HET KERSTFEEST WORDT AL SINDS 354 OP 25 DECEMBER GEVIERD Wist U. Hulst- Mistletoe 4 Het heidens zonne wende- feest DE KERSTROOS Gezellige kerstviering van plattelandsvrouwen Ellemeet STREEKNIEUWS UW Kerstfeestviering met sociëteitbezoekers Bruse bejaarden vierden kerstfeest in 't Opper De meeste problemen van de kerst viering concentreren zich wel rondom de datum, die voor de herdenking van Christus' geboorte is uitgekozen en de kerstboom, die elk jaar weer in vele kamers pronkt als een westerse kristallisatie van het grote wonder, dat toch eigenlijk in het oosten plaats vond. Het is een misvatting, wanneer men meent, dat van de dag van Christus' komst af in de stal van Bethlehem jaar in jaar uit dit heilsfeit is herdacht. In de eerste plaats zou dit onmogelijk zijn, omdat men niet met zekerheid heeft kunnen vaststellen, wan neer de Vredesvorst geboren werd. En daarnaast wa ren de eerste christenen er zeer afkerig van om een geboorte te herdenken. Wel werd de dag van iemands dood als een bijzondere aangewezen, vandaar dat de droeve gebeurtenissen op Golgotha en de opstanding van Christus wel terstond werden gezien als geden kwaardige feiten. Evenzo vierde men ook het Pinksterfeest, maar de Kerstdagen kenden de pio niers van het christendom niet. Later heeft men dit gezichtpunt gewijzigd en com bineerde men de viering van Jezus' geboorte met de Driekoningendag. Deze feestdag gold trouwens als een gedenkdag voor meer belangrijke bijbelse ge beurtenissen. Zo gedacht men dan naast de komst der drie oosterse vorsten de bruiloft in Kana, bij wel ke gelegenheid Jezus zijn eerste wonder verrichtte en water in wijn werd veranderd. Ook de spijziging van vijfduizend mensen met vijf broden vond men herdenkswaardig, maar al deze heilsfeiten werden Het kerstfeest - of midwinterzonnewendefeest - is van oorsprong een heidense festiviteit van de on overwonnen zonnegod. Sinds de 4e eeuw viert de christenheid de 25e december als tegenhanger hier van. Het gebruik van een kerstboom, die altijd groen blijft en zodoende het zinnebeeld van het eeuwig le ven, stamt uit de germaanse tijd. De Germanen ver eerden bomen en de den nam hieronder een bijzonde re plaats in. Van de eerste kerstboom in de kerk wordt melding gemaakt omtrent 1521 in Schlettstadt in de Elzas. Pas omstreeks 1604 kende men in Straatsburg de ver sierde kerstboom, waarin papieren rozen en blad goud, appels en koekjes werden gehangen. In 1737 ging men er zelfs toe over hem te verlichten. tegelijk door driekoningendag weer in de gedachten der christenen opgefrist. Naarmate de tijd voortschreed, werd de viering van Christus' geboorte meer centraal gesteld. Het concilie van Nycia in 325 erkende de driekoningen dag als christelijke feestdag en daarna werd het Kerstfeest ook in westerse landen ingevoerd. In 353 werden de Kerstdagen reeds met grote luister in Ro me gevierd. Echter nog steeds op de zesde januari. Een andere datum Het is zeer merkwaardig, dat men in het jaar 354 de datum van het Kerstfeest plotseling verplaatste naar 25 december. Dit gebeurde door Liberius, in die dagen bisschop van Rome. Men heeft nooit zekerheid kunnen verkrijgen over de oorzaak van deze wijzi ging. Er zijn echter verschillende theorieën over. Sommige leiden de datum van Christus' komst op aarde af uit de dag, waarop de hogepriester in Israël elk jaar alleen het allerheiligste in de tempel betrad. Deze datum heeft men kunnen uitrekenen. De hoge priester Zacharias werd in dat allerheiligste de ge boorte van Johannes de Doper verkondigd. Vanuit die datum meende men de dag van Maria's zwanger schap te kunnen vaststellen en zo resulteerde de vij fentwintigste december als de datum van Jezus' ge boorte. Een tweede groep zoekers vestigde zijn aandacht op het Joodse feest Chanuha, dat op de vierentwin tigste dag van de negende maand naar de Joodse ka lender werd gevierd. In het middelpunt stond daar bij de inwijding van de tempel. Deze dag van het Joodse feest komt overeen met de 25ste december van onze kalender. Omdat de wijze waarop dit Jood se feest gevierd werd, overeenkomst vertoonde met onze Kerstfeestviering, leidt men dan af dat de christelijke kerk het Kerstfeest in de plaats heeft gesteld van dat tempelwijdingsfeest. De Kerstvie ring heeft zich echter van het westen naar het oosten verbreid, zodat voor deze opvatting slechts weinig voorstanders zijn. Ook meent men wel dat het heidense feest der zon newende als bakermat moet worden gezien van het 1 Kerstfeest, omdat deze grote feesten in lang vervlo gen dagen omstreeks dezelfde tijd werden gehouden als een uitbundige groet aan de geboorte van nieuw leven in de natuur. De juiste oorzaak van de Kerst viering op 25 december heeft men tot op de huidige dag nooit met zekerheid kunnen vaststellen. Wel heeft het tot ongeveer 450 geduurd, alvorens men overal in de christelijke wereld het Kerstfeest op de zelfde dag vierde. En de boom? Het tweede vraagstuk vindt men in de kerstboom. Ook de versiering daarvan met appels, denappels, suikerwerk vormt een probleem voor de zoekers naar oorzaak en gevolg. Uit oude geschriften heeft men kunnen vaststellen, dat men omstreeks 1600 in Straatsburg al kerstbomen aantrof. Weliswaar wa ren zij nog niet zo prachtig opgetuigd en verlicht als de pronkstuken uit onze dagen, maar men kan deze sober versierde dennen toch wel zien als de stamva ders van onze kerstbomen. Zij kwamen in de huiskamers terecht, vermoede lijk tengevolge van een oud bijgeloof. Mogelijk wer den vroeger ook takken van dennen en andere bo men aangewend om luister bij te zetten aan heidense feesten. Zowel dat bijgeloof als die feesten stonden in verband met de komst van nieuw leven in de na tuur. Men verzamelde allerlei takken, die werden ge plant in potten, lang voordat het nieuwe jaar aan brak. Wie omstreeks de Kerstdagen de mooist bloei ende tak bezat, zou een groot geluk ten deel vallen. Later ging men ertoe over, die takken te versieren en langzamerhand werden zij zelfs door bomen ver vangen. In de oudste geschriften spreekt men alleen over loofbomen. Later werden de naaldbomen en speciaal de dennen meer populair. Algemeen wordt de theorie aangehangen van een vaststaand verband tussen de kerstbomen en de heidens-germaanse joel feesten, die werden gehouden ter gelegenheid van de zonnewende. Bij de voortschrijdende kerstening van het westen verloren deze grote feesten huh beteke nis, maar de volksgewoonte droeg de kerstboom over aan het kerstfeest. De christelijke kerk heeft zich daartegen niet verzet. De verbreiding van het christendom zou er ten zeerste door zijn vertraagd. De geestelijkheid bepleitte zelfs een langzame over gang van de oude gebruiken naar meer christelijke gedachtenkringen. Zo is het licht van de kerstboom, dat vroeger scheen als een voorbode van het komende nieuwe zonlicht geworden tot een symbool van een groter Licht, dat eens de gehele wereld zal verblijden. Een legende De versiering met appels gebeurde als een symbool van de komende vruchtbaarheid. Later heeft men dit wel eens uitgelegd op een andere wijze. De appels moesten zijn een herinnering aan de zondeval van Adam en Eva in het paradijs, waar de kiem werd ge legd voor Christus' komst op aarde. De verboden vrucht, waarvan de eerste mensen hebben gegeten, zou een appel zijn geweest. Deze redenering zal wel geheel op de verbeeldingskracht der mensen zijn ge baseerd. De kerstboom heeft enkele eeuwen nodig gehad om de wereld te veroveren. Nog steeds verovert hij meer terrein. Van Duitsland uit is hij zijn zegetocht begonnen en vermoedelijk zijn het ook de Duitse emigranten geweest, die de kerstboom in Amerika hebben geïntroduceerd. Het moge waar zijn, dat de oorsprong van dit kerstverschijnsel heidens is en dat het in meer of minderemateer toe heeft bijgedragen, dit bij uitstek kerkelijke feest te populariseren, anderzijds heeft de kerstboom er veel aan meegewerkt, om velen door zijn feërieke verlichting aan te trekken. Daardoor werden ook velen er toe gebracht in de donkere da gen van hun leven te zoeken naar het warme licht, dat ons via de kerstboom toestraalt uit de stal van Bethlehem. Dit grote licht zal eeuwig blijven schij nen in een duistere wereld vol haat en ellende. dat de krenten voor ons kerstbrood afkomstig zijn uit Griekenland, speciaal van de eilanden Ithaka en Zante? dat deze krenten een soort druiven zijn? dat men in sommige streken van Griekenland uit deze krenten een speciale zoete wijn perst? dat in Engeland de befaamde ..Christmascake" reeds vier weken voor het kerstfeest gebakken wordt? dat de 2e kerstdag in Engeland ,,Boxing-day" ge noemd wordt, omdat men daar familie en vrien den op deze dag geschenken geeft? dat eveneens in Engeland de groenteman tijdens de kerstweek naast groente ook kerstbomen en mist letoe verkoopt? dat een verliefd meisje, gekust onder een takje mistletoe, binnen een jaar zal trouwen, althans volgens de traditie? dat de vrucht van de mistletoe of maretak, een witte bes, giftig is? dat Nazareth, het stadje in Galilea, waar het kind Jezus opgroeide, thans En-Natsire heet en onge veer 10.000 inwoners telt? dat ook in België, in de provincie Oost-Vlaanderen een plaatsje ligt, dat Nazareth heet? De altijd groene hulst vormde volgens oude hei dense begrippen een symbool van vriendschap en vrede. Hij werd reeds door de Romeinen gebruikt bij hun Saturnaliën, de feesten van de verbroedering, waarbij het standsverschil kwam te vervallen en ie dereen gelijk was. Zo werden slaven tijdens het feest bediend door hun heer. Het gebruik van de misteltoe of maretak met Kerstmis, is een eeuwenoude traditie, door Engeland ingevoerd. Volgens een oude legende speelde de ma retak een rol in een godendrama, waarbij Loki, de god van het vuur Balder, de lievelingszoon van de godin Frigg met een mistletoe-pijl doodde. Zijn moe der wekte hem echter weer uit de dood op tot nieuw leven. Onder de mistletoe mag men nu ongestraft kussen, want hij is aan geen eed of conventie gebon den. Hoe is de kerstroos nu eigenlijk aan haar naam ge komen? Wij zullen u dit eens vertellen. Het dochtertje van een der herders had Jezus ook gaarne een geschenke gegeven, maar haar vader was daarvoor te arm. Hij bezat vrijwel niets, zelfs geen lammetje. Moedeloos dwaalde het meisje over de dikbesneeuwde velden van Efrata, toen er opeens een engel kwam, die met zijn vleugels de sneeuw aanraakte, waarna overal uit de grond bloeiende ro zen ontsproten, die het meisje plukte om ze de hei land te kunnen aanbieden. Zo zijn de kerstrozen ont staan, ze dienen nu nog steeds voor versiering tijdens de kerstdagen. En nu iets over de behandeling van deze plant. Eerst de opmerking dat de kerstroos niets gemeen heeft met de ons bekende rozen, ze is er zelfs geen fa milie van. Ontvangt ge een dergelijke sierlijke plant, plaats haar dan niet te warm, want kunstmatige warmte en dan vooral de gemeenlijk droge warmte, kan ze maar heel slecht verdragen. U zult er langer plezier van hebben indien zij geplaatst wordt in een onver warmd vertrek, doch wel vorstvrij natuurlijk en zo veel mogelijk in het licht. Is zij uitgebloeid, dan heeft deze plant als tuin plant nog veel waarde, maar dan vraagt zij een goede verzorging. Men mag een uitgebloeide plant niet bui ten zetten terwijl het nog vriest, u dient hiervoor open weer af te wachten. Zij vraagt dan een goed plaatsje, waarbij u er reke ning mede moet houden, dat zij het in de volle zon niets naar haar zin heeft. Tijdens de zomermaanden staat zij het liefst op een licht beschaduwd plaatsje, in de grond, waaraan wat oude stalmest is toege voegd. Ze zal u er dankbaar voor zijn. Ook buiten in bloei In een normale winter kunnen kerstrozen, die bui ten staan, heel goed in bloei staan omstreeks de kerstdagen, als men maar de goede soort heeft geko zen. Kerstrozen met purperen bloemen bloeien pas in het voorjaar. U moet om met de kerst een bloeiende plant te hebben, de soort nemen, die heet „hellborus niger", waarvan verschillende verscheidenheden on der fantasienamen in de handel voorkomen. Wanneer u eenmaal zo'n plant bezit kunt ge die ook zelf in huis vervroegen. Wij willen hiermede niet zeg gen, dat ze buiten staande niet zou bloeien, doch ze heeft bij regenachtig weer veel last van opspattend modder. Wanneer zo'n plant in november met een flinke kluit aarde uit de grond wordt genomen en in een pot wordt gezet, en binnen wordt gebracht tegen dat de bloemknoppen openkomen, zal men er veel genoegen van hebben. Wilt ge tijdens de kerstdagen genieten van een bloeiende, in de kamer staande kerstroos, vergeet dan niet haar iedere avond naar een niet-verwarmd vertrek (wel vorstvrij) te brengen. Wij geven toe, dat door deze temperatuurverschillen de bloei wat kor ter zal zijn, maar daar staat tegenover, dat u wel van de plant geniet, als zij in de huiskamer staat. ELLEMEET- Dinsdagavond 21 december hield de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen afd. Noordwelle en omstreken een sfeervolle kerstviering in het Dorphuis te Ellemeet Het Dorpshuis was daartoe versierd met kerstr stukjes, een boom en gezellig uitziende tafeltjes. Voor dit kerstfeest bestond een uitstekende belangstelling. Alle aanwezigen kregen bij binnenkomst een kaars met kandelaar en een leuk uitziend kerstprogramma, gemaakt door de dames van het bestuur en met tekeningen van Ellen van den Hoek en Yvonne Vasseur. De kerstbijeenkomst werd geopend door de presidente mevrouw R. Gilij- jamse-Meijer, die de dames verzocht om, naar Noors gebruik van Vrouwe Lucia, één voor één naar voren te ko men, om hun kaars aan te steken. In haar openingswoord stelde de presi dente dat men, ook al lopen de beweeg redenen dan uiteen, toch allemaal sa men was gekomen voor deze kerstvie ring. De kaarsen noemde ze een sfeer- verhogend onderdeel van kerstmis. Zij stelde zich de vraag: „Is kerstmis nos talgie voor u, of romantiek of heimwee naar vroegere ervaringen. Vast staat dat heel veel mensen op zoek zijn". Zij stelde dat men in deze kerstviering een gevoel van warmte, vrede en sa menzijn kon vinden en kon denken aan het Kind, waarvoormen liederen zingt Tot slot wenste zij iedereen vrede en geluk toe. Na het gezamenlijk zingen van „Nu zijnt wellekome", las de presidente het Kerstevangelie voor. Vervolgens zong het koortje o.Lv. mevrouw C. Kort- Meurs enkele kerstliederen o.a. „Noel". De avond voor Kerstmis Na een korte pauze waarin koffie met kerstkrans werd gepresenteerd speelden vijf leden van de afdeling o.Lv. mevr. R. Gilijamse-Meijer de een akter „De avond voor Kerstmis". Mevr. T. Kostense-de Vos las het kerstverhaal „Het kerstmannetje", van Godfried Bomans. In de tweede pauze dronk men een glaasje warme wijn en daarna werd de aond vervolgd met een viertal kerst liederen door het koortje. Mevr. Kos tense-de Vos las enkele gedichten. Daarna bleef men nog even gezellig bijeen onder het genot een glas w\jn en een hapje. De kerstviering werd afge sloten met het gezamelijk zingen van „Ere zij God". De presidente dankte tot slot alle medewerkers en bood hen een pre sentje aan. Zij wenste ieder prettige feestdagen toe en sprak de hoop uit om dinsdagmorgen vier januari weer iedereen te treffen, op de nieuwjaars receptie in restaurant Rietnisse te Renesse. AMSTERDAM - Uitzendkrachten mogen vanaf volgend jaar langer dan drie maanden op dezelfde plek wer ken. BURGH-HAAMSTEDE Kerstfeest De Ger. Vrouwenvereniging en de NCVB, afdeling Haamstede vierden het kerstfeest. Mevrouw A. den Boer opende de kerstviering met gebed. De vrouwen verenigingen vierden het kerstfeest aan de hand van de liturgie „Barm hartig en genadig is de Heer". De li turgie was samengesteld door P. M. Gerritsma. Vier dames zongen geza menlijk kerstliederen. Mevrouw Ha gen las het kerstverhaal. De dames Hessels en Hagen begeleidden het koortje op de piano. Na het zingen van „Ere zij God" besloot mevrouw Geldof met dankgebed. BROUWERSHAVEN Kerstfeest Op 22 december kwamen de dames van de afeling Brouwershaven van de Nederlandse Bond van Platte landsvrouwen bijeen in de sfeervol, door kaarsen verlichte zaal voor de viering van het kerstfeest. De presidente, mevrouw De Wilde- v. d. Spek, heette iedereen hartelijk welkom; een bijzonder welkom was er voor de brassband „Apollo", on der leiding van de heer H. P. Ever wijn. Het programma bestond uit drie delen. Vóór de eerste pauze was er een samenzang met begeleiding van de brassband en een schriftlezing van mevrouw Van Schelven-Wisse. Het tweede gedeelte bracht een optreden van de brassband, waarbij een aantal bekende kerstliederen werden gespeeld. Mevrouw C. v. d. Bijl- Lemson vertelde het kerstverhaal „Een stukje innerlijke vrede". Het programma werd afgerond met een kerst-toneelstuk, dat werd gespeeld door de dames van de ver eniging. Het stuk, met de titel „Een lieve bemoeial", speelt zich af in de moderne tijd en werd vlot gespeeld. De regie was in handen van de heer A. Drijgers. Na een dankwoord van de presi dente werd de bijeenkomst afgeslo ten met het zingen van het Ere zij God. ZONNEMAIRE Kerstfeest NBvP De afdeling Noordgouwe van de NBvP vierde in Zonnemaire het kerstfeest. De voorzitster vroeg in haar ope ningswoord aandacht voor het be grip „vriendschap". Het eerste deel van de avond werd ingenomen door koorzang, samenzang, voorlezen van het kerstevangelie en voordracht. In de sfeervol versierde zaal van het U.V.V, ontmoetingscentrum werd deze week het kerstfeest ge vierd met de sociëteitsbezockers uit ..Borrcndamme" en het „Ontmoe tingscentrum" tesamen met oud-U.V.V.sters en medewerksters. Na ontvangst met traktatie, bestaan de uit chocolademelk en kerstkrans jes, sprak de U.V.V.-voorzitster, me vrouw B. v. d. Linde-Florusse, een welkomstwoord Hierna werd aan de hand van een door het bestuur samengestelde li turgie het kerstfeest gevierd Begon nen werd met het gezamenlijk zingen van „Hoe zal ik U ontvangen", waar na een korte inleiding volgde. Het U.V.V. zangkoortje, o.l.v. me vrouw M. K. Beije, zong enige mooie kerstliederen. De liturgie werd ver der afgewisseld met samenzang, tekstlezing en deklamatie. Tijdens de pauze werd getracteerd op de tra ditionele warme bisschopwijn en hartige hapjes. Kerstverhaal Hierna volgde eerst weer samen zang en daarna werd een mooi kerst verhaal voorgelezen, getiteld „En zij vreesden met grote vreze". Na het zingen van „Daar ruist langs de wol ken" declameerde mevrouw v. d. Linde nog enige mooie gedichten. Hierna volgde een gezamenlijke broodmaaltijd. Tenslotte bedankte de voorzitster allen hartelijk, die hun medewerking gaven tot het sla gen van deze kerst feestviering. Zeer in het bijzonder bedankte zij de da mes, die de hele dag in de weer waren om alle consumpties zo voortreffe lijk te verzorgen. Namens de aanwezigen sprak de oud-U.V.V.-voorzitster, mevrouw E. v. d. Lelie-Fokker woorden van dank aan het adres van het bestuur voor de prettige en goede organisatie van de ze middag en ook voor de reeds eer der gehouden ontspanningsavond. Hierna werd deze sfeervolle kerst- feestviering besloten met het zingen van het „Ere zij God". BRUINISSE - Deze week gonsde het van aktiviteiten rondom het kerstge beuren in het bejaardencentrum „In 't Opper". In twee bijzonder fijne avon den, dinsdag met het Leger des Heils en gisteravond (donderdag) met het koor „De Lofstem" uit Zierikzee, hebben de bejaarden en andere belangstellenden genoten van zang, samenzang, gedichten, een tamboerijngroep en een musi cal. Elk van de avonden was de grote zaal van „In 't Opper" helemaal vol met bewoners van „In 't Opper", uit de zorgwoningen en uit het dorp. Dinsdag was de kerstfeestviering Donderdagavond werd verzorgd met het Leger des Heils met kapitein door het koor „De Lofstem" uit Zie- P. Dijkstra. Een koor uit het Leger rikzee, met als dirigent de heer zong verschillende liederen, afgewis- Schouls. De voorzitter van dit koor. seld met samenzang. Een tambou- de heer W. de Oude. ging in zijn wel- rijngroepje maakte muziek en 24 kin- komst woord in op deze sombere tijd deren van leden van het Leger voer- warin we zo van elkaar vervreemden den een Kerstmusical op, een ontroe- en het egoïsme hoogtij viert, rend mooi gezicht. Prachtige zang De prachtige zang van het koor. met bekende liederen als ..Daar ruist langs de wolken". „Nu zijt welleco- me", „Kerstvreugde" en andere lie deren was voor de aanwezigen een luisterrijk genot. Deze liederen door het koor werden afgewisseld met sa menzang. Daarnaast werden prachtige ge dichten van Nel Benschop voorgedra gen door leden van het koor. „Profe tie van Jcsaja", „Kerstwonder" en „Advent" het waren stuk voor stuk schitterende gedichten waar ieder een van genoot. De direktrice, mejuffrouw N. J. Bal. toonde zich zeer dankbaar voor de medewerking aan beide avonden, die zo fijn voor de bejaarden geweest waren. Ze haakte bij haar dank woord gisteravond in op de woorden van de heer De Oude „Al zijn het dan donkere tijden, er zijn wel dege lijk lichtpunten waar te nemen waar mensen wél wat voor elkaar over hebben". Ze doelde daarbij op de twee avonden waar veel mensen voor klaar hadden gestaan. Na de pauze zong mevrouw C. Kort uit Renesse enkele liedjes en werden enkele verhalen van Godfried Bo mans voorgelezen. Na het opvoeren van een toneelstukje werd de samen komst besloten met samenzang. NIEUWERKERK Geref. vrouwenvereniging vierde het kerstfeest In de versierde zaal van de kerk aan de Badhuisstraat, vierde de Ge reformeerde Vrouwenvereniging haar Kerstfeest, o.l.v. mevrouw A. P. v. d. Male. De organiste was mevrouw Rentier-Looij. Er werden veel kerst liederen gezongen. De Bijbellezing was uit Lucas 1 vers 46-55. De medi tatie was getiteld „U is heden gebo ren", van ds. C. Gros uit Aalten Me vrouw Sehiettekatte leverde enkele gedichten. De zaal was verbonden met allen welke kerktelefoon aan huis hebben. Daardoor hebben velen, ook een langdurig ziek lid, kunnen mee luisteren. wat zeer op prijs werd gesteld. Mevrouw Boerc las een vertelling voor: „Het vreemde Kerstfeest". Na nog een aantal Kerstliederen en trak tatie. las mevrouw Van 't Hof het ge dicht „Vreest niet". Na dankwoorden aan allen eindig de mevrouw De Molenaar dit stijl volle kerstfeest en zong men nog „Op U mijn Heiland blijf ik hopen"

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1982 | | pagina 4