Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland
1885.
Zaterdag 6 December.
No. 1332.
ZUIDEN,
Verschijnt eiken Vrijdagavond ten 8 ure.
Prijs per drie maanden franco
Enkele nommers
f0,65.
- 0,06.
UITGAVE VAN
F. P. DHUIJ, te Middelburg
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën
Per regel 10 cents.; Familie-berichten van 1—6 regels
fl,Iedere regel meer 10 cents.
Liefdegaven 6 cent per regel.
STILSTAND.
De regeeringsmachine in den Haag loopt
dagelijks strammer, zij wringt overal, en 't
zal niet lang meer duren of zij staat vast.
Van al de voorgestelde, gehoopte en ver
langde verbetering komt niets.
De Kamerleden, die hun kostbaren tijd
in den Haag verzitten, konden best naar
huis gaan.
Minister Heemskerk, de man van 't behoud
bij uitnemendheid,wil alles in denverwarden
winkel opzijne tegenwoordige plaats houden,
en geene der elkander in onverschillig even
wicht houdende partijen heeft de macht
hem tot heengaan te dwingen. Zoo nu en
dan krijgt een der andere ministers het
onder hem te kwaad en treedt om des fat-
soens wil af, maar dadelijk wordt er een
ander aan 't zelfde werk gezet, of liever op
dezelfde plaats geschoven.
Er vraagt, er schreeuwt zooveel om
voorziening
De in gisting verkeerende arbeiderspartij
stelt billijke en onbillijke eischen. Er moest
aan de billijke worden voldaan.
Een Wetboek van den Arbeid
moet er komen, en het kon er reeds zijn,
al drie, vier jaar er zijn, als de tijd niet
ware vermorst met noodeloos gehaspel.
Zal men wachten tot de weiklui, opge
hitst door leiders, die 't billijke met het on
billijke verwarren, met geweld nemen wat
hun toekomt en niet toekomt, en wanver
houdingen doen ontstaan, erger dan de
tegenwoordige?
Zal er dan nooit eene goede wet op de
samenstelling en oefening van het leger
komen?
Zoowel bij de oplossing der arbeiders
kwestie als bij de regeling der landsverde
diging hebben alle partijen belang.
Maar eerst moet het schreeuwend
onrecht uit den weg, ons aangedaan in-
en door de schoolwet.
Zonder dat het schoolwetsartikel in de
I grondwet veranderd wordt geen veran-
l dering der overige artikelen. Eerst moeten
I wij, en ook de roomschen, met de «liberalen»
I volkomen gelijk gesteld worden. Om
^Aot waarlijk nationaal overleg te komen, om
BLi gebreken der grondwet te herstellen,
Bodat alle Nederlanders er gezamenlijk
^Reedzaam onder leven kunnen, dient eerst
^^kiesbevoegdheid, zoover 'tvolgens de
Bfr-ondwet kan, te worden uitgebreid.
Btetonderdrukkeii der minderheden
^fc^aamgeknutselde kiesdistric-
BfcSjinde te komen.
^^fcta.-dvnerdei»r atom
in den lande vergaderd, hebben het uitge
sproken, dat zij hunne onrechtmatig ver
kregen voorrechten willen behouden. Van
de lagere scholen af, tot op de hoogere toe
willen zij hunne kinderen laten opleiden
tot |baantejsgasten, die het overige deel des
volks alleen beschouwen als geschikt tot
het aanhooren hunner wijsheid en tot
het betalen der rekening.
Eene inmiddels door toeneming der be
volking noodig geworden herziening dei-
kiesdistricten, moest ot door uitbrei
ding van de bestaande wanverhoudingen
nog meer in hun voordeel vallen, öf ook
daarvan mag niets komen.
Uitbreii.ing der kiesbevoegdheid, door
den heer Lonman met ijver voorbereid en
met warmte bepleit kan ook niet plaats
hebben, omdat ter elfder ure minister Heems
kerk er zich tegen verzette, en thans nie
mand zijn heengaan begeert, omdat op d i t
oogenblik ~*iand het bestuur der vast-
loopende machine wil overnemen.
Zoo is er nu nergens uitzicht op verbetering,
De waarlijk eerlijke uitbreifing der be
voegdheid, door den heer Lohman voorge
steld, de eenig mogelijke om bij de bestaande
partijdige verdeeling der districten bewe
ging in de stilstaande machine te brengen
is afgekeurd.
De Standaard geeft een nieuw grond
wetsartikel ter regeling van de onderwijs
kwestie aan de handeen artikel, dat geen
enkele partij boven de andere bevoorrecht
maar 't is niet te verwachten dat de ver
blinde «liberalen» van hunne eenmaal ver
kregen geldelijke voordeeleri zullen afstand
doen om den algemeenen landsvrede moge
lijk te maken. Deden enkelen hunner eeni-
ge schreden tot toenadering. zij zijn
door de menigte teruggedrongen.
Wat daarenboven voor ons de toekomst
steeds donkerder maakt, 't Is dat een
groot deel onzer partij de christelijk-his-
torische, de anti-revolutionaire beginselen
uit het oog verliest, en hoe langer hoe
meer synodaal wordt, hetzij üortsch, hetzij
Haagsch.
Men vergeet dat er met de «liberalen»
geen bestand gesloten is, geen twaalfjarig
bestand, in hetwelk men naar hartelust
onderling kibbelen kan.
Onze partij verspilt in deze dagen ty d en
krachten aan kerkelijk gehaspel, en maakt
zich bespottelijk in de oogen der tegen
partij, die niet zal gelooven aan onzen
ernst in zake dringende landsbelangen, als
zij ziet, dat wij vechten om twee onmoge
lijkheden herleving der kerken van 1618 en
herstel der kerk van 1816.
Recht of gunsil
De lieer Kater, voorzitter van Patrimonium, heeft
in de Standaard eenige aanteekeningen gemaakt op
de verkiezing des heeren Heldt, waarin hij doet
uitkomen, dat die heer kwalijk een vertegenwoor
diger der werklieden heeten kan; hij zegt |o. a.
«Vrage dus: Wat is er van dezen nieuwen Hoog-
EdelGestrengen heer?
Antwoord: Dat hij als vertegenwoordiger der
werklieden hoogstens uit naam van een vierhon
derdste deel der werklieden in Nederland spre
ken mag.»
Deze woorden worden door de Arnhemsche Ct.
overgenomen om de lezers te toonen dat de werk
lieden ondankbaar zijn. Zij wijst er op hoe scha
delijk het is den heer Heldt te bestrijden, vóór deze
getoond heeft of hij op zijn plaats is in de Kamer.
Nu is aan den wensch gehoor gegeven om een
«man uit het volk» in de kamer te brengen.
NB. De werklieden zeggen: Het is onze ver
tegenwoordiger niet; en de Amhemsche zegt: Neen,
maar het is uw vertegenwoordiger wel. Dus goed
schiks of kwaadschiks: Dat is nw vertegen
woordiger.
Ra, ra, wat is dat; onpaar of dertien.
Ei' volgt nog meer.
«Ais de proef met Heldt bevalt, krijgt misschien
met der tijd Kater ook zijn beurt.»
Heldt is derhalve als proef in de Kamer. Wij
voor ons gelooven dat Kater hartelijk danken zou,
als proef van de Arnhemsche in de volksvertegen
woordiging plaats te nemen.
Bovendien zij spreekt ook van aanmoediging tot
het afvaaidigen van werklieden.
Een onnoozele zou bij het lezen van art. 74 der
Grondwet, waar te lezen staat«De Staten-Generaal
vertegenwoordigen het geheele Nederlandsche volk»
allicht denken: dan moeten rechtens ook alle klas
sen daar eeu vertegenwoordiger hebben, anders
de Arnhemsche bij haar geldt het als een gunst
dat de werklieden de grootste massa ook een
pleiter voor hunne belangen hebben.
En dat vindt de Middelburgsche zoo schoon door
haar zusje gezegd, dat het zonder iets tot toelich
ting, in haar kolommen wordt opgenomen.
0! Liberaal" recht.
j Eerbied voor Gods wet.
Op 27 November 1885 is in de Tweede Kamer
der Staten-Generaal van het, nog altoos als christe
lijk bekend staande, Nederland, een strijd gevoerd
over de vraag: of men Gode meer moet gehoor
zamen dan den mensch, naar aanleiding van een
verzoek des heeren van der Hoogt, predikant te Zaan
dam om de wet, waarbij de ingezetenen tot vacci
natie hunner schoolgaande kinderen worden gedwon
gen, in te trekken.
Dit spreekt voor zich zelf.
Nog eens Heldt.
Men weet dat die heer, vóór zijn candidatuu
Sneek, een tamelijk rood rokje droeg.
Om hem pasklaar te maken voor een liberal
(1) "Wij onderstrepeu.