeg, zeker niet als je
de klompen opvulde met stro.
Rond 1900 waren er nog tien
duizenden klompenmakers die
voor de vijf miljoen inwoners
van Nederland vier miljoen paar
draagklompen per jaar maakten.
In 1968 waren er in Nederland
nog 216 klompenmakers over en
in 1949 telde Zeeland nog 44
machinale klompenbedrijven
met circa 250 man personeel. Er
woonden vooral veel klompen
makers aan de grens met België,
waar ze kloefklappers werden
genoemd. Clinge was de absolute
klompenmakershoofdstad van
Zeeland, waar ooit achttien
klompenmakers tegelijk waren
gevestigd. Rond 1960 was er nog
een korte opleving door het
maken van souvenirklompjes.
Piet Heule, timmerman en klom
penmaker te Nieuwvliet, hield
het halverwege de 19e eeuw
echter al voor gezien en
emigreerde naar Brazilië. Van de
in armoede vervallen man is de
legendarische uitspraak 'op een
dag zullen ze ons vinden.' Daar
bleek geduld voor nodig, want
dat was pas in 1973 het geval.
Probleem met de klompen was
dat halverwege de twintigste
eeuw alleen oude mensen er nog
op bleven lopen, maar jongeren
niet meer.
Was er voor de oorlog nog bijna
overal in de omgeving een
klompenmaker te vinden, na
1945 verdween het ambacht in
rap tempo. Klompenmaker
Vermeulen in Goes stopte er
bijvoorbeeld begin jaren zestig al
mee en Joseph van Boven uit
St. Jansteen als laatste in 1985.
Tegenwoordig worden in
Zeeland op ten minste nog één
adres klompen gefabriceerd,
uiteraard machinaal. Bij Klompen
makerij Traas in Heinkenszand
wordt van wilgen- of populieren
hout solide schoeisel gemaakt
voor in de tuin, op het land of
waar de eigenaar ze naartoe
wandelt.
In de serie 'verdwenen
beroepen' komt deze keer
de klompenmaker aan
bod. Houten schoeisel
voor wie over de kasseien
wilde klepperen.
door: Johan Francke
1 fkT ZEEUWS,
3
Krantenjongen Loek
Barendregt bezorgde
het proefnummer van Zeeuws
Weerzien in het Provinciehuis.
De krant verschijnt in maart,
juni, september en december.
Zeeuws Weerzien is een gratis krant
die 4x per jaar in een oplage van
50.000 wordt verspreid in heel
Zeeland: in alle vestigingen van
Bibliotheek Zeeland, zorg- en welzijns-
instellingen,gemeentehuizen, wacht
kamers van huisartsen en fysiothera
peuten, musea, boekhandels en bij
lokale ondernemers. Een overzicht
van distributiepunten, alsmede een
digitale versie van de krant, treft u op
onze website. De krant komt tot stand
in samenwerking met Stichting Feest
van Herkenning, die bijeenkom
sten organiseert waarbij het delen
van herinneringen centraal staat.
Uitgever
Stichting Zeeuws Weerzien
Voorzitter Frans van de Velde
Postbus 33, 4350 AA Veere
www.feestvanherkenning. info
zeeuws-weerzien
weerzien@feestvanherkenning. info
Eindredactie
Jan van Damme
Redactie
Peter Blom, Zeeuws Archief
Johan Francke, ZB| Planbureau
en Bibliotheek van Zeeland
Vormgeving
Leo Minnaard
Ramon de Nennie, decreet
Druk en advertentieverkoop
Meulenberg Media, Patrick Joossens
verkoop@meulenberg. nl
Coördinatie
Hanneke de Vroe, Zeeuws Weerzien
weerzien@feestvanherkenning.info
Bij het samenstellen van deze krant is met
zorg getracht alle rechthebbenden m.b.t.
beeld- en archiefmateriaal te achterhalen.
Mochten personen of instanties deson
danks van mening zijn dat (foto)rechten
zijn geschonden, dan kunnen zij zich
wenden tot de redactie via weerzien@feest-
vanherkennnig.info.
Deze editie is mede
mogelijk gemaakt door
Stichting
de Godshuizen
Kloefklappers
Kloefklappers
Toen liepen
we nog
op hou
Klompenmaker De Couwer uit Clinge aan het werk, 18 september 1965 Foto C. Kotvis,ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 97819