GREPEN BIT RET WERELDGEBEUREN
üfül
■jlkP
1
Een jaar van veel beroering ging voorbij
Misschien dat het de historieschrijver gegeven zal zijn,
een milder oordeel over 1947 te vellen, wij kunnen niet
anders, met de nuchtere feiten voor ogen concluderen,
dat het een onevenwichtig jaar vol spanning en beroering
is geweest, zonder een voortgaan op de weg des vredes,
zoals de mensheid had gehoopt. Politieke troebelen, groei
ende tegenstellingen en catastrophale stakingen markeer
den de tijd tussen 1 Januari en 31 December van dit
smartenvolle jaar.
life
Él
Zowel politiek, economisch als so
ciaal is ihet tijdperk van een jaar zo
rijk aam gebeurtenissen, idat het
slechts bij benadering mogelijk is 'n
enigszins waarheidsgetrouw over
zicht te geven van de feiten in
hun onderlinge samenhang, die te-
samen een jaar geschiedenis vor
men.
In hoeverre Amerika militaire pa
raatheid, voor het behoud van de
vrede noodzakelijk achtte, bleek
door de standaardisering van wa
penen der Engelse en Amerikaanse
legers, waartoe qp 2 Jain., na onder
linge besprekingen werd besloten.
Gelijkertijd ontving de U S.A. vol
ledige rechten in het gebied van
de Stille Oceaan. Een belangrijk'
feit, daar hier de sleutel der we
reldverdediging is gelegen. Enge
land bleef een socialistische koens
varen. Op; 1 Januari k'wam de matioi-
nalisatie der kolenmijnen tot stand
(1500 stuks). Over Oost-Europa
breidde zich de schaduw vain de
dictatuur uit, wiel somber geïllu
streerd met een reeks arrestaties
van prominente politieke figuren.
Hongarije ging aan de spits, waar
ioip' 4 Januari 55 personen de harnjd
van de politieke politie op de
schouders voelden, onder beschul
diging, dat zij ;het regiem Horthy
met geweld willen herstellen. Dat
ook Rusland verdere militaire in-
terresses bezat, bleek uit een eis
aan het adres van de Noorse rege
ring, op 11 Jan., om faciliteite|n
voor Russische militaire bases op
Spitsbergen te verkrijgen. Niet ge
heel los hiervan stond wellicht het
bezoek van ;gemeranl Montgomery
aan Moskou, die overigens met
voldoende eerbetoon werd ontvan
gen. Belangrijke mutaties vonden
piaats onder militaire en politieke
leiders in 'het land van Uncle Sam.
In Duitsland werd Lucius D Clay
opperbevelhebber der Amerikaanse
zóne, i.p.v. Joseph Mc. Narney, ter
wijl de minister van buitenlandse
zaken, Byrnes, op 8 Jan. zijn plaats
moest inruimen voor de, voor zijn
economisch hulpverleningsplan zo
bekend geworden generaal Marshall
Europese planning
Onder voorzitterschap van de
grote oorlogsleider Winston Chur-
hili, werd een voorlopig comité,
voo-r een Verenigd Europa opge
richt. Een nog al naar de lamp
ruikend plan, dat evenwel door de
aanhangers als de Deus ex machina1
wordt aangemerkt, die het Avond
land uit de misère moet helpen.
Frsnkrijk's politieke hemel was
reeds lang niet wolkeloos, maar
door de samenstelling van het ka-
binet-Ramadier op 23 Jan., scheen
een periode van progressief rege-
rh gsbe'eid aangebroken. Ook eco
nomisch zat de Sovjet-Unie niet
stil. In Januari werden die eerste
resultaten van het na de oorlog
opgezette vijfjarenplan bekend ge
maakt, waarbij cijfers werden ge
lanceerd, die de wereld tot naden
ken stemden. België kon Zijln lastige
koningskwestie maar ;niet kwijtra
ken, terwijl Duitsland, behoudens de
naijr v erkers in het Roergebied, al
leen „ondergronds" de activiteit
ontplooide, die in feite, uiteraard
anders gericht, noodzakelijk was en
lis, om het land uit de chaos te
helpen. Dit bleek b.v. uit een rap
port van de Internationale Com
missie ter bestudering van Euro
pese vraagstukken, waarin werd
vermeld dat de in het geheim wroe
tende nazi's over zoveel financiële
bronnen in het buitenland beschik-
kan, dat daarmede de voedselvoor
ziening der Westelijke zones voor
drie jaar mede zou kunnen worden
betaald.
Negatieve posten
Dat Je arbeiders in Engeland al
lerminst tevreden waren, bleek uit
een ernstige transpoirtstaking op 17
Jan., die de voedselvoorziening in
hoge mate in gevaar bracht.
Griekenland kreeg een nieuw ka
binet dat als een zwaar blok aan
het been, een mtdogenloze strijd
tegen de guerillastrijders had te
voeren. De Poolse verkiezingen ver
sterkten de regeringscoalitie, waar
door het land geheel in het Russi
sche kielzog kwam te varen. De
Amerikaanse bemiddeling inChima
bleef zonder succes, die troepen
werden teruggeroepen, waardoor 't
oude cultuurland ten prooi bleef
aan een alle krachten wegzuigende
burgeroorlog. Ondanks het feit, dat
Frankrijk zich bij ide voortduuir in
stelt op het Franse Imperium
werd bij ordonnantie van de hoge
commissaris in Indo-China, Cochin-
china erkend ais vrijstaat. Dooir
samenstelling van het kabinet de
Gaspari in Febr. kreeg Italië een
drie partijen regering, die nog1 geen
waarborg voor politieke irustbleek
te zijn. De Engelse staking had een
acute koilenschaarste tot gevolg.
Vele industrieën kwamen stil te
liggen. De conservatieven kwamen,
iin de weer en betichten' die Lab our -
regering verre-gaand onvermogen in
de tenuitvoerlegging der regerings-
taak. Zonder twijfel speelde de uit
zonderlijk strenge winter Engeland
ook. parten.
Vrede voor de as-satellieten
De Fransen keken op hun neus
toen de beruchte Rif-Kabielenleider
Abd-el-Krim, van de aangeboden
gastvrijheid in Frankrijk geen ge
bruik maakte, maar stilletjes in
Egypte aan wal stapte, wiaar hij
tesamen met de Groot-Moefti van
Jeruzalem dadelijk snode plannen
begon uit te denken. Op 11 Febr
werden te Parijs de vredesverdra
gen geratificeerd met de voormalige
as-satellieten, waarin vredesvoor
waarden zijn verwerkt, die veel
van hun effect hebben verloren,
doordat deze landen geheel op het
kompas van Moskou varen. Van te
voren confereerden de pl.v. minis
ters van buitenlandse zaken der
Grote vier, tevergeefs over de vre
desverdragen voor Duitsland en
Oostenrijk.
Naar aanleiding van groots opge
zette razzia's in de Engelse en
Amerikaanse zóne, waarbij de wijd-
yerspreidste Nazi-organisatie op
gerold werd, verklaarde generaal
Me Narney, een vijftienjarige bezet
ting van Duitsland noodzakelijk te
achten. Palestina vormde één der
lastige knopen in het politieke touw
reden waarom op 14 Febr. deze
kwestie, bij besluit der ministers
van buitenlandse zaken, de Pales
tijnse kwestie voor de Veiligheids
raad word gebracht.
Atoom-contróle, zaak van wantrouwen
Op 6 Maart verklaarde de Rus
sische .gedelegeerde in1 de Veilig
heidsraad voorstander te zijn van
vernietiging der atoombommen.
Eerst daarna kan een controle
systeem effectief werken, een stand
punt, dat Amerika uiteraard niet
delen kan. In de schaduw van deze
verklaring viel het Frans-Brits ver
drag vain onderlinge vriendschap,
ter bevordering van de vrede. Op
7 Maart waarschuwde Churchill in
een vlammend protest tegen het
•weghalen van het Britse gezag in
Voor-Iindië, waarbij hij de bloedige
botsingen tussen Mohammedanen en
Hindoes voorspelde. Duitsland bleef
de piêce ide resistance voor. de Big
Four, die op 11 Maart elkaar te
Moskou troffen, waarbij positieve
resultaten uitbleven. Ongeveer ter-
zelldertijd 'deden de machthebbers
der aarde zich horen. Stalin, met
een loflied op het Rode Leger.,
ter gelegenheid van de 29ste ver
jaardag en president. Trumam met
een rede, waarin hij grote fiinairr-
ciële steun aan Griekenland en Tur
kije toezegde. Tegelijkertijd werd
in Amerika ide anti-stakimgscam-
pagne der regering bekroond met
de gerechtelijke vervolging van
John Lewis, een der grote macht
hebbers in de arbeiderswereld. Van
verstrekkende betekenis was de Iin-
ter-Aziatiscbe conferentie, die op
23 Maart te New-Delhi begon,
waarop 32 Aziatischelanden, meer
dan de helft van de totale wereld
bevolking vertegenwoordigend, aan
wezig waren,
Feiten en cijfers
Op 22 Maart werd in Japan het
familieconcern Zaibatsu ontbonden
hetgeen een stap verder betekende
op de weg der democratisering. In
Duitsland werd het proces gevoerd
contra Rudolf Hoess, ide grootste
moor denaar aller tijden, die de 'dood
van vier millioen mensen op zijn
geweten heeft. Zweden zag zich
gedwongen de invoer drastisch te
beperken ein ide strijd tegen de in
flatie aan te binden. In Frankrijk
predikte generaal de Gaulle het
verzet tegen het communisme, ter
wijl op' 1 April koning George van
Griekenland overleed, iin één der
meest dramatische episodes der
Helleense geschiedenis. Een opstanld
op Madagascar werd door het
Franse bewind onderdrukt. Om de
wereldvoedselnood te lenigen werd
te Rome een wereldraad voor de
voeding opgericht. Generaal Franco
verklaarde, dat Spanje een kathor
liek-socialistisehe staat- zal worden,
inet hemzelf als staatshoofd. Dat
Amerika niet achter bleef bij de
hulpverlening voor de wereld, werd
bewezen met het voor een groot
deel' ten uitvoier gelegde Unrra-
program, waarmede een bedrag van
2.496.644.000 dollar wias gemoeid
Geenszins een bewijs van gebrek
kan economische moeilijkheden, voor
Amerika, waar door een tragisch
ongeval in een mijn te Cemtraliai,
111 mijnwerkers de dood vonden,
naar aanleiding waarvan Lew# op
nieuw een staking aankondigde. Te
zelfdertijd vonden grote voedsel-
demonstraties plaats in de Brit
se zóne, terwijl op 7 April gene
raal de Gaulle in Frankrijk, de
R.P.F. (Rassembfement du Peuple
Francais) om zich verzamelde. Gro
te beroering verwekte ide terecht
stelling van Dov. Guner, een Joodse
ondergrondse strijder, schuldig aan
ide moord op twee Britse militairen.
Op 24 April ging Helgoland, een
bastion der Duitse defensie, met
7000 ton explosievein de lucht in.
Een vreselijke ramp trof de Ame
rikaanse stad Texas-City, aan ide
Golf van Mexico, waar een Frans
schip detonneerde, weilke explosie
een reeks andere tengevolge had.
Niet minder dan 800 doden en
3000 gewonden waren te betreu
ren. De vooruitgang van de vlieg
techniek kon worden gemeten aan
de sensationele wereldvlucht van
de Amerikaanse vulpenfabrikant
Reynolds, die in krap 39 uur de
wereld rondvloog.
Politieke tegenstellingen in Amerika
In Amerika keerde Henry Wallace
zich tegen de Truman-dccW'tte. Wal
lace verwerpt de tegenstelling Rus-
laind-Amerika en kant zich tegen de
„politieke leningen", zoals zij in
de Truman-doctrine zijn gelanceerd
Speciaal in Zuid-Amerika werden
maatregelen genomen de macht van
het communisme te breken, o.m.
door het ontnemen van de politieke
rechten aan de communistische par
tij in Brazilië. Van grote politieke
betekenis was het bezoek van de
Engelse Koninklijke familie gedu
rende 14 weken aan Zuid-Afrikai,
waar zij' met grote luister en eer
betoon werd ontvangen. Engeland
ging verder op weg naar de vrijheid
voor de koloniën. Op; 3 Juni werd
de dominion-status Voor-Imdië aan
geboden, Zo werd practisch de
macht in handen gegeven aan de
drie grote partijen, de Hindoes, da
Moslems en de Sikhs. Het recht
grijnsde over de Balkan, toen op
w J Wr 't
Als dank voor de hulp, welke Nederland na de oorlog van Engeland
heeft ontvangen, werd door onze Minister van Landbouw, min.
Mansholt een groot aantal vaarzen aan de Engelse Regering over
gedragen. Een aantal vaarzen op de markt te Reading.
