Enhet onderwijs hier?
Onze nieuwe burgemeesters
De kans voor NederÜandsche jongens die verder wfflen*
„De Langernarck-opleiding"
Kameraad Lenshoek
tot burgemeester van
Goes benoemd.
Kameraad Smallegange
burgemeester van Axel.
Het lijdt geen twijfel, dat er in ons
land groote behoefte bestaat aan een
inrichting voor middelbaar onderwijs,
welke speciaal zal openstaan voor hen,
die niet in de gelegenheid zijn geweest
een normale H.B.S. of Gymnasium te
bezoeken, ofsehpon ze wat hun be
gaafdheid en hun andere kwaliteiten
betreft, daarvoor in aanmerking zouden
zijn gekomen.
Dit zijn er meer, dan men zou ge
neigd zijn te denken, en de schade, die
aan 't prestatievermogen van ons volk
is toegebracht, omdat waardevolle
krachten aldus geheel of gedeeltelijk
onbenut zijn gebleven, is niet te be
naderen.
De leemte.
Hier staan wij dus voor een leemte
in ons onderwijsstelsel, een leemte,
waarin noch het Instituut der Rijksstu
diebeurzen, noch het lofwaardige par
ticuliere initiatief, noch de instelling
van bijv. het Extraneus-examen der 5-
jarige H.B.S. hebben kunnen voorzien..
Dit bewijzen de honderden brieven om
inlichtingenen met aanmeldingen, die
bij het Langemarck-Studium binnen
kwamen, na de eerste aankondiging,
dat het zijn werkzaamheden had aan
gevangen.
Uit deze brieven spreekt in vele ge
vallen de blijdschap van candidaten
en van hun ouders, dat er eindelijk
aan de groote categorie van flinke be
gaafde werkers uitzicht wordt geboden,
zich door studie op een hoogere positie
voor te bereiden. Terzelfder tijd echter
klinkt uit deze brieven een ondertoon
van angst, of dit Langemarck-Studium
niet zulke hooge eischen zal stellen,
ook financieel, dat uiteindelijk toch nog
slechts weinigen deze aangeboden
kans zullon kunnen benutten. Ook te
genover de schifting, die op de candi
daten zal worden toegepast, blijken
sommige "candidaten als tegenover een
onoverkomelijke hindernis te staan.
Voor deze examen-angst nu, bestaat
niet de minste reden. Ieder die kennis
neemt van de eischen, die het Lange
marck-Studium stelt eri de methodes,
die het bij zijn schifting toepast, zal
dit moeten toegeven.
Nu kunnen zij hun vleu
gels uitslaan.
Zooals thans bekend mag worden
geacht, richt het Langemarck-Studium
zich voornamelijk tot hen, die na hun
lagere school-jaten, gedwongen zijn ge
weest een beroep te kiezen, hoewel
neiging en aanleg hen eigenlijk tot
verdere studie voorbestemden. Op het
oogenblik werken ütj op het land en
in de fabrieken, zitten op 't kantoor,
varen uit ter vischvangst, werken in de
mijpen of hebben zich wellicht voor
den Nederlandschdh Arbeidsdienst ge
meld.
In elk geval, ze trachten het beste
er van te maken en grijpen elke gele-
gènheid aan, hun vakbekwaamheid te
verbeteren. Toch zal op den achter
grond van hun gedachten en van die
van hun ouders, dikwijls'nog de teleur
stelling staan, dat de maatschappelijke
verhoudingen het hun onmogelijk heb
ben gemaakt, hun vleugels wijder uit
te slaan.
Voor hen nu is het Langemarck-
Studium ingesteld. Het vraagt niet nc.
hun afkomst of hun stand. Het vraagt
niet naar den inhoud van hun beurs,
het vraagt slechts, of ze ondanks vroe-
geren tegenslag voldoende wilskracht
hebben, zich een nieuweren weg ie
kiezen en zich voor een nieuw doel in
te zetten.
Kunnen zij dat aannemelijk maken
en kunnen zij, wat hun verstand be
treft, waarborg bieden, dat ze tot ver
dere studie in staat zijn, dan slaat voor
hen een middélbare opleiding open.
Aan het eind van deze opleiding ont
vangen ze een diploma, dat hun even
als het einddiploma van een H.B.S. of
van een Gymnasiumhet recht geeft,
aan een "universiteit of hoogeschool te
studeeren.
Nu zal het ieder duidelijk zijn, dat
een dergelijke middelbare opleiding,
op lateren leeftijd gegeven, eên zware
opgave voor den candidaat beteekent.
Te- meer, daar de meeste candidaten
reeds den mannelijken leeftijd naderen'
en aan het schoolleven reeds lang zijn
ontwend.
Het vroegere beroep
telt mee.
Daarom beslaat er allereerst de be
paling, dat iedere candidaat zoo mo
gelijk moet verder studeeren een
hoogere positie in het beroep, A hij
zich vroeger heeft gekozen. Dat heeft
het groote voordeel, dat alle beroeps
kennis en alle vakmanschap, die hij
zich heeft eigen gemaakt, niet als te-
vergeefsch behoeven te w-orden be
schouwd, doch hem jn zijn verdere
studie tot steun zullen wezen, doordat
hij steeds op bekend -terrein blijft Een
jonge landarbeider b.v-., die voor be
drijfsleider of ingenieur in den land
bouw gaat studeeren, zal mindèr moei
lijkheden ontmoeten, dan een kantoor
man, die zich voor dit beroep wenscht
te bekwamen.
Natuurlijk zijn er uitzonderingen mo
gelijk. Velen hebben vroeger een be
roep moeten kiezen, dat hun innerlijk
tegenstaat. Voor hen bestaat de gele
genheid, alsnog een anderen weg in
te slaan. Weliswaar kunnen zij dan
geen staat van dienst in dat beroep
overleggen, doch als het hun ernst is
met hun streven, verleent het Lange
marck-Studium zijn bemiddeling, dezen
candidaat alsnog in staat te stellen, de
practische zijde van het nieuwe beroep
te leeren kennen. Als he't hem werkelijk
ernst is met zijn streven, zal hij dat
toejuichen.
Andere beroepen.
Dtm zijn er beroepen, zoodis dat van
leeraar, waarvoor men tevoren niet
practisch kan hebben gewerkt. In dat
geval is het voldoende, als de Candi
daat aannemelijk weet te maken, dat
zijn geheele hart naar dit beroep uit
gaat en als hij toont, werkelijk aanleg
er voor te bezitten. Al deze jonge men-
schen ontvangen een middelbare op
leiding van 2V» jaar. -
Gezien den korten tijd, vindt deze op
leiding in een internaat plaats, zoodat
elk uur volledig kan worden benut. De
band met thuis vfordt niet verbroken,
daar na ieder half jaar een behoorlijke
vacantie wordt gegeven.
Karakter doorslaggevend.
Hoe groot zijn nu de toelatings
kansen? Zooals men weet, past het
Langemarck-Studium op de aangemel
de candidaten een schifting toe. Bij die
schifting speelt de vooropleiding van
den candidaat geen rol, want er wordt
uitgegaan van het standpunt, dat iedere
candidaat de gelegenheid moet heb
ben, om te "toonen, wat hij eigenlijk
voor eén persoonlijkheid is.
Ieder wordt dus op zijn persoonlijke
kwaliteiten onderzocht. Niet de hoe
veelheid kennis, die hij zich op de la
gere school of daarna heeft weten te
verwerven, maakt daarbij indruk, doch
alleen het feit, of hij zich behoorlijk
weet uit te drukken, of hij zijn gedach
ten duidelijk kan .formuleeren, of hij
een f linken, betrouwbaren indruk
maakt, en of hij ook lichamelijk in
staat lijkt te zijn, de Langemarck-Studie
te kunnen volgen.
M.et deze eischen stelt het Lange
marck-Studium zich op een geheel an
der standpunt van de gewone middel
bare scholen. Als een sociaal instituut
heeft het de plicht, alleen diegenen
naar voren te brengen, die, wat hun
verstandelijke vermogens, maar ook
wat hun karakjtsr en hun lichamelijke
toestand betreft, waarborg* kunnen bie
den, dat ze deze opleiding waard zijn.
Het gacft' er niet om, iemand met een
razend knappen kop tot een hooge po
sitie te brengen. Het Langemarck-
Studium verlangt, dat zijn leerlingen,
later, wanneer ze hun plaats in de
samenleving vervullen, zich bewust
zijn, dat ze dan niet voor zich zelf, doch i
voor de geheele volksgemeenschap
staan. Dat ze hun eigen belang aan
dat van deze volksgemeenschap onder
geschikt moeten kunnen maken.
Deze waarborg biedt een goed ver
stand niet. Die biedt alleen eeh be
trouwbaar karakter. De karakterbeoor-
deeling geeft bij de schifting van. het
Langemarck-Studium uiteindelijk dan
ook c'en doorslag.
Kostsloose opleiding.
Ook bij de latere opleiding, in dit
verband is het' beter van opvoeding te
spreken, staat deze karaktervorming
altijd weer op den voorgrond. Slechts
op deze wijze verkrijgt het Langemarck-
Studium de zekerheid, dat hun oud-leer
lingen later in de samenleving als ke
rels uit een stuk op hun post zullen
staan, die, wars van alle vriendjes
politiek, zich hun verantwoordelijkheid
tegenover de samenleving bewust zul
len zijnv en zich als 'dienaars van het
algemeen belang zullen voelen.
Deze zekerheid is ook de eenige be
looning, die het Langemarck-Studium
vraagt. Dé geheele. opleiding is geheel
kosteloos, in den meest uitgebreiden
zin van het ivoord. Evenmin kunnen
uit deze opleiding andere verplichtin-'
gen voor den candidaat voortvloeien.
Wie omtrent deze sociale instelling
nadere inlichtingen wenscht, kan zich
schriftelijk tot het bureau van 't Lange
marck-Studium, Waalsdorpsrweg 12 te
Den Haag, wenden.
Indien er soms iemand onder onze
lezers is, die mocht meenen, dat dit
niet een uitnemende verbetering is bij
vcrige tijden, toen men er alleen kwam
met geld en kruiwagens, hij melde zich
eens. Wij meênen dat hier een schoone
kans gegeven is aan de geheele'Ne-
derlcmdsche jeugd, tot welke godsdien
stige richting, tot welken stand zij ook
mag behooren.
Ouders I is dit niet eens een over
denking waard?
Arme ouders I die knappe en flinke
kinderen hebt, ook uw kinderen zullen
in de toekomst een goede positie in de
maatschappij kunnen veroveren en wel
gratis I Dit nu noemen wij o.m. één
der vele goede Nationaal Socialistische
maatregelen I
HET ZEEHOSPITIUM
„ZONNEVELD", OOSTKAPELLE
Wij ontvingen het volgende schrijven
en publiceeren dit gaarne.
Oostkapelle, Nov. 1941.
L.S.,
Ongetwijfeld kent U de mooie straat
weg van Oostkapelle naar Domburg.
Even voorbij het kasteel Westhove ligt
verscholen in het groen hét Zee
hospitium „Zonneveld". In dit kinder
sanatorium worden ongeveer 85 Zeeuw-
sche kinderen, die lijdende zijn aan een
beginnende longtuberculose, aan tuber
culose van de beenderen, klieren of an
dere organen, verpleegd.
De inrichting geniet geenerlei subsi
die en bedruipt zichzelf, niettegenstaan
de de lage verpleegprijs van f 1.50 per
dag. Toch wendt het bestuur van het
Zeehospitium „Zonneveld" zich tot U
met. een verzoek. Het Zeehospitium
heeft slechts één vrijbed, d.w.z. een pa
tiëntje kan gratis in de inrichting ven
blijven. Het bestuur zou dit aantal wil
len brengen op drie, omdat er gerégeld
gevallen voorkomen, dat het verpleeg-
geld vóór een ziek kind niet kan wor
den bijeengebracht.
De prijs van één vrijbed bedraagt
365 x f 1.50 f 547.50 per jaar, dus van
twee vrijbedden f 1095.per jaar (plm.
.f 1100.
Als er nu 220 jaarlijksche contribu
anten gevonden worden van f5.of
440 van f 2.50, dan is dit bedrag bijeen,
builen beschouwing gelaten, dat thans
reeds meerderen een grootere gift toe
zegden.
Wij gelooven dat het mogelijk is, het
bovenstaande bedrag bij elkaar te
brengen.
Geeft U op als contribuant van het
vrijbedfonds „Zonneveld", dan helpt gij
mede aan de genezing van enkele
zieke kinderen, die zonder Uw hulp
thuis mpeten blijven, onder omstandig
heden, die hen veel minder genezings
kansen bieden dan een kuur in „Zonne
veld".
Bij voorbaat hartelijk dank
Het Bestuur van het Zeehospitium
„Zonneveld"
J. C. E. Massee, Kloetinge, Voorz.
A. G. van der Have-Lucieer,
Kapelle, Secr.-Penningm:
Jhr. W. Z. van Teijlingen,
Oostkapelle.
C. C. van Woelderen-Sprenger,
Vlissingen.
F. de Stoppelaar, Distr. T.B.C.-Arts,
Middleburg.
K. Fabius, Burgem. v. Oostkapelle,
te Oostkapelle.
Men kan zich opgeven als contribu
ant per jaar, bij het volgende adres
Mevrouw A. G. van der Have-Lucieer,
Zeehospitium „Zonneveld", te Kapelle-
Biezelinge.
Enkele leden zijn begonnen met te
storten. Wie doet er mee 1> Het is een
eere-zaak. Het gaat om het zieke
Zeeuwsche kindl B.
De dagen worden guur, de Noord-
Ooster begint scherp over Zeeland te
blazen. Als ge 's nachts lekker onder
uw dekens ligt, denkt gij er dan wel
eens over na, gij die het goed hebt,
dat er honderden in Zeeland zijn, vlak
bij U, die het koud hebben?
Stopt ge dan uw hoofd onder de
dekens, als de struisvogel, die zijn kop
in het zand steekt
Behoort gij' ook tot degenen, die uit
akeligheid en sabotage de Winterhulp
negeert
Dan geve God, dat gij eens tot hen
zult gaan behooren, die hulp van an
deren noodig hebben, opdat gij dan.
zult gaan voelen wat het beteekent,
hulpeloos te staan.
Ziet gij niet, dat uw gemeente "meer
ontvangt dan er gestort wordt?
Wilt gij nu nog beweren, dat het geld
niet goed besteed wordt?
Hebtigij'de collectanten laten voorbij
gaan?
Welnu, dan maakt gij uw fout goed l
Daarvoor is alle gelegenheid. Wij re
kenen op allen.
De sabotage geëindigd.
Na maanden wachten is dan einde
lijk kameraad Lenshoek tot Burgemees
ter van Goes definitief benoemd.
Eerlijk gezegd, wij leden der N.S.B.
en sympathisanten hebben met klim
mende ergernis en wrevel ons geduld
zeer lang op, de proef moeten stellen.
Waar de Burgemeester van Veere in
een handomdraai was benoemd, en
de kranten door middel van portretten
en artikelen een overvloedige reclame
maakten, daar werd een alleszins be
kwaam man, die niet eens gevraagd
of begeerd had deze functie te ver
vullen voorloopig, zeker bij wijze van
proef, en bagatel behandeld door
zekere instanties en daar wordt nu
zijn benoèming, zonder portret en zon
der eenig verder woord, door de pers
voor kennisgeving aangenomen.
Het verschil is duidelijk. Het geldt
hier een lid onzer Beweging, terwijl de
andere wérd beschouwd als geen. voor
stander. Wij hebben dit alles dóór ge
had, en' kam. Lenshoek heeft tenslotte
de eisch gesteld, ja of néén. Hij ambi
eerde niei om als proefkonijn te die--
nen. V/ij weten ook waar de schul
dige troont en wij zullen hem t.z.t. ont
tronen, laat hij dat goed begrijpen.
Iemand die ons, zooals in dit geval,
en ook in he.t benoemen van Kam.
Smallegange te Axel, heimelijk voor de
voeten loopt, zullen wij ondersteboven
marcheeren.
Inmiddels op Vrijdag e.k. zal de of-
ficieele installatie plaats vinden.
De installatie.
De installatie zal geschieden met
luisterbijzetting van W.A. en Jeugd
storm. Ongeveer 13 uur wordt de bur
gemeesters-afgehaald van den Patijn-
weg.
A.an het hoofd der troep zal hij zich
daarna naar het stadhuis begeven op
de markt.
De Kringleider zal daarna Kam. Lens
hoek in het stadhuis leiden. De w.n.
wethouder De Roo zal aldaar de plech
tigheid verrichten en den ambtsketen
aanbieden.
Hierna zal Kam. Lenshoek het woord
voeren en voorts de W.A. en Jeugd
storm inspecteeren.
Vanaf 14.30 uur bestaat er gelegen
heid voor de groep Goes om den
nieuwen burgemeester, geluk te wen-
schen. Deze receptie vindt plaats in
De Korenbeurs.
Waarschijnlijk zal de W.A. en Jeugd
storm tijdens de installatie een marsch
door Goes houden. n
Na de installatie-plechtigheden zal
het nieuwe Ban-kwartier der W.A. of
ficieel worden geopend.
Wij behoeven Kam. Lenshoek, even
als Kam. Smallegange niet nogmaals
te verzekeren, dat'de beweging en wij
als distriGtsleden pal achter hen zullen
staan en door ons voorbeeld zullen
toonen, dat wij goede en plichtsge
trouwe vaderlanders zullen zijn.
Wij wenschen beide functnonarissen
een vruchtdragend en dus Nat.-Soc.
bewind toé, .tot heil van ons volk en
ons vaderland, tot eefe v.an onzen
Leider.
Hou zee
Tot burgemeester van Axel is dezer
dagen benoemd, kam. P. Smallegange,
burgemeester te Ellewoatsdijk. Dat wij
ons over deze benoeming hartelijk
verheugen, behoeven wij niet te zeg
gen. -
Kameraad Smallegange stamt uit
een zuiver Zeeuwsch geslacht, hetwelk
volgens Smallegcftige's „Cronijk van
Zeeland" uit het jaar 1695, zelfs tot de
11e eeuw terug loopt.
Hij werd, als derde zoon van een
landbouwer, op 15 Februari 1900 te Elle-
woutsdijk geboren. Vanaf zijn 16e le
vensjaar is hij in de gemeente-admi
nistratie werkzaam. Eerst als volonicjir
en later als Ambtenaar ter Secretarie.
Reeds op 23-jarigen leeftijd werd hij be
noemd tot Secretaris der gemeente Elle-
woutsdijk. Bij de in 1925 aldaar ont
stane burgemeesters - vacature werd
hem van verschillende zijden gevraagd
zich voor dit ambt beschikbaar ie wil
len stellen, doch met het oog op zijn
toen nog jeugdigen leeftijd, wenschte
hij voor dit zorgvolle leven niet in aan
merking te komen. Bij de volgend®
vacatuie in 1931 werd hij tot burge
meester gekozen. Door de groote schul
denlast die toen op de gemeente druk
te, kon hij niet verhinderen, dgt de
gemeente noodlijdend werd, Niettemin
wist hij het klaar te spelen, de geheele
dorpskom van klinkerstraten met tegel
trottoirs te voorzien en den hoofdweg
naar Driewegen van een asfalt-bedek-
king. De werkloosheid had zijn voort
durende aandacht en dientengevolge
stond hij met de arbeidende klasse op
-zeer goeden voet.
Tijdens de oorlogsdagen in Mei 1940
was hij getuige van de interneering
van eenige honderden N.S.B.-ers in de
ongezonde onderaardsche gangen van
het afgekeurde fort Ellewoutsdijk en
verleende zijn tusschenkomst, opdat de
bewakingstroepen bij de nadering der
Duitschers geen gekke dingen zouden
doen. Vanzelfsprekend was het Voor
hem dan- ook een groote voldoening en
een onvergetelijk moment, toen in den
morgen van 17 Mei de invrijheidstel
ling dezer politieke gevangenen, waar
onder verschillenden zijner kennissen,
door een Duitsche stootiroep, rtiaats
had.
Kort na de opheffing van hei ambte
narenverbod werd kameraad Smalle
gange lid van de Nationaal Socialisti
sche Beweging. Hij bezorgde met zijn
wegwerker, kameraad Goetheer, ge
trouw de Zeeuwsche Stroom bij zijn in
gezetenen en maakte onlangs de door
de W.A.-uitgeschreven 30 K.M. lange
afstandsmarsch mee.
In Mei j.l. maakte hij op uitnoodiging
van den Heer Beauftragte van den
Rijkscommissaris voor de provincie
Zeeland, ook de studiereis naar het
Westfaalsche gebied mede.
Komische note
Kameraad Smallegange was de be
heerder van het fort Ellewoutsdijk tij
dens onze interneeringl
Het heeft ook lang geduuro, ij
te Axel benoemd werd, Kame.aad
Smallegange. En dat nog wel waar gij
reeds burgemeester waart en reeds
lang getoond had een bekwaam func
tionaris te zijn. Maar na dit uitstel is
tenslotte toch uw benoeming gevallen.
Wij allen verheugen ons daar 1en
zeerste over. Axel zal.onder zijn leiding
in onzen geest; in den geest van de
nieuwe or^e, worden geregeerd. Voor
al de arbeiders zullen dit gaan onder
vinden. Eens zal de tijd komen, dat
men zal begrijpen, datjdeze benoemin
gen een gelulcwensch waard zijn, ook
aan de bevolking der plaatsen, die nu
nog ten deele aflceerig staat.
Dc installatie.
De installatie van Kam. Smallegange
zal in het kader plaats vinden als die
te Goes op 20 dezer. De burgemeester
zal worden afgehaald aan den rand
der gemeente, richting Neuzen. Waar
schijnlijk zal de plechtigheid daar plm
11.30 uur plaats vinden.
Goes.
Kerstgave Oostfront.
De vorige weelc werd hier door de
kameraden van het Vendel Goes der
W.A. een bedrag van f71.55* bijeen ge
bracht voor Kerstgaven, aan de kame
raden die aan het Oostfrontstaan. Dit
bedrag is door vele kleine offers bij
elkaar gekomen.
HOU ZEE1
De organisator der inzameling
P. C. de Leeuw van Weenen,
Konstabel der W.A. te Goes,
Heernisseweg 91.