ZIEWKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 19 MEI 1941
OPGENQ!
ZIEWKZEESCHE COURANT
DE KERN
ABONNEMENT
Prijs: in ZIerikzee f 1,60, elders f 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve Zondags.
1797 - 1889
UitgaveN,V« de ZIerikzecsche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuitb. B 94, Tel. 32
Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Loose - Uitg.-Red.M. J. Kosten, Zzee
97STE JAARGANG No. 14647
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Suo-
ceaj.is op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
'b morgens 9.30 uur.
DE DUITSCH-FRANSCHE
BETREKKINGEN
De Amerikaamche ambassadeur
blijft in Vicby
Naar het ANB van- welingelichte Zijdie
uit Viehy verneemt, kaïn binnenkort
Duitsch-Fransche verklaring tegemoet ge.
zien worden, welke bijzonderheden be
helst over de bespreking vain admiraal,
Darlan met den Führer. Waarschijnlijk
zal deze verklaring te Parijs verstrakt
worden, wanneer admiraal Darlan zich
naar Parijs zal begeven.
Het is mogelijk, dat deze verklaring
zich niet uitsluitend tot de Duitsoh-Fram'-
sche betrekkingen in de toekomstige oneco
nomische samenwerking zal beperking. Zij
kan ook een politiek karaikter dragen en
wellicht een rechtstreeks antwoord vor
men op de aanvallen van Eden en Roo
sevelt.
Zooals te verwachten was, is de inge
treden spanning in de betrekkingen tus
schen Frankrijk $n Amerika door de ver
klaring vain president Roosevelt en d©
inbeslagneming van de 10 Fransdhe sche
pen. alsmede het officieeie Fransche com
muniqué, het onderwerp van [eder ge
sprek, meldt de SPT.
Zaterdagmorgen liep te Viehy het ge
rucht. dat de Amerikaansehe kolonie zich
voor het vertrek gereed maakte en dat
admiraal Leahy, de Amerikaansche am
bassadeur. zijn opdracht bij de regeerimg
van maarschalk Pétain, als mislukt be
schouwde en „zijn koffers pakte".
Een gevoel van opluchting kon echter
niet worden verborgen, toen b^kehd werd
dat admiraal Leahy om 11 uur aan Ame-
rikaansche journalisten had verklaard, dat
hij niet uit Viehy zal vertrekken. In Ame
rikaansche kringen wiordt het verwijt, als
zouden de Vereenigd© Staten in Mei 1940
geen acht hebben geslagen op het Fran
sche appèl, met verontwaardiging van
de hand gewezen en aan herinnerd',
dat op dat oiogenblik in Amerika de
presidentsverkiezingen voor d© deur ston
den en Roosevelt niet bij machte was
om Frankrijk „zekere toezeggingen" te
doen.
Thans echter ligt de situatie geheel an
ders, en hiermede diende men in Viehy
rekening te houden, zao> werd in ge
noemde kringen betoogd. Uit de uitla
tingen van de Amerikaamsehe journalis
ten blijkt dat men' weliswaar niet twij1-
felt aan den wil van Frankrijk om als
groote mogendheid de integriteit van zijta
koloniale rijk te bewaren', maar dat men
sceptisch staat tegenover de vorm', di©
de ontwikkeling der samenwerking m©t
Duitsehland, voor dit koloniale rijk, aan
neemt. 1 1 11
TRANSSAHARA SPOORWEG
Elect'icche tractie» bij gebrek
aan water
De Transsahara-spoorweg dat is
reeds sedert tientallen van jaren de droom
van alle elkaar opvolgende Fransche mir
nisteries van Koloniën, Deze droom staat
thans op het punt, verwezenlijkt te wor
den. De reusachtige omvang van het pro
ject schrikt de ondernemers niet af: de
spoorlijn zal een lengte krijgen van 1750
kilometer. Het is niet mogelijk, gebruik
te maken van stopmtractie, want daar
voor zou het noodig zijn, twee buizen
voor de waterleiding aan te leggen met
een doorsnede van 76 centimeter en 560
kilometer lang van beide uiteinden van
de spoorlijn, die elkaar tin het midden
zouden ontmoeten. Dit zou natuurlijk eco
nomisch niet verantwoord zijn. Het plan
is derhalve, de treinen, die voorloopig
een gewicht van 3000 ton zullen kunnen'
vervoeren te doen trekken door eliec-
trische Dieselmotorlocomotieven t©rsterk
te van 3000 P.K.
Men heeft bij dein aanleg van deden
spoorweg minder het oog op het ver
voer van passagiers, dan van goederen.
Reizigers, die haast hebben ©n op bij
zonder comfort zijn gesteld, kunnen be
ter gebruik maken van, het vliegtuig.
Voorloopig denkt men dan ook nog niet
zoozeer aan een regelmatig treinver
keer, omdat men afhankelijk is van de
opeenhoopiing van goederen, die op ver
voer wachten. Dit vervoer zal plaats^
hebben, zoodra er voldoende is om ©en
treinlading te vormen. Natuurlijk echter
moet er een soort basis bestaan; m-nj
rekent dan. ook voorloopig op bijvfaor-
beeld twee treinen per week in beidei
richtingen.
Voor het gemak van eventu©©!© pas
sagiers zal zooveel mogelijk worden ge
zorgd. o.a. door het aanhaken, van sleep -
wagens die zich zooveel mogelijk zullen
aanpassen aan het moordende klimaat.
Voor het goederpnvervo©r zal rekening
worden gehouden met den aard van d©
goederen. Die, welk© het goedkoopste
zijn. zullön tegen de laagste tarieven!
worden vervoerd, ook al wegen zij w©i- j
nig en nemen zij dus veel plaats in.
DE WEGEN VAN IRAK
Baira, da poort naar da wereld
Ofschoon Irak maar over een smallen
toegang tot de zee beschikt neemt, zoo
ontleenen we aan de National Zeitung,
de handel, die zich over de zee ont
wikkelt, de grootste plaats in den buiten-
landschen handel in. Basra is de poort
naar de wereld, waardoor van 1935 tot
1938 ongeveer 80 pet. van in- en uitvoer
ging. De ligging van Middellandsche Zee
Perzische Golf en de Iransche hoogvlakte
brengt mee, dat Irak vooral als door-
voerland voor Iran van waarde is.
De voltooiing van de Bagdadspoor heeft
een rechtstreeksche verbinding met Tur
kije tot stand gebracht.
Plannen voor den aanleg van spoor
lijnen in of door Irak zijn al heel oud
Gedurende den wereldoorlog legden de
Engelschen er eenige voor hun militaire'
behoeften aan. De drie voornaamste zijn
thans die van Basra naar Bagdad (smal
spoor) van Bagdad naar Kirkoek, evenr-
eens smalspoor en dan die van Bagdad
via Mossoel naar de Syrische grens van
normale breedte. Ze zijn in het bezit
.van den Irakschen staat. Bij elkaar me
ten ze ongeveer 1500 km.
De Bagdadlijn is ongeveer 3000km.
lang. De trein doet er vier dagen en
vier nachten over. Thans rijden in de
week drie treinen in beide richtingen.
Remmend werken wegens het verschil
in spoorbreedte de noodzaak van over
lading en het feit, dat de lijn zich op
het gebied van drie landen uitstrekt.
De regeering wijdt groote aandacht
aan het autoverkeer en de wegver-
betering. Het wegenstelsel voorzoo
ver men daarvan kan spreken, volgt in
het algemeen de richting van de rivieren.
De voornaamste weg leidt van Mossoel via
Kirkoek naar Bagdad. Van Bagdad naar
Basra gaan twee wegen, een langs de
Tigris via Koet et Amara, de andere
langs de Eufraat evenwijdig met den
spoorweg. Het aantal auto's bedroeg in
1938 ongeveer 5000.
Tot aan den aanleg van de spoorlijnen
was de scheepvaart het eenige verbin
dingsmiddel tusschen de verschillende
streken van tweestroomenland. Ook thans
nog is de binnenvaart van groot belang.
De eenige zeehaven is Basra, ongeveer
100 km, van den mond van de Sjat el
Arab, maar voor de oceaanschepen toe
gankelijk.
Voor deii mond ligt een zandbank,
die gestadig baggeren noodig maakt. Ko
ren en dadels maken het gros van de
uitvoergoederen uit. De haven is in het
bijzonder voor korenuitvoer ingericht en
bezit opslagplaatsen voor 200.000 ton. De
schepen kunnen in de doks worden bij
gewerkt en bunkerolie is er rijkelijk
voorhanden.
Duftsch weermachtsbericht
Luchtaanvallen op koopvaarders
Het opperbevel van de Duitsche weer-
macht maakte Zaterdag bekend:
Een duikboot onder bevel van den
eersten luitenant ter zee Schewe rap-
porteert het tot zinken brengen van vijf
Britsche koopvaardijschepen met tezamen
33,612 tot. 1 1
Gevechtsvliegtuigen vernietigden in 't
zeegebied Oostelijk van Schotland en
Noordwestelijk van Ierland drie gewa
pende koopvaardijschepen met tezamen
16.000 brt. en plaatsten bomtreffers op
twee andere schepen. Formaties ge
vechtsvliegtuigen deden gisternacht ge-
durende verscheidene uren aanvallen op
bewapenings- en ravitailleeringsbedrijven
eener stad in de Midlands. De aan-
vallen hadden een goede uitwerking.
Daarbij werd een Britsch vliegtuig boven
vijandelijk gebied neergeschoten. Ge-
vechts- en jachtvliegtuigen bombardeer-
den overdag en des nachts Britsche
vliegvelden, waaronder met bijzonder sue-
ces de luchthaven van Hawkings. Op
het vliegveld St. Eval ontstond door
treffers in hangars, kwartierruimten en
op de startbaan ernstige schade.
Marine-artillerie nam vijandelijke sche
pen, die de kust van het Kanaal pro
beerden te naderen, onder vuur en dwong
hen terug te keeren.
In Noord-Afrika ondernamen pa
trouilles van het Duitsche Afrikacorps
bij Tobroek geslaagde ondernemingen en
brachten een aantal gevangenen binnen
Twee vijandelijke pantserwagens werden
vernield De in Soiloem en het fort
Capuzzo binnengedrongen Britsche strijd
krachten werden in een dapperen te
genaanval weer naar het Oosten verdre
ven' Soiloem en het fort Capuzzo, als
mede alle vroegere stellingen zijn weer
in handen van het Afrika-corps. Duitsche
gevechtsvliegtuigen n^men met goede uit
werking aan de gevechten bij Soiloem en
Tobroek deel.
In het gebied van de Middellandr
p c h e Zee deden eenheden van het Duit
sche luchtwapen in den nacht van 15
op 16 Mei en Vrijdag meermalen met
succes aanvallen op vliegvelden en haven
inrichtingen ,op het eiland Malta. De
vijand liet gisterennacht met vrij zwak-,
ke krachten in West-Duitschland een aan
tal brisant en brandbommen vallen. Be
halve een kleine fabriek werden geen
doelen van militair belang getroffeni.
Nachtj'agers en marine-artillerie schoten
twee der aanvallende Britsche vliegtui
gen omlaag.
Italïaansch weermachtsbericht
Aan het front van Soiloem
In zijn weermachtsbericht no. 346 heeft
het Italiaansche hoofdkwartier het vol
gende bekend gemaakt:
Noord-Afrika: met aanzienlijke
strijdkrachten had de vijand een aanval
ondernomen aan het front van Soiloem
en aanvankelijk eenige successen behaald
op onze verkenningsafdeelingen. De Ita-
liaansch-Duitsche strijdkrachten hebben
thans echter een tegenaanval ondernomen,
welke tot gevolg had, dat de vijand
op de vlucht geslagen is. Onze troepen
hebben het contact hersteld met de voor
uitgeschoven Italiaansche posten, die
door den vijand overrompeld waren, dioch
niettemin standvastig in het bezit van
hun stellingen gebleven waren. Wij heb
ben den vijand aanzienlijke verliezen toe
gebracht.
De Italiaansche en de Duitsche lucht
macht hebben daadwerkelijk tot de suc
cessen der geallieerde troepen bijgedra
gen. In den sector Tobroek hebben
wij eenige kazematten veroverd. Onze
jagers hebben een vliegtuig van het type
Blenheim, dat de haven Bengazi pro
beerde aan te vallen, brandend omlaag
geschoten. Formaties van het Duitsche
luchtwapen hebben marinesteunpunten op
Malta aangevallen, waarbij branden en
ontploffingen verwekt werden, en ern
stige schade werd toegebracht aan mili
taire inrichtingen.
Oost-Afrika: de toestand is on
gewijzigd.
Uitreiking Persoonsbewijzen
„De stemming is prettig, het publiek
vat de zaak goed op en werkt krachtig
mede om de uitreiking der persoonsbe
wijzen zoo snel en vlot mogelijk te doen
verloopen", antwoordde Mr. H. W. J.
Mulder, chef der afdeeling binnenlamd-
sch bestuur van het departement van
binnenlandsche zaken op een vraag van
het V.P.B., om het een en ander mede
te deelen over de ervaringen, welke men
tot dusver heeft opgedaan bij de onlangs
begonnen uitreiking der persoonsbewij
zen. De tijd, die met de uitreiking van
elk bewijs gemoeid is, blijkt 8 a 15 min.
te bedragen; daar kunnen de 2000 speci
aal voor dit doel opgeleide ambtenaren
trotsch op zijn. Jammer is het, dat nog
zooveel menschen onbruikbare foto's mee
brengen. Meestal blijken d'e afmetingen
van het hoofd, die immers minstens 2
cm. moeten zijn, te klein. Maar ook op
dit punt zal wel spoedig verbetering
intreden. Wij hopen dan ook voor 1 Oct.
gereed te zijn".
„Hoe wordt nu eigenlijk te werk ge
gaan bij de registratie van alle Neder
landers, Nederiandsehe onderdanen en
vreemdelingen, behalve Rijks-Duitschers?"
Waardevol materiaal
Zooals U weet, wordt het persoons
bewijs voorzien van een vingerafdruk en
een foto, die op de achterzijde evens
eens een vingerafdruk draagt. Maar daar
mede is de zaak nog niet afgeloopen.
Op de oproeping, die ieder thuis ont
vangt, wordt ook een vingerafdruk ge
plaatst en een foto gehecht en deze op
roepingen voorzien van verschillende
gegevens over de betreffende personen,
gaan naar het archief van de Rijksin
spectie. Zoodoende krijgt men daar dus
van ieder, die binnen onze grenzen woont,
een kaart met gegevens, foto en vinger
afdruk. U begrijpt, welk een waardevol
materiaal in dit archief zal komen te
liggen voor statistieken b.v. over de
werkloosheid. De heer Lentz, hoofd der
Bevolkingsregisters, kan misschien uw
verdere vragen hierover beantwoorden".
6 millioen oproepingen
„Wat is de taak van de Rijksinspectie?"
zoo vroegen wij den heer Lentz. „Deze
taak omvatte, vóór de invoering der per
soonsbewijzen, voornamelijk de controle
op de bevolkingsregisters der gemeenten
Dit geschiedde door 12 a 15 ambtenaren.
Nu zijn onze werkzaamheden enorm uit
gebreid. Immers, ongeveer 6,5 millioen
oproepingen moeten geordend en opge
borgen worden in het archief.
Het is de eerste maal, dat in één ge
bouw gegevens over alle Nederlanders
zijn geconcentreerd. Wel heeft sinds 1939
iedere Nederlander in de plaats zijner
inwoning ten stadhuize een z.g. persoons
kaart, maar deze zijn uit den aard der
zaak verspreid over het geheele land.
Indien iemand overlijdt of naar het bui
tenland vertrekt, wordt zijn persoons
kaart, die dus goed onderscheiden moet
worden van de oproeping, hierheen ge
zonden. Zoodoende is men hier in staat
gegevens te verzamelen over het aantal
sinds 10 Mei 1940 naar het buitenland
vertrokken Nederlanders, de gesneuvelde
militairen, de bij bombardementen om
gekomen burgers, enz.
Andere mogelijkheden
„Er zijn zeker doeltreffende maatre
gelen genomen om vervalschingen van
de persoonsbewijzen te voorkomen, mijn
heer Lentz?"
„Ja, natuurlijk. Met vele papiersoorten,
inkten en radeermiddelen heb ik proe
ven genomen, totdat een combinatie was
gevonden, die aan iedere poging tot ver-
valsching weerstand kan bieden.
En zoo komen zij nog over een andere,
zeer belangrijke zijde van de persoons
bewijs. te spreken. Waarschijnlijk zal
het persoonsbewijs in de toekomst ook
dienst kunnen doen als rijbewijs, visch-
acte, jachtverginning, ja, zelfs als pas
poort. Hiertoe zullen op het persoons
bewijs zegeltjes van verschillende kleur
geplakt kunnen worden. Voor het publiek
en voor het Rijk zou dat een groote
vereenvoudiging beteekenen. Maar dit is
voorloopig toekomstmuziek
Als eenmaal heel Nederland zijn per
soonsbewijs bij zich draagt, zal dit nie
tige papiertje alom gewaardeerd worden
als een nuttig hulpmiddel, niet alleen
als identificatie, maar ook ter vereen
voudiging van den j>apieren rompslomp,
dien men nu nog voor allerlei doelein
den heeft mee te dragen".
De nieuwe kaeibon
De secretaris-generaal van landbouw en
visscherij deelt het volgende mede:
In het laatste bonaanwijzingsbericht is
medegedeeld, dat de „verbruiksperiode"
dit is het tijdvak, waarvoor het rant
soen is vastgesteld voor bon 66 en
76 van de bonkaart algemeen, welke elk
recht geven op 100 gram kaaas, loopt
van 19 Mei tot en met 15 Juni. Dit moet
zijn 19 Mei tot en met 1 Juni a.s.
„De kooptijd", d.w.z. het tijdvak waarin
op deze bonnen kaas mag worden ge
kocht, loopt zooals reeds werd mede
gedeeld, van 17 Mei t./m. 15 Juni as.
Gemeenschappelijke verklaring van
Duitsehland en Frankrijk verwacht
De beteekenis van het persoons
bewijs voor heden en toekomst
Gemeentebelastingen en Fondsen-
uitkeeringen in het jaar 1940
Vrijstelling van personeele belasting
voor opgelegde auto's
Tarwebloem, zelfrijzend bakmeel
enz., deze week ook op broodbon
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag) gaat de zon
onder om 21.35 uur. Morgen
(Dinsdag) komt zij op om 5.38.
Tusschen zonsonder- en opgang
moet verduisterd worden.
Loten Winterhulp Nederland
Prijzen en premies
Er zijln 6 tmillioejn.- loten, 885.000 prijzen
«en 103 premies, tot een bedrag van fl
millioen. Er zijtni dertig prijzen van f 1000,
210 van f 500, voorts prijzen van f 100,
f50, f10, f5, f2, fl en f0.50. Bij het
knopen vam een lot heeft m©n tevens
nog kaïns op een premie, waarvoor de
trekking uiteriijk 1 December geschiedt
met als extra-prijzetn ©en pr©mie van
f5000, twee premies van f500 en hon
derd premies van fl00. Het is dus zaak
de loten goed te bewaren, al heeft men
voor de loterij een niet getrokken.
De menging der Loten is door ambte
naren van de rijksrecherche gebeurd. Zoo-
als reeds is gemeld, zijn de loten in
speciale enveloppen gesloten, die zoo
danig zijn bedrukt, dat het uitgesloten
is, dat men aan den buitenkant kan zien
wat er op het lot staat. Ieder lot geeft;
namelijk tevens aan of er een prijs op,
is gevallen of e©ni niet. In h©t laatstej
geval staat er op „niets". Doch het num
mer kan later nog recht geven op 'een
premie.
Voor Nederland is deze loterij ©ent
nieuwigheid en men heeft goede hoop,
dat de loten spoedig verkocht zullen)
zijh. j
Engelsche vliegtuigen boven Nederland
Zaterdagnacht zijn enkele Britsche
vliegtuigen over ons land gevlogen, meldt
het ANP. Eenige bommen werden neer
geworpen. Er werd weinig schade aan
gericht. Tien huizen kregen glasschade.
Slechts een enkel geval was ernstiger:
in een stad in Noord-Holland werd n.l.
een arbeidershuis door een brandbom ge
troffen, waardoor helaas een vrouw ge
dood werd. De brand werd snel gebluscht
De jeugd knoopl vlug vriendschapsbanden aan (Foto Pax Holland)
