Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland
i
1886.
Zaterdag 20 Februari.
No. 1343.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Vrijdagavond ten 8 ure.
Prijs per drie maanden franco f0.65.
Enkele nommers- 0,06.
UITGAVE VAN
F. P. DHUIJ, te Middelburg
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën
Per regel 10 cents.; Familie-berichten van *16 regels
fl,Iedere regel meer 10 cents.
Liefdegaven 6 cent per regel.
Iets Sociaals.
Als we hierboven schrijven: sociaal,
moeten we terstond doen opmerken dat
er niet staat: socialistisch. Im
mers dat is geheel anders. Gelijk het heel
wat anders is liberaal of liberalistisch te zijn.
Liberaal is een ideaal, dat ieder
mensch behoort na te jagen; terwijl libe
ra 1 i s t is c hzijn door ieder,die op den naam:
mensch aanspraak maken wil, moet worden
geschuwddewijl we daarmee toonen te
behooren tot de tyrannieke partij, die ons
geheele volksleven tracht te beheerschen.
Zoo wil het woord sociaal heel eenvou
dig zeggen: maatschappelijk. Men begrijpt
Ier onder; die heele reeks van zaken en
toestanden die op den arbeider en de ar-
■Siders betrekking nebben.
Socialistisch daarentegen is hetgeen zui
ver naai het program der socialisten, of
'beter, der sociaal-democraten is.
Men gevoelt, dit is een opmerkelijk on
derscheid.
Onze lezers gelieven dit wel in oog te
honden.
De sociale kwestie, of het arbeidersvraag
stuk heeft nooit dien vorm aangenomen
waarin het zich in den laatsten tijd, in bijna
alle landen van Europa, en Amerika aan
dient, maar de kwestie in zijn innerlijk
wezen is bijna zoo oud als de zondeval van
den mensch.
Bijna zonder uitzondering heeft mer, dit
onruststokend monster de deur willen uit
werpen, waar het ook gevonden werd, maar
nog altijd is dit onmogelijk gebleken.
Zeker, het gaat gemakkelijk, o. zoo ge
makkelijk, al die kwesties ten doode op te
schrijven, en zich er niet mee te bemoeien,
maar zijn ze daarmee van de baan?
Neen, of men wil of niet, ze zijn er en
tischen te worden meegeteld.
IaIs men het eenmaal zoover gebracht
Beft, dat ze uit de gedachten zijn, zullen
Bzelf wel zorgen weer aan de orde te komen.
■Trouwens men moet toch nog wel meer
Hl een vreemdeling in Jeruzalem
Hi, om niet te weten, dat het arbeiders-
Hagstuk in onzen tijd een zeer groot ge-
Kjlte van het openbare leven in beslag neemt.
Kvje dat niet g dooven mocht, zou wel
■juicht kunnen worden door onze Engel-
Hkmren. Het kost den Engelscheu minis-
^■Lwat hoofdbrekens.
Htage den ijzeren von Bismarck
H|biat er ook een sociale kwes-
■huaeer hij maar even eerlijk
■hjïeteekenend ,ja" ant-
HMiiL Óo»_4i--;Tn) iu
't reine kunnen brengen of althans den kop
in kunnen drukken behalve de socialis
tische woelingen.
Niet alleen in Engeland en Duitschland.
Niet alleen in het woelige Frankrijk, waar
evenals in Duitschland eenige Kamei zetels
door socialisten bezet zijn, of Denemarken
met zijn socialistische optochten van meer dan
80.000 menschen, of Rusland met zijn on
dermijnend Nihilisme, of Zwitserland, het
toevluchtsoord voor dat allesof het nabu
rige België; ook Nederland mag in dezen
meegerekend worden.
We kunnen van den bluf, dien het so
cialistisch orgaan «Recht voor Allen" verkon-
digtjvan altijd stampvolle zalen immer instem
mend en seherpluisterend publiek en nog veel
meer gerust wat afdoen, dan blijft er nog ge
noeg over om het bedenkelijk te noemen.
Wie bedenkt dat er van dat blad 2 maal
per week een 40 000 ex. verspreid worden,
en dat door geheel ons Vaderland, zal wel
moeten toestemmen dat de verkondigde be
ginselen opgang maken.
De Amsterdamsche troebelen van het
vorige jaar liggen bovendien nog versch in
't geheugenwel is waar was het toen
slechts een onverschillige bende, die de
rust verstoorde, maar 't neemt niet weg dat
ze het bewijs leverden dat de socialisten
die bende in hun macht hebben.
Week aan week zetten de hoofdmannen
in tal van vergaderingen hun beginselen
den volke uiteen, en dat met veel succes
menigmaal.
In 't kort het moet erkend, ze hebben
voor hun zaak tijd, moeite en geld
veil, en dat zegt nog al wat.
Een goed arbeidsveld vinden ze overal
waar het liberalisme met goed gevolg ge
plant is.
De liberalisten toch blijken onmachtig
hun te wederstaan; die kunnen door hen
gemakkelijk omver geredeneerd worden.
Zelfs de HoogEdel Gestrenge heeren leden
der Tweede Kamer moeten het slag op
slag verliezen.
Binnenland.
Het is zeer moeilyk met iemand te redeneeren,
die zich maar niet op eens anders standpunt ver
plaatsen kan, en zoo goed als niets weet van eens
anders leven en streven. Toch meenen we nog een
enkel woordje te moeten zeggen naar aanleiding van
hetgeen de Middelburgsche Courant over vereeni
gingshuizen, en over de levensopvatting der lieden
van de strenge richting, om bij die uitdrukking maar
te blijven; schrijft.
We zijn het met haar eens, dat het beter ware
geweest indien het Vereenigingshuis op deSpuibrug
met name ware genoemd; er is geen enkele reden
waarom er ook in het Schuttershof niet van zou
kunnen gesproken worden.
De redactie derM. C. schijnt echter geheel onbe
kend te zijn met de vereenigingshuizen, zooals er in
Duitschland vooral een aantal bestaan. Bestuurders
dier huizen zijn orthodoxe protestanten. De christe
lijke jongelings-vereenigingen en andere zendings-
of philantropische vereenigingen hebben daarin haar
hoofdkwartier. Ruime zalen, deels als herberg, deels
als leeskamer ingericht, staan open voor eiker, voor
bijganger en reizigermen kan er rusten, couran
ten lezen, brieven schrijven zonder eenige verplich
ting ook slechts één penning te verteren. Velerlei
ververschingen zijn verkrijgbaar tegen laag tarief
echter geen sterke drank.
Vele vereenigingshuizen in groote steden zijn
tevens als logementen ingericht voor lieden van zeer
verschillenden stand (behalve voor muizenvallen-
kooplui staat er in de statuten van sommige.) Werk
lieden, winkel, en kantoorbedienden kunnen er zee1'
voordeelig in den kost gaan of t' huisliggen. Neu
traal zijn de vereenigingshuizen in zoover, dat naar
het geloot der bezoekers niet gevraagd wordt maar
wederom niet neutraal, daar bij de maaltijden op
vaste uren door de huisvaders gebeden en in den
bijbel gelezen wordt. Niemand is gedwongen daar
bij tegenwoordig te zijn, ofschoon hoogst zelden
t' huisligger er zich aan onttrekken, en de logeer
gasten eten niet met dezen aan dezelfde tafel.
Eene dergelijke inrichting, voornamelijk voor jon
gelingen van den gegoeden burgerstand wil Ex
celsior te Amsterdam openstellen om het kroegbezoek
tegen te gaan.
Voor den werkmansstand zijn daar reeds zulke
huizenDe Vrede en De Hoap
Is De Vrede te Amsterdam neutraal? De direc
teur houdt er bijbellezing, een gedeelte van het
huis wordt ingenomen door eene evangelisatie-zaal
en toch kan ieder er logeeren, koffie, bier enz.
drinken, broodjes met of zonder vleesch en ook het
middagmaal gebruiken.
De heele inrichting dankt haar bestaan aan het
initiatief van den bekenden heer Hovy.
Is het Schuttershof te Middelburg neutraal Men
kent zijne bestuurders als behoorende tot de liberale
partij. Er wordt getapt, men viert er allerlei feesten,
er kan een tooneel worden opgeslagen, er wordt
kermis gehouden, en op Zondag soms muziek ge
maakt, en toch hebben de orthodoxen er menigmaa
bidstond gehouden, en vergaderde de jonere'"
