NIEUWSBODE
DINSDAG 17 JUNI 1941
OPüEHOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
DE KERN
ABONNEMENT
1797 - 1889
Prijs: in Zlerikzee t 1,60, elders 1 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen reap,
13 en 16 cents. Losse nummers 6 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve Zondags.
Uitg&ye N.V. ds Zlerlkxeesche Nieuwsbode, Zierikiee, Schuith. B 94, Tel. 32
Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Red.: 1H. J. Kosten, Zierikzee
97STE JAARGANG No. 14670
ADVERTENTIES
PrlJ«: 22 cents pec regel, minimaal 88
cents. Bi) contract speciale prijzen. Suc
cesje. op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
morgens 9.30 uur.
DE BETEEKENIS VAN ADEN
als toegangspoort tot den
Indlschsn Oceaan
Evenals de steil omhoog rijzende rots
van Gibraltar, die slechts door een
smalle landtong aan het vasteland is ver
bonden, den Westelijken uitgang van de
Middellandsche Zee bewaakt, zoo ligt aan
de Westelijke toegangspoort tot den
Indischen Oceaan, op een door vulkani
sche uitbarstingen grillig gevormde rots
kegel Aden, Engelands burcht en wach
ter aan de kusten van Arabië. Van Aden
uit beheerscht Engeland het geheele
scheepvaartverkeer, dat uit den Indischen
Oceaan en het Verre Oosten komt en
den steven wendt naar de Middellandsche
Zee. Tegelijkertijd vormt Aden het cen
trum van de Britsche controle op het
Zuiden van Arabië.
De geschiedenis van Aden reikt reeds
ver terug. In een tijd, toen Europa zich
nog nauwelijks begon te ontwikkelen,
heerschte hier reeds een druk verkeer.
Bij de Ouden was het bestaan van'Aden
reeds lang bekend. Lang voor onze jaar
telling was Aden de beste haven van
Arabië; en de inwoners van deze staid
genoten dan ook meer welstand, dan
men met het oog op het ongunstige
klimaat zou hebben kunnen verwachten.
Bij de Romeinen stond het bekend onder
den naam van Adana, de hoofdstad van
„Arabia felix" (het gelukkige Arabië), in
tegenstelling "met de Arabische woestijn.
Zijn door de natuur gevormde haven
speelde ook nog in de Middeleeuwen
een belangrijke rol, zoo lang de Arabie
ren als bemiddelaars optraden in den
handel tussehen Indjë en Europa.
Hieraan kwam evenwel een eind, toen
de Europeanen den weg om de Kaap
de Goede Hoop ontdekten en zelf han
del gingen drijven op Indië. De openstel
ling v an deze route, die in Europa leidde
tot de onttroning van Venetië en Genua,
was ook noodlottig voor Aden. Met de
welvaart van de stad was het gedaan.
De haven en de stad vervielen hoe lan
ger hoe meer en ten slotte telde de
eenmaal zoo bloeiende handelsstad niet
meer dan 600 inwoners. Aden was niet
meer dan een armzalige vlek, toen de
Britsche kapitein Haines het in 1839 be
zette, in weerwil van den tegenstand,
dien de sultan bood. In 1857 legden de
Engelschen eveneens de had op het
eiland Perim, dat den Zuidelijken uit
gang van de Roode Zee, de Bab el
Mandeb (Poort der Tranen) in tweeën
verdeelt.
Aden en Perim leidden een sluimerend
bestaan en speelden noch uit handels-,
noch uit politiek oogpunt een rol van
beteekenis. Hierin zou echter een groote
verandering komen door de opening van
het Suezkanaal in 1869. Door den aan
leg van dit kanaal toch kreeg Groot-
Brittannië van begin of aan praktisch
gesproken de controle over het geheele
verkeer langs dezen waterweg, lang
voordat het zich (in 1882) in het bezit
wist te stellen van de souvereiniteit over
Egypte.
Nu maakte Engeland van Aden als
steunpunt gebruik, om zijn invloed in
het Zuiden van Arabië uit te breiden
en te consolideeren. Deze pogingen wer
den in 1937 bekroond door een konink
lijk decreet, waarbij het gezamenlijke
gebied tussehen Yemen, Saoedisch Ara
bië en Oman onder de souvereiniteit van
het protectoraat Aden werd gebracht, in
weerwil van de protesten der bewoners
van deze gebieden. Op het oogenblik telt
Aden ongeveer 56.000 inwoners. De stad
ligt in een door rotsen omgeven krater
ketel aan het Noord-Oostelijke einde van
het 20 vierkante kilometer groote schier
eiland Aden. Dit is aan het vasteland
verbonden door een slechts twee kilo
meter breede landtong, waardoor de stad
een natuurlijke, gemakkelijk te verdedi
gen vesting vormt.
Aan het Zuid-Oostelijke uiteinde van
den toegang tot de haven liggen, bij
Steamer Point, de kolenopslagpl'aa tsen
(de meeste schepen liepen Aden aan om
bunkerkolen in te nemen), scheepswerven
en factorijen.
DE STRIJD IN SYRIË
is In dan cantralan sactor opgenomen
Het DNB (mleldt uit Vidhy:
Volgens de hier ontvangen berichten
valt van 't operatiegebied Damascus niets
te melden. Fransch© verkenjningstroepen
zijln in actie geweest in de streek van
Keunetra. Bijl Kiswe hebben sterke En
gelsche gepantserde strijdkrachten hefti
ge aanvallen ondempsnien, doch zonder
succes. Bij ©en* tegenaanval hebbien die
Franschen acht Engelsche tanks vernield.
Volgens een bericht uit Beirioet hebben
zes Frainsdhe jachttoes teilen, die in het
gebied van Soeida opereerden oan d'e
Frainsdhe strijdkrachten te landde steu
nen, 18 Britsche jagers van nbt type
Gladiator ointmloet. Iin weerwil van hun
numeriek© minderheid aanvaardden de
Franschen den strijfd. In een verbitterd
gevecht werden drie Engelsche vliegtui
gen zeker en een vierde waarschijnlijk
lijk neergeschoten. Een Fransch vliegtuig
moestbinnen de vijlaindeiijke linies daJjen.
Uit Beiroet wprdt voorts gemield', dat
Fransche luchtmlachtafdeelingen, die Zon
dag pas in Syrië waren aangiekomien, on
middellijk an actie kwamen. Zij vi'elbn
met succes Britsche schepen, die voor
de Libaneesehe kust opereerden, aan. Ver
scheidene treffers werdjen op die oorlogs
schepen geplaatst.
Ofi imbldt uit Beiroet: Oins luchtwap©n
van de marine heeft Zondag om 19 uur
een hevige® aanval gedaan op Britsche
zeestr'ijldkrachten aain de kust. Een Brit
sche torpedpboiat werd' ter hdogte van
Sidon getroffen en ging in vlamrn'&n op.
Een tweede torpedjoboot werd Ibjeschadigd1.
Gisterochtend viroieg 'bijl het aanbreken van
den dag kwamie® onze schepen met vij:-
andelijike zeestfijdkirachte®, bestaande uit
twee kruisers en vier torpedobaote® in
contact. Wij leden geen verliezlen.
Naar Reuter meldt, maakt het officieel©
communiqué van het Britsche hoofdkwar
tier bekend, dat de gevechten; in dejn cen-
tralen sector van Syrië toegenomen zijln.
DE DUITSCH-RUSSISCHE
BETREKKINGEN
zulian nader wordan toegelicht
De verklaring Van Russische zijlde, wel
ke door het Tass-agentschap werd' uit
gegeven, behelzende dat Rusland zich
strikt aan 'tinietjaianvalspact m!et Duitsch-
land zal houden en omen geen reden heeft
oirn aan te-nemen dat Diuitsohland ten)
opzichte van dit pact ieen andere gedrags-
lijjn volgt, is zjoinder twijfel een antwoord
op de vele geruchten, welke in deze da
gen over de Duitsch-Russsiche betrekkin
gen in omloop zdjtn, meldt de cow. van
de N.R.Ct. uit Beriijin.
De Duitsche pers publiceert de RjUssi-
sche verklaring iniet, daar men op het
standpunt staat diat het hier een tegen
spraak van geruchte® betreft, welke niet
uit Duitschiand doch uit het buitenland
afkomstig Zijjn. Men acht het voorts over.
bodig nog eens ©en verklaring betreffende
het Duitsch-Russisch© niet-aainvalspact te
geven, daar Duitschiand zich strikt aan
elk verdrag houdt, zoo lang uiteraard d©
partner (dit ook doet. Niettemin moet men
het als niet uitgesloten beschouwen, dat
te geliegenertijld vain officieels Zijde een
medede&ling volgt over den stand dier
Duitsdh-Russische onderhandelingen en de
relaties tussehen Duitschiand ©n Rusland
in het algemeen.
Duitsch weermachtsbericht
Aanval op Cyprus
Het opperbevel van de weermacht deel
de Zondag mede:
„Duikbooten hebben in het Noorden
van den Atlantischen Oceaan vier vijan
delijke koopvaarders en een tankschip
met een gezamenlijken inhoud van 29.000
ton tot zinken gebracht. De luchtmacht
heeft met succes havenwerken en wapen
fabrieken in het Zuiden en Zuidoosten
van Engeland gebombardeerd. Bij het
afweren van vijandelijke vliegtuigen, die
het bezette gebied 'binnen trachten te
vliegen, hebben zich meermalen luchtge
vechten ontsponnen, waarbij een vliegtuig
van het type Bristol-Blenheim is neerge
schoten.
In Noor d-A f r i k a bedrijvigheid van
artillerie en verkenningsafdeelmgen bij
Tobroek. Lichte Duitsche en Italiaansche
gevechtsvliegtuigen hebben de haven- en
verdedigingswerken van Tobroek herhaal
delijk met goed gevolg aangevallen. Op
een Britsch vliegveld hebben zij ver
scheidene op den grond staande vlieg
tuigen met bommen en riiachinegeweer-
vuur vernield. Een Britsche jager en
drie gevechtsvliegtuigen zijn bij luchtge
vechten en door afweergeschut neerge
haald.
In 't Middellandsche Zee-gebied heeft
een afdeeling Duitsche gevechtsvliegers
op 13 Juni met succes een aanval gedaan
op militaire installaties en een fabriek
op het eiland Cyprus. Ter hoogte van
Beiroet hebben Duitsche gevechtsvliegtui
gen een Britsch viooteskader aangeval
len en op een zwaren kruiser een vol
treffer geplaatst.
In den afgeloopen nacht hebben zwak
ke vijandelijke afdeelingen op eenige
plaatsen in West-Duitschland brisantbom
men laten vallen, die echter slechts wei-
nag schade aanrichtten.
Luchtstrijd tagan Britsch»
oorlogtachapan
Het opperbevel ^an de weermacht
maakte gisteren bekend
In den strijd tegen de Britsche scheep
vaart heeft het luchtwapen nieuwe suc
cessen'behaald. In den Atlantischen Oce
aan ten Westen van Gibraltar bestreden
gevechtsvliegtuigen een krachtig be
schermd konvooi en vernietigden 5 vracht
schepen met te zamen 21.000 brt.
In Noord-Afrika viel de vijand aan het
front van Solloem met vrij sterke strijd
krachten aan. De aanval werd verijdeld
door het afweervuur van de Duitsch-
Italiaansche troepen in samenwerking met
het luchtwapen. Volgens de voorloopige
berichten werden 60 Britsche pantser
wagens vernietigd. De gevechten duren
voort. Duitsche duikbommenwerpers vie
len met bijzonder resultaat sterke Vijan
delijke kolonnes en concentraties' voer
tuigen aan.. Duitsche jagers schoten in
felle luchtgevechten boven het gevechts
terrein 9 Britsche jagers 'en 2 gevechts
vliegtuigen omlaag. In het Oostelijk bek
ken van de Middellandsche Zee bestreden
Duit.sche gevechtsvliegtuigen met bijzon-
de? succes een formatie Britsche oor
logsschepen. Zij brachten een lichten krui
ser tot zinken door 4 bomtreffers van
zwaar kaliber en beschadigden een zware
kruiser. Duitsche gevechtsvliegtuigen vie
len ,op het eiland Cyprus verscheidene
vliegvelden doeltreffend met bommen en
boordwapens aan. Pogingen van den vij
and cm overdag de bezette gebieden
binnen te vliegen, mislukten. Jagers scho
ten drie van de aanvallende Britsche
vliegtuigen .omlaag Twee Britsche ge
vechtsvliegtuigen werden door patrouil
levaartuigen en mijnenvegers en een door
marine-artillerie neergeschoten. De vij
and wierp vannacht op verscheidene
plaatsen in West-Duitschlamd brisant- en
brandbommen. De burgerbevolking leed
geringe verliezen; er ontstond eenige
onbeteekenende schade in woonwijken'.
Nachtjagers schoten 2 Britsche vliegtui
gen omlaag.
Italiaansch weermachtsbericht
Luchtaanval op Alexandria
Het 375ste communiqué van het Itali
aansche hoofdkwartier luidt
„In den nacht van 13 op 14 Juni
heeft de Italiaanfsche luchtmacht devloot-
basis Alexandrië gebombardeerd. In
Noord-Afrika hebben afdeelingen van de
Duitsche en de Italiaansche luchtmacht
herhaaldelijk bommen geworpen op de
vestingwerken van Tobroek, waarbij groo
te branden uitbraken. Boven Tobroek zijn
twee Hurricanes neergeschoten. De vij
and heeft luchtaanvallen gedaan op Beng
hazi en andere plaatsen in Cyrenaicaj,
Twee Engelsche vliegtuigen- zijn door
Duitsche jagers neergeschoten, een derde
toestel werd door het Italiaansche af-
weergeschut neergehaald. De bestuurder
werd gevangen genomen,
j In het gebied van de Egeïsche Zee heb
ben Engelsche vliegtuigen bommen op
het eiland Rhodos geworpen,
j In Oost-Afrika hebben wij in den avond
van 10 Juni ë'en vijandelijken aanval op
de rivier de Baro, in het gebied van
Galla §>idamo, afgeslagen. Onze bewegin
gen en die van den vijand worden be
lemmerd door het slechte weer en den
zeer slechten toestand der wegen. Bij
Gondar beperkte activiteit der vijandelijke
artillerie, die door onze artillerie be
streden wordt.
In de Middellandsche Zee heeft een Ita
liaansche duikboot een watervliegtuig van
het type Sunderland neergeschoten.
Tijdens den strijd om Kreta heeft,
naar thans blijkt, de onder bevel van
korvetten-kapitein Logatelli staande duik
boot een vijandelijk viooteskader aange
vallen en door twee torpedo's een tor-
pedobootjager tot zinken gebracht.
Aanval bij Solloem
Het 376e w©er!m'achtsbëricht luidt als
volgt:
In Noprd-Afrika heeft de vijand, di©
sedert verscheidene dagen, ©en offensief
voorbereidde, gisteren aan. het front van
Solloem! een massale® aanval ingezfet.
Overal Werd hij unlet aanzienlijk© verlie
zen teruggedreven; de slag duurt voort.
Duitsche ©n Italiaamsch© vli©gtuigen heb
ben herhaalde mlaJCn. de havenwerken',
versterkingen ©n kampementen voor To.
broek getroffen. T© Mersa Matroeh rijla
opslagplaatsen e® veid©digingsw©rk©n
door onze vliegtuigen, gebombardeerd. Uit
Oost.Afrika Wordt niets van, b©te©klenis
getoield. i
NIEUWE DUITSCHE ACTIE
zal nlat tagan Engaland
zalf garlcht zijn
De nieuwe ontwikkeling van .de ge
beurtenissen in Amerika, Nederlandsch-
Indië en Syrië en de actie der Duitschers
in het Oostelijk deel der Middelland
sche Zee zijn de punten, die deze week
in de wereldpers de eerste pagina's heb
ben gevuld, meldt SPT uit Berlijn.
Sumner Welles heeft een protest bij
de rijksregeering aangekondigd. De laat
ste berichten uit Japan over de onder
handelingen te Batavia zijn minder som
ber dan die der vorige week. Ofschoon
het nu wel vaststaat, dat Josjizawa te
ruggeroepen zal worden, blijkt ook, dat
de mogelijkheid vopr nieuwe onderhan
delingen blijft bestaan. Deze week kan
een opheldering der positie brengen.
Vandaag spreekt maarschalk Pétaln
naar aanleiding van den eersten verjaar
dag van' zijn regeering. Natuurlijk wordt
de rede van den maarschalk met groote
belangstelling tegemoet gezien. Het staat
echter niet vast, of Pétain over de hou
ding ten aanzien van Engeland en de
gebeurtenissen in Syrië zal spreken.
De nieuwe actie die wordt voorbereid,
en die, volgens rijksminister dr. Göb-
bels, Churchill zal verbluffen, zal blijkens
aanwijzingen in de pers, niet gericht zijn
tegen de Britsche eilanden zélf.
„Duitschiand kiest zelf zijn positie en
zijn doel", aldus - zegt men hier. Voor
spellingen in deze zijn uit den booze.
Dat de toestellen echter, die na de ver
overing van Kreta, zijn vrijgekomen ge
bruikt zullen wordon OïM. towoginc t©
brengen jn het Afrikaansche front, kan
als zeker worden aangenomen. Het Duit
sche opperbevel zorgt steeds voor ver
rassingen en het kiest zelf het oogenblik,
waar deze verrassingen plaats vinden.
„Binnen twee maanden weten wij echter
meer", is alles wat de hoogste autoritei
ten hieromtrent zullen loslaten.
JAPAN EN AMERIKA
Varklaring van admiraal Soaêtsoagoa
Op een vergadering van den centrale®
raad der beweging tot ondersteuning van
de politiek van den keizer, heeft de
voorzitter, admiraal Soeëtsoegoe in te
genwoordigheid van minister-president
Konoje gesproken over de Japansche
vraagstukken van de binnenlandsche en
de buitenlandsche politiek.
Hij "zeide, dat een Amerikaansche deel
neming aan den oorlog ook Japan tot
oorlog zou dwingen. Op binnenlandsch
gebied is de dringendste taak de verwe-
j zenlij king van de nieuwe orde op ieder
j gebied van het dagelijksche leven en het
J bereiken van de hoogstens verdedig ings-
j toestand. Op het gebied van de buiten-
j landsche politiek moet Japan een defini-
tieve beslissing nemen ten aanzien van
China, de Zuidzee en het vraagstuk van
een Amerikaansche deelneming aan den
Europeeschen oorlog.
Het pact van drie is gesloten door
landen met gelijke denkbeelden en doel-
einden. Het berust op het verlangen naar
een nieuwe wereldorde, zooals ook de
keizer heeft gezegd. Het laat geen ruimte
voor overwegingen over voordeelen en
nut. Indien dus de Vereenigde Staten
aan den oorlog deelnemen, beteekent dit
in overeenstemming met de Japansche
traditie van trouw en eer, dat ook het
Japansche rijk in den strijd gaat. Ook
het vraagstuk van de Zuidzee kan niet
stilzwijgend worden voorbijgegaan, om
dat het voor Japan de beslissing tussehen
dood en leven beteekent. Voor de op
lossing dezer vraagstukken zijn derhalve
de grootste vastbeslotenheid en paraat
heid van het Japansche volk noodig.
(DNB)
De Portugeesche ministerraad is Zater
dagavond in het paleis de Sao Bento
bijeengekomen. In welingelichte kringen
neemt men met stelligheid aan, dat het
rapport van den Portugeeschen gezant
te Washington, dr. Joaco de Bianchi, over
zijn onderhoud met Sumner Welles, is
besproken. Dit onderhoud, waarbij de
Portugeesche nota naar aanleiding van
Roosevelts uitlatingen over de Azoren
en de Kaap Verdische eilanden is behan
deld, wordt in Lissabon bevredigend ge
noemd. (SPT)
Ook Kroatië sluit zich bij het
Driemogendhedenpact aan
Nieuwe Duitsohe aotie zal niet
tegen Engeland zelf gericht zijn
Rede van den gouverneur-generaal
in de Ned. Indischen Volksraad
Kinderschoenen thans t/m maat
27 op bon 2 verkrijgbaar
Vervroeging van de voetbalcom
petities voor 1941 en 1942
Wanneer verduisteren?
Heden (Dingdag)zon onder
22.05.Morgen (Woensdag)zon
op 5.17, zon onder 22.06.
Tussehen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 2,24, onder 15.31.
Nieuwe maan Dinsdag
24 Juni. Eerste kwartier
Woensdag 2 Juli. Volle maan
Dinsdag 8 Juli.
OPENING VAN DEN
IWDISCHPKJ VOLICSD.AAn
Rad* van dan Gouvarnaur-Ganaraal
SPT meldt uit Batavia:
Ter gelegenheid van de opening van
den Indischen Volksraad heeft de gou
verneur-generaal van Nederlandsch-Indië,
jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starken-
borgh StachouWér, een groote rede uit
gesproken, waarin hij een wijziging in
de politieke structuur van Nederlandsch-
Oost en West-Indië na afloop van dezen
oorlog in het vooruitzicht stelde. Ver
volgens gaf hij een kort overzicht van
de gebeurtenissen in het laatste jaar en
verklaarde, dat de Nederlandsche regee
ring te Londen nog steeds als centrum
moest worden beschouwd.
„Nog steeds" zoo zeide de gouverneur-
generaal, „zijn de voortzetting van den
oorlog, de verdediging tegen lederen aan
val, het behoud van het kiesstelsel en de
handhaving van onze souvereiniteit de
richtlijnen voor de politiek van Neder
landsch-Indië". Voorts heeft de gouver
neur uiting gegeven aan zijn vast ver
trouwen, dat het ©economische leven in
Indië normaal zal blijven, indien ten
minste geen oorlogshandelingen noodza
kelijk zijn.
In politieke kringen te Tsjoengking
wordt ami deze rede van den gouverneur-
1 generaal een zeer groote beteekenis
gehecht, daar van weerskanten de wensch
werd geuit de handelsbetrekkingen tus-
schen China en Nederlandsoh-Indië te
verbeteren. In verband hiermede schrijft
het orgaan van de Tsjoengking-regeering,
de Central Daily News, dat de betrekkin
gen tussehen China en Nederlandsch-In
dië sinds langen tijd zeer nauw zijn.
Tegenwoordig leven 1,2 millioen Chinee-
1 zen in Nederlandsch-Indië, die een be-
1 langrijk aandeel hebben in de oeconomi-
sche ontwikkeling van het land.
I Ten gevolge van de hevige regens is
de dijk van de Nethe in de buurt van
Lier op twee plaatsen bezweken. Ver
scheidene hectaren bouwland .werden
1 overstroomd, waardoor aan de gewassen
j aanzienlijke schade is toegebracht. In de
buurt van de sluizen moest des nachts
een huis worden ontruimd. Er zijn geen
personen om het leven gekomen. De
brandweer en een aantal vrijwilligers
slaagden erin de gaten in den dijk met
zandzakken te dichten.
i IM
In 't proces tegen de Roemeensche leiders
van den opstand in Jan. zijn de vonnissen
geveld: 10 voortvluchtige beklaagden, bij
wie Horia Sima, de chef van de legion
naire beweging en voormalige plaatsver
vangende minister-president, werden bij
verstek wegens gewapenden opstand tot
levenslange dwangarbeid veroordeeld. j
