mZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 15 SEPTEMBER 1941
OPüENOl
ZIER1KZEESCHE COURANT
DE KERN
V V ictorie
ABONNEMENT
Prijs: in Zierikzes f 1,60, elders t 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
16 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve Zondags.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikzeeaehe Nieuwsbode, Zierikzee, Schuith. B 94, Tel. 32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STE JAARGANG No. 14747
ADV8RTBNT1BSS
BrfJ»: 13 cents pec regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen, Suo-
cesjes Dp Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
morgens 9 30 nut
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakte Zaterdag bekend:
Aan het Oostelijke front ontwik
kelen zich de aanvalsoperaties vol
gens de plannen met succes.
Duikbooten hebben bij hernieuw
de aanvallen op het vijandelijke
konvooi, waarvan in 't weermachts-
bericht van Vrijdag melding is ge
maakt, nog vier vrachtschepen van
19.000 ton in totaal benevens drie
bewakingsvaartuigen tot zinken ge
bracht. Daardoor heeft de vijand
van dit konvooi 28 vrachtbooten
van een gezamenlijken inhoud van
164.000 ton verloren.
In den strijd tegen Groot-Brit-
tannië heeft de luchtmacht in den
afgeloopen nacht ten Oosten van
Great Yarmouth drie groote koop
vaarders, die deel uitmaakten van
een vijandelijk konvooi, met bom
men getroffen. Andere doeltreffen
de luchtaanvallen waren gericht op
vliegvelden iin de Midlands bene
vens op wapeningsbedrijven en een
benzine-opslagplaats in het Zuid-
Oosten van het eiland. Bij een aan
val overdag op Scarborough troffen
gevechtsvliegtuigen een fabrieksin-
stallatie met bommen van zwaar
kaliber.
In Noord-Afrika hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen in den nacht
van Donderdag op Vrijdag Port
Tewfik en olie-opslagplaatsen in de
haven van Suez gebombardeerd. Uit
een reeks groote branden bleek
het succes van dezen aanval.
Britsche vliegtuigen hebben in
den afgeloopen nacht de streek
tusschen Frankfort aan de Main en
Mannheim aangevallen. Bommen op
woonwijken veroorzaakten eenige
verliezen bij de burgerbevolking.
Luchtdoélartillerie schoot twee vij
andelijke bommenwerpers neer.
Spitsbergen, eens centrum der
Hollandsche Walvischvaart
Oi.idekt door Bartntz on Heomskork
Noordland, Barentzeiland, Amsterdam
eiland nog altijd dragen de eilanden
in het Hcoge Noorden, die deel uitmaken
van Spitsbergen, Nederlandsche namen
als eenige herinnering aan ons roemrijk
verleden, toen koene zeevaarders op
zoek naar den Noord-Oostelijken door
tocht in met drijf ijs bedekte P ooi-
zee rondzwal 'en. Heemskerk en Barentz,
beroemd doo-* de overwintering op Nova
Zembla, vorde den doortocht niet, maar
wel ontdekten, zij Spitsbergen. Enkele
tientallen jaren Jater werd hier een zo-
mernederzetting gevestigd om de wal-
vischvaarders in de gelegenheid te stellen
hun rijke buit te bewerken. De traan-
kokerijen wonnen er traan en daarom
werd de nederzetting Smeexenburg ge
noemd. Voordat men het eiland zag,
rook men het reeds, zeggen schrijvers
uit de zeventiende eeuw
De walvisschen trokken meer naar het
Noorden, Smeerenburg verviel en zoo
werd Spitsbergen een vergeten uithoek,
die nog slechts waarde had als uitgangs
punt voor poolexpedities. Toen werden
in-de twintigste eeuw steenkolen, dicht
onder de oppervlakte gelegen en dus
gemakkelijk ontgirabaar, ontdekt en dit
feit was de oorzaak van een reeks twis
ten over de vraag, wie eigenlijk de be
zitter van dit land was. Tenslotte ver
wierf Noorwegen in 1919 de souvereiini-
teit, maar dat jaar zag tevens het begin
van een omvangrijke exploratie van de
Noordelijke IJszee door de Sovjet-Unie.
De arctische scheepvaart had steenkolen
noodig en waar kon men die beter halen
dan op Spitsbergen? Een- grondige pene
tratie had plaats, zoodat het belangrijkste
mijnencomplex nu in Sovjet-Russische
handen is. Dit produceert ruim 400.000
ton steenkolen per jaar, terwijl de to
tale productie 700.000 ton bedraagt.
Enkele dagen geleden is een Engelsch
expeditiecorps op Spitsbergen geland.
De schaarsche berichten hierover spre
ken elkander tegen: eerst werd gemeld,
*!dat het eiland tot een vloot- en lucht-
steunpunt gemaakt zou worden, maar
later bleken de Engelsche troepen na
de mijnen onbruikbaar gemaakt te heb
ben weder vertrokken te zijn. Overigens
(CAART VAN PELT
Over een breed front zyn de Duitsche snelle divisies er een dezer dagen in
geslaagd de stad Schlilsselburg in te nemen. Deze stad ligt ten Oosten van
Leningrad aan de rivier de Netoa en aan htt Zuidélfjk gedeelte van het
Ladogameer. Een nieuw front ten Oosten van Leningrad is ontstaan
de Duitsch-Finsche troepen hébben een gedeelte van het Ladogakanaal in
handen, ook is de Moermanskspoorlfjjn naar Leningrad verbroken. De
plaatsen ten Zuiden van Leningrad worden meer en meer door de
Duitsche troepen ingesloten; alle spoorwegverkeer van Leningrad naar
het binnenland is door hen geblokkeerd. -
maakt de aanwezigheid van landijs den
aanleg van vliegvelden waarschijnlijk on
mogelijk. Of zou de S o vjet-Russische
bondgenoot hier de vrije hand krijgen?
Na korten tijd in het middelpunt der
belangstelling gestaan te hebben, is Spits
bergen weer- in de nevelen van het
Noorden verzonken.
SLEUTELBERG'S
SLEUTELPOSITIE
E«n oude vesting met
gruwzaam verleden
De stad Sleutelberg aan het Ladoga
meer is in Duitsche handen. Peter de
Groote had de stad zoo genoemd1, om->
dat de vesting inderdaad een sleutel
positie innam. De Duitsche weermacht
heeft thans de sleutel omgedraaid, de
poort is dichtgevallen de Duitsch-
Finsche ring om Leningrad gesloten.
In het jaar 1701 veroverde Peter de
Groote na een verwoeden strijd de
Zweedsche vesting Noteburg, die hij Sleu
telberg noemde, want het bezit van deze
vesting verzekerde hem een belangrijke
sleutelstelling en tevens den uitgang naar
de Finsche Golf.
Toen echter de vesting Petersburg uit
de moerassen rondom de Newa verrees,
verloor Sleutelberg meer en meer haar
strategische beteekenis en werd in den
loop der tijden staatsgevangenis.
Staatsgevangenis in het oude Rusland-
Slechts huiverend fluisterde de bevolking
over de kerkers van deze dwangburcht,
waarin zoo velen verdwenen, die nimmer
meer het daglicht zouden zien. Het volk
sprak dan ook nooit van Sleutelberg',
doch van het „steenen graf".
De gruwelijke geschiedenis van deze
staatsgevangenis wordt slechts door die
4 van de Peter- en Paulsvesting in Peters-
burg overtroffen.
In de Sleutelberg werden gedurende 2
eeuwen de politieke, tot levenslange ker
kerstraf veroordeelde misdadigers opge
sloten. In de 14e eeuw op een eilandj
in het Ladogameer gebouwd, verheft zich
de burcht als een voorwereldlijk moni
ster met de korte, gedrongen torens om
de meterdikke muren, een werkelijk oord
der verschrikking.
Nooit bevriest het water rondom het
eiland, zoodat een vlucht over het ijs
ten eenenmale uitgesloten was.
Een van de eerste gevangenen in deze
burcht was de gemalin van Peter de
Groote, Eudoxia Lupochiha, beroemd om
haar schoonheid en Peter's zuster Maria,
die, omdat zij openlijk voor haar mede-i
gevoelens met haar ongelukkige schoon
zuster uitkwam, hierheen verbannen werd.
In Maart 1918 werd de oude ge van-,
genis, die ook talrijke revolutionairen bin
nen haar muren had 'gezien, door de op
standelingen verbrand.
Een van de verschrikkelijkste gevange
nissen uit den Tsarentijd ging in vlam
men op, doch op de puinhoopen verrezen
de Sovjet-gevangenissen, die nog ver
schrikkelijker waren.
Iftaltaansch weermachtsbericht
In Ooil-Afrika Britfche aanvallen
afgeslagen
Het Italiaansche weermachtsberidht luidt
als volgt:
In Noor d-A f r i k a hebben Italiaan
sche en Duitsche luchtstrijdkrachten hun
doeltreffende bombardementen- van de
yijandelijke doelen te land in Tobroek
en Mersa Matroeh voortgezet en een
vliegveld in de Egyptische woestijn ge
bombardeerd. Bedrijvigheid van onze ar
tillerie in de sectoren Tobroek en Sol-,
loem.
Britsche vliegtuigen hebben Bengazi met
bommen bestookt. Wijken, bewoond door
de Arabische bevolking, werden bescha
digd.
Een luchtaanval op de streek van Ca
tania maakte geen slachtoffers en ver
oorzaakte evenmin schade.
In O o s t-A f r i k a vloog de vijand weer
boven de stellingen op het strijdtooneel
van Gondar, waarbij hij bombardementen
I uitvoerde. Onze troepen hebben aanval-
i len der Britsche infanterie afgeslagen.
VERLOREN POSTEN
IN DE OOSTZEE
Hangö, #an dar laoUie Sovjtt-
itauopuntan
j Op een langgestrekt schiereiland aan de
zuidelijkste punt van de Finsche kust
ligt de stad Hangö, een van de laatste
Sovjet-steunpunten aan den Finschen Golf.
Reval is reeds gevallen en Baltischport,
I Hangö is omsingeld, Oesel en Dagoe
bedreigd. De dagen van de laatste Sov-
jet-steunpunten zijn geteld. -
- Hangö werd in 1878 gesticht en is een
stad van 7000 inwoners. De grond hier
is historisch, in 1714 overwon vlak bij
1 deze plaats Peter de Groote de Zweed-
sche vloot, in 1918 landde hier het Duit-
j sche hulpkorps onder Van der Golz. De
stad is met de 120 km. verwijderd lig
gende hoofdstad van Helsinki door een
1 spoorlijn verbonden. De haven is goed
en bijna altijd ijsvrij, zoodat het scheep
vaartverkeer hier voor den oorlog zeer
groot was. Finland heeft echter deze ha
ven nimmer voor oorlogsdoeleinden ge
bruikt. Integendeel, Hangö was vroeger
een geliefde Finsche badplaats, die in
1 den zomer door duizenden werd bezocht
Eerst de Sovjets hebben deze stad, die
een sleutelpositie inneemt aan de ingang
1 van de Finsche Golf, militair versterkt.
I Slechts 80 km. is de zee hier breed en
op den Russischen oever lag de tweede
sleutelstelling Baltischport, die thans in
Duitsche handen is.
I Bij het verdrag van Moskou, waarmee
op 12 Maart 1940 den tegen Finland
1 gevoerde roofoorlog werd afgesloten,
moest dit laatste land de haven Hangö
en de omliggende wateren gedurende
i 30 jaar afstaan tegen een pachtsom van
I 8 millioen Finsche marken. Direct hierna
begonnen de Sovjets de haven te verster-
I ken en te moderniseeren. Hangö werd
een marinebasis, die te samen met Bal
tischport de toegang tot den Finschen
Golf zou moeten beheerschen. Deze Sov
jetrekening ging echter niet op. Het initi
atief in deze wateren ging reeds bij
het begin van den strijd in het Oosten
op de Duitsche marine over. Duitsche
zeestrijdkrachten legden mijnenvelden
voor de havens en dwongen de Sovjet-
vloot binnengaats te blijven. Toen dan
ook Reval en Baltischport door de Duit
sche troepen genomen veerden, gingen
in deze mijnenvelden de vluchtende Sov
jetschepen grootendeels verloren.
Na de verovering van Hapsal en de
zuivering van de Golf van Riga zijn
Slechts de eilanden Dagö en Oesel de
laatst overgebleven haarden van het Bol
sjewistische verzet. Doch reeds beheerscht
het Duitsche luchtwapen ook dit gebied
en de Sovjets staan hier op een verloren
post.
Beide eilanden liggen westelijk van Est
land Dagoe is 960, Oesel 2925 vierkante
kilometer groot. Met 57000 inwoners is
Oesel ongetwijfeld het belèngrijkste
eiland Hier worden uitstekende paarden
gefokt, terwijl de visscherij zeer belang
rijk is. In de middeleeuwen was een
bisdom op deze eilanden gevestigd en
£tond de bisschop onder voogdij van
de Duitsche Ridderorde. In 1721 kwamen
de eilanden onder de heerschappij van
de Russische Tsaren. Dagoe en Oesel
werden in October 1917 door de Duitsche
legers onder generaal von Kathen ver
overd.
DE WINTERHULP IN 1941/42
E*n oprovp van Hiiler
De Führer heeft den volgenden oproep
omtrent de oorlogswinterhulp van het
Duitsche volk in 1941—'42 uitgevaardigd:
Voor de negende maal roep ik het
Duitsche volk op zijn vrijwillige offer
voor de winterhulp te brengen. In een
gigantische worsteling strijdt in deze his
torische dagen onze weermacht om zijn
of niet zijn van de Duitsche natie, ja,
bovendien voor de instandhouding van
Europa, dat sedert duizenden jaren de
mensehheid cultuur en beschaving heeft
geschoiiken en 'dit in de toekomst weer
moet doen.
Zooals destijds in het binnenland, zoo
hebben zich in de ons thans vijandige
wereld het joodsche kapitalisme en het
bolsjewisme vereenigd im het streven om
het nationaal-socialistische Duitsche rijk
als een- sterk bolwerk van dit Nieuwe
Europa te vernietigen en vooral ons volk
uit te roeien.
Sinds twee jaar stelt daarom de Duit
sche soldaat zijn bloed en zijn leven in
de waagschaal voor de bescherming van
ons 'dierbaar vaderland en ons volk.
Thans strijdt hij in vereenigimg met onze
bondgenooten van het Noordelijkste deel
van Europa tot aan de oevers der Zwarte
Zee tegen een vijand, die niet mensche-
lijk is, doch slechts uit monsters bestaat, j
De successen van- zijn offer aan bloed
en zweet, aan zorgen en ontberingen
zijn in de wereldgeschiedenis ongehoord.
Moge het Duitsche vaderland zich door
zijn houding en zijn eigen offervaardig- 1
heid -de heldendaden van deze zonen
waard toonen. Zijn zelfopoffering moet
het wezen van onze nationaal-socialisti
sche volksgemeenschap in het binnenland
bekrachtigen en daardoor - het front ver-
sterken door het besef, dat het geheele
Duitsche volk er achter staat en zijn
strijd derhalve niet vergeefsch is, maar
meehelpt aan de verwezenlijking van het
groote nationaal-socialistische gemeen-
De wereld kan hieraan zien, dat front
en vaderland in het Duitsche rijk een in
trouw bezworen eenheid vormen en der
halve onoverwinnelijk zijn. i
CLANDESTIENE
SLACHTINGEN
wordtn zwaar g«»tra(t j
De rijkscommissaris maakt bekfend:
De commissaris-generaal voor de vei
ligheid heeft zich opnieuw genoopt ge
zien, met de scherpste middelen ener
giek op te treden tegen de volkspara
sieten, die een behoorlijke levensmidde-
lenvoorziening van het Nederlandsche
volk stelselmatig saboteeren. 'De Duit
sche Sieherheitspoli-zei heeft te Renkum
in de provincie Gelderland omvangrijke
clandestiene slachtingen opgespoord. De
vier hoofdschuldigen zijn naar een i
Duitsch concentratiekamp overgebracht 1
om daar te boeten voor hun misdadig j
optreden. Dit zijn:
1. Hendrik Smaling, arbeider, Kerk- j
straat 100, Renkum;
2. Jan Nab, slager, Bennekomsche weg j
70, Renkum;
3. Cornelius Johannes Henkelman, j
schoenmaker, Kerkstraat 87, Renkum; i
4. Jan Rozenboom, arbeider, van Inge-
weg 65, Renkum.
Verd. Smaling heeft eind April van
dit jaar een schuur gehuurd van Hen
kelman en in deze ruimte de runderen,
die hij had gekocht, door Nab laten
6lachten. Bij het verhoor erkende hij,
De Brifsche koopvaardijvloot ver
loor 28 vrachtbooten.
Hangö, een der laatste Sovjet
steunpunten der Finsche Golf
Schlüsselburg neemt aan het
N.-front een sleutelpositie in
De gevolgen van de ranlsoenee-
ring van het gedistilleerd
Medeplichtigen van frauduleuze
slachtingen zwaar gestraft
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag): zon onder
19.56, Morgen (Dinsdag) zon
op 7.15; zon onder 19.53.
Maan op 1.39onder 17.37.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Nieuwe maan Zondag 21
Sept. Eerste kwartier Zater
dag 27 Sept. Volle maan
Zondag 5 Oct. Laatste kwar
tier Maandag 13 Oct.
VYVVVTVVYVVVV
Duitschland wint
voor Europa
aan alle fronten!
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
YYYYYYYYYYVYV
dat hij het besluit had genomen, door
clandestiene slachtingen geld te ver
dienen.
Verdachte Nab, de slager, heeft in op
dracht van Smalinig geslacht en deel
genomen aan den verkoop van het
vleesch. Reeds in Februari 1941 werd
hij door een Nederlandsche instantie
wegens clandestien slachten met een
geldboete gestraft.
Verdachte Henkelman, de schoenmaker
heeft het slachtlokaal verhuurd. Hij was
van de gebeurtenissen op de hoogte,
want hij- was zelf aanwezig bij vrijwel
alle slachtingen en heeft vrij groote hoe
veelheden vleesch betrokken en aan an
deren verkocht. Het vleesch werd op
het terrein van Henkelman bewaard, al
vorens het werd verkocht
Verdachte Rozenboom is opgetreden
als wederverkooper van het vleesch, af
komstig van de clandestiene slachtingen,
en heeft het grootste deel hiervan ver
kocht. Rozenboom heeft volgens zijn
eigen mededeeling aan den sluikhandel
deelgenomen om daardoor bijverdienste
te krijgen.
Hierbij moet nogmaals het ondermij
nende optreden tegen de belangen des
volks van degenen, die ondanks alle
waarschuwingen uit louter winstbejag
zich aan de gemeenschap vergrijpen, aan
de kaak worden gesteld. Moge de hun
opgelegde straf opnieuw een waarschu
wing zijn voor allen, die de wet ont
duiken en het in hun gebrek aan ver
antwoordelijkheidsbesef wagen de volks
gemeenschap benadeelen. Laten zij in het
oog houden: men blijft toeslaan.
Schemeren bij geopende gordij
nen, hoe gezellig het ook zijn, is
ontoelaatbaar, want van het tijdstip
van zonsondergang af, geldt voor
een ieder de plicht tot verduisteren.
Ook schemerlampen stralen licht uit