U KUNT NU STAATSLOTEN KOPEN.
Mosselkwekerij is redelijk
rendabele bedrijfstak
Een teveel aan
mosselen met
lage middenprijs
Mosselvissers willen nu reeds
experimenteren met nieuwe
percelen in de Oosterschelde
MÉÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ.
OVERHEIDSMAATREGELEN MOGEN
GEEN VERWARRING ZAAIEN IN
GOED WERKEND MOSSELFONDS
4
Mr. K. M. Horjus van L.E.I.
Mosselgebruik in tien
jaar vervijfvoudigd
Voorzitter ,yAlgemeen Vissersbelang","
Overzicht mosselseizoen
Jaarvergadering- „Vissersbelang"
BRUINISSE, 26-2. De mosselkwekerij is een redelijk
rendabele gezonde bedrijfstak. Zij gebruikt relatief wei
nig energie, geeft direkte en indirekte werkgelegenheid
aan zo rond 1200 a 1300 personen en heeft op grond hier
van recht op de juiste aandacht van de overheid. Dit was
de slotkonklusie van een referaat door de heer K. M.
Horjus van het Landbouw Ekonomisch Instituut, geti
teld: Ekonomische ontwikkelingen in het Mosselkwe-
kersbedrijf, gehouden op de jaarvergadering van de
Bruinisser Mosselkwekersvereniging.
Dit bedrijf heeft altijd grote be
langstelling getoond voor de afzet
van het produkt, de mossel. Het aan
tal schepen, dat de mossel visserij be
oefent, is teruggelopen van 103 naar
83, maar de schepen werden groter
(van 60 naar 95 bruto registerton) en
de motoren werden sterker. In 1975
gemiddeld 175 pk, in 1980 gem. 305
pk. De aanvoerkapaciteit breidde
uit, de koncentratie van bedrijven
won veld.
De mosselkwekerij is relatief onge
voeliger voor de stijging van de
brandstofkosten, dan de kleine zee
visserij.
De mosselaanvoer is van het begin
van de zeventiger jaren tot begin
1980 ongeveer verdubbeld. De aan
voer van mosselen uit Zeeland was
stabiel, de aanvoer uit de Waddenzee
vertoont een veel grilliger beeld.
Kosten stegen
De kosten stegen mede doormoder-
ASSEN. De PSP in de provincie
Drenthe schrijft in haar verkie
zingsprogramma voor de Drenthse
statenverkiezingen dat zo'n twee
honderd vierkante meter grond bij
het militaire depot Darp in Havelte
onteigend moet worden.
UTRECHT. Door een omgewaaide
boom is het treinverkeer tussen Lun-
teren en Barneveld op het en-
kelspoortrajekt Barneveld-Wagenin-
gen maandagmiddag om half vijf stil
komen te liggen. Volgens een NS-
woordvoerder heeft de boom in zijn
val de bovenleiding meegesleurd.
nisering van de vloot. De mosselkwe
ker die uitsluitend op de Waddenzee
teelt heeft meer risiko's, dan kwe
kers op Zeeuwse percelen hebben.
Het mosselgebruik in het binnen
land steeg in 10 jaar van 20.000 ton
nen in 1970 tot ruim 103.000 ton in
1982.
Door deze stijging wordt het be
drijf minder afhankelijk van de Bel
gische en Franse afnemers.
Conserven
De conservenindustrie heeft te ma
ken met een groeiende konkurrentie
uit Denemarken, het nabije en het
Verre Oosten.
Het aanbieden van nieuwe produk-
ten als voorgekookte mosselen, ge
bakken mosselen, gemarineerde
mosselen geeft een vereenvoudiging
van het distributiesysteem.
Oosterschelde
Na het bekend worden van de mo
gelijkheden om de mosselkultuur in
de Ooster-Schelde te handhaven en
mede door de verzwaring van de dijk
langs de Molenpolder aldaar, werden
de bedrijven verplaatst en gemoder
niseerd.
Dit vergde een investing van 60
miljoen gulden, maar zal ongetwij
feld leiden tot verbetering van de
kwaliteit.
Een onderzoek van het TNO heeft
aangetoond, dat er onderling tussen
verschillende firma's die de mosse
len verzendklaar maken nogal wat
verschil bestaat.
Volgens het L.E.I., zijn nog een
aantal afzetkanalen voor mosselen in
Nederland, maar ook in het naburige
Duitsland onbenut.
Een nadeel zal misschien zijn, dat
naarmate de kwaliteit verbetert en
de konsumenten meer mosselminded
worden gemaakt, ook de buitenland
se konurrentie daar van zal profite
ren. De konserven-industrie heeft
dat tot zijn schade ondervonden.
Prijsvorming
Indien er meer overeenstemming
was tussen de handelaren op Yerse-
ke, zou meer kunnen worden bereikt,
wat de prijsvorming betreft.
Thans is het zo, dat een betrekke
lijk kleine groep handelaren in Yer-
seke, die de export en de handel in
het binnenland beheerst, elkaar be-
konkurreert.
In een seizoen met een krappe aan
voer, gaat het om de mosselen. In een
seizoen met ruime aanvoer snoept
men elkaar de klanten af, door een
ongebreidelde konkurrentie.
De kwekersprijs is in de afgelopen
jaren met 3Vi 4 per jaar boven de
inflatie uit gestegen.
Niet te duur
Men zal moeten oppassen, dat de
mossel niet te duur wordt, gezien de
buitenlandse konkurrentie. Zoals
ook in andere vissoorten het geval is,
is het vooral Denemarken waarvoor
men op zijn hoede moet zijn.
De minimumprijs voor de mosse
len is een waardevolle instelling als
marktordenend instrument, maar
het verdienst aanbeveling, op het so
ciale element de nadruk te blijven
leggen (een karige boterham voor
wie niet kan leveren aan de handel)
in plaats van (wat ook gebeurt) onge
breidelde aanvoer van fondsmosse
len, om het fonds uit te putten. Dan
krijgt men een soort inkomensover
dracht.
Konsiant
De heer Horjus pleitte in zijn slot
konklusie voor een zo konstant mo
gelijke aanvoer en een zo konstant
mogelijke kwaliteit. (Dit laatste
heeft men echter niet in de hand).
Voor de Franse markt en voor de
konservenindustrie mag de prijs
waarvoor de kweker de mosselen
aanvoert niet te hoog zijn.
'i
BRUINISSE, 26-2. Het aantal prominente figuren, dat voorzitter W. Okker-
se vrijdagavond op de jaarvergadering van zijn vereniging „Algemeen Vis
sersbelang" welkom kon heten, evenaarde bijna het aantal bezoekers. Zo was
er ir. Holsteijn van Direktie Visserijen met enkele van zijn medewerkers, de
voorzitter van Zevibel de heer Van den Bos, met de voorzitter van de Mossel-
sektor van Zevibel de heer A. Rammelo, de heer Langstraat van de Visserij-
sektor, de heer Drinkwaard bekend bioloog, de mensen van het Delta Insti
tuut te Yerseke Dijkema, Bol van het Rivo, de heren Horjus en Smit van het
L.E.I., de voorzitter en de oud-voorzitter van het Mosselkantoor te Bergen op
Zoom de heren Lucas en Van Splunter, de burgemeester van Bruinisse T. C.
Hekman, de opzieners visserijen in het regionale distrikt enz., die hij allen
welkom heette.
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter allereerst de overleden le
den of oud-leden, wethouder C. Ju-
melet, A. Jumelet, Bru 23 en C. de
Keizer Bru 19. Hun nagedachtenis
werd staande met een minuut stilte
geëerd. Overigens kon hij met dank
baarheid mededelen, dat geen ern
stige ongelukken van materiële of
persoonlijke aard in het afgelopen
jaar waren gebeurd.
De mosselvloot
De vernieuwing en verbeteringen
vooral in de nautische uitrusting van
de mosselvloot, alsmede de verbete
ringen van de losinstallaties en de
wendbaarheid van de schepen (boeg
schroeven) vonden regelmatig voort
gang. Zij werden gestimuleerd door
de gunstige bedrijfsuitkomsten van
het vorige seizoen, dat onder meer
ook tot gevolg had, dat de bijna de
gehele retributie die werd gestort ten
bate van het Mosselfonds weer terug
kon worden uitgekeerd.
Mosselzaad
De mosselzaadviskampagne lever
de goede resultaten op. Het mossel
seizoen was ook helemaal anders dan
het voorgaande, in 1981 was er een
overvloed van goede kwaliteit mos
selen. In de eerste weken van aan
voer was er al een druk op de prijzen,
die echter tijdelijk afnam, maar in de
maand oktober bijna desastreus
werd. Er kwamen sterk overdreven
berichten, over ziekten als gevolg
van het eten van mosselen, veroor
zaakt door een bepaalde plankton
soort. Dit had gevolgen, de mosselaf-
zet liep terug.
Geen paniek
Spreker drong er op aanmat door
een biologisch onderzoek in het ver
volg dergelijke natuurverschijnselen
veel eerder aan het licht zouden ko
men, waardoor puaniek onder het
mosseletend publiek zou kunnen
worden voorkomen.
Bij een verminderde geldelijke op
brengst van de aangevoerde mosse
len, kwam nog de vroeg invallende
winter van 1981/'82. Ook dat gaf
stagnatie.
Er was nogal wat commotie over de
mosselprijs (minimumprijzen) en
over de kwaliteitseisen.
Voorspelbare overproduktie
De afgevaardigde van Bruinisse
pleitte tevergeefs voor het verhogen
van de minimumprijs en een verla
ging van het stukstal, om voor alle
partijen een zo gunstig mogelijk re
sultaat te kunnen behalen.
Overproduktie was duidelijk voor
spelbaar, een bijzondere maatregel
in de vorm van verlaging van het
stukstal zou er voor hebben gezorgd,
dat er minder mosselen in het Mos
selfonds terecht waren gekomen.
Mosselen, nu voor amper 15 cent
per kilo in het Mosselfonds gelost,
zouden in het seizoen 1982/83 als vol
groei mosselen het dubbele of drie
dubbele hebben kunnen opbrengen.
Voor 0,15 per kilo is lonend mos-
selkweken niet mogelijk, verhoging
van de minimumprijs is dringend ge
boden. Niet alleen wegens de infla
tie, ook wegens de gestegen olie en
van het ministerie van landbouw en
visserij werd op de korrel genomen
en met name die alinea, waarin ge
pleit wordt (door de betrokken
hoofdambtenaar) voor de aanvoer
van maximaal 10 van de aanvoer
in zijn geheel, in het mosselfonds. In
een inspraakronde is gevraagd, deze
alinea te schrappen maar dat gebeur
de niet.
Het Opvangfonds heeft al vele ja
ren zijn nut bewezen, in de huidige
vorm. Het wordt geheel door het be
drijfsleven gefinancierd, zonder één
cent overheidssteun.
Dit goed werkende systeem moet
niet door overheidsmaatregelen, die
alleen verwarring kunnen wekken
de werking van het fonds minder
doeltreffend maken. Dat wordt door
de mosselkwekers niet geduld, al
snapt men wel, wat er achter zit. Op
zichzelf geen kwade bedoeling, na
melijk om te bevorderen, dat markt
waardige mosselen worden aange
voerd. Maar daar zijn ook andere
middelen voor.
Felle slotreaktie
Fel was de slotreaktie van de spre
ker. Hij voelde zich enige weken ge
leden samen met burgemeester Hek
man door minister Jan de Koning
voor joker gezet. Er werd al uitvoe
ring gegeven aan zaken waarom men
kan vragen (het aanleggen van nieu
we proef mosselpercelen in de
Oosterschelde), maar prompt deed
minister De Koning enkele dagen ge
leden de uitspraak: Geen mosselper
celen voor 1986.
En met een reeds eerder door hem
geciteerde spreuk ,,De wereld wordt
geregeerd door de verwarring der
mensen", alsmede de goede wensen
voor het nieuwe seizoen, eindigde de
voorzitter zijn jaarrede.
DEN HAAG. Toestemming voor
een serie vluchten van het supersoni
sche vliegtuig Concorde op Schiphol
zal worden geweigerd. Dat heeft
staatssekretaris Van der Doef (ver
keer en waterstaat) maandag geant
woord op vragen van het socialisti
sche kamerlid Broekhuis.
DEN HAAG. Minister Van Mierlo
(defensie) heeft maandag aan het
PSP-kamerlid Van der Spek be
vestigd dat de marine inlichtingen
dienst (Marid) heeft geïnfiltreerd in
de anti-militaire aktiegroep „Mobili
satie '81".
BRUINISSE, 26-2. In de vrijdagavond te Bruinisse ge
houden jaarvergadering van de Mosselkwekersvereni
ging Algemeen Vissersbelang, gaf de sekretaris de heer
H. Hoogerheide allereerst een overzicht van de aanvoer
en de verzending van mosselen in het nu bijna afgelopen
seizoen.
Tot 22 februari werden uit Zeeland
aangevoerd 337.821 tonnen en van de
Waddenzee 837.552 tonnen, tot totaal
1.175.293 tonnen. Vorig jaar waren
deze cijfers: Zeeland 316.750 tonnen,
Waddenzee 326.032 tonnen. Totaal
642.782 tonnen.
Door de handel werden afgenomen
949.589 tonnen (636.157), in het fonds
werden gelost 220.984 t. (6625).
De totaal besomming was
31.792.000 52.902.000). Geïmpor
teerd werden 2233 t. (80.149 tonnen).
Geëxporteerd werden: naar België
243.282 t. (209.487), naar Frankrijk
175. 6591. (84.1231.), naar diverse lan
den 23.6411. (4957), terwijl Nederland
zelf 103.730 tonnen opnam (84.419 t.).
De inleggerijen bleven achter bij
vorig jaar. Zij kochten 123.498 t.
(129775). (Tussen haakjes de cijfers
van het vorige seizoen.
De gemiddelde tarra was 16,2 te
gen 24,4 in 1980. Het gemiddelde
vleesgewicht 28,2 tegen 23,4 in 1980.
Het gemiddelde stukstal was 139 te
gen 154 het vorige seizoen. De gemid
delde prijs was 33,13 tegen 83,16
in het vorige seizoen.
Uit deze cijfers blijkt wel het enor
me verschil tussen het vorige seizoen
en het nu bijna afgesloten mossel
jaar.
Toen een tekort met een hoge prijs
voor de kweker, nu een teveel met
een middenprijs die plm. 50,— per
ton lager ligt.
De heer Hoogerheide kon nog me
dedelen dat de Waddenzee voor het
vissen van mosselzaad wordt open
gesteld van 3 mei tot 14 juni, waarbij
de eerste weken alleen op de Weste
lijke Waddenzee mag worden gevist
en het gevangen zaad alleen op de
Waddenzee mag worden uitgezaaid.
Na 24 mei mag het gevangen zaad
ook naar de percelen in Zeeland wor
den gebracht, terwijl dan ook de ge
hele Waddenzee voor de mosselzaad
visserij wordt vrijgegeven.
BEEK. Bij zijn bezoek aan het pre
cies tien jaar bestaande Eurocontrol
centrum op vliegveld Beek heeft
staatssekretaris J. van der Doef ver
keer en .waterstaat bij het personeel
en de vertegenwoordigers van de
vakbonden de twijfel over het voort
bestaan van dit instituut weggeno
men.
DEN HAAG. Rijkswaterstaat
heeft met ingang van 1 maart een
aantal van zijn bevoegdheden voor
de scheepvaartregeling overgedra
gen aan het Direktoraat-Generaal
Scheepvaart en Maritieme zaken
(DGSM). De overdracht aan deze be
gin 1980 ingestelde dienst is bedoeld
om meer tot eendracht te komen in
het maritiem bestuur bij de rijks
overheid, aldus het ministerie van
verkeer en waterstaat.
BRUINISSE, 26-2. In de vrijdag te Bruinisse gehouden
vergadering van de Mosselkwekersvereniging Algemeen
Vissersbelang kon de penningmeester de heer W. van
den Berg zijn rekening afsluiten met een batig saldo van
1.589,76. De aftredende bestuursleden A. H. Hooger
heide en H. Hoogerheide werden met overgrote meerder
heid van stemmen herkozen.
personeelskosten kan men er niet
meer onder uit.
Pachtprijzen
Bij herhaling wilde spreker nog
eens protesteren tegen de drastische
verhoging van de pachtprijzen van
de mosseikwekerpercelen. Notabe-
ne: voor de verhoging van de prijs
van een zakje frites met een kwartje
moet het ministerie van ekonomi
sche zaken zijn fiat geven. Maar een
onevenredige verhoging van de
pachtprijzen gaat met stille trom.
De heer Okkerse had zich ook geër
gerd aan de argumenten in een uit
voerig schrijven van de Inspectie der
Domeinen, waarin het vissen in de
Grevelingen op mosselzaad verboden
werd.
Palingvissers, sportvissers en nu
ook weer oesterkwekers beroepen
zich op rechten, die volgens het oor
deel van de mosselkwekers vermeen
de rechten zijn. Iedereen moet kenne
lijk tegen de barbaarse mosselkwe
kers beschermd worden. Vragen de
mosselkwekers bescherming, dan
geeft de overheid niet thuis.
Overvoering markt
Dat was ondermeer het geval, met
de vergunning die aan kokhanenvis-
sers gegeven wordt om op mossel
zaad te vissen. Dertig schepen zorgen
zodoende voor een overvloed aan
mosselzaad, dat straks weer zorgt
voor een overvoering van de markt,
als het tot konsumptiemossels is ge
rijpt. Alle argumenten om die ver
gunning aan kokhanenvissers in te
trekken, stuk voor stuk steekhou
dend worden van de tafel geveegd.
Ook de Conceptnota Visserijbeleid
Na de jaarrede van de voorzitter en
de lezing van de heer K. M. Horjus
van het L.E.I., werd een forum ge
vormd, bestaande uit de heren K. M.
Horjus (L.E.I.); Langstraat (secr. Ver.
Ned. Visserij); A. Rammeloo (voor
zitter Mosselsector Zevibel); H.
Holstein (Directie Visserijen Mi
nisterie van Landbouw en Visserij)
en Van Splunter (oud-direkteur Mos
selkantoor Bedrijfschap voor Vis- en
Visprodukten).
Aan dit forum konden vragen wor
den gesteld en de eerste vraagsteller
was de secretaris de heer H. Hooger
heide. Hij vecht al jaren voor een be
ter minimumprijs voor de mosselen,
die in het Mosselfonds verdwijnen.
Deze minimumprijs is de laatste drie
jaar niet verhoogd, volgens de bere
keningen van de heer Horjus, was de
minimumprijs van 16,75 in 1975 ge
lijk te stellen met 25,-— in het sei
zoen 1981/82. De minimumprijs is
echter slechts 20,— dat is 5,— min
der.
Verhoging is dus een harde nood
zaak, zoals hij al jaren in de Mossel-
advieskommissie had betoogd.
Ook de heer Andree Rammeloo
was tot dezelfde uitkomst als de heer
Horjus gekomen. Een waarschuwen
de vinger werd echter opgestoken
door de heer Van Splunter. Hij wilde
niet ontkennen, dat de huidige mini
mumprijs laag was, maar hij waar
schuwde voor de Duitse, de Deense
en Engelse konkurrentie.
Vergelijking
De heer Langstraat gaf voorbeel
den over de minimumprijzen die gol
den voor garnalen en makreel. Men
moet proberen het langer vol te hou
den dan de konkurrenten. Is het voor
hen niet meer interessant, dan ver
dwijnen zij van de markt.
Ditzelfde sterkte de heer Van
Splunter in zijn tegenargumentatie.
Dit jaar had men van buitenlandse
konkurrentie weinig last, maar bij
een hogere minimumprijs zullen ze er
weer zijn.
Nederland is in het nadeel aldus
Hoogerheide, wij moeten hoge pacht
sommen betalen en de Denen vissen
wilde mosselen.
Mosselfonds
Aan de heer Holstein werden vra
gen gesteld over de bedoeling die hij
had gehad, met in een visserijnota te
stellen, dat de hoeveelheid mosselen
die in het Mosselfonds worden ge
lost, hoogstens 10% zouden mogen
zijn, van de totale hoeveelheid mos
selen die werd aangevoerd in een be
paalde periode.
Het antwoord was volgens de heer
Holstein, dat het Mosselfonds een so
ciaal doel had. De kweker die geen
leverbare mosselen bezit, moet tegen
een minimumprijs toch in een be
paald jaar een inkomen kunnen ver
dienen.
Nu wordt de sociale funktie teveel
uit het oog verloren, zo meende
Holstein, als moest hij de voorzitter
gelijk geven, die had gesteld, dat het
fonds met eigen geld gefinancierd
wordt en dus onvervreemdbaar ei
gendom van de kwekers is.
Nieuwe percelen
Nieuwsgierig was men ook naar de
mogelijkheid om vroeger dan 1986
(het tijdstip door minister De Koning
aangegeven) nieuwe mosselpercelen
in de Oosterschelde uit te geven.
Holstein wees op de onzekerheid,
over het stroompatroon in een nog
niet tot rust gekomen onafgesloten
Oosterschelde. De heer Hoogerheide
riep daarop met stemverheffing:
„Laat ons toch experimenteren!"
Het leek er op, dat Holstein inder
daad tot een vroegere uitgifte van
mosselpercelen wil overgaan, al kon
hij dat nog niet zeggen, omdat eerst
diverse rapporten nog openbaar moe
ten worden.
Kokhanenvissers
Van een verbod om kokhanenvis
sers in te schakelen bij de Mossel
zaadvisserij wilde de heer Holstein
niet weten. Mossel exporteurs uit
Yerseke zetten ook hun schepen die
anders voor de wal vissen in, hij ziet
geen mogelijkheden voor een verbod.
Ook voor mosselzaadvisserij op de
Grevelingen of om daar in de toe
komst nog mosselkultuur uit te oefe
nen, kon volgens Holstein nog niet
worden gesproken.
Eerst moet worden afgewacht of de
Grevelingen zout blijft.
Kwaliteitsminima?
Komen er meerdere minimumprij
zen voor de mosselen, naar gelang
van de kwaliteit? Het is waard om de
mogelijkheid onder ogen te zien.
Nadat in de rondvraag nog was
gesproken over het lossen van sche
pen met twee ruimen en een beroep
werd gedaan door de voorzitter om
meer medewerking te geven aan het
Landbouw Economisch Instituut (de
gegevens blijven geheim), werd de
goed bezochte vergadering gesloten.
DEN HAAG. In de jaren zeventig
genoten de sociale akademiest steeds
groter belangstelling: in de periode
'74-'76 begonnen ruim twee maal zo
veel mannelijke studenten zo'n oplei
ding als in 1969-'71.
'Advertentie
Verkoopadressen in
de Gouden Gids. Per
giro spelen kan ook.
Bel voor informatie:
Wat u kunt winnen? Het half miljoen (schoon!). Het kwart
miljoen. Twintig maal een ton. Liefst 700.000 andere geld
prijzen. Per lot speelt u drié keer mee. Gemiddeld 4 van de
10 loten zijn raak. Niet minder dan 70% van de inleg gaat
op aan prijzen. Dat zijn de ingrediënten van de Staatsloterij. 070 - 46 96 47^
Elf maal per jaar. Een Kapitale Kans. Speel mee!
nederl;
lobariJ
