Uit de Heilige Schrift.
KERK.
Belijdenis en School.
Se Jaargang.
VRIJDAG 7 APRIL 1899.
No. 14.
^Veekblad óewijd aan de ^Belangen der Pereformeerde J^erken
in ^eeland, oord-brabant en j^imburg.
Ds. J. HULSEBOS, Ds. A. LITTOOIJ,
Dr. L. H. WAGENAAR.
Want de HEERE is onze Rechter,
de HEERE is onze Wetgever, de
HEERE is onze KoningHy zal ons
behonden.
Jesaja 33 22.
ONDER REDACTIE VAN
Doch Samuel zeide: Heeft de HEERE
lust aan Brandofferen en Slachtofferen,als
aan het gehoorzamen van de stem des Hee-
ren? Zie, gehoorzamen is beter dan slacht
offer, opmerken dan het vette der rammen
1 Sam. 15 22.
Abonnement per 3 maanden f 0.35. Afzonderlijke nos.
3 cent. Advertentiën van 1 5 regels 30 cent, iedere
regel meer 5 cent. Familieberichten van 1—5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent.
CHRISTUS ONZE HOOGSTE PROFEET.
En zij zeiden tot elkanderWas
ons hart niet brandende in ons,
als hy tot ons sprak op den weg
en als hij ods de Schriften opende
Een bewijs te meer voor de zekerheid der
opstanding is de rijkdom der schatten en ga
ven, dien de Heiland openbaart en aan zyne
jongeren mededeelt. Voor al de zijnen, profeet
priesterkoning, deelt Hij de gaven uit naar
ieders behoefte.
Tot Maria een enkel woord, dat haar troost,
in het midden der discipelen in de avond-samen
komst een gebieden van den „vrede", die alle
vrees verbantop den weg naar Emmaus is
Hij de profeet, inderdaad krachtig in werken
en woorden. Zoo komt Hij als de gezondene
des Vaders, die dood geweest is en zie, Hij
leeft.
Hoe bleken de beide jongeren, die naar Em
maus gingen, onwetend en dwalend bij hun
eigen lichtZij kennen de Schriften, maar ver
staan ze niet. Zij vinden er den lijdenden en
opgewekten Heiland niet in. Zij weten, water
geschied is te Jeruzalemzij hebben gehoord
wat de vrouwen hebben bericht, maar zij mis
sen het oog, om het alles recht met elkander
in verband te brengen. Het Woord kan niet
leeren en troosten zonder den Heiligen Geest.
De Heere Jezus is er noodig, om zijne dwa
lende jongeren te onderwijzen. En, wie is een
Leeraar gelijk Hij Hij leert hun eerst hunne
onkunde verstaan (o onverstandigen) en hunne
onmacht (tragen van harte). Maar Hij is de
almachtige medicijnmeester, die niet alleen de
kwalen ontdekt, maar ook genadig wegneemt.
En zie hier de rijke vruchtHunne oogen
zijn ontsloten, zij aanschouwen en verstaan de
heeriyke overeenstemming van profetie en ver
vulling. Hunne harten gloeien van heilige be
wondering over het genadeplan Gods en des-
zelfs heerlijke vervulling.
En als Hij onderwijst, dan weten wij ook,
dat wy zeiven tot het genadeverbond behooren.
De harten brandden van blijdschap over de
ook voor hen bestemde en aangebrachte ver
lossing.
De Heere Jezus heeft het heil verworven.
Hij is ook de toepasser van het heil. Mocht gij
dat lezer! op Paschen ervaren?
Was de prediking u ten zegen
Dat allen toch leeren verstaan, hoe Hy om
zalig te maken, ook als profeet aan z(jn volk
is gegeven, en als Profeet door hen zal worden
gekend. Hulskbos.
Aan het verhaal der eerste-steenlegging van
de nieuwe kerk der gereformeerden te Vlissin
gen wenschen wij nu nog toe te voegen den
inhoud der oorkonde, door den scriba desKer-
keraads voorgelezen.
Vooraf sprak ZEd. nog het volgende
„Van oude tijden is het gebruik geweest by
het stichten van kerken of gebouwen, zulk een
.feit te vereeuwigen, het zij in eenen gedenk
steen, hetzij in het opmaken van eene oorkonde.
Uitgever:
K. LE COINTRE
MIDDELBURG.
Berichten, Advertentien enz., gelieve men
tijdig, uiterlijk Vrijdagmorgen, bü den
Uitgever in te zenden.
Zulk eene oorkonde werd geschreven op per
kament en in het archief der stichting bewaard
of ook wel als aanwijzende den grondslag der
stichting in het fundament in eenen looden
koker besloten.
De Kerkeraad der Geref. Kerk heeft vermeend
dit oude, in de historie gewortelde gebruik ook
nu te moeten volgen, en tot eer en verheer
lijking Gods heeft hy de navolgende oorkonde
opgesteld, om nu en aan de na ons komende
geslachten de trouw te verkondigen van Sions
God."
OORKONDE.
SOLI DEO GLORIA
Godes kerk te Vlissingen, in den jare 1572
uit zondige banden bevrijd, was na rijken bloei
in later tyd (1816) wederom met de geheele
vaderlandsche kerk onder een onchristelijk juk
gebracht door ontrouw en bondgenootschap
met de wereld.
Doch het behaagde den Heere door den Hei
ligen Geest tot boete te leiden, gepaard met
eenen oprechten terugkeer tot Zijn Woord en
de erkenning van het Koningschap van den
Christus des Heeren over Zyne kerk.
Dit geschiedde in deze nu byna vervlogen
Eeuw.
Geiyk op tal van andere plaatsen brak deze
reformatie ook te Vlissingen door op twee tijd
stippen, in 1852 met de scheiding, den 7 Oc
tober 1887 met de doleantie.
En hoewel nu sedert 1892, toen de gerefor
meerde kerken van beide formatie weer classi
caal en synodaal samenkwamen, beide betrek
kelijk nog kleine stroomingen dicht nevens
elkander gaan en de plaatseiyke ineensmelting
staat te wachten, zoo is toch deze kerkbouw
voortgekomen uit de reformatie van 1887. Daar
allerwegen en ook hier aan de in reformatie
gaande kerken hare goederen werden onthou
den, moest elders worden vergaderd.
Zoo vergaderde deze kerk van 12 Juni 1887
tot 4 April 1890 in het gebouw, Bierkade no. 2.
Daarna kwam zy door aankoop in het ge
bruik van de Oude Doopsgezinde Kerk aan
den Peperdijk, die ter herinnering aan de
vroeger in de nabijheid bestaan hebbende „Kleine
of Middelkerk" der Gereformeerden, den naam
ontving van .de Kleine kerk."
Hier gaf Gods ontferming ons eene plaats
van samenkomst van 6 April 1890 tot 1 Janu
ari 1899, toen de gelegenheid werd te baat ge
nomen, om het te kleine en bouwvallige bede
huis onder gunstige conditiën door verkoop af
te staan aan de Koninkiyke Maatschappij „de
Schelde."
Hierop werd besloten onder opzien tot den
Heere op deze plaats dit tegenwoordig bedehuis
te stichten ten behoeve van de Gereformeerde
Religie binnen Vlissingen.
De eerste steen van dit gebouw is gelegd op
heden, 18 Maart 1899, door den jongenheer
Johannes Hulsebos, oud zestien jaar, eenigen
zoon van onzen geachten leeraarDs. Johan
nes Hulsebos en vrouwe Elizabeth Roberts.
Bij deze gelegenheid is aan deze kerk de
naam gegeven van „de Nieuwe Middelkerk",
ook weder ter herinnering aan het reeds vroeger
in deze oorkonde vermelde kerkgebouw der
Gereformeerden, dat niet verre van deze plaats
eertyds heeft bestaan.
Deze kerk verrijst, waar Abraham Adriaanse
van Nispen in 1622 eene Doopsgezinde kerk
wilde stichten, doch door den bouw van de
weleer hierover gelegene Waalsche Gerefor
meerde Kerk verviel dit plan en kwam er een
hofje, bekend onder den naam van „Menno-
niete Erve." De Gereformeerde Kerk kocht de
huisjes en Erve van de Gebrs. Laernoes tot
stichting dezer Middelkerk.
Deze oorkonde is opgemaakt volgens besluit
van den Kerkeraad der Gereformeerde Kerkte
Vlissingen B.
(Volgen de namen der ambtsdragers
en is geteekend by deze eerste-steenlegging
door: (volgen de onderteekeningen).
In de tweede paragraaf van het voorstel tot
vereeniging der Theol. School en der Vrije
Universiteit spreekt Dr. Bavinck over „de Ver
eeniging voor Hooger Onderwijs
Onder meer zegt de Hooggel. schrijver:
„Voordat de Geref. kerken in nader verband
treden met de Vereeniging voor Hooger On
derwijs op Gereformeerden grondslag en met
de door haar gestichte Vrye Universiteit, die
nen zij te onderzoeken, hoe het met die Ver
eeniging en hare School ten opzichte van de
Geref. belijdenis gesteld is. Tot dusver is dat
onderzoek niet ingesteld. Men leeft in het
vertrouwen, dat alles in het reine is, dat de
grondslag van de Vereeniging en van hare
Universiteit zoo hecht mogelijk is, en dat de
kerken veilig met haar een verband kunnen
aangaan, zonder wijziging van hare Statuten
of Reglementen te vragen. Indien het nu een
kwestie van vertrouwen in personen gold, zou
den de kerken thans inderdaad in den bestaan-
den toestand veilig kunnen rusten er is schier
niemand, die in dat opzicht tegen de Vereeni
ging en hare School bezwaren koestert. Maar
het is juist geen kwestie van vertrouwen in
personen, het is een zaak van beginsel, en
daarom door de kerken met den meesten ernst
te behandelen."
„Uit dit oogpunt onderzocht," zoo vervolgt
de schry ver, „beantwoordt de Vereeniging voor
Hooger Onderwys niet aan de eischen, welke
de kerken in overeenstemming met hare beiy-
denis te stellen hebben, indien zij met die
Vereeniging in nauwer verband willen treden
en aan hare School de opleiding van hare aan
staande herders en leeraars willen toevertrou
wen."
„De stichting der Vereeniging," alzoo luidt
het op blz. 10, „en de vaststelling van den
grondslag in art. 2 der Statuten had heel wat
moeite gekost. Van verschillende zyden kwamen
er bedenkingen en bezwaren in. Sommigen
oordeelden, dat de grondslag der Geref. begin
selen te eng, anderen, dat hy te ruim was
genomen."
„Van verband met eene kerk kon echter op
het standpunt van de stichters der Vereeni
ging, die byna allen leden waren van de Ne-
derlandsche Hervormde Kerk, geen sprake zyn.
Immers konden zij de School welke zy sticht
ten op den grondslag der Geref. beginselen,
