WOENSDAG 22 OCTOBER 1941 waarin opgenomen de Zzeesche Courant 1797-1889
V= Victorie - Duitschland
wint voor Europa
op alle fronten
Uit Stad en Provincie
Zierikzeesche Nieuwsbode
v INZENDING ADVERTENTIËN OP DEN DAG VAN UITGAAF UITERLIJK 'S MORGENS 9 uur.
98STE JAARGANG No. 14774
HET EILAND DAGO BEZET
Alfe •ilanden van cfe Bsltiiche kuit
in Duitsche handen
Het opperbevel van de Duiitsche
Weermacht maakte gisteren 'be
kend':
Het eiland Dagö is ingenomen.
Daarmede zijn alle eilanden voor
de Baltiische kust in Duiitsche han
den en is het geheele Bailtischie
gebied van den vijand gezuiverd.
t In voorbeeldige samenwerking met
formaties van de marine en het
liuicbtwapen was het aan een divi
sie infanterie van het Duitsche
leger reeds op 12 October gelukt,
op de Zuidelijke punt van het eiland
verrassend te landen. In hardnek
kige gevechten, 'die tien dagen ge
duurd hebben, werd het eillamd
sindsdien van den vijand gezui
verd. Daarbij vielen 3000 gevange
nen in Duit9che handen. Zes kust-
'batterijen werden vernield. Resten-
van ide vijandelijke bezetting wer
den bij de poging om over zee te
ontkomen, door eenheden van de
marine en het laichtwapen onscha
delijk gemaakt.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakte verder bekend:
Door de heden gemelde bezet
ting van het eiland Dagö is het
.Oostzeegebied thans geheel en al
van den vijand bevrijd en daar
mede het tijdstip gekomen ook te
berichten over de operaties die
sedert begin Augustus in den Noor
delijken sector van het Oostelijk
front hebben plaats gevonden.
Nu ide doorbraak door de Stalin-
linie had de legergroep van gene-
raaX-veüdmaarschalk Ritter von
Leeb in samenwerking met ide
luchtmacht van Generat-Qbersit Kei
ler, tot opdracht gekregen de zich
tusschen het Ilmen- en Peipus
meer bevindende strijdkrachten van
den tegenstander te verslaan, de
vesting Leningrad in het Zuiden
af te sluiten, alsmede Estland en
de Oostzee-eilanden van den.' vij
and te zuiveren. Ondanks de voort
durend sterke bedreiging hunner
Oostelijke flank boog het gros van
het leger van General-Oberst Busch
tezaimen met het panitserleger van
General-Oberst Hoppner allereerst
naar het Noorden af. Tijdens bui
tengewoon hevige gevechten werd
de uitgebreide stelling van den
tegenstander, in ontoegankelijk
bosch- en moer as terrein aangelegd,
tusschen Ilmen- en Peiipusmeer
doorbroken, waarbij ongeveer 5000
kazematten in gevechten van man
tegen man moesten worden be
dwongen 'en uitgebreide mijnenvel
den met meer dan 80.000 mijnen
worden opgeruimd. In nieuwe he-'
vige gevechten moesten vervolgens
ten Noorden van Loega zeer sterke
vijandelijke strijdkrachten worden
vernietigd, alvorens de aanval op
het vestinggebied van Leningrad
kon beginnen. Alle pogingen van
den tegenstander, om de insluiting
van deze stad door ontlastende
aanvallen aan beide zijden van het
ILmenmeer te verhinderen, misluk
ten.
In den tegenaanval ten Zuiden
van het Umenmeer werd het voor
naamste gevaar door vernietiging
van talrijke vijandelijke divisies ai-
gewend. Gelijktijdig rukte het leger
van General-Oberst von Küchler ten
Westen van het Peipusmeer over
een breed front op tot aan de kust
van de Finsche Golf. Na de inne
ming van Reval en Pernau werd
de landing op de Oostzee-eilanden
voorbereid, terwijl sterke onderdee-
len van het lager ten Noorden van
het Peipusmeer naar het Oosten op
trokken om aan de gevechten tot
omsingeling van Leningrad deel te
LAND- EN TUINBOUW
Vergadering Z.L.M.
De algemeene vergadering der ZLM zal
15 December a.s. te Goes gehouden,
worden.
Tot lid van den raad van toezicht!,
bedoeld in artikel 32 der Land- en Tuin-
bouwongevallenwet 1922, is benoemd de
heer W. Hoogerhuis te Ouwerkerk.
HET WiNTERHULPWERK IN ZEELAND
Te Goes is Zaterdagmiddag een bijeen
komst gehouden ter opening van het
tweede Winterhulpseizoen in Zeeland. Uit
vrijwel alle deelen van Zeeland waren
genoodigden aanwezig. j
De waarnemende burgemeester van
Goes, de heer C. E. P. Lenshoek, heeft
de aanwezigen begroet en de werkers
vooir de winterhulp aangespoord, on
danks de vele tegenwerking, in hun plicht
te volharden. Daarop heeft de directeur
van de Winterhulp in Zeeland, mr. W. K.
H. Dieleman, gesproken over
Eén jaar Win terhulpwerk
Spr. zeide, dat aan het onverantwoor
delijk gestook, gelaster, gelieg en gebral
van duistere elementen over een sociaal
werk, dat alleen het Nederlandsche volk
in zijn volle omvang wil dienen, den kop
moet worden ingedrukt. In dezen tijd is
het noodzakelijk de lang verloren een
heid te herwinnen en moet tot samen
bundeling van krachten worden overge
gaan De levende kracht van het werk
van winterhulp is het sociale b' e s e f
Het gezamenlijk zich inzetten om den
nood der naasten te lenigen, niet uit een
neerbuigende bedeelingslust, maar uit het
levend besef, dat gezamenlijk ook met de
genen, die geholpen worden als gelijk
waardige medestanders de gemeenschap
wordt opgebouwd. Daardoor is het werk
vrij van alle politieke jjroepeeringen en
staat het los van partij dl beweging,
daarom is het vrij van alle kerkelijke
of confessioneele richtingen of schakee
ringen en daarom ook is het vrij van de
bestaande maatschappelijke afscheidingen
en organisaties. Men brengt de bouwstee-
nen aan voor het fundament waardp eens
een trotsch en grootsch bouwwerk zal
verrijzen en werkt mede aan de vor
ming van een sterke Nederlandsche ger
meenschap op sociaal gebied in echte
kameraadschap, in vrijen wil en in groo-
te liefde voor land en volk.
Er is wellicht in ons land geen pro
vincie, die zóó verscheiden is in karakter
en structuur harer bevolking in de on
derdeden als Zeeland. Naast de alge
meen landelijke lijn, welke uit den Haag
wordt aangegeven, moeten jO,ok de te
behartigen sociale belangen in de eer
ste plaats provinciaal en daarnaast ook
communaal bezien worden.
Over heel de provincie zijn ongeveer
1000 medewerksters en mede
werkers die helpen, afgezien nog van
de collectanten, die in aantal afwisselend
zijn. Verleden winter is in Zeeland
f81.274.79 bijeengebracht in 8 inzame
lingen en wel f36.078.59 met' lijsten en
f45196.20 met bussen, terwijl bij' het
hoofdbureau, het provinciaal bureau en
de plaatselijke bureaux f 16.428.66 aan
giftxen werd ontvangen, dus totaal uit
Zeeland f97.702.90. Dit kan voor de eer
ste keer een bevredigend resultaat ge
noemd worden, doch gezien den grooten
nood waarin velen in Zeeland verkeerden
en gelet op de draagkracht der bevolking,
is nog niet te gewagen van een .offer.
Dit blijkt uit het feit, dat in Zeeland
aan waardebons f 166,000 en in geld
f 5600 of- totaal f 171 600 is uitgereikt
aan hen, die er voor in aanmerking
kwamen en weL is uitgereikt aan hen,
die er voor in aanmerking kwamen en
wel éénmaal aan 13253 personen entwee
of meermalen aan 24431 personen. Maar
daarnaast werd nog meer gedaan. Samen
met de Vereeniging tot verbetering van
het geitenras werd f 3677 uitgegeven,
waardoor het aantal geiten in Zeeland
met 578 toenam, wat beteekent, dat onge
veer 289.000 liter melk per jaar wordt
verkregen, die t.b.c.-vrij is, van hoog
vetgehalte en ook buiten de distributie
vallend. In Zierikzee en Arnemuiden
werd het verstrekken van melk op scho
len bekostigd. In eerstgenoemde plaats
werd een goed geslaagde kook- en naai
cursus voor huisvrouwen betaald.
Ook dit jaar zal veel hulp noodig zijn
en daarom moet meer worden geofferd
door allerlei nieuwe wijzen van bijeen
brengen en dan idenkt spr. aan loon-
offeractie en de boerenactie. De honderd
tallen moeten duizendtallen worden in de
rijen van hen, die den strijd aanbinden
tegen vooroordeel en laster, tegen koude
en ellende, en gedreven worden door
warme naastenliefde. De spreuk „Voor
het Volk, door het Volk" zal dan be
waarheid zijn en daarbij moet het krach
tige en gezonde Zeeuwsche volk voortaan
gaan tot heil van de geheele Nederland
sche Volksgemeenschap.
De laatste spreker was de waarnemen
de commissaris der provincie, mr. P.
Dieleman, die tot onderwerp had gekozen
Geen valsch getuigenis
geven.
Spr. wees er op dat men het volk
verbittert en ophitst tegen veel wat
goed en waar is en dat overeenstemt
met den diepsten christenziin, en dat de
I tijd van thans behoefte heeft aan getui
gen, aan belijden meer dan aan gepreek
en getheoretiseer of intellectueel gefilo-
sopheer. Maar het is erg als de getui
genis valsch is, als men een ander in
zijn beste bedoelingen diep treft en in
nerlijk wondt door hem te bekladden,
Dit verbittert, vergiftigt, doodt het volks
leven en zijn eigen persoonlijk leven. De
mannen en vrouwen van winterhulp doen
alles om gelden en goederen bijeen te
brengen en op kiesche wijze hulp te
.bieden. Wat moet er van land en volk
terecht komen als zelfs geestelijk# lei
ders haat zaaien tegen mannen en vrou
wen, die een andere maatschappelijke
en rechtsordening noodzakelijk achten en
die toch ook het beste voor het volk
zoeken? Dit in strijd met woord en
voorbeeld van Christus. Zoo lost men
het probleem onzer dagen niet op.
De kern van winterhulp is de erken
ning en eerbiediging van het recht van
ieder op leven. Men had vooral in Ne
derland en Engeland de laatste eauw een
egoïsme, dat dikwijls gedekt werd door
een uiterlijk Christelijke vlag.
Spr. becritiseerde hen, die nooit iets
onderzoeken of lezen van wie zij als
tegenpartij beschouwen en die ook nooit
persoonlijk deelnemen aan moeitevoll'en
arbeid voor ons volk, noch aan zwaren
strijd. Verlossing van zelfzucht kan men
verkrijgen door zich zelf geheel te wij
den aan het werk der Winterhulp. Men
moet daarbij leven in het miilieu van de
gesteunden en naast geld en goed bo
venal zijn persoonlijk zich zelve geven.
In deze hoogst ernstige tijden dienen
alle krachten te worden ingespannen voor
den komenden winter. Het tijdperk van
de 'duivelsche Kaïns-gedachte: „Ben ik
mijns broeders hoeder?" ligt achter ons.
De taak van Winterhulp en van den
Nederlandschen Volksdienst is geenszins
een zaak van medelijden; maar van ge
rechtigheid en liefde in den hoogstelt
zin en van verantwoordelijkheidsgevoel'
voor den medemensch.
De heer Lenshoek bracht aan het slot
dank aan de aanwezigen, in het bijzonder
aan de sprekers en aan de heeren Mün-
zer en Bausch. Een strijkje luisterde den
middag op, terwijl dames in Zuid-Beve-
landsche kleederdracht in de pauze thee
aanboden.
«Zitlctnhufs voor Schouwen Duiveland»
Jaarverslag 1940
Aan, het 38ste jaarverslag vain de ver
eeniging „Het Ziekenhuis voor Schouwen
en Duiveland" te Noordgouwe ontleenem
wij het volgende:
In het jaar 1940, dat" ook voor de
vereeniging een veelbewogen jaar is ge
weest, deed zich in hooge mate het nij
pend gebrek aan verpleegruiimte gevoe
len. Twee malen moest dan ook van
een noodvoorziening gebruik worden ge
maakt en wel van de buitenplaats „Bui
tenrust" te Schuddebeuirs, nJ. iin Mei en
in Juli. Hierbij kwam een staf van hulp
krachten bijstand bieden, waarbij met
dankbaarheid gewag wordt gemaakt van
den arbeid van den heer en mevrouw
Vermeulen, Ds. en mevrouw van Grilet-
huijsen, benevens een aantal jonge meis
jes, vnl. uit Noordgouwe en Zierikzee
en de luchtbeschermingsdienst uit Noord
gouwe. Ook van de inwoners van Noord
gouwe en andere gemeenten' werden tal
van blijken van medeleven met de ver
pleegden ontvangen.
In de bestuursvergadering van 9 Aug.
1940 werd aan de dames-leidsters en
meisjes-helpsters een herinneringsme-
daiiille aangeboden. Wat de medische
staf betreft werd aan Dr. Huese op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als
chirurg van het ziekenhuis. In zijn plaats
werd benoemd Dr. H. Aris.
Wegens opheffing van zijn betrekking
moest aan Dr. J. H. van Eldiik eervol
ontslag worden gégeven, daar het bestuur
de functie van bezoldigd geneesh.eer-<da-
recteur naast een eigen chirurg overbodig
en die uitgave ervoor niet verantwoord
achtte.
In hel ziekenhuis werden 415 patiënten
opgenomen tegen 291 in 1939. Het aantal
verpleegdagen. bedroeg 5968. Het leden
tal liep terug van 868 tot 852.
De rekening wijst in ontvangsten aan
135573,84 en in uitgaven f 28156,50, alzoo
een goed slot ad f7417,34. Aan verpteeg-
gelden werd ontvangen f 21498,38. Voor
dien bouw van een schuilkelder met hou
ten b iinnenlbet imm e ring werd f 191 uix-
gegeven, waarvan de helft werd terug
ontvangen.
ZIERIKZEE. De Zierikzeesche Kappers-
patroonsver. „Zikapo", hield Maandag
avond j.l. een algemeene vergadering on
der leiding van haar voorzitter, dhr. H.
van Doorn, waarin, na afdoening van
eenigc huishoudelijke zaken, o.a. werd
besloten tot aansluiting bij den Ned. Kap-
persbond. Eveneens werd besloten, ge
zien de sterke rantsoeneering van electri-
triciteit, gas en' kolen, welke in het bij
zonder voor het kappersbedrijf zéér in
grijpend is, de kapperssalons, zoowel in
het dames- ais heerenvak, met ingang
(van 1 Nov. a.s., 's avonds 7 uur ie slui
ten (Zaterdags 8 uur).
Nadat nog was besloten, in het plaat
selijk blad, binnen korten tijd een in
tensieve reclame-campagne voor de aan
gesloten kapperssalons te beginnen en
de afdeeling „vaknieuws" grondig was
besproken, volgde sluiting.
NOORDWELLE. Behoudens goedkeuring
van hoogerhand zal er voor het eerst
in onze gemeente een algemeene land-
bouwcursus gegeven worden. Duur der
cursus 2 jaar. Reeds gaven zich een
15-tal jongelui op. Nog bestaat er gele
genheid zich ten spoedigste aan te mel
den bij het hoofd van den cursus, den
heer D. C. Steur.
SEROOSKERKE. Ook voor deze ge
meente is voor Ide a.s. winter door de
Centrale Ver. voor Reizende Bibliotheken
weer een kist met 100 boeken ter uit-
leening gezonden. Een vluchtige blik in
de catalogus deed ons reeds zien, dat
er voor de liefhebbers van goede lec
tuur weer veel -te genieten zal zijn.;
We kunnen dan ook ieder aanraden deze
gelegenheid te benutten. De uitgifte vindt
plaats iedere Vrijdag aan de school.
ZONNEMAIRE. Wegens vertrek uit de
gemeente heeft de heer C. I. Serlé te
gen 11 Nov. ontslag genomen als kerk
voogd der Ned'. Herv. gemeente.
Tot tijdelijk hoofd der openb. lag:
school is benoemd Ide heer H. A. BakkeP,
kweekeling met akte aan die school.
NIEUWERKERK. Met ingang van 1 Oct.
1.1. is tot eerste ambtenaar ter Secretarie
alhier benoemd de heer M. A. van der
Have.
BRUINISSE. De vorige week werden
van hier verzonden naar Holland recht
streeks ongeveer 1500 tonnen, naar Bel
gië rechtstreeks ongeveer 150 tonnen. Via
de losplaatsen Tholen en Yerseke gingen
ongeveer 6300 tonnen ter verzending naar
Duitschland, Nederland en België.
Tot volontair ter Gemeente-Secreta
rie alhier is aangesteld de heer J. van
den Berge Az., alhiier.
OUD-VOSSEMEER. Tot tijdelijk onder
wijzer te Kloetinge is benoemd de heer
Ph. L. van Gorsel alhier.
POORTVLIET. Ned. Herv. Kerk. De ge
houden oogstcoilecte heeft vorige week
Zondag 12 October f 708.40 opgebracht.
Hiervoor was voor de kerk f 269.40 en
voor de^ Diaconie f 439.
Bij den veehouder H. L. Niemants-
verdriet is het mond- en klauwzeer uit
gebroken en bij den landbouwer J. J.
v. d. Slikke doet zich veel sterfte onder
het vee voor.
STAVENISSE. Er worden pogingen in
het werk gesteld om op ons eiland te
komen tot de oprichting van een afdee
ling van de landelijke ruiters te geraken
Waar de ruitersport de plattelandsjeugd
zoo goed ligt, daar is het te hopen,
dat de pogingen met succes bekroond
zullen worden.
De besrokken autoriteiten hebben
besloten om den Provincialen weg naar
St.-Maartensdijk van een beplanting te
voorzien. Ongetwijfeld zal deze beplan
ting in de toekomst de schoonhèid van
het landschap ten goede komen, omdat
vooral de Westhelft van ons eiland over
't algemeen zeer arm aan boomgewas is
THOLEN. Met de verzending van mos
selen gaat het steeds vooruit, daar vo
rige week in totaal kondèn worden ver
zonden ruiüm 7500 ton van 100 kg, waar
van honderden' tonnen werden gepeld
en ingemaakt. Verder werden de meeste
verzonden voor Duitschland. Werkeloos
heid is er zoodoende niet meer in Tho
len. Indiien men voor de gemeentewerken
werkvolk noodig heeft, moet men deze
uiit andere gemeenten betrekken.
De verzend/ing van oesters was niet
groot, id och de prijzen zeer hoog. De
'botvangsten waren zeer matig, zoodat
verschillende visschers hun netten heb
ben opgeborgen en nu in de mossels
gaan werken.
Overleden: W. Bijl, 87 j., vr. van
Johs. Jansen.
Dat de Nutsspaarbank het vertrour
wen geniet der bevolking, werd bewezen,
doordat de 2500ste inlegger kon wor
den ingeschreven. Door het bestuur werd
aan betrokken inlegger een spaarbank
boekje met een bedrag van f 10 uitge
reikt. Ook het gebruik van spaairbusjes
neemt sterk toe. Meer dan 250 busjes
zijn reeds uitgereikt.
Onze mooie zwanen in 'de Vest,
die een attractie vormen voor den wan
delaar in ons Boschje, beginnen gebrek
te 1 ijden. Dit kan men voorkomen, indien
de burgerij zelf de voedering ter hand
neemt of etensresten deponeert in het
bakje aan de vuiihiskar.
-- Door de duisternis misleid, ge
raakte de dochter van M. Sch. alhier
in de zeer diepe sloot tegenover de
woning van 'ds. Baaij. Met veel moeite
DE VERDUISTERING
Zon onder 18.31 Zon op 8.19
Maan op 11.43 Maan onder 20.52
Tusschen zonsondergang en zonsopgang
moet worden verduisterd.
GELDIGE BONNEN
in d» week van 19 Oct. tlm. 25 Oct
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het koopen van:
19 Octtat en met 25 Odt. 1941. i
40 4 brood, 4 rants, brood of
40 brood, 1/2 rants, brood of
40 vleesch, 1/2 rants, vleesch of vleesch-
waren.
40 vleesehwaren, 1 rants, vleesch of
vleeschwaren.
40 melk I, 13/4 liter melk.
40 A nieuwe aardappelkaart 13/^ k.g.
j 40 B aardappelkaart 1/2 k.g. aardap
pelen.
5 October tot en met 1 November 1941:
121 algeml, 1 kg. suiker.
122 algem., 250 gram koffie-surrogaat.
123 algem., 500 gram jam.
124, 125, 126, 127 elk 1 rants, bloem,
brood of gebak.
128 250 gram havermout.
129 250 gram gort.
130 100 gram vermicelli of maizena.
131, 132, 133, 134 elk 100 gram kaas.
D en E rijst (voor kinderen t.m. 3 j.)
250 gram rijst.
14 October tot en ntëf. 1 November:
3940 boter, 250 gram boter.
3940 vet, 250 gram boter met reductie.
kon ze zich zelï redden', zoodat het ge
val met een nat pak en veel schrik!
Naar-wij vernemen, worden in deze
gemeente door 'een groep perspnen po
gingen aangewend om te geraken tot de
stichting van een Chr. Bewaarschool.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Eng«l«ch« luchtaanvallen
In de late avonduren van Maandag
hebben Britsche vliegtuigen gepoogd ons
land aan te vallen. De actieve Duitsche
afweer heeft deze poging doen mislukken.
De brisant- en brandbommen kwamen in
het vrije veld of in het water terecht.
Op een plaats in het Westen des lands
evenwel is aanmerkelijke schade aange
richt. Een brisantbom van groote hoogte
geworpen, trof een woonhuis, dat vol
komen verwoest werd. Daarbij kwamen
vier kinderen om het leven. De moeder
en twee andere kinderen werden zwaar
gewond Op een andere plaats werd een
schuur getroffen en kregen een groot
kantoorgebouw en drie dozijn woon
huizen ernstige glasschade.
Uit da Nieuwsbode
van vóór vijfentwintig jaar
Van 13—19 Oct. 1916. Tot opziener
tweede klasse der visscherijen op de
Zeeuwsche Stroomen werd de heer D.
Bal, geb. te B r u i n i s s e, benoemd.
Benoemd tot onderwijzer te Stave-
n i s s e, de heer M. Beneker aldaar.
De kommies 2e klasse der directe
belastingen de heer D. v. d. Werf te
Zierikzee werd bevorderd tot kom
mies le klasse.
Mr. J. P. Cau te Zierikzee werd
in de vergadering van het Nutsdeparte-
mentsbestuur het eere-lidmaatschap aan
geboden.
Tot lid van den gemeenteraad te
Ouwerkerk werd na gehouden stem
ming gekozen verklaard de heer J. v. d.
Velde aldaar.
Tot ambtenaar ter Secretarie der
gemeente Bruinisse is door B. en
W. benoemd de heer D. v. d. Berg aldaar
