Zierikzeesche Nieuwsbode
VRIJDAG 24 OCTOBER 1941 waarin opgenomen de Zzeesche Courant 1797-1889
INZENDING ADVERTENTIEN OP DEN DAG VAN UITGAAF UITERLIJK 'S MORGENS 9 uur.
98STE JAARGANG No. 14775
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
De Duitschers tot op 60
kilometer van Moskou
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakte gisteren bekend:
Ondanks moeilijke weersomstan
digheden werd de buitenste verde
digingsstelling van de bolsjewisti
sche hoofdstad in de laatste dagen
van het Zuid-Westen en Westen uit
over een breed front doorbroken.
Onze vooruitgeschoven aanvalsaf-
deelingen zijn hier en daar tot op
zestig kilometer van Moskou gena
derd. Ook in den afgeloopen nacht
werd Moskou met brisant- en
brandbommen bestookt.
Duikbooten brachten vier vijande
lijke schepen van tezamen 82.000
ton tot zinken. Hierbij werd het
Britsche troepentransportschijp Aura.-
nia van 14.000 ton op den Atlanti-
schen Oceaan aan een krachtig be
schermd en snel varend militair
konvooi ontrukt.
Gevechtsvliegtuigen brachten over
dag een vrachtschip van 1500 ton
tot zinken en beschadigden door
bommen een grooten koopvaarder.
Nachtelijke aanvallen van de lucht
macht waren bij goed zicht gericht
op de ravitailleeringshaven Birken
head. In belangrijke militaire instal
laties ontstonden hevige ontploffin
gen en branden.
Andere gevechtsvliegtuigen plaat
sten volle treffers van bommen op
het havengebied van Great Yar
mouth.
De vijand liet vannacht brisant-
en brandbommen vallen op ver
schillende plaatsen van West-
Duitschland. De burgerbevolking
leed geringe verliezen. Er werd
slechts onbeteekenende schade aan
gericht. Luchtdóelartillerie sphoet
drie Britsche bommenwerpers .om
laag.
In den tijd van 15 tot 21 Oct.
1941 verloor de Britsche luchtmacht
59 vliegtuigen. In denzelfden tijd
gingen in den strijd tegen groot-
Brittannië acht eigen vliegtuigen
verloren.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Drama op d« Earn
Vorige week is op de Eem nabij het
stoomgemaal „De Haar" een bootje ge
vonden, waarin zich de identiteitspapie
ren bevonden van een man en een
vrouw uit Utrecht. Het vermoeden be
stond toen reeds, dait er zich een drama
had afgespeeld. Dit vermoeden is juist
geweest. De twee lijken zijn thans ge
vonden en aan misdrijf behoeft niet
gedacht te worden.
Dames beroofd
Het is de Haagsche recherche gelukt
een sluw zeventienjarig jongmensch op
heeterdaad te betrappen. Deze jongeling
had er zich op toegelegd, om, als de
duisternis was ingevallen damestaSschen
te openen en er een greep in te doen.i
In een twintig gevallen was hem dit ge-,
lukt, tot de recherche op het punt, waar
hij zich pleegde op te stellen, hem bij
den kraag wist te pakken, juist toen hiji
weer zijn truc wilde toepassen.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. KeTk.
Aangenomen naar Beetgum bij Leeuw
arden door ds. J. G. SteenbGek Jr. te
Denekamp, vroeger te Zierikzee.
Zondagartsandienst Zi«rikz«a
Zondag 26 October:
Dr. Boogerd en Dr. Van Hoorn.
AANB ESTEDINGEN
Bij de op 23 October door het Dage-
lijksch Bestuur van het Waterschap
„Schouwen" in 's-Lanidskamer te Zierik
zee gehouden aanbesteding voor het
bouwen van een nieuw eleclrisch gemaal
in het voormalig idiistrlct Zuidhoek werd
door de volgende personen ingeschreven
C. J. Schot, Zierikzee f17,800; M. J.
van der Werf, Haamstede f 17,000J.
.Stouten, Oosterlanid f16780; S. P. Wijs
man, Zierikzee f16,700; J. Slager, Drei-
schor f16,590; M. J. Padmos, id. f15,744;
C. en A. van Velthoven, Zierikzee f 15,390
B. L. van Velthoven1, idem f15,150; L.
van der Klippe, Zierikzee en Jacob la
Gasse, Koudekerke f 12,600; J. Ie Comte,
Sommelsdijk f6,098 (gegund).
ONZE VOEDING IN DEZEN TIJD
Woensdagvoormiddag 11 uur werd door
mej. ten Haaf uit Den Haag voor een
aantal leerlingen van de landbouwhuis-
houdschool te Zierikzee in de socië
teit „Concordia" een openbare les ge
geven, teneinde hen te instrueeren, bij
de diverse tafels en platen, voor de ten
toonstelling, welke dien middag geopend
werd door den wnd. commissaris der
provincie, mr. Dieleman. De expositie was
keurig ingericht en organiek ingedeeld, i
zoodat een uitstekend overzicht werd;
gegeven van onze voeding in" dezen tijd.
Zierikzee was de hekkesLuiter van de
reeks tentoonstellingen in Zeeland gehou
den, welke in Tholen waren aangevangen.
Des namiddags voor de opening waren,
behalve de wnd. commissaris mr. P. Die
leman, de meeste burgemeesters uit het
eiland tegenwoordig, de commissie tot
het organiseeren van deze expositie, de
Beauftraigte voor Zeeland, dr. W. Mün-
zer, en de heer Kretsejimar.
De burgemeester van Zierikzee, Jhr.
mr. J. Schuurbeque Boeije opende de ten
toonstelling met een kort inleidend woord
waarin hij zijn voldoening uitsprak dat
die expositie ook. hier gehouden kon wor
den, opdat de menschen leeren hoe men
mieit 't beschikbare aan levensmiddelen, 't
beste er uit haalt wat er uit te halen,'
is om ide weerstand van het lichaam te
verhoogen en dit voor ondervoeding te
bewaren.
Na deze inleiding nam de wnd. Com
missaris der provincie het woord, die
ongeveer als volgt sprak:
De voeding in oorlogstijd is altijd een
moeilijk probleem'geweest. Dit was en
is des te moeilijker naarmate eenig land
minder autarkisch is. Tengevolge van
goedko.oper betrekken van buitenlandsche
voedingsmiddelen, van een hoogeren le
vensstandaard, groote .bevolkingsdichtheid
en klein grondgebied konden naar weten-
schappelijk-statistisch bekende mededee-
lingen de Nederlanders maar voor 67 pet.
van den eigen bodem zich voeden, ge
lijk België niet meer dan 51 pet., Zwit
serland 47 en Noorwegen slechts 43 pet.
Het oude economische systeem had een
zeer slechte invloed hierop. Men ziet
dat b v. aah Frankrijk, waar een zeer
vruchtbare bodem over 't algemeen al
thans gevonden wordt, maar waar de
zelf verzorgingsgraad niet hooger komt
dan 67 pet. tegen 83 pet. en Duitschland.
Ook de Zuid-Europeesche landelijke huis
houding is zeer veel ten achter, zoowel
op het gebied van akkerbouw als van vee
teelt. Wij moeten thans eigenlijk het ge-
heele - continent overzien, voorzoove.r
Duiitschlanid daarover invloed of leiding
heeft, om den ernst van de Engelsche
blokkade te kunnen beoordeelen. O,ok voor
de naaste toekomst.
Het blijkt dan wel dat deze niet Zulke
diepgaande noodlottige gevolgen voor on
ze burgerbevolking heeft als in den we
reldoorlog. Althans zoo schijnt het fn'ij
toe. Ik heb toch gelezen in een weten
schappelijk economisch vakblad, dat de
behoefte aan granen voor de landen bin
nen de groot Duitsche levensruimte kort
voor den oorlog gedekt was voor wat
tarwe betreft tot 91.6 pet. en rogge
97.6 pet., gerst 94.1 pet. haver 97.5 pet.
alles uit eigen bodem. Mais cfharentegen
slechts 33 pet.
De afhankelijkheid van Europa's Con
tinent van overzeeschen aanvoer ten op
zichte der vleeschvoorziening, geeft ech
ter zwaardere moeilijkheid. Immers is er
zeer veel veevoeder noodig, is er groot j
gebrek aan eiwit en vethoudende voe
dingsmiddelen. In 1938 werden voor voe
dingsdoeleinden allegn al aan oliehou
dende zaden en vruchten 4.979 millioen
ton, en aan oliekoeken en oliekoeken-
meel 1 429 millioen ton ingevoerd. Het is
daarom moeilijk de afhankelijkheid van
den overzeeschen invoer te overwinnen,
omdat de Europeesche voorwaarden voor
groei, gezien den huidigen stand van
verbouw van oliehoudende vruchten de
uitgebreidere verbouw daarvan slechts in
beperkte mate mogelijk doen zlijln. i
Daarmede houdt vanzelf verband een
beperking van den veestapel, omdat voe
ding daarvoor meer in 't binnenland
moet worden gezocht. Toch wordt er
sedert 1938 zeer veel gepraesteerd om
tot vergrooting van de voedingsmogelijk
heden voor mensch en dier te geraken.
Zeker kon en kan er hier en daar
ïiog meer grond benut worden voor den
verbouw van vruchten, maar meer moet
het toch gezocht worden in intensiveering
van den landbouw, waardoor per Hectare
nog meer dan voorheen wordt opge
bracht. t I
Uit den aard der zaak geldt dat in
veel meerdere mate voor menig ander
land, bv. Frankrijk en het zuiden van
Europa dan voor Nederland, waar een
zeer voortreffelijke landbouw is en de
intensiveering al jaren in praktijk is ge
bracht.
Toch moet io,ok bij ons gestreefd worj
den naar een meerderen verbouw van
voedergewassen voor hel vee. Bijzonder
echter kan op landbouwgebied nog enorm
j veel meer gedaan worden dan tot heden
in Zuidelijker gelegen landen door bete
re bodembewerking, veredeld zaai- en
pootgoed, bescherming tegen ziekten en
schadelijke invloeden, overgang van ex
tensieve naar intensieve bearbeiding en
bebouwing.
In landen ,als Roemenië en Bulgarije
zijn bv. de opbrengsten van gerst en
haver, mais en aardappelen nog geen
derde van wat zij zlijn in Duitschland
en daar zijn zij1 lager over 't algemeen
dan in Nederland.
Ook in Polen en Frankrijk is men
eenige tientallen van jaren in ontwikke
ling van land- en tuinbouw ten achter.
Die landen zijn nog op de hoogte, waar
op Duitschland rond 1900 stond.
In korten tijd kan echter een kolossale J
vermeerdering verkregen worden. Dat
heeft Duitschland ons geleerd ^waar in
weinige jaren de opbrengst b.v. van tar
we met 62 pet. en van rogge met 75 pet.
is gestegen. Zeer spoedig kan men dan
ook komen binnen het gebied der Duit
sche levensruimte tot volledige voorzie
ning van wat daar noodig is aan tarwe,
rogge en andere granen.
De vermeerdering en de verbetering
van den veestapel in Zuid-Oost Europa
kan ook tegemoet komen aan het gebrek,
dat jn dit opzicht nog geleden wordt.
De veestapel der Balkanstaten kan best
verdubbeld worden; ook in Frankrijk" is
d&t mogelijk.
Door intensiveering van iden landbouw
ifn het Zuid-Oosten, kunnen ook voor
den veestapel Jn het .Noord-Westen ge
noegzame voedingsmiddelen worden aan
gebracht.
Dit kan ide® te gemakkelijker, omdat
daar ook voldoende arbeidskrachten do or
de grootte der 'bevolking worden ge
vonden. i l i
Er zal m.i. echter een behoorlijk aan
tal goed ontwikkelde, leiding gevende
personen heen moeten gaan om stuur
■en leiding en voorlichting te geven.
Maar laten wij ons niet verder in een
toekomstbeeld' verlustigen. Wij zitten nu
midden in den ernst van het oogenblik
en hebben ons volle zoo goed' mogelijk
te voeden met de voedingsmiddelen, die
thans 'binnen ons bereik zijn, hoe dan
ook de toestand binnen afzienbaren tijd,
zij het snel, verbetering zal kunnen
ondergaan. Wij moeten ons aanpassen
en het is buitengewoon practisch en dus
nuttig dat dit geschiedt en daarbij ook
deskundig leiding gegeven wordt, die
berust op wetenschappelijken grondslag.
Er moet gewaakt worden tegen onder
voeding -van ons volk, waarvan in de
naaste toekomst krachtprestaties worden
verwacht. Een gezond valk is daarom
noodig en ëe daartoe nooidige vitami
nen, levensobderhoudende bestajndidee'len
moeten tot grooter vitaliteit brengen."
Daartoe dient de voeding in oorlogstijd
een onderwerp van aandachtig onder
hoek te zijn.
Ik was diep- getroffen door wat op
dit gebied tot stand is gebracht bij het
bezoeken van een tentoonstelling als wij
nu gaan openen te Middelburg en vatte
het voornemen op te bevorderen-, dat
een dergelijke tentoonstelling gehouden
zou worden in1 de verschillende centra f
mijner provincie. i
Zeer dankbaar ben ik voor de hulp,
die geboden is om dezen wensch te
verwezenlijken. Ik verneem idat overal
ide tentoonstelling successen1 zijn geweest
Ik hoop idat dit ook hier zoo zal zijn.
En dat veel zal worden geleerd en
nagevolgd en daardoor veel ten bate
van onze bevolking in alle geledingen
op dit gebied zal worden gedaan, ook
in Schouwen -en Duiveland. Hier is een
leergierig onderzoekend publiek. Hier
zijn niet zooveel menschen, die zonder
kennis van zaken mokkend alles becri-
tiseeren om aan het kniezen en moppe
ren te kunnen blijven. Hier is een op
gewekt volk, een arbeidzaam volk, dat-
open oog heeft voor de nieuwe tijden
en w-eet, .dat de moeilijkheden-, welke
wij moeten doorworstelen, ons behooren
te stalen en te vormen, te vervullen met
nieuwe kracht voor groote daad*
Hartelijk hoop ik dat deze tentoon
stelling zegenrijke vruchten zal hebben.
Bijzonder dank zeg ik aan de Stichting
waarvan zij uitgaat en aan de leidster,
die ons op zoo'n toegewijde wijze onder
wijst -en in de nieuwe cu-litnarische kunst
inwijdt.
Hartelijk dank aan alle dames, bijzon
der ook directrice en leeraressen der
huishoudschool voor hun arbeid en hulp
daarbij gegeven, evenals aan de dames
van h-et comité voor het welslagen der
expositie.
Geen enkele zaak gedijt of slaagt, ten
zij zij met geestdrift wordt aangevangen
en door geestdriftige 'liefde en toewij
ding wordt geschraagd. Zierikzee wensen
ik geluk met deze tentoonstelling en ik
verklaar thans gaarne deze expositie
voor geopend. (Applaus).
Door eenige leerlingen van de land»
bouwhuishoudschool werd daarop een
kop bouillon met toebehooren geserveerd,
waarna de toen aanwezige dames onder
leiding van mej. ten Haaf een rondgang
maakten, om technisch te worden voor
gelicht. Nadien kwamen steeds meerde
ren de tentoonstelling bezoeken.
Het „maaltijdenkompas" vormde -de at
tractie der tentoonstelling. Wanneer aan
dit kompas gedraaid werd, kwamen om
beurten verschillende geijkte Nederland-
sche maaltijden boven, b.v. erwtensoep,
boerenkool met worst. Meteen werd door
middel van kleuren aangegeven of in de
betreffende maaltijden alle noodige voe
dingsstoffen aanwezig zijn; zoo niet, dan
vond men onderaan hoe dit tekort op
eenvoudige wijze aangevuld kan worden.
Een serie groote sprekende platen van
Dick Elffers gaf de tentoonstelling een
fleurig aanzien en droeg veel bij tot het
goede geheel.
De tentoonstelling is een succes ge
weest. Honderden hebben haar bezocht.
Spontaan kwamen de verzoeken voor het
houden van plattelandscursussen, zoodat
leidsters te kort komen, doch hierin zal
men trachten te voorzien.
Uk Stad en Provincie
ZIERIKZEE. Blijkens een advertentie
van de „Zierikzeesche Winkeliersvereeni-
ging" zullen, wegens verplichte inventari
satie, van 26 October2 Nov. alle manu
facturenzaken en modemagazijnen de ge-
heele week gesloten zijn.
Te 's-Gravenhage is in den ouder
dom va,n 69 jaar overleden de heer H.
E. Beelaerts van Emmichoven, die vele
jaren ontvanger dezer gemeente is ge
weest. Voorts had hij zitting in het
Efepactementsbestuur van het Nu-t als
penningmeester, welke functie hij ook
vervulde als lid van het bestuur der
vereeniging Ambachtsschool vope Schou
wen en Duiveland.
RENESSE. De speldjes-collecte voor
Winterhulp Nederland bracht in deze
gemeente de som van fl,54 op.
ELLEMEET. Daar e'r voldoende belang
stelling voor 't herhalingsonderwijs blijkt
te bestaan zal, ondanks velerlei moeilijk
heden, die te overwinnen waren, a.s.
Maandagavond- dè cursus aanvangen.
BRUINISSE. In de gehouden vergade
ring van den Dijkraad van het Calami-
teuze waterschap Bruinisse, is voor de
functie van voorzitter van het Bestuur
der Waterkeering van dat Waterschap,
wegens het bereiken van den wettelijken
leeftijdsgrens van den heer S. Hage de
volgende voordracht opgemaakt: 1. F.D.
van Vessem, 2. P. L. Krepel, 3. W. van
den Berg Dz.
THOLEN. Op initiatief van ds. Batelaan
worden pogingen aangewend, ;om te ko
men tot -oprichting van een vereeniging
van jonghervormden in deze gemeente.
In verband hiermede zal in de Consis
toriekamer der Herv. Kerk een alge-
meene vergadering, worden belegd van
leden beneden de 40 jaar.
I-ntusschen is reeds een vereeniging
voor jongemannen .opgericht, met als
voorzitter ds. Batelaan. Reeds zijn 27
jongemannen toegetreden als lid.
Op Woensdag ,5 November zal in
alle kerken te Tholen de Dankdag voor
het gewas worden gehouden.
ZOEKGERAAKTE BONNEN
worden niet vervangen.
Het blijkt, dat vooral in den laatsten
tijd het aantal aangiften van vermissin
gen van distributiebescheiden sterk toe
neemt. Niet alleen losse bonnen, maar
ook geheele stellen kaarten worden veel
vuldig als vermist bij de politie en de
distributiediensten opgegeven. - Zulks is
ongetwijfeld te wijten aan de onvoldoen
de zorg, die vele houders van distributie
bescheiden aan "het beheer en Wet bewa
ren hiervan besteden. Er zijn nog altijd
talrijke verbruikers die al hun distribu-»
tiekaartem medenemen bij het winkelen
en ze dan onderweg verliezen, of die
thuis hun bescheiden laten rondslingeren,
zoodat ze wegraken of in handen van,
kinderen vallen.
In verband met het feit, dat deze ver
missingen vrijwel alle aan eigen schuld
van de betrokkenen te wijten zijn en
om te voorkomen, dat zij, die aangifte
van gefingeerde vermissingen doen, zich
in het bezit stellen van bonnen en kaar
ten, waarop zij geen aanspraak kunnen
doen gelden, heeft de secretaris-generaal
van de departementen van handel, nij
verheid en scheepvaart en van landbouw
en visscherij thans bepaald, dat vermiste
distributiebescheiden in het algemeen niet
meer, ook niet voor een gedeelte, zullen
worden vervangen. In den vervolge zul
len uitsluitend nieuwe bescheiden worden
uitgereikt, indien de betrokkene aantoont
b.v. aan de hand van een terzake uitge-i
bracht politierapport, dat de vermissing
aan overmacht, b.v. bominslag, brand,
inbraak te wijten is en daarbij blijkti
dat voldoende voorzorgsmaatregelen wa
ren genomen, om het verlies te vooim
komen.
DE VERDUISTERING
Zon onder 18.27 Zon op 8.22
Maan onder 21.46 Maan op 18.48
Tusachen zonsondergang en zonsopgang
moet worden verduisterd.
LANDBOUW EN VEETEELT
INLEVERING VAN STIERKALVEREN
In -een officieele publicatie van het
departement van Landbouw en Visscherij
is medegedeeld, dat de mogelijkheid is
opengesteld, om in' plaats van een rund
van ten minste 350 kg, dat ingevolge de
verplichte veelev-ering voor 1 December
a.s. aan ide Nederlands-che veehouderij -
centrale geleverd moet worden, twee of
drie sti-erkalveren in te leveren van een
in ide publicatie aangegeven minimum
■gewicht.
SCHEUREN VAN GRASLAND
De Rijkslandhouwconsulent vopr Zee
land schrijft ons
De Zeeuwsche landbouwers zullen naar
aanleiding van de publicatie betreffende
het scheuren %van grasland goed doen er
nota van te nemen, dat er op gerekend
moet worden dat op de geschikte grond
van iederej' 6 a 7 ha. er één gescheurd
moet worden.
Indien vrijwillig niet genoeg wordt op
gegeven, zal een verplichte scheuring wor
den opgelegd en zal vo.or de aan te
wijzen perceelen geen scheurpremie wor
den verstrekt. Het is daarom van groot
belang voor den' boer dat hij vóór 15
November vrijwillig opgeeft wat hij scheu
ren zal.
In sommige deelen van Zeeland is men
blijkbaar van meening dat de aardappel
een totaal ongeschikt gewas is om als
eerste vrucht op gescheurd grasland te
verbouwen. Blijkens de ervaringen, die
in 1.918 in ons land zijn opgedaan, was
de aardappel een zeer geschikt gewas,
waarmede bijna overal goede resultaten
werden verkregen. Wanneer men in den
herfst reeds scheurt en in het voorjaar
niet te zwaar egt, waardoor bovendien de
zode bovengehaald wordt, wanneer ver
der bij gevaar van ritnaalden een flinke
poter wordt gebruikt (35—55) en niet te
vroeg wordt gepoot, zoodat de knol di
rect gaat groeien is de kans op minder
goede resultaten niet groot. De kwaliteit
moge iets minder goed zijn, doch is toch
belangrijk beter dan die van een veen-
aardappel. Bovendien gaat het thans om
hoo.ge opbrengsten, zoodat o.a. soorten
als Alpha, eventueel Industrie, Furore
en Wilpo in aanmerking komen. Verder
diene men te bedenken, dat schurft of
pokken, die men soms op gescheurd gras
land krijgt, eigenlijk slechts een schoon
heidsgebrek is en van geen beteekenis
voor de consumptiewaarde. De opbrengst
kan zeer goed zijn en de aardappel
profiteert van het in de graszode opge
hoopte plantenvoedsel, zoodat met een
kleinere bemesting kan worden volstaan,
een factor waarmede men thans ook re
kening moet houden.
SPORT
VOETBAL. - N.V.B.
Het programma voor Zondag 26 Oct.
liLLÜdti i j 1
le klasse.
District I: Ajax—VUC; Xerxes—DOS;
EDO—FeijenoordDWS— ADO; Storm
vogels1—DFC.
District II: Emma—Sparta; DHC—
Haarlem; HBS—Blauw Wit; RFC—VSV;
't Gooi)—Hermes DVS.
District III: HengeloEnschede; AGO
VV—Quick; NEC—PEC; Heracles—Tuban-
tin; Enschedesche Boys—Wageningen.
District IV: BWPicus; Longa
Willlem II; Helmond— NAC; MVV—Spek-
holzerheiide; PSV—NOAD; Roermond—
Eindhoven. i
District V: Velocditas—Sneek; GVAV—
Achilles; HSC—Be Quick; Leeuwarden—
L SCH eer eaweenVeend am
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig Jaar
Van 13—19 Oct. 1891. Aangenomen
het beroep naar Haamstede door ds.
J. van der Ven te Ammerstol.
De raad der gemeehte Zonne-
m a i r e benoemde tot onderwijzeres aan
de O.L. School mej. J. Drent te Havelte.
De heer J. W. Laven van Scher
pen is se slaagde voor het surnumerair
examen bij de Staatsspoorwegen.
Voor de akte vrije - en orde-oefe
ningen slaagden te Middelburg de hee-
ren L. B. v. d. Slikke te Staven is se;
en C. v. d. Graaf te Scherpenisse.
Tot gemeentevroedvrouw te Oud-
Vossemeer werd benoemd mej. P. J.
Ruijtenburg, aldaar woonachtig.
