ill
DERDE BLAD
Tweeërlei
(zelf)bespiegeling
Donderdag 1 Januari 1948
Het ie een door de traditie als
het ware geheiligd, gebruik, bij de
jaarwisseling ziek over te gewen
aan beschouwingen en bespiegelin
gen, evenzeer gericht op het ver
leden als op de toekomst.
Vasthoudend aan dit gebruik, zou
ik thans hebben te schrijven over
het Marshall-plan, de strijd tussen
Oost en West, over Indonesië, Pa
lestina, India en Pakistan.
Eerlijk gezegd, mij ontbreekt
thans de moed, dit pad te bewan
delen; liever blijf ik dichter bij
huis en vèr van alle politiek.
„Tweeërlei (zelfbespiegeling"
staat er boven dit stukje, en de
grondslag voor deze overpeinzing
vond ik in twee boeken, van twee
jonge Nederlandse auteurs.
In October van d,it jaar verscheen
de roman „De Avonden" van Simion
van het Reve. Bert Voeten publi
ceerde in Juli 1946 „Doortocht",
het oorlogsboek, dat hij bijhield in
de jaren 19401945.
Door omstandigheden las ik dit
laatste boek juist in deze laatste
"kSagetn van 1947 voor het eerst;,
kort nadat ik „Die Avonden" eigen
lijk min of meer.,,,, had. door
geworsteld.
Een vergelijking tussen beide boe
ken ligt, geloof ik, niet voor de
hand, aan mij drong zij zich slechts
op, doordat ik ze zo spoedig na
elkaar las en onder invloed van de
neiging tot bespiegeling, waarop ilk
in de aanvang wees.
Van het Reve was 23 jaar toen
hij „De Avondian" schreef en Voe
ten zal ongeveer even oud, zijn
geweest, toen hij zijn dagboek be
gon. Dit laatste is blijkbaar een
journaal, onder directe invloed van
de gebeurtenissen, geschreven. „De
Avonden" beschrijft, hoe Van het
Reve die laatste tien avonden van
1946 op bezoek bij1 enkele vrienden
'doorbrengt, met daaromheen een
minutieus© schildering van het
milieu ki zijn ouderlijk huis, hier
dus eveneens de journaalvorm, met
d,it verschil echter, dat hier idq
dingen achteraf werden neerge
schreven.
Met deze, oppervlakkige, uiterlij
ke gelijkenis houdt de overeen
stemming tussen beide auteurs op.
Voelen schrijft het oorlogsgebeuren.
Wat er buiten Nederland geschiedt
oppervlakkig, aan die hand van de
gegevens, waarover hij als dagblad
journalist beschikt. In zijn verhaal
van wat er in ons land, gebeurt,
suggereert hij met sobere middelen
zijn haat en machteloze w,oedie te
genover de barbar, anhoir.de, die hier
vijf jaar heer en meester was. Dat
hij zijn deel draagt van het werk
en de risico's van het verzet, wordt
men slechts terloops gewaar; die
honger in het Westen bij het na
deren van het einde, wordt werke
lijkheid voor de lezer, zonder dat
de schrijver eigen honger-reacties
(d,ie beslist aanwezig moetan zijn
geweest) etaleert. In enkele natuur
beschrijvingen, ah.w. en passant
geschreven, in de formulering van
een tedere gedachte voor de ge
liefde vrouw, wordt de distantie
voelbaar, die Voeten kans zag te
handhaven tegenover de grootste
persoonlijke en collectieve ellende.
^Het einde van dit journaal (4, Mei
1945 is de laatste bladzijde) voor
voelt met welhaast visionnaire hel
derheid1, de teleurstelling, de kater
die op de bevrijding zal volgen.
„De Avonden" van Van het Reve
is deze kater. In dit boek is geen
woord oorlog, geèn letter politiek
en evenmin is het, naar mijn me
ning, de neerslag der wanhoop van
mige critici het meenden te moeten
kwalificeren. In „Die Avond,en" is
,een reeks tamelijk alledaagse fei
ten ,en verschijnselen „a travers d.'un
tempérament" tot een menigte zeld
zame trivialiteiten verlaagd,.
Met het zo summier weergev m
van inhoud, en sfeer van Vai.n het
Reve's boek, ben ik mij bewust
hem te kort te doen. Er zijn tal
van facetten aan dit werk, die be
spreking verdienen en die het feit,
dat hij er de Reina Prinsen Geer-
ligsprijs (een aanmoedigingsprijs
voor jonge talenten) mee verwierf,
ruimschoots rechtvaardigen. Dit al
les valt echter buiten het bestak
van mijh betoog.
Waarom Ihet mij op dit ogenblik
gaat, is d,e vaststelling van het feit,
dat, met een tussen ruimte van an
derhalf. jaar, twee jonge Neder
landse auteurs, béide van een for
maat, dat op, zijn minst, veelbelo
vend is, twee naar ziel en geest
zo volstrekt verschillende boeken
publiceren.
Het eerste behandelt het som
berste, naar geestigstdankbare on
derwerp, op een wijze, die de lezer
aan het slot een zekere bevrijding
schenkt, dank zij de positieve le
venshouding van de auteur, die ons
uit elk,e bladzij tegemoet treadit.
Het tweede heeft niets met oor
log of bezetting te maken, maar
er stijgt niettemin een walm van
levenswalging en wanhoop uit o,p,
die ik symptomatisch acht, niet voo,r
een generatie, maar voor de periode
van verval, waarin wij thans leven.
Deze boeken, in hun onderlinge
samenhang-naar-de-tijd, zijn een, te-
ben aan de wand. Dat in het kamfp
d,er jonge Nederlandse letterkunde
d;it hellende vlak van positivisme
naar negativisme in zulk een be
angstigend. tempo werd! omlaag ge
gleden, zegt iets over ,onze tijd.
Het is niet opwekkend, maar wiel
goed, en noodzakelijk een dergelijk
verschijnsel te herkennen en te
signaleren. J. P.. G-
Sneeuwploegen moesten
New York uitgraven
Nadat New York Vrijdag door
een felle sneeuwstorm was geteis
terd,, sloeg Zondagmorgen de be
woners de schrik om het hart, toch
het opnieuw begon te sneeuwen,
doch gelukkig hield de bui spoedig
op en koh het ontzaglijke werk van
het vrijmaken der voornaamste ver
keerswegen regelmatig voortgang
vinden. Ruim zeventienduizend main
en honderden .sneeuwploegen met
rollende kranen en bulldozers zijn
sedert Zaterdagmorgen bezig de
stad uit te graven uit de meer dam
een halve meter dikke sneeuwlaag,
waaronder zij bedolven ligt, zodat
hier en daar werkelijk al weer een
stukje wegdek zichtbaar wordt.
Van regelmatig verkeer is echter
zelfs op die voornaamste avenues
en verbindingsstraten nog geen
sprake, te meer daar de autoritei
ten 1 strikte voorrang £©ven aan
vrachtwagens, die de hoogst nodige
levensmiddelen, zoals melk, brood
en eieren aanvoeren uit de 'Omlig
gende voorstadsfabriekein.
In het door de sneeuwstormen
getroffen gebied zijn tot 'dusver
56 mensen om het leven gekomen,
waarvan 12 te New York'. De mees-
ten huinner stierven van' uitputting,
toen zij trachtten zich een weg
door het noodweer te banen. De'
sneeuwstorm woedde behalve in
New York opk in dele® van Nieuw-
Engeland,, Pennsylvamië en in het
gebied, ten Zuiden van Washington.
Inmiddels ligt het auto- en bus-
verkeer in Manhattan totaal stil;
langzaam aan worden honderden
van de ongeveer 2900 gestrande
bussen uitgegraven, evenals parti
culiere wagens, die bij duizenden
■op alle hoofdwegen van de stad
plotseling tot stilstand waren ge-
Indonesië op de tweesprong
De voorstellen van de
Commissie van Drie
De Nederlanders hebb en de nieuwe
voorstellen met betrekking tot het
staken van het vuren, die Vrijdag-
door de Commissie van Drie zijn
ingediend, voor 80 a 90 pet. aan
vaard.
Die Nederlanders hebben na een
gehouden informele vergadering
van de leden der commissie, ,dr.
Beel en de Nederlandse delegatie,
de Commissie van Drie schrittelijk
van hun standpunt ten aanzien van
de voorstellen- op de hoogte ge
steld.
Deze aanvaarding is niet van
toepassing op de politieke prin
cipes, die de commissie van goede
diensten zou hebben vervat in haar
plan, dat de basis moet vormen
voor,een regeling van het geschil.
De nieuwe voorstellen van de
Commissie van Drie heeft het Re
publikeinse kabinet eveneens ge
accepteerd, zij' het met enige amen
dementen. D'joeja neemt ongeveer
dezelfde houding aan als de Ne
derlanders, die de voorstellen voo;r
80 a 90 pet. acceptabel achteinj.
De komende dagen zullen voor
de situatie in Indonesië beslissend
zijn.
Weduwen- en wezenpensioen
zal worden verhoogd
De regering heeft een wetsvoor
stel tot wijziging van die pensioen
wet ingediend, waardoor het we
'd,uw'en- ,en wezenpensioen belangrijk
zal wordien verbeterd.
Tjot nu toe kon de weduwe van
een ambtenaar pensioen ontvangen
over 'een salaris van ten hoogste
drieduizend gulden. Volgens deze
wijziging zal dit bedrag tot 4500
gulden worden verhoogd. Daardoor
zal de weduwe .dan in plaats van
1400, 2000 gulden p'ansioen kunnen
krijgen.
Het pensioen van de halve wees
zal van driehonderd to,t vierhonderd
vijftig gulden kunnen stijgen, vain
de hele wees zeshonderd tot negen
honderd gulden en van het gezin
van 2400 tot 3600 guldien.
Om de kosten voo,r deze verho
ging per jaar f 350 000 te kun
nen dekken, zal 'de bijdrage voor
gezinspensioen van 61/2 procent tot
zes en een tiende procent wordieri
verhoogd.. Verder zal het rijk bij
dragen. 1
Een andere voorgestelde wijziging
is, dat aan de arbeidsccntractanten
die ambtenaar worden, ook de ge
degenheid wordt geboden, voior hun
pensioen de oointracttijd in te ko
pen, welke bij andiere openbare
lichamen is doorgebracht dan waar
bij zij tenslotte ambtenaar zijn ge
worden. Deze wijziging heeft te
rugwerkende kracht.
Petroleum wordt duurder
Lichtpetroleum, tractorpetroleum,
speciale benzines, stookolie, mine
rale terpentijn en verfverdunner uit
minerale terpentijn zullen met in
gang van Januari in prijs worden
verhoogd.. Lichtpetroleum onder
andere zal twee cent duurder wor
den. Die oorzaak vam deze prijsstij
ging is dat met ingang van) 1 'Ja®,
invoerrechten geheven zullen wor
den. Bovendien is de wereldmarkt
prijs voor alle aard,olieproducten
belangrijk hoger geworden.
Rumoer in assurantiebedrijf
Het is in het assurantiebedrijf
dat 'tot taak heeft andere mensen
rust en zekerheid in het bestaan
te verschaffen, op het ogenblik
helemaal niet rustig. In de be
drijfsgroep Makelaars in Assuran
tiën, Assurantiebezorgers ©n Assu
rantie-agenten is er namelijk on
der de dagelijkse leiding over ver
scheidene kwesties zulk een on-
tv
H. A. WALLACE
heeft per radio bekend gemaakt,
dat hij zich candidaat gesteld heeft
voor het presidentschap der Ver
Staten by de eind 1948 te houden
verkiezingen
Zijn partij, die ©en politieke or
ganisatie naast die Republikeinen en
Democraten zal zijn, wil niet in de
eerste plaats zetels in het Congres
veroveren, maar zich concentreren
,op het presidentschap en het viee-
presLdentsdhap.
Men verwacht niet, dat Wallace
kans maakt om in 1948 presidient
te wordien. Hij zal echter steun aan
Truman onttrekken, hetgeen ertoe
zou kunnen leiden, dat er eeni re
publikein president zou worden.
Wallace geniet krachtige steun
van die uiterste linkervleugel der
vakverenigingsleden, voorts van de
negers en die radicale jongeren,
maar men verwacht, -dat er geen
vakbondsleiders achter hem zullen
staan. De meer dierheid der vakver-
enigingsleden zal hem vermoedelijk
niet steunen, wegéns zijn vriend
schap voor de Sowjet-Unie.
nister. van financiën er aan te pas
is gekomen.
Het resultaat is nu, dat het be
stuur van de Hoofdgroep Verze
kering en dat van de bedrijfsgroep
bij' elkaar .zijn gekomen, om1 een
voorstel' van de minister te be
spreken, waarbij alle bestuursle ien
van de bedrijfsgroep aftreden en
een geheel nieuw bestuur worlt
gevormd. Indien de bedrijfsgroep
dit voorstel niet accepteert, za! zij
Waarschijnlijk moeten verdwijnen.
De moeilijkheden in deze bedrijfs
groep hangen nauw1 samen met de
„sanering van de verzekeringstus
senpersonen", daar de minister een
aantal beroepen onverenigbaar heeft
verklaard met het vak van assu
rantie-agent.
Alle 23 inzittenden van een Da
kota, die i'n Voor-Indië is neerge
stort, zijn om het leven gekomen.
Het toestel, dat op weg was naar
Bombay, is twintig minuten na het
vertrek uit Karatsji verongelukt.
De 23-jarige P. v. D„ die de
Kerstvaeantie bij1 zijn ouders te
Loosdrecht doorbracht, is, toen hij
met een vriend op de plassen aan
het jagen was gedood, doordat de
haan van zijn geweer ergens achter
bleef haken. Het geweer ging af
en Van D. kreeg een volle lading
hagel in de keel.
4 Ehige tijd geleden heeft de Oos
tenrijkse politie de lucht gekregen
van een nazi-complot, dat zich ten
doel stelde de voormalige strijd
krachten der nazi's te mobiliseren.
De politie te Graz heeft nu 35
personen gearresteeiri, die tot het
complot hebben behoord.
In een voorstad van Napels is
een helicopter van het Amerikaanse
vliegtuigmoederschip Midway neer
gestort. Twee der inzittenden kwa
men om het leven; 'de derde werd
