Da was nog eens spannend ee eerzi 5 door: Jan van Damme In elk nummer van Zeeuws Weerzien plaatsen we een fragment uit een boek van een Zeeuwse auteur. Schrijver Oek de Jong (1952) groeide op in Goes. In zijn roman 'Pier en Oceaan' (2012) speelt die jeugd in Zeeland een grote rol. De roman werd bekroond met de Gouden Uil, de F. Bordewijk-prijs en de Zeeuwse Boeken prijs. Hieronder volgt een fragment, waarin hoofdpersoon Abel aan de zomerse kust van Domburg verzeild is geraakt. Na het zwemmen beklom Abel een van de paal hoofden. Halverwege het strand, bij een zandrug waar de palen grotendeels in waren verdwenen, kon hij er gemakke lijk op klimmen. Samen met Otto liep hij over het paalhoofd de zee in, hij over de ene rij, zijnbroer over de andere. Ze spreidden hun armen om in evenwicht te blijven en stapten van de ene paal naar de andere. Tussen de palen woelde de zee. Ze passeerden de plek waar de golven schuimend over de basaltblokken stroomden, de plek waar ze braken, de plek waar ze, steeds hoger opge stuwd, door de palenrijen scho ven. Het wond hem op. Hij liep steeds verder de zee in, weg van het strand, weg van de mensen. Ze stonden stil. Vlak voor hen verdween het paalhoofd onder water. Abel keek naar die ene paalkop die nu eens onder water verdween en dan weer boven- kwam. Hij stelde zich de rijen palen onder water voor. 'Hoe ver zou het doorgaan?' vroeg hij zich hardop af. 'Nog wel een eind,' zei Otto, 'want het is nu vloed.' Zwijgend stonden ze te kijken naar de zee, het licht van de ondergaande zon op hun gezich ten. Van jongs af aan hadden ze samen naar dingen staan kijken - naar draglines en heimachines, naar polsstok springende jongens, naar waterpoloërs in het kanaal - en ze konden het nog steeds, zwijgend naast elkaar staan. Behoedzaam liet Abel zich door zijn knieën zakken, steunde met zijn handen op de rand van de paal en ging zitten. Otto volgde zijn voorbeeld. Abel keek langs de paal omlaag, naar het gedeelte onder water, begroeid met wier, en verloor zich in staren. Er dreef een school blauwe kwallen het paalhoofd in. Met elke golving van het water kwamen ze dich terbij. 'Zet nou eindelijk dat idiote bril letje eens af,' beval zijn moeder. Al weken ergerde Dina zich aan het ziekenfondsbrilletje met de bruin gecoate glazen dat haar oudste bij wijze van zonnebril was gaan dragen. Hij droeg het ook in huis. Het montuur was van draadstaal, de poten met het buigzame uiteinde werden achter de oren gehaakt. Dit type bril herinnerde haar aan armoede, aan armoedige mensen. Nu waren zulke brillen in de mode onder jongeren. Abel had er een opgeduikeld en vond zichzelf hoogst interessant met dat ding op zijn neus. Ze had hem betrapt terwijl hij zichzelf ermee in de spiegel stond te be kijken. Ze kon er niet tegen dat hij er zo bij liep. 'Zet dat ding af 'Ik bepaal zelf wat ik op mijn neus heb, mam.' Abel las door in het boek met de foto van een blote zwangere buik op het omslag. Het liefst had Dina het boek met die foto uit zijn handen gerukt en het brille tje van zijn neus gegrist. 'Zet hem af 'Zeg, jongen...' begon zijn vader. Om de spanning niet nog verder op te laten lopen zette Abel het brilletje af. Het begon ook hem zelf tegen te staan. Op school was erom gelachen. Op straat was hij de vrouw van de linksback tegen gekomen, zwoegend op haar fiets, en het was hem niet ont gaan dat ze had moeten glimla chen toen ze dat artistiekerige brilletje op zijn neus ontdekte. Na het eten liep hij in zijn eentje nogmaals over de palen van de golfbreker de zee in. De stilte was dieper geworden. Het was mysterieuzer voor hem dan de eerste keer om zich van het land te verwijderen. Hij passeerde de blauwe kwallen met hun lange uitwaaierende tentakels. Hij kende ze alleen maar dood, glazig, als gestold, in het zand aan de vloedlijn. Zoals hij ze nu zag, doorschijnend in het door schijnende water, had hij ze nooit eerder gezien. Hij liep tot hij op een paal stond waar de zee over zijn voeten spoelde. Hij wilde oplossen, weg zijn, ophou den te bestaan. Hij trok het bril letje uit zijn borstzak en wierp het in zee. Hij bleef staan op de paal en liet zijn voeten wassen door de zee. Maar er gebeurde niets, er veranderde niets. t roenkende al een paor daogen deu t durp. D'r zou een circus kommen. Wao zouen ze die tènte dan zetten? Op de Mart? Allicht nie joengen. Dat za de burge- mêêster glad nie goed vinnen. ,,Nêê, nêê, op 't Laoge Weitje." In 't schoole zaoten wudder d'r natuurlijk over te praoten. Van lêêren kwam d'r niks terechte. „Pakken jullie maar je leesboek", zei de mêêster. As 'n aos ee, wudder uut schoole nao 't Laoge Weitje. 'n Grööte rööie vrachtauto kwam anriejen. Toen de motor afsloeg, sproeng d'r 'n joenge gast uut. Die riep dat me uut de kant mosten. ,,Te gevaarlijk", riep tie, ,,met al die dieren" terwijl hij naor de vracht auto wees. Sies, een man mee 'n sikje die overal bie was, gebao- rende dat me vèrder achteruut mosten. Nao 't eten wee nao 't Laoge Wei tje. Dao vertellende Sies dat vorig jaor de tènte afgebrand was en dat allêêne de pieste was gered. Vandaor dat ze noe in de buten- lucht morgenaovund 'n voorstel- lieng zouen geven. D'n anderen aovund nao 't cir cus. Wat 'n drukte. Allicht, een circus op 't durp. En schöön weertje. Eêst kwaomen d'r gasten mee kaortjes. Of je die goed wou bewaoren. Voo de verlotieng in de pauze. Toen kwaom 'n meisje da over een staoldraod liep. Wel 'n meter of vuuve ööge. 'n Kèrel roffelde op 'n grote trom. Voo de spannieng ee. Toen pakkende ze 'n fiets zonder bannen. ,,Die 'eit dat vast a mêêr gedaon", riep 'n column: Rinus Willemsen Rinus Willemsen uit Biervliet is een van de streektaalspecialisten in Zeeland. Speciaal voor deze krant klom hij in de pen. joengen uut de polder. Iederêên begon te lachen. Sies riep mee z'n Vlaoms accent of 't wat stiller kon worren. Dan kwaomen d'r vier 'onden. Die sproengen deu hoepels en gaoven pootjes. Dan pauze. De verlotieng schoot d'r deze kêêr bie in want de vint mee de prie- zen was nie gekommen! Toen kwaom d'r 'n act mee 'n laomao. Die kon voor- en achteruut lopen en ook spriengen. Sies was noe 'êlemao nie mêêr te 'ouwen. Die klappende en sproeng net als die laomao rond. Die stevende op Sies af en spoog 't 'em in z'n ge zicht. 'k Zag 't gebeuren, want ik stoeng d'r bie. Sies draoiende z'n kop nao de lachende meute en riep: ,,'k Gaon nooit nie meer naor 'n cierk, al wor ik duuzend." En weg was tie. Naor 'uus. Duuzend is tie nie geworren, mao toch wel 'n èndje in de ta- chentig. W teelpws Vlak voor hen verdween het paalhoofd onder water 'Pier en Oceaan' van Oek de Jong is verschenen bij Uitgeverij Atlas-Contact. In september komt de nieuwe roman uit van De Jong: 'Zwarte schuur'. Oek de Jong Foto C. Hovell tot Westervlier.

Krantenbank Zeeland

Zeeuws Weerzien. Feest van herkenning | 2019 | | pagina 5