Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland
1885.
Zaterdag 29 Augustus.
No. 1318.
HET ZUIDEN,
Verschijnt eiken Vrijdagavond ten 8 ure.
Prijs per drie maanden franco
Enkele nommers
f 0,65.
-0,06.
UITGAVE VAN
F. P. DHUIJ, te Middelburg
en
Wed. A. C. DE JONGE, te Goes.
Prijs der Advertentiën
Per regel 10 cents.; Familie-berichten van 1—6 regels
fl,Iedere regel meer 10 cents.
Liefdegaven 6 cent per regel.
Binnenland.
Voor eenige dagen werd door de Nederlandsche
.dagbladpers het gerucht verbreid dat de regeering
besloten had, ter elfder ure bij de aanstaande
Grondwetsherziening eene wijziging van het beruchte
art. 194 voor te stellen.
Geen vruchtbaarder terrein voor bespiegelingen in
dezen dorren tijd dan eene voorgespiegelde wijziging
van het artikel waarop de twee groote partijen in
letterlijken zin dood blijven.
Men herinnert zich, dat zoowel Roomschen als
Antirevolutionairen verklaard hebben, zonder wijzi
ging van art. 194 geen Grondwetsherziening tezul-
^len aannemen. En nu een voorgespiegelde wijziging,
"kvt iieci utttuurlqli «wij~'j j
clericalen.
Daar komt nog bij de verkiezing van den burge
meester van Leeuwarden tot lid van de Tweede
Kamer. Het is nog geen jaar geleden dat baron
Rengers niet werd herkozen omdat hij in 't openbaar
had uitgesproken dat het onveranderd blijven van
art. 194 voor den bloei van het openbaar onderwijs
en het voortbestaan der liberale partij niet strikt
noodig was. Om het clericale «luchtje» aan dezen
candidaat ontdekt, moest hij het veld ruimen voor
den heer Attema, en nu, zoo korten tijd geleden,
wordt baron Rengers als de uitverkorene der Frie-
sche liberalen opnieuw naar de Kamer gezonden.
Is er werkelijk een toenadering in het liberale
kamp optemerken? Zal de liberale partij water in
den wijn gaan doen? 'tls mogelijk, maar gelooven
kunnen we het nog niet. De dwaze overdrijving is
nog niet hoog genoeg geklommen. De partijzucht
is voor 'toogenblik nog machtiger dan het gezond
verstand. De boeman van het clericalisme speelt nog
steeds een geduchte rol.
Of het waarheid is weten we niet, maar de vol
gende onthulling van de Gron. Cour. geeft een
kijkje achter de schermen.
«Er moet, zegt dat blad, sedert het voorloopig
verslag van de Tweede Kamer ov,^- de grondwets
herziening verscheen, heel wat in Ministerraad
jijn voorgevallen. De heer Heemskerk wilde art. 194
loslatende heeren Du Tour en van der Does waren
sterk vóór en de heer Van den Bergh niet min.
maar er waren ook opposanten en men is het
hiertoe niet eens geworden; toch heeft de heer
erk zich er op gezet ook dit bezwaar te over-
hij maakt zich sterk om, met opoffering
He, binnen enkele weken een
lartjjen moet bevredigen.
kelijk heeft voorbehouden weder heen te gaan, zoo-
dra er aan het openbaar onderwijs, laat staan aan
art. 194 der Grondwet zou worden getornd. Eén
van beide dusöf de Minister van Koloniën heeft met
het getij de bakens van zijn politiek geweten ook
al verzet, óf hij moet bij zijne oppositie volharden
en dan dreigt de Grondwetshistorie niet alleen in
de Kamer, maar ook in den Ministerraad nog tot
heel wat gehaspel aanleiding te zullen geven, vooral
omdat, naar bekend is, de Heer Bloem in dit opzicht
geheel aan de zijde van zijnen kolonialen collega
staat.»
In zekere Courant stond, dezer dagen, een
artikel betrekkelijk het verval der krijgstucht bij
'e lon.-l-»- - t- -t. <;i>;_a;u at
de lijfstraffen hebben afgeschaft.) Dat blad noemt,
aan het einde van het artikel «de lijfstraf den man
onwaardig, voor den soldaat de grievendste beleedi-
ging, voor den gezaghebber den stuitendsten plicht.»!
Door een liberalistisch kijkglas ziet men alles het
onderste boven. Immers niet zoozeer de straf, maai
de misdaad die de straf tengevolge heeft, onteert
en vernedert.
De man zelve die de misdaad pleegt, die verne
dert en onteert zich zeiven, en de straf is slechts
het natuurlijk gevolg van de misdaad.
Er heeft zich eene commissie gevormd tot be
vordering van de reeds langen tijd besproken af
sluiting en drooglegging van een deel der Zuiderzee.
Die commissie bestaat uit leden der Eerste en
Tweede Kamer, zitting hebbende voor de Noorde
lijke districten en voorts uit leden van Gedeputeerde
Staten der provinciën Friesland en Overijsel.
Als te verwachten voorieelen der droogmaking
worden de volgende, waarlijk niet te versmaden
voordeelen genoemd
4. Opheffing van het Zuiderzee-gevaar, dat meer
en meer zorgwekkend voor Nederland wordt;
2. Besparing van kapitaal en rente op de instand
houding en het onderhoud der zeeweringen over
eene gezamelijke lengte van 350.000 meter.
3. Door het vervallen der stroom schuring in de
zeegaten minder afslag, en daardoor een niet meer
steeds veranderende, maar gelijkblijvende toestand
der eilanden
4. Bij een normaal peil van het zoetwatermeer
de schoonste gelegenheid tot partiëele droogleggi
der Zuiderzee, omdat de Noordzeevloeden deze dan
niet meer tijdelijk kunnen opzetten
6. Door dezelfde oorzaak, de gelegenheid tot ont
ginning van duizende hektaren naast onze rivieren;
6. Gelegenheid tot cultiveering onzer nog_ braak
van de kostbare rivierslib, die reeds eeuwen werd
en steeds voortdurend door de rivieren nog zal wor
den aangevoerd, en waarvan de waarde .voor die
gronden, bij eene latere drooglegging, zeker zelfg
niet bij benadering zal zijn te bepalen;
Bij de droge- en ook bij gewone zomers een
voortdurende zoetwatervoorraad voor de omliggende
provinciën
3. Bij een normalen waterstand van bijv. A. P.
geen overstrooming en eene betere bevaarbaarheid
der op het zoetwatermeer uit waterende rivieren, die
dan niet opgezet en niet lager kunnen afloopendan
tot dat peil, terwijl de zee nu somtijds 3 M. hooger
en '1 M. lager stand aanneem t
9: Alzool ook. ten gevolge _vg^_.het dan aan te
scheepvaart-beweging
10. Houdbare en minder kostbare verwijdering van
bestaande gebreken voor scheepvaartverkeer op de
Zuiderzee
11. Betere verdedigbaarheid onzer kusten, omdat
de Zuiderzee voor den vijand dan ontoegankelijk
zal zijn;
12. Werkverschaffing aan duizenden, gedurende
tal van jarenen
13. Bij eene geheele drooglegging, behalve eene
vermeerderde ontwikkeling van landbouw, handel
en nijverheid, eene land-aanwinst van 500.000 hectaren,
die eene oppervlakte van twee provinciën beslaan,
en naar eene berekening van 1000 gulden, eene
nominale waarde zouden vertegenwoordigen van
500 millioen.
Bij de verkiezing voor een lid van de Tweede
Kamer in het district Dokkum is gekozen de can
didaat der liberalen, de heer Mr. W. J. "Van Wei
deren baron Rengers met 1168 stemmen.
Op den candidaat der antirevolutionairen, Jhr.
Mr. M. A. de Savornin Lohman waren 733 stemmen
uitgebracht.
't Is schandelijk zooals er somwijlen met 's lands
gelden wordt omgesprongen. Verschillende bladen
leveren ditmaal een heel lijstje ten bewijzewaar
van wij als voorbeeld alleen willen aanstippen dat
voor de stoffeering van de Receptiezaal van het nieuwe
Directiegebouw op de Werf te Amsterdam niet min
der dan f3832— besteed werd. Menig jong
paartje uit den «netten» stand kan nauwelijks de
helft aan de inrichting van een geheele huishouding
besteden en duizende burgerliedendie ook meê hun
deel aan de belasting opbrengen, moesten het met
1/6, 1/8 of 1/10 doen.
Is 't niet ergerlijk dat wij op die manieiMian
