,,Een (andere) visie op
Schelphoek"
neergelegd in brochure
Direktie Visserij verdedigt
beleid oester- en mosselpercelen
Oud-gezagvoer dép vertelt
over befaamde
vooroorlogse Zeeland-route
Onderzoek in Westerschouwen
INGEZONDEN STUKKEN
Vergadering in Yerseke
Aspecten van de vliegerij
6
(Slot)
WESTERSCHOUWEN, mei. Hieronder volgen verdere
dessiderata, opgenomen in de onder verantwoordelijk
heid van de gemeente Westerschouwen, uitgegeven bro
chure: „Een (andere) visie op Schelphoek".
9. Overige voorzieningen:-Gelet op
de specifieke kenmerken en geschik
theden van de Schelphoek, kan nog
worden gedacht aan: een klein edu-
katief centrum in verband met de na
tuurwaarden van de Oosterschelde;
een visteeltbedrijf; bescheiden elk-
weer-akkommodatie; toepassing van
windenergie.
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DEN HAAG. Premier Van Agt
houdt er rekening mee, dat het kabi
net niet uit de problemen rond de
Voorjaarsnota komt. ,,Het zit erg
moeilijk. Ik ben er niet volledig van
overtuigd dat het kabinet de zaak
overleeft", aldus Van Agt na afloop
van de vergadering van het kabinet.
DEN HAAG. De eind 1980 opge
richte stichting Verkeersveiligheids-
fonds wil een systeem ontwikkelen,
waarbij Jaarlijks aan iedere meer
derjarige Nederlandse verkeersdeel
nemer (ongeveer acht miljoen men
sen) éten vrijwillige bijdrage voor dit
fonds (een gulden of twee gulden vijf
tig) zal worden gevraagd.
HAREN. De juwelierszaak Klaas
Oosterhof BV met vestigingen in ne
gen plaatsen in Nederland vraagt
dinsdag faillissement aan bij de
rechtbank in Assen. De vijftig perso
neelsleden zullen als gevolg van het
faillissement worden ontslagen.
DEN HAAG. Een voormalige fili
aalbeheerder van de Nederlandse
Middenstandsbank in Den Haag
blijkt de afgelopen jaren driekwart
miljoen te hebben verduisterd. Hij
gebruikte het geld om zeven panden
in Den Haag op te knappen in de
hoop dat de huizen bij verkoop het
geld dubbel en dwars zouden opbren
gen.
UTRECHT. De PTT-direktie ver
wacht, dat de tarieven van de ver
schillende diensten het komend jaar
niet verhoogd zullen worden. Als ge
heel draait de PTT vrij goed. ,,Het is
het enige bedrijf dat zijn aandeelhou
ders (het rijk) financiert en niet an
dersom", aldus een van de direktiele-
den.
10. Ruimtelijke inrichting: Ten
aanzien van een globale ruimtelijke
vertaling van het bovenstaande kan
het volgende worden opgemerkt: Het
westelijk deel van het waterareaal
vormt een relatief aanzienlijk inter-
getijdegebied, waarbij in het beheer
het accent op natuur dient te liggen.
Het oostelijk deel van het waterarea
al biedt de beste mogelijkheden voor
waterrekreatie. Voor verblijfsre-
kreatie komen in aanmerking: het
bestaande havenplateau en oostelij
ke havendam; de. vuilstortplaats op
langere termijn, na beëindiging, af
gestemde afwerking en gunstig re
sultaat van bodemonderzoek; gron
den ten wesen van de weg langs de
Schelphoek.
Verkeersontsluiting via bestaande
wegen en toegangen. Een visserij -
funktie tussen beide havendammen.
Gebouwde voorzieningen koncentre-
ren in noordelijk deel van de Schelp
hoek, welk gedeelte door belangrijke
ingrepen reeds verstoord is en waar
een verkeersontsluiting reeds aan
wezig is (geen spreiding van aktivi-
teiten naar west- en oostflank van
het gebied).
11. Beleidsplan Oosterschelde: Het
gemeentebestuur van Westerschou
wen kan niet instemmen met het in
het koncept-beleidsplan voor de
Oosterschelde neergelegde beleid ten
aanzien van de Schelphoek. Een zo
verantwoord mogelijke inrichting
van de Schelphoek vereist nadere af
weging en onderzoek, alsmede een
meer genuanceerde benadering dan
tot op heden aan de orde is geweest.
AMSTERDAM. De; schrijver en
dichter Ab Visser is or 69-jarige leef
tijd in een ziekenhuis in Amsterdam
overleden na een slopende ziekte.
MARKTBERICHTEN
Aardappelbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 10-5. Konsumptie-
aardappelen, los verladen af bedrijf,
per 100 kg, exklusief b.t.w.
Klei-aardappelen binnenland:
Bintje 35-50 mm 51,00 - 54,00;
Bintje 50 mm opw. 67,00 - 69,00;
Bintje 35-55 mm opw. 56,00 -ƒ 58,00.
Export: Bintje 45 mm opw. in zak
ken voor Italië 70,00 - 72,00.
Stemming: rustig.
In het definitieve beleidsplan dienen
dan ook de randvoorwaarden voor de
rekreatieve ontwikkeling van de
Schelphoek wèl te worden bepaald,
maar dient de definitieve invulling
hiervan onderwerp van nadere uit
werking te vormen. Het is te vroef en
niet voldoende planologisch verant
woord om het beleid ten aanzien van
de Schelphoek ongewijzigd vast te
leggen. Een in het vooruitzicht te
stellen eventuele herziening op basis
van nog uit te voeren onderzoek kan
dit bezwaar niet ondervangen.
SCHEEPVAART
Acila, 11-5 te Madras verwacht
Acmaea, 9-5 te Luanda
Alanti, 9-5 van Rotterdam naar Ham
burg
Atlantic Star, 8-5 930 west L^ndsend
naar Halifex
Macoma, 14-5 T.h.v. Dubai verwacht
Nedlloyd Adelaide, 8-5 90 zuid west
Borneo naar Wellington
Nedlloyd Rockanje, 10-5 te New
York
Nedlloyd Tasman, 10-5 van Port Said
naar Piraeus
Ondina, 8-5 850 oost Bermuda naar
Lymebay
Onoba, 40 zuid Kp. St. Vincent naar
New York
Dankdienst in
Hervormde kerk -
Kerkwerve
Naar aanleiding van de kerk
dienst, die gehouden werd op 24 april
in de Hervormde Kerk van Kerkwer
ve, ter gelegenheid van een 50-jarig
huwelijk, het volgende:
Het was voor m'n man (die nooit in
Kerkwerve heeft gewoond, maar
daar wel kerkdiensten heeft meege
maakt) en voor mij (ik kwam er na 55
jaar terug) een grote verrassing te
konstateren dat er een geweldige op
bloei had plaatsgevonden. Om de
kerk een krans van bloeiende narcis
sen, op de plaats waar vroeger de
school was, een keurige zaal w^arhet
prettig was om de gasten te ontvan
gen. Naast bewondering noopte ons
dit alles tot grote dankbaarheid.
De dankdienst zelf werd een feest,-.,
dienst, doordat bijna honderd geno
digden ondanks de afstand, uit alle
delen van het land gekomen waren
om dit gebeuren mee te maken. Aar
dig, dat er ook nog mensen uit, en
rondom de gemeente aanwezig wa
ren. Ds. P. de Vries uit Driebergen,
die de dienst leidde schreef in het
kerkblad: een heel bijzondere
beleving voor ons allen". Dat de kol-
lekte, ter vervanging van kado's, een
bedrag opbracht van 1918,55
(bestemd voor de restauratie van de
kerk), was verblijdend.
We kunnen maar moeilijk onder
woorden brengen wat deze vrienden
met hun royale gaven, voor ons bete
kenen.
C. P. van der Have-Boot
Voor liefhebbers
van kloskant
De kantschool ,,Land van
Beveren" organiseert in kasteel
,,Cortewalle" in Beveren-Waas (Bel
gië) een tentoonstelling: „Kunstui
tingen in en om kant".
1. Kantwerken van en door Eeva
Liisa Kortelahti (Finland) naar eigen
ontwerpen;
2. Kunstschilder Roldan verwerkte
Rijssels-Beverse kant in schilderijen
en tekeningen;
3. Martine Bruggeman hertekende
klassieke motieven uit traditioneel
Bevers kantwerk voor een moderne
toepassing.
De tentoonstelling duurt van 23
mei tot 31 mei 1982. Openingsuren:
dagelijks van 14.00 - 18.00 uur.
M. E. JANSEN-GLAS
Haven Zuidzijde 8
4318 AJ Brouwershaven
Spullen gevraagd
voor kerkaktie
(29 mei)
Het is geweldig dat zoveel mensen
gehoor hebben gegeven aan de
oproep om allerlei dingen beschik
baar te stellen voor de grootse aktie
Over dit laatste sprak het hoofd
van direktie Visserijen, ir Th. J.
Tienstra, vrijdag 7 mei in een te Yer-
seke gehouden vergadering, waarin
hij zijn beleid van de laatste jaren
verdedigde.
Voorrechten werden de laatste tien
jaar toegekend aan de firma's, die
verenigd waren in de vereniging Ver-
voex. Vervoex werd opgericht nadat
de oesters waren doodgevroren en
men meende dat oesterkweek, in de
toekomst tóch onmogelijk zou zijn,
door het afsluiten van de Ooster
schelde, door een dichte dam in 1978.
Het liep allemaal anders. In 1978
op 29 mei, bestemd voor de restaura-!
tie van het interieur van de Ned. Her
vormde Kerk. Maar natuurlijk is er
nooit genoeg De voormalige
Kerkwerfse smid kan nog wel het
een en ander gebruiken. Gedacht
wordt aan oude landbouwwerktui
gen en allerlei gereedschappen. Men
belle hem! (01110-2444). Hij en z'n hel
pers zullen er alles aan doen om er
weer iets moois van te maken. Voor
de rommelmarkt kunt u nog steeds
terecht bij de buren Stouten en
Kesteloo (tel. respektievelijk 01110-
6404 en 3355). Wanneer u belt zullen
ze vrijwel direkt gereed staan om uw
overtollige goederen weg te halen.
Handwerken zijn natuurlijk ook nog
steeds welkom op Verseputseweg 10
of Weelweg 12.
Helpt u mee de kerkaktie tot een
suksesvolle aktie te maken??!!
Henk Kesteloo
KERKNIEUWS
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Schoonrewoerd: J.
Bos, Otterlo.
Aangenomen naar Joure als predi
kant voor bijzondere werkzaamhe
den (geestelijk verzorger verpleeg
huis en bejaardentehuizen): H.
Kooistra, De Krim; naar 's-Graven-
hage (Moerwijk-Morgenstond 2e pre
dikantsplaats): J. Stelwagen, Bos
koop; naar Arnhem: G. H. Duijven-
dak, De Bilt.
Bedankt voor Geertruidenberg-
Hoge Zwaluwe en Made: H. Rijksen
(1.1. pred. Geref. Gemeenten), kand.,
Zoetermeer; voor Haamstede (toez.):
G. K. Korporaal, Krimpen aan de
Lek.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Zwartsluis (2e predi
kantsplaats): drs. J. Korf, Niezijl; te
's-Gravenhage-Loosduinen (als
was nog in de verste verte geen spra
ke van afsluiting en de afluising zelf
werd veranderd in dier voege dat de
visserij in de Oosterschelde zijn mo
gelijkheden behield.
Oesterparasiet
Momenteel kan door het optreden
van de oesterparasiet Bonamia
ostrea van oesterteelt geen sprake
'zijn. 'Men wil deze ziekte nog enkele
jaren laten uitwoeden.
Misschien is men in 1984 zo ver, dat
het uitzetten van oesterbroed en het
kweken van oesters in de Ooster
schelde zonder al te grote schade
geestelijk verzorger van het Psych.
Centrum Rosenburg en het Ned. Zee
hospitium): M. T. Minnema, wonende
te Rijswijk, die dit beroep heeft aan
genomen.
Aangenomen naar Wildervank:
drs. J. A. van Rootselaar, Numans-
dorp; naar Idskenhuizen: drs. I. J-
Bijlsma, Oldehove.
Bedankt voor Holten: C. van der
Woude, Drachten; voor Hoogezand-
Sappemeer: N. Berghuis, Holland-
scheveld.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Rijnsburg: D. Grutter,
Drachten-zuidoost.
Aangenomen naar Enschede-oost:
drs. M. te Velde, Neede, die bedankte
voor Emmeloord, Dokkum, Middel
burg, Leiden en Rotterdam-Noord.
Bedankt voor Zwolle, Hoogkerk en
voor Daarlerveen: E. Woudt, Den
Helder.
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Rijssen (Zuiderkerk):
N. W. Schreuder, Goes.
Bedankt voor Sunnyside (USA): J.
C. Weststrate, 's-Gravenpolder; voor
Krabbendijke: M. Mondria, Waar
denburg.
Gereformeerde Kerk
BRUINISSE/NIEUWERKERK.
De predikantsvakature ontstaan
doordat in mei 1980 ds. P. J. Moet
naar Berkel en Rodenrijs vertrok is
straks voorbij. Kandidaat drs. A. ten
Hove uit Zwolle, nam de toezegging
van beroep naar bovengenoemd ge-
kombineerde gemeenten aan.
Vermeld kan worden dat, wanneer
drs. Ten Hove zal zijn bevestigd als
predikant voor beide gemeenten, de
classis Zierikzee, dan weer op één ge
meente (Scharendijke) na - voorzien
is van een eigen predikant.
weer mogelijk is, maar erg opti
mistisch was de heer Tienstra daaro
ver niet.
Ook niet over het denkbeeld naast
de platte Zeeuwse oester, de Japanse
soort te gaan kweken, die indertijd
door enkele oesterkwekers hier
geïmporteerd is. Deze gedijt dermate
dat zij in vele honderdduizendtallen
overal in het wild in de Oosterschel
de en omringende wateren wordt
aangetroffen. Ir. Tienstra meende
met enkele praktijkmensen, dat voor
deze Japanse oester een beperkte
markt bestaat.
In 1986 zal iedereen, die in het mos
selkwekers of oesterkwekersbedrijf
werkzaam is en over voldoende kapi
taal beschikt, een kans krijgen zich
als kweker te vestigen, al zal een li
miet gesteld worden wat het aantal
in Zeeland te exploiteren bedrijven
betreft.
BRUINISSE, 7-5. Het jaar 1986 wordt voor Zeeland een bijzonder belang
rijk jaar. Dan zal worden overgegaan tot het uitgeven van oester- en mossel
percelen, waarbij geen rekening zal worden gehouden met gunsten of rechten
in voorgaande jaren aangroepen of individuele personen verleend.
De wat ouderen uit Zierikzee en omstreken zullen het
zich nog weten te herinneren. De reisverhinding met
Rotterdam in de jaren twintig en dertig. Met de spoor
boot ging men naar Katse Veer of Wolf aartsdijk, dan per
bus naar het NS station in Goes en vandaar per trein.
Wel een omweg!
Maar gewoonlijk reisde men per tram (R.T.M.) naar Zijpe, dan per boot naar
Ooltgensplaat en Numansdorp en verder weer per tram naar Rotterdam (Ro
zenstraat). Reisduur ruim 5 uren; of wel geheel per boot (Stad Zierikzee) via
Stavenisse, Willemstad, Dordrecht naar Rotterdam (Willemskade). Reisduur,
afhankelijk van het getij, soms 7 uren.
Sinds het begin van de twintiger
jaren was er in Nederland een geheel
nieuw reismiddel in opkomst: De
Burger Luchtvaart, onze Koninklij
ke Luchtvaart Maatschappij, de
K.L.M., onder leiding van de voor
uitstrevende direkteur, Albert Ples-
man.
De nu eerstvolgende data en feiten
zijn door mij ontleend aan mijn oude
schoolvriend Jaap Quant, thans eige
naar van een souvenirswinkel aan
het Havenpark te Zierikzee.
Het is als volgt gegaan: Drie voor
uitstreven mannen uit Zierikzee
vormden rond 1930 een Aktiekomi-
tee ter bevordering van een luchtlijn
op Haamstede. 1. De promotor was
hr. J. J. Cock, mede-direkteur van de
Insulaire Hypotheekbank te Zierik
zee; 2. Dominee Voorts uit Zierikzee;
3. Hr. van de Broek, boekhandelaar,
Kraanplem (werd later agent
K.L.M.). En te Haamstede was er de
burgemeester, Jhr. Roëll.
Aldus verkreeg in mei 1930 de N.V.
Nieuw-Haamstede de grond voor een
vliegveld voor de luchtlijn
Rotterdam-Haamstede.
4 mei 1931: De allereerste binnen
landse luchtlijn, Rotterdam-Haam
stede, onder slechte weersomstandig
heden geopend. Reistijd 30 minuten!
Type vliegtuig de éénmotorige Fok
ker F7a.
2 mei 1932: De luchtlijn Rotterdam-
Haamstede wordt doorgetrokken
naar Vlissingen.
1 juli 1933: De Zeeland-luchtlijn
wordt gedurende het zomerseizoen
doorgetrokken naar de Belgische
badplaats Knokke/Zoute.
8 augustus 1934: Opening van het
K.L.M.-stationsgebouw te Haamste-
pvoeraer (en schrijver) Chr.
Boüter bij zijn indiensttreding bij de
KLM op 1 oktober 1936.
de. Nimmer tevoren waren zoveel au
to's aanwezig op het vliegveld
Haamstede.
Autoriteiten
Het Aktie-komitee (Schouwen-
Duiveland) ontving o.a. de volgende
autoriteiten: 1. Jhr. Mr. J. W. Quarles
van Ufford, Commissaris der Konin
gin van Zeeland; 2. Direkteur van de
K.L.M.Albert Plesman.
Zij arrivèerden met de Fokker F7a,
de PH-AEH, bouwjaar 1925, één-
motorig, leeggewicht 4300 kg, 8 zit
plaatsen, spanwijdte vleugel 19 me
ter, snelheid 125 km/uur. Bij die ope
ning van het stationsgebouw was er
ook de K.L.M.-bus van Gebr. de
Jongh uit Zierikzee. Buschauffeur
Leen Willemse. Passagiers werden
desgewenst thuis afgehaald en ge
bracht!
Stationschef van de K.L.M. was hr.
Van Dieren; Agent was hr. Van de
Broek uit Zierikzee. Bij die gelegen
heid bood het komitee een gedenkte
ken aan, dat in de hal van het stati
onsgebouw werd geplaatst. In de oor
log 1940/45 werd het echter vernie
tigd.
In 1937 werd het type vliegtuig
Fokker F7a vervangen door de 2-
motorige Amerikaanse Douglas DC2
(type Uiver). Op de zomerdienst naar
Knokke was er een regelmatige pas-
sagiere: Greta Keller". In het Casi
no van Knokke zong zij haar chan
sons.
Terug naar 1933
Na ga ikzelf even terug in tijd tot
het jaar 1933. April 1933: Ik zit in de
vijfde klas van de H.B.S. en blok
voor mijn eindexamen, 's Avonds, na
mijn huiswerk, ga ik nog wel eens
een straatje om en maak dan graag
een wandeling langs de „Kaaie". Er
ligt een Engelse Coaster gemeerd,
een 300-tonner.
Mijn hart trekt naar de Koopvaar
dij. Mijn besluit staat vast. Een week
later meld ik mij bij Mr. Bakker,
De Fokker F 7a- PH -AEH, het toestel waarmee op 8 augustus 1934 de toenmalige kommissaris van Zeeland jhr mr J.
W. Quarles van Ufford en direkteur APlesman van de K.L.M. op Haamstede arriveerden.
toendertijd kantonrechter te Zierik
zee en adviseur voor de Commissie
van aanname van de Kweekschool
voor de Zeevaart te Amsterdam.
Ik vertel hem na mij eindexamen
stuurman te willen worden op de
Koopvaardij. En de eerbiedwaardige
Mr. Bakker adviseerde mij te kiezen
voor de sinds kort nieuwe gekombi-
neerde opleiding: Koopvaardij en
Luchtvaart. En hij gaf mij de formu
lieren ter aanmelding. En zo is het ge
gaan: In juni 1933, na mijn eindexa
men van de H.B.S., kwam ik bij die
opleiding, de toenmalige Rijksoplei
ding tot Verkeersvlieger verbonden
aan de Kweekschool voor de Zee
vaart, Prins Hendrikkade 189 te
Amsterdam.
De opleiding duurt 2 jaar. Ik ben
dan gebrevetteerd vlieger op de Fok
ker F7a, Koolhoven FK43 en Douglas
DC2. Na nog één jaar militaire dienst
te Soesterberg treed ik dan op 1 okto
ber 1936 in vaste dienst bij de K.L.M.
Ik begin als tweede bestuurder op
de Indië-route en tussen die reizen
door als zelfstandig vlieger op de bin
nenlandse lijnen, ook de Europa-*
diensten zoals Londen en Parijs.
Vanzelfsprekend is de Zeelandlijn er
bij. Eens, in februari 1937 kreeg ik op
Waalhaven (Rotterdam) de „Baas"
Plesman aan boord. Het was voor
een vlucht via Haamstede naar Vlis
singen.
Op zicht
Ik vloog op zicht beneden het wol
kendek. Met de Fokker F7a waren er
in die tijd nogal eens problemen met
ijsafzetting, ook carburatorijs. Van
Waalhaven ging de route over Helle-
voetsluis. Bij de vuurtoren van Goe-
ree kwam de „Baas" in de cockpit en
stelde op afgebeten toon zijn gebrui
kelijke vragen, zoals: „Hoe hoog zit
ten we en hoe laat komen we aan?".
Toen wees zijn vinger naar een
klein plaatsje dicht bij Renesse. En
hij vroeg: „Hoe heet dat plaatsje?"
En ik antwoordde: „Dat is Scharen
dijke, mijneer Plesman". En hij zei:
„Goed zo, je weet het".
(Ik heb altijd vermoed dat hij wist
dat ik uit Zierikzee, van Schouwen
kwam). Nu een ander geval: het be
treft V.I.P.'s (Very Important Pas
sengers). Nog altijd in 1937, ik meen
april, vanuit Vlissingen komend,
landde ik te Haamstede. De agent, de
heer J. E. v. d. Broek, vertelde mij
•twee zeer belangrijke passagiers
voor mij te hebben. Ik dacht
minstens aan een paar ministers.
„Doch hij geleidde me naar het
wachtkamertje en daar zaten mijn
ouders, mijn vader en moeder. Zij
hadden, zonder dat ik het wist, ge
boekt naar Rotterdam. Die dag was
de bewolking gebroken en bij Goerce
vloog ik op 1200 meter boven de wol
ken.
Bij Hellevoetsluis ging ik zakken
en bracht hen naar Waalhaven. Ja,
die Zeelandlijn van vóór de oorlog
had zijn charme. Men was toen soms
sneller in Rotterdam dan heden ten
dage via de dammen en het Helle
gatsplein! En Leen Willemse kwam je
desgewenst thuis afhalen en een en
kele reis van Haamstede naar Vlis
singen kostte toen 4,50; dat kwam
neer op 12,5 cent per km.
Later, met de Douglas DC2 en ge
durende de zomerdienst, vloog ik
vanuit Knokke twee maal op en neer
naar Amsterdam en 's middags nog
even naar Texel. Op één dag maakte
ik dan 22 starts en landingen. Even
veel als gedurende een gehele week
op de route naar Batavia!
CHR. BOUTER