OPTIMISTISCH GELUID ZLM
OVER ZEEUWSE FRUITTEELT
Geen botulisme op Schouwen-
Duiveland gekonstateerd
RINGSTEKEN IN
WESTERSCHOUWEN
Koncert
Dreischor
Boeren en tuinders
moeten versneld
gaan oogsten
Gunstiger positie na
aktie Keerpunt 1980
Wegens mooie weer:
STREEKNIEUWS
Tientallen dode vogels
uit Westerschelde gehaald
4
Een rijk beladen tak met Cox's Orange. (Foto: Zierikzeese Nieuwsbode)
GOES, 4-8. Een optimistisch geluid. Dat iin het kort
de hoofdtoon van het tweede struktuurrapp't Zeeuwse
fruitteelt, samengesteld op voorstel van diZuidelijke
Landbouw Maatschappij (Z.L.M.) te Goes. Hi rapport is
een vervolg op het in 1976 verschenen eersteeel, dat in
het algemeen grote waardering kreeg. De Ier A. van
Oosten stelde ook dit tweede deel samen,njgestaan
door een begeleidingskommissie. Uit de veiregen cij
fers komt duidelijk de unieke positie naaivoren, de
Zuidwest Nederland inneemt bij de pereteeli
In het rapport deel II wordt gewezen op positieve ontwikkogen die Zee
land in een gunstiger positie brachten ten opzichte van andefruitteeltcen-
tra. Na aanvankelijk in de jaren '78-'79 en '79-'80 met een crisie worden ge
confronteerd, waardoor de fruittelers in een slechter wordet konkurren-
tiepositie werden gemanoeuvreerd, kwam men gezamenlijlot de aktie
„Keerpunt 1980".
De aktie had tot doel te streven
naar een betere kwaliteit van de Ne
derlandse appels plus een betere ver
pakking en presentatie van het pro-
dukt. Als eerste aanzet werd voor
een aantal rassen dwingend het ge
bruik van éénmalig fust voorgeschre
ven. De aktie had sukses: ondanks
een grotere oogst in E.E.G.-verband,
lag de gemiddelde prijs 15 cent per kg
hoger. 'Als er in 1982 weer een grote
oogst is, kan men wellicht beter be
oordelen hoe de telers er in werke
lijkheid voor staan. „Voorlopig lijkt
het erop of we op de goede weg zijn,
maar dat het slechts een eerste stap is
in de goede richting. Er zullen er
meerdere moeten volgen", aldus de
samenstellers van het rapport.
„Uitslaande brand"
Een grote bedreiging voor een
gunstig eindresultaat dit jaar het
bacterievuur, vooral rspreid via
aangetaste meidoornSUler mede
werking is nodig ome ziekte in
toom te houden, zodatt geen „uit
slaande brand" wor die mei
doorns en peren verniet.
De pereteelt is een zetelangrijke
troef voor de Zeeuwse ütteelt (met
name de Conferance gel nergen be
ter in Europa). Tot noge werd een
schade genoteerd van f niljoen, al
léén in Zeeland al.
Konkurreis
In de periode april-juvorden in
de E.E.G. grote hoeveeden fruit
ingevoerd van het Zuiijk Half
rond, in hoofdzaak h appelras
Granny Smith. De Nedendse fruit
telers ondervinden hien een toe-
ZIERIKZEE, 3-8. De bestrijding van het ba<j-
rievuur in Zuidwest-Nederland zal de komen;
weken wegens gebrek aan werkkrachten ste:
worden teruggedraaid. Volgens mr. J. Oggel vi
de Zuidwestelijke Landbouw Maatschapi
(ZLM) moeten boeren en tuinders onder ande
als gevolg van het mooie weer versneld aan c
jaarlijkse oogst beginnen.
De meeste vrijwilligers die zich in groepen bezig hielden met t
grootscheepse bacterievuurbestrijding, zijn afkomstig uit de lam
en tuinbouw. Deze mensen kunnen nu op het eigen bedrijf niet lai
ger worden gemist.
De bacterievuurbestrijding zal het komend najaar opnieuw grooi
scheeps worden aangepakt. Die bacterievuurexplosie krijgt de fruit
teelt wel op een erg ongelegen moment, meent Oggel. Juist nu de Ne
derlandse telers met hun nieuwe appel- en pererassen een geducht»
konkurrent aan het worden zijn op de EG-fruitmarkt, moeten er gro
te aantallen pere- en appelbomen worden verwijderd.
Financiering
De fruitteelt maakt zich ook ernstig zorgen over de financiering
van de bacterievuurbestrijding. Minister De Koning van landbouw
heeft vorige week tijdens zijn bezoek aan de getroffen fruitteelt in
Zeeland laten weten, dat deze bestrijdingsakties door ministerie en
bedrijfsleven gezamenlijk moeten worden betaald.
Onbillijk
Een dergelijke wijze van financiering wordt door de Nederlandse
fruittelers als zeer onbillijk ervaren. De fruitteler is namelijk wette
lijk verplicht zijn eigen boomgaard vrij van bacterievuur te houden.
Van de partikulier wordt dat niet geëist. Bovendien betaalt de teler
mee aan het schoonhouden van de partikuliere- en overheidsnatuur-
gebieden via gemeentelijke heffingen en waterschapslasten. Het
valt de Nederlandse fruitteler dan ook erg moeilijk om nu ook nog
eens extra bij te dragen aan de bestrijding van de bacterievuurex
plosie, die volgens de fruitteelt het gevolg is van ernstige verwaarlo
zing bij de bestrijding.
De minister heeft de fruittelers in Zuidwest-Nederland toegezegd
half augustus met een financieringsplan te komen.
nemende konkurrentie, waardoor
werd aangedrongen op importbeper
king. Het lijkt er echter niet op, dat
deze beperking zal worden inge
voerd, aangezien de andere lidstaten
geen of weinig hinder ondervinden
van deze import.
De appelproduktie in de E.E.G. is
in de laatste jaren niet gedaald en zal
ook waarschijnlijk in de komende
periode niet dalen. Integendeel: een
toename is te verwachten, vooral van
de zijde van de Franse- en Italiaanse
telers.
De met fruit beplante oppervlakte
in ons land is de laatste 30 jaar met
60 verkleind. Het appel-areaal
daalde van 43.000 ha naar ruim 16.000
ha, peren van ruim 14.000 naar 5.600
ha. Bij de kersen en pruimen was de
daling procentueel nog sterker. On
danks deze daling nam de produktie
toe, dank zij een intensiever plant-
systeem en een hogere opbrengst per
ha. In Zeeland daalde de beplante op
pervlakte minder dan elders in het
land; het peren-areaal bleef zelfs op
peil en neemt 26,5 (in 1981) van de
Nederlandse produktie voor zijn re
kening. Vooral de ruilverkavelingen
„De Poel-Heinkenszand" en
„Kapelle-Wemeldinge" hadden een
positieve invloed op het fruitteltge-
beuren en behoren nu tot de mo
dernste fruitteeltcentra van ons
land.
Van boom tot konsument
Op de weg van boom tot konsu
ment liggen volgens het rapport veel
voetangels en klemmen, die leiden
tot kwaliteitsverlies, door te laat
plukken, beschadiging bij plukken
en sorteren, te lang bewaren enz.
Ook bij de afzet is nog veel verbete
ring mogelijk, door: beter sorteren
en verpakken, presentatie, koncen-
tratie van het aanbod en spreiding
hiervan.
Landelijk is er al veel tot stand ge
komen, aldus de samenstellers, óók
in Zeeland. Maar de door velen ge
wenste fusie lijkt op korte termijn
niet tot stand te zullen komen. Het
aanbod van topkwaliteit moet steeds
voorop staan. De zeer goed smakende
nieuwe rassen Jonagold, Karmijn en
Elstar kunnen vooral voor Neder
land belangrijke wapens zijn in de
konkurrentiestri jd
Het rapport spreekt zich verder uit
voor een zoete Grevelingen. Zeeland
is op het punt van de watervoorzie
ning in het nadeel, vergeleken met
andere fruitcentra in ons land. Het is
daarom zeer gewenst (vooral voor de
telers op Schouwen-Duiveland) dat
het Grevelingenmeer zoet wordt.
Werkgroep
Tot slot dringen de samenstellers
van het rapport er op aan voor het tot
stand komen van een permanente,
breed samengestelde werkgroep van
fruittelers en vertegenwoordigers
van de bij de fruitteelt betrokken in
stanties uit Zuidwest Nederland. De
ze werkgroep zou de vinger aan de
pols moeten houden in samenwer
king met het Centraal Bureau voor
de Tuinbouwveilingen, en nagaan
wat er gedaan kan worden ter stimu
lering van de afzet van peren. Moge
lijk zou de voorgestelde werkgroep
de belangen van de pereteelt ook op
ander terrein kunnen behartigen,
waarbij te denken valt aan de
bestrijding van bacterievuur.
AMSTERDAM. Aan de daling van
de dollar lijkt weer een einde te zijn
gekomen. Op de Amsterdamse wis
selmarkt steeg de notering van de
Amerikaanse munt woensdagmor
gen met bijna drie cent tot 2,7210.
Dinsdag sloot de dollar op 2,6925.
DEN BOSCH. Bij een brand in een
opslaghal voor chemische produkten
op het industrieterrein in Den Bosch
west is dinsdagavond voor zeker
750.000 gulden schade ontstaan.
DEN HAAG. China heeft uit pro
test tegen de instemming van de Ne
derlandse regering met de levering
van onderzeeërs aan Taiwan besloten
twee verdragen met Nederland niet
te bekrachrigen. Dit blijkt uit een no
ta die Van Agt, als minister van bui
tenlandse zaken, aan de eerste kamer
heeft gestuurd ter voorbereiding van
het debat over de begroting 1982 van
zijn ministerie.
SCHOUWEN-DUIVELAND
Illegale rekreatie
De afgelopen nacht werden door de
politie een aantal illegale rekreanten
op de Grevelingendam en de Brou-
wersdam voorzien van een proces
verbaal. Op de Grevelingendam wer
den vier „zwart "-rekreanten ontdekt
en op de Brouwersdam was het hele
maal raak: 16 illegale vakantievier-
ders.
ZIERIKZEE
Filmopnamen KRO
Woensdag werden in Zierikzee en
met name op de Oosterschelde film
opnamen gemaakt voor de
KRO/NOS voor een tweedelige serie
over de werken van schrijver Nescio.
Twee weken geleden was dit film
team al in Zierikzee en werden er op
namen gemaakt bij de Noordhaven
poort en het Karsteil. Ditmaal speel
den de scenes zich op het schip de
ZZVz af op de Oosterschelde. Deze se
rie, getiteld „De Titaantjes" zal
waarschijnlijk in november door de
KRO worden uitgezonden.
Brand in kantine
camping Zierikzee
Vanochtend om half zeven rukte de
Zierikzeese brandweer uit naar cam
ping Zierikzee in de Zeikepolder,
waar een gedeelte van de houten kan
tine in brand stond. Een gedeelte van
de keuken en een zijwand vielen aan
het vuur ten prooi. Het vermoeden
bestaat, dat de brand op een
polyester-bootje, dat op een trailer
vlak naast de kantine stond, is be
gonnen. De technische recherche stelt
nader onderzoek in. De schade werd
vanochtend ruwweg op 50.000,
gulden geschat.
Geen voorrang
Op de kruising Heuvelsweg/Lange
Blokweg kwamen twee auto's on
zacht met elkaar in aanraking, om
dat P. S. uit Zaanstad, die vanaf de
Heuvels weg kwam rijden geen voor
rang verleende aan de op de Lange
Blokweg rijdende J. A. uit Roosen
daal. De fiks beschadigde wagen van
P. S. werd door sleepbedrijf Jan de
Jonge uit Zierikzee afgevoerd, ter
wijl zijn kollega opo eigen kracht
zijn weg kon vervolgen.
BURGHSLUIS
Jacht vastgelopen
Het 11 meter lange jacht Capricor-
mes, een lease-boot uit Arnemuiden,
is woensdagmiddag rond 12 uur te
gen de Roggeplaat gedreven vanwe
ge een motorstoring. Schipper H.
Dekker uit Twello schoot hierna
vuurpijlen af, waarop de reddings
boot Dolfijn uit Burghsluis uitvoer
om assistentie te verlenen. De Capri-
cormes werd vlotgetrokken en door
de Dolfijn naar Colijnsplaat
gesleept. Vlak voor Colijnsplaat
slaagde de schipper van de leaseboot
erin de motor weer op gang te krij
gen, zodat verder begeleiding van de
Dolfijn niet meer nodig was.
Hendrik Jan Verheijen, winnaar van de wisselbeker van de gemeente Wester-
schouwen, neemt zijn prijs in ontvangst uit handen van wethouder J. C. de
Feiter.
(Foto: Zierikzeesche Nieuwsbode)
RENESSE, 4-8. Zoals gebruikelijk
begin augustus, organiseerde de eve
nementenkommissie van de VVV Re-
nesse afgelopen dinsdag ringsteek
wedstrijden te paard om de wisselbe
ker van de gemeente Westerschou-
wen. Het evenement werd dit jaar
voor de eerste maal in de avonduren
gehouden, hetgeen een zeer gunstige
uitwerking had op de publieke be
langstelling.
Ook de plaats was anders dan in
vorige jaren. Om dat het parkeerter
rein bij het sportveld de Laone niet
ter beschikking was, was men uitge
weken naar een grasveld in het ver
lengde van de Mauritsweg. Een ter
rein dat zich uitstekend voor de
wedstrijden leende.
De deelnemers, 10 te paard en 5 op
pony, werden bij het publiek inge
leid door lady-spaeker Mary
Dalebout-v. d. Sloot, die ook deskun
dige toelichting bij het gebeuren gaf
en de deelnemers aanspoorde.
Henk Bremer, die de vorige twee
jaar de eerste plaats behaalde en
daarmee de wisselbeker in zijn bezit
kreeg, kon zijn beker, die hij bij
winst definitief in zijn bezit zou krij
gen, niet verdedigen in verband met'
het vervullen van zijn dienstplicht.
Om de tweede plaats moest zowel
bij de paarden als bij de pony's wor
den gekampt.
RENESSE
Zevenhonderd gulden
voor dorpshuis
Woensdagochtend werd de markt
kraam ten bate van de Stichting
Dorpshuis Renesse verzorgd door de
Renesser muziekvereniging Luctor
et Emergo. Er werd een opbrengst ge
boekt van 700,—.
Diefstal uit auto's
Drie Duitse toeristen, B. C. G. ut
Duisburg, J. A. S. uit Neuss en
H. G. L. uit Mönchen Gladbach, zijn
door de politie gearresteerd in ver
band met diverse diefstallen uit au
to's op drie campings in Renesse. Het
drietal maakte cassette-recorders en
andere waardevolle spullen buit.
Diefstallen
Er is met name in Renesse weer
heel wat afgestolen, uit diverse bars
werden kostbare leren jacks ont
vreemd, alsmede een boekje met 25
girobetaalkaarten uit een tent op een
camping. Bij het VW-kantoor wer
den bovendien een aantal fietsen
door anderen dan de rechtmatige ei
genaars meegenomen.
ZIERIKZEE, 3-8. Rijkspolitie en biologen in Zeeland
hebben dinsdag enkele tientallen dode vogels uit de
Westerschelde gehaald. Men vermoedt dat de dieren zijn
gestorven aan botulisme. De dode dieren werden met na
me gevonden in de buurt van Hontenisse en Walsoorden,
waar zich een krekengebied bevindt. Onder de dode vo
gels zijn eenden, meeuwen en scholeksters.
Naar aanleiding van deze berichten maakte de heer L. M. A. van Loo uit Ou-
werkerk van Staatsbosbeheer woensdag een speciale rondgang door het Kre
kengebied en langs het Dijkwatcr, waarbij hij tot zijn vreugde konstateerde
dat daar geen slachtoffers van botulisme voorkwamen.
Ook dierenarts K. Buth uit de Wes
thoek kreeg geen door botulisme
aangetaste vogels binnen, dus uit die
hoek eveneens optimistische gelui
den. Waakzaamheid blijft echter ge
boden, adviseerde de heer H. J. Dor
reman te Zierikzee, van de Dierenbe
scherming, die zelf ook extra oplet
tend is in deze periode.
Explosie in '76
Zeeland heeft in 1976 tijdens de
warme zomer ook een explosie van
botulisme doorgemaakt. Toen stier
ven duizenden watervogels aan deze
bacterieziekte. „Het verbaast ons ei
genlijk dat deze ziekte al niet eerder
dit jaar de kop heeft opgestoken", al
dus ir. Oskam. „Het warme weer
vormt al enkele wekenlang een goe
de voedingsbodum voor de slapende
botulismebacterie, die altijd in vlees
en kadavers aanwezig is."
Centrale meldpost
De provinciale waterstaat in Zee
land fungeert als centrale meldpost
voor botulismegevallen in deze pro
vincie. Tot voor enkele dagen waren
er nog geen meldingen binnengeko
men.
De kontrole op en de opruiming
van de dode dieren zal in verband
met de recente vondsten worden uit
gebreid. Dinsdagavond werden er al
zoekakties gehouden in het natuur
gebied het Land van Saeftïnge, waar
in 1976 ook vele duizenden vogels het
slachtoffer werden van botulisme.
Botulisme komt dit jaar meer voor
dan in voorgaande jaren. In 75 ge
meenten zijn thans gevallen van deze
ziekte gekonstateerd. Vorig jaar was
dat in 45 gemeenten het geval, in 1980
in 56 gemeenten en in 1979 in 42 ge
meenten. De kans dat de ziekte zich
verder uitbreidt is aanwezig want de
zomer is pas halverwege. Dat zegt dr.
J. Haagsma, bacterioloog bij het Cen
traal Diergeneeskundig Instituut in
Lelystad, de instantie die dode vo
gels onderzoekt op botulisme.
Attent
De warme zomer is er de oorzaak
van dat er ten opzichte van vorig jaar
een stijging is te konstateren van bo
tulisme. Dat de ziekte zich nog niet
explosief voordoet, zoals in 1976 -
toen duizenden watervogels stierven
in 269 gemeenten - komt volgens
Haagsma door een beter kontrole-
systeem. „Beheerders van waterwe
gen zoals gemeenten, provinciale wa
terstaat en plantsoenendiensten zijn
veel attenter op dode vogels. De bo
tulismebacterie is resistent en zal
daarom nooit helemaal verdwijnen.
Partikulieren
Volgens Haagsma is het zaak dat
niet alleen overheidsinstanties de
watergebieden goed kontroleren op
dode vogels, maar dat enig initiatief
van partikulieren ook is aan te beve
len. Explosies zoals die in 1976 kun
nen dan hopelijk worden voorko
men, zo zegt de bacterioloog.
De winnaars
Bij de paarden werd de eerste prijs,
en daarmee de wisselbeker gewon
nen door Hendrik Jan Verheijen.
Margret Romijn legde beslag op de
tweede plaats en Carine Dijkshoorn
moest na het kampen genoegen ne
men met de derde plaats.
Bij de pony's werd de eerste plaats
behaald door Erwin v. Straaten.
Francisca Bakker werd tweede en
Marian de Lange derde.
De prijzen werden uitgereikt door
wethouder J. C. de Feiter, die ver
klaarde als geboren Schouwenaar
vanzelfsprekend een liefhebber te
zijn van paarden en paardensport.
Vandaar dat hij graag gehoor had ge
geven aan de uitnodiging de prijzen
uit te reiken.
Dirk Jansz. Zwart, telg uit het be
kende organistengeslacht, bewees
dinsdagavond in Dreischor (weer)
eens, dat met een aantrekkelijk pro
gramma met vooral bekende orgel
werken een groot publiek een plezier
kan worden gedaan. De Nederlandse
Hervormde Kerk was goed bezet,
met onder de bezoekers een groot
aantal toeristen. Sommigen betitel
den Zwart als konservatiefmaar het
is wél orgelmuziek met een grote O,
dat in staat is enthousiasme voor een
koncert op te brengen. Daarbij ge
voegd de medewerking van de so
praan mevrouw M. N. Coumou-Groe-
nendijk (geen onbekende in Drei
schor), die enkele schitterende liede
ren zong, en het sukses van het kon
cert stond bij voorbaat vast. Een
spontaan applaus aan het begin van
het koncert bewees, dat de liefheb
bers er alles van verwachtten: ze
kwamen ruimschoots aan hun trek
ken!
Begonnen werd met voorspel en
koraal over psalm 66, „Zwarter" kon
het niet, met het massaal i pedaal-
werk en het niet ritmisch koraal. Ge
volgd door één van de acht kleine
preludiums en fuga's, waarijiee leer
ling organisten al in een vropg stadi
um gekonfronteerd worden. Num
mer acht is het werk, waar! kollega
organiste Roda Scott beroemd mee
werd, door het pedaal (veeljen vlug)
met blote voeten te bespelen. Zwart
deed het niet zo vlug; integendeel,
het was het enige stuk ddt onvol
doende uit de verf kwam, maar Dirk
Jansz. kan zich dat permit'eren. Na
dit Bach-geweld een ['„Choral-
vorspiel" van Joh. Ph. Kimberger,
een leerling van Bach, met (duidelijk
herkenbare „Bachiaanse" ihvloeden.
Wederom van Joh. Seb. jBach wa
ren de twee „Geistliche Lieder", ge
zongen door de heldere sdpraan. In
volle samenwerking met dd organist,
die zijn registratie prima aanpaste,
werden de liederen toon-vast ver
tolkt.
Het „Grand choeur alli Handel"
van Alexander Guilmant werd ver
volgens door Zwart op de enig juiste
wijze gespeeld: voluit, virjtuoos, een
Grand coeur waardig. 'Een echt
„boddy-stuk", één van ae hoogte
punten van het koncert. Eén héél an
dere Guilmant, somber, klonk door
in diens „Meditation".
Het qua ritmiek niet zo! gemakke
lijke „Biblisches Lied" van A. Dvó-
rèk, kreeg een gemakkelijke uitvoe
ring van mevrouw Coumou, waar
mee ze bewees niet vook- moeilijk
werk terug te deizen, ijnaar haar
„klappers" moesten nog komen.
Eerst genoten de toehoorders nog
van een speels stuk Handél, het Alle
gro uit Concerto II in bés-dur. Met
een prima echowerk van twee klavie
ren; een lust voor het oor.
Er „echt eens voor gaan zitten"
deed men toen het programma twee
aria's van Handel vermeldde, één uit
„Xerxes" en één uit „The Messiah".
Zelfs de niet-klassiek onderlegden
kennen het largo uit „Xerxes", dat
door mevrouw Coumou met overga
ve werd gezongen. Zonder tot „op de
bodem" te gaan, breed, plechtig,
kreeg „het" largo een gevoelige uit
voering, gevolgd door de iets minder
bekende, maar daarom niet minder
mooie, aria uit „The Messiah". Het
slot was geheel „Zwart": het trio
over het Gebed des Heren en een ei
gen bewerking van de koncertgever
zelf; fantasie over psalm 97 „God
heerst als opperheer. Tweemaal
Zwart, met dit verschil het niet- en
wél ritmische koraal. Na het welver
diende applaus werd als toegift een
lied van Mendelssohn gezongen: Het
lievelingsplaatsje. Waarschijnlijk
met opzet gekozen en slaande op
Dreischor, waar het muzikaal goed
toeven was. Nog tweemaal kan men
genieten van het spel van Dirk Jansz.
Zwart: op de dinsdagen 10 en 17 au
gustus.
H^.W.
