ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
ZATERDAG 17 MEI 1941
OPOENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNEMENT
1797 - 1889
Prijs: in Zierikzee f 1,60, elders f 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve Zondags.
Uitgave: N.V. dt Zierlkzcesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuitb. B 94,Tel,32
Postgiro 137677 - Dir. A. J. de Loose - Uitg.-Red.: M. J. Kosten, Zzee
97STE JAARGANG No. 14646
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Suo-
cesj.ïs op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
'a morgens 9.30 uur.
SPANNINGEN IN KLEIN-AZIË
Geruchten over Rusland, Turkije,
Irak en Frankrijke houding
De tallooze geruchten over Rusland,
Turkije, Irak en Frankrijk, die gisteren
te Berlijn de ronde deden, d,oen ver
wachten, dat groote politieke en militaire
gebeurtenissen voor de deur staan.
Deze week is reeds verschillende ma
len van Duitsche zijde gezegd, dat de
Russische handelsbesprekin
gen een gunstig verloop hebben. Bui-
tenlandsche persstemmen, die meenen te
kunnen constateeren, dat Rusland op 't
oogenblik een toenadering tot de asmo-
gendheden als de beste politiek be
schouwt, verdienen de aandacht. Aan
zijn zuidelijke grenzen komen de be
langen van Rusland immers van ouds
in botsing met die van Engeland.
Dat Engeland met een ernjstige wij
ziging van den strategischen toestand
in het Nabije Oosten rekening houdt,
blijkt uit de berichten uit Palestina, dat
daar groote transporten troepen en ma
teriaal zijn aangekomen. In Engeland
schijnt men gelijktijdige actie op twee
fronten te verwachten.
Van groot belang is daarom op het
oogenblik de houding van Frankrijk
en T u rkije.
Wat het eerste land betreft blijkt, uit
de berichten uit Amerika, dat men daar
vreest, dat Frankrijk den asmogendhe-
den doorvoer van munitie zal toestaan,.
In de Wilhelmstrasse wordt in dit ver
band verklaard, dat Vichy en niet Ber
lijn het antwoord op deze bewering moet
geven. Men hoort hier de volgende re-
deneering: als Frankrijk werkelijk wa
pens wil doorlaten, heeft Amerika nog
geen redenen zich op te winden. De
wapenzendingen naar Engeland zijn een
afdoend precedent om de houding van
Frankrijk te verontschuldigen.
Een belangrijk punt is de houding van
Turkije. Het verdient de aandacht, dat
in de Wilhelmstrasse het bericht nog
steeds niet is bevestigd, dat de Duitsche
ambassadeur in Turkije, von Papen, een
speciale boodschap van Hitier aan pre
sident Inönü heeft overhandigd. Zijn be
sprekingen met T u r k ij e vinden voort
gang en maken vorderingen, zegt men
in de Wilhelmstrasse. Over den inhoud
van de boodschap is nog niets naders
bekend.
Samenvattend kunnen wij zeggen, meldt
S.P.T., de nieuwe ontwikkeling in het
Nabije Oosten belooft politieke en stra
tegische voordeelen voor de asmogend-
heden. Engeland zal alles op alles moe
ten zetten om hier zijn gunstige positie
te kunnen handhaven. Van Engelseh
standpunt bezien is de houding van
Amerika inzake de Roode Zee het voor
naamste lichtpunt.
KROATIË EEN KONINKRIJK
Da niauwa koning komt uit Roma
Donderdag is te Zagreb Officieel
bekend gemaakt, dat de kroon van
Zwodimir gerestaureerd is, waar
mede de monarchistische staats
vorm in Kroatië is hersteld.
Over den toekomstigen drager van de
kroon van het koninkrijk Kroatië wei
gert men zich in officieele Italiaansche
kringen uit te laten. Daar de monarchie
en de monarchistische instellingen onder
het geheel e volk de grootste achting en
vereering genieten, spreekt het vanzelf,
naar betoogd wordt, dat onder de tegen
woordige omstandigheden nog de groot
ste terughouding betracht wordt nopens
den persoon van den toekomstigen mo
narch, totdat hieraan officieele bekend
heid wordt gegeven. In welingelichte
kringen verwacht men dit tegen begin
volgende week en wel in een kader van
officieele plechtigheden.
Zondagochtend zal te Rome een Kroa
tische delegatie onder leiding van den
staatsleider Pawelitsj aankomen om den
koning-keizer te verzoeken een prins uit
het huis van Savoye aan te wijzen voor
de Kroatische kroon. De delegatie zal
te Rome belangrijke overeenkomsten van
politiek, economisch en territoriaal ka
rakter teekenen.
Uit Zagreb wordt vernomen, dat de
delegatie, hedenochtend te elf uur naar
Rome is vertrokken. Pawelitsj is verge
zeld door den vice-president der regee-
rmg, dr. Koelenowitsj, den minister van
bmnenlandsche zaken, Andrija den mi
nister van justitie, Mirko, den minister
van cxnderwijs Mile, den minister van
corporaties Tsitsjotso, den minister van
gezondheid, Ivo en andere wereldlijke
en kerkelijke autoriteiten.
Duitsch weermachtsberlcht
Luchtaanvallen op Schotland
•n Zuid-Engaland
Het opperbevel vam de w©ermlacht
maakte gisteren bekend:
Eein duikboot rapporteert als gezamen
lijk resultaat vam haar gevechtsa'cties het
tot zinken brengen vam 26.000 brt. jscheeps.
ruimte. Daarvam is 18.000 brt. reeds in.
vorige berichten vermeld. Hst luchtwa-
pen vernietigde in het zeegebied rondom'
Engeland twee schepen met te zamem
5000 brt, em beschadigde eein ander schip
in een dok dooi* voltreffers van Zwaar
j kaliber. Gevedhts- em jachtvliegtuig1^ vie
len overdag em des machts verscheidene
I Britsche vliegvelden aam ©n vernielden
een aamtal vijandelijke vliegtuigen' op
den begamen grond. Andere geslaagde
luchtaanvallen waren in den afgeloopem
nacht gericht op havensteden in Schot
land en Zuid-Engeland.
I In Noord-Afrika sloegen Italiaansche af-
deelingea van h©t Afrikacmrps een- aan
val van den vijand bijl Tobroek af. Met
gebruikmaking van talrijke pantserwagens
rukten vrij sterke Britsche strijdkrachten;
naar fort Capuzzo en. Solloiem en dron
gen rniet een deel der strijdmacht Sol-
loem binnen. De vijand leed hi©ibïj! sterk©
verliezen. Er werden ©en aantal gevan
genen gemaakt. Lichte Duitsche gevechts
vliegtuigen namen met succes deel aan
de gevechten bij Tobroek 'en Sol-
ïoelh. In het gebied van de Midd©l-
-landsche zee beschoten formjatjês van het
Duitsche ludhtwapen in herhaalde aan
vallen het vliegveld Luöca op Malta met
brisant ©n bramdbomtoem, welke groote
branden en verscheiden© ontploffingen
verwekten. Op het eiland Kreta werden
kaZemes van; den vij'amd in brand ge
worpen em op een vliegveld wierden. drie
toestellen op den beganOm grond ver
nield.
In (het zee-gebied om Kreta, plaat
sten Duitsche gevechtsvliegtuigen voltref
fers van bommen op drie groote koop
vaardijschepen. Bijl een poging Omi m
den loop van den dag de Duitsche bocht
en de bezetfce gebieden binnen te. vliegen',
verloor de vijand vijf vliegtuigen. In den
afgelo,open nacht vloog de vijand met
vrij sterke strijdkrachten naam Noord- en
NoordWest-Duitschland en deed o.a. e©n
aanval op Hannover. Afzonderlijke vlieg
tuigen drongen door tot Berlijn. Nergens
ontstond noemenswaardige militaire scha
de. Onder de burgerbevolking werden
'eemige personen gedood of gewond'. Drie
der aanvallende Britsche vliegtuigen wer
den omlaag geschoten'.
Italiaansch weermachtsberlcht
G«v«chten in d« buurt van Sollotm
Het 345e weermachtsbericht luidt als
volgt:
In den nacht van 14 op 15 Mei heb
ben Italiaansche em Duitsche formaties
vliegtuigen belangrijke doelen, vliegvel
den eux vlootsteunpunten van Malta met
zichtbaar succes aangevallen. In dein,
loop van den dag werden de aanvallen
der Duitsche eenheden herhaald. Tijdens
een gevecht met vijandelijke jagers is
een Hurricane neergeschoten. In Noord-
Afrika zijn gevechten aan den gang
in de buurt van Solloem. Italiaansche
jachtvliegtuigen, vergezeld van formaties
Stuka's, hebben in den sect r van' Sol
loem vijandelijke stellingen gebombar
deerd. Andere 'Italiaansche ©n Duitsche
formaties hebben Tobroek gebombardeerd
waarbij' een ludhtdoelbatterij en het pomp
station door voltreffers werden geraakt
en groote uitgestrekte branden werden
veroorzaakt. In het Oostelijk deel der
Middellamdsche Zee hebban onze vlieg
tuigen een spoprweginstallatie op Cyplrus
gebombardeerd. Vijandelijke vliegtuigen
hebben eeinige bommen geworpen' op
Rhodos, zonder slachtoffers of schade te
veroorzaken.
In Oost-Afrika duurt den heldhaftigen
tegenstand van onze troepen bij Amba
Aladsji voort en zal in de geschiedenis
ais een nieuw zinnebeeld van de dapper
heid van den Italiaanschem soldaat voort
leven. Ons garnizoen, van allle kanten'
door sterke formaties aangevallen strijdt,
onder 't permanent vuren der artillerie
en het neerwerpen van bommen1 door
den vijand, met ontembaren moed ver
der en brengt den aanvaller zware ver
liezen toe. Uit de overige sectoren valt
niets bijzonders te vermelden.
DE VLEESCHVOORZIENING
Van dan zomar grootar rantioan
varwacht
Naar het Rijksbureau voor de Voed
selvoorziening meedeelt, kan worden ver- J
wacht, dat, behoudens onvoorziene om-
standigheden, het mogelijk zal zijn, in
den loop van dezen zomer tot een ver
ruiming van het vleeschrantsoen over te
gaan.
Zooals reeds is meegedeeld, is een
zékere vermindering van 'den veestapel
met het oog op de voederpositie nood
zakelijk en bedraagt het percentage, waar
mee de veestapel extra moet worden,
gekort, twintig. Het vleesch, dat hierdoor
beschikbaar komt, zal vermoedelijk niet
slechts tot de vorming van een reserve
voor den winter 1941—1942, maar ook,
in den loop van dezen zomer, tot een
vergrooting van ,het vleeschrantsoen in
staat stellen.
Deze vergrooting kan worden gevonden
in een verkorting van den geldigheids
duur van -den vleeschbon. Gelijk men
weet, is de duur van dezen bon thans
van 16 tot 8 dagen verkort, doch krijgt
men over die acht dagen dan ook maar
de helft van het rantsoen, zoodat de
totale hoeveelheid vleesch, die men in
zestien dagen kan krijgen, ongewijzigd
blijft. De reden voor dezen technischen
maatregel is, dat het ondoenlijk was ge
bleken, iederen slager een voorraad van
16 dagen ineens te leveren. De vee
markten worden wekelijks gehouden, zoo
dat de aanvoerperiode een week be
draagt. Aanvoer- en afvoerperiode dek
ten elkaar dus niet. Nu hierin, door mid
del van een halveering van de afvoer
periode, verbetering is gebracht, hoopt
men, te kunnen zorgen, dat de slagers
genoeg vleesch zullen hebben om de bons
te honoreeren.
Intusschen is, voor de vleeschvoorzie-
niing in de allernaaste toekomst, de weers
gesteldheid een tegenvaller. De hoop, dat
de koeien^ in dezen tijd genoeg voeder
in hét weiland zouden hebben, om vol
doende in gewicht toe te nemen, is tot
nu toe niet verwezenlijkt. Is men echter
den tegenwoordigen, moeilijken tijd door,
dan kan de verwachting, dat een ver
ruiming van het vleeschrantsoen in den
loop van den zomer mogelijk zal zijn,
gewettigd worden' geacht.
Op de algemeene vergadering der „Pan
American Airways" heeft de directeur-
generaal medegedeeld, dat de vliegdien-
sten van de maatschappij, zullen worden
uitgebreid Dagelijks zullen voortaan Clip
pers naa. Lissabon vertrekken, terwijl
voorts dagelijksche diensten op San Fran
cisco, Honoloeloe, Alaska en op alle
Zuid-Amerikaansche lijnen zullen worden
ingevoerd. (S.P.T.)
NEDERLAND MOET ZIJN
PLAATS VEROVEREN
«Nedarland «n Europa»
„Na 'dezen oorlog zullen zich op na
genoeg elk gebied van ons maatschappe
lijk leven groote veranderingen voltrek
ken, daarvan kunnen wij zeker zijn. Als
wij Nederlanders niets doen en met de
handen in den schoot blijven zitten wach
ten, komen deze veranderingen er on
getwijfeld ook, Indien wij echter zelf
gezonde ideeën ontwikkelen en naar
voren brengen, met de mogelijkheid, dat
deze ook door anderen worden aanvaard,
dan hebben wij de grootste kans om zelf
invloed uit te oefenen op ons toekomstig
lot bij de nieuwe ordening van het oude
Europa".
Met deze woorden heeft prof. dr. G.
A. S. Snijder, tijdens een vraaggesprek
met een redacteur van de VPB, den
gedachtengang geschetst, welke heeft ge
leid tot de oprichting van het nieuwe
genootschap „Nederland en Europa",
onder zijn voorzitterschap.
„Wij stellen ons dus ten doel", zoo
vervolgde professor Snijder, „om de pro
blemen, welke na het sluiten van den
vrede, bij de herordening van ons wereld
deel onder leiding van Duitschland, aan
de orde zullen komen, voorzoover deze
Nederland betreffen, reeds thans te be-
studeeren".
„U acht het tijdstip voor deze werk
zaamheden thans nog niet te vroeg?"
„Zeker niet. Een volk, dat zelfs onder
oorlogsomstandigheden zoo weet te han-
I delen, bewijst daarmee dat het levens-
krachtig is. Duitschland is ons bij
voorbeeld met de herordening van
ZuLd-Oost-Europa al voorgegaan. Daar
is het inzicht, dat de oude orde van
ons continent feitelijk een chaos en een
wanorde was, al veel eerder doorgebro
ken. Doch ook elders heeft men reeds
lang zeer goed gevoeld, dat het zoo
niet langer ging, dat er eenvoudig iets
gebeuren moest. Helaas bleek er een
oorlog voor noodig te zijn oim deze wan
orde opzij te schuiven om met geweld
plaats te maken voor een nieuwe orde.
Het doel van ons genootschap is nu, de
Nederlanders die dit inzien, tot samen
werking te brengen".
Breed en zakelijk
„Meent u, dat er voor dit streven
op het oogenblik voldoende waardeering
bestaat?"
„Ongetwijfeld voldoende om dit ini
tiatief levensvatbaarheid te schenken. Dat
bewijzen de vele adhaesiebetuigingen, die
wij reeds ontvangen hebben. Er zitten
op het oogenblik op vele plaatsen in onze
maatschappij menschen, die tot dit in
zicht gekomen zijn. Het ontbreekt hun
echter aan contact met gelijkdenkenden.
Wanneer zij over hun ideeën spreken met
hun omgeving, dan worden zij onder
invloed van de politiek! afgeleid naar
de kleine dingen en meeningsverschillen.
Door ons genootschap komen zij in de
eerste plaats in aanraking met anderen,
die over dezelfde kwesties hebben nage
dacht als zij en daarbij tot ongeveer
dezelfde conclusies'zijn gekomen. Boven
dien spreken zij in dezen, kring miet-vak-
genooten, die de oplossing der proble
men in dezelfde richting zoeken, wat
het overzicht op het geheel weer zal
bevorderen.
Het genootschap probeert de vraag
stukken breed en zake 1 ijk te be
kijken, zonder de verwarrende gevoels
momenten, die op het oogenblik velen
op een dwaalspoor leiden, zonder poli
tieke kleur en zonder al de kleine poli
tieke meeningsverschillen die aan de
orde van den dag zijn. Dat er voor zulk
een streven waardeering bestaat, heb ik
o.a. ondervonden als voorzitter van den
Cultuurkring, toen mij gebleken is dat
velen gaarne hun krachten zouden aan
wenden, idie echter niet op cultureel, doch
op ander gebied thuishooren. Wij zullen
over het heel© land een aantal vaksec
ties instellen, onder deskundige leiding
en zoo noodig zullen wij tot een nog
fijnere onderverdeeling overgaah. Er
staat dan ook reeds binnenkort een uit
breiding van het tegenwoordige bestuur
te wachten".
„Op welke gebieden van de samenle
ving zal het genootschap werkzaam zijn?"
„Handel, industrie, wetenschap, kunst
en verkeer komen daar, voor zoover zij
het algemeen belang betreffen, reeds
oogenblikkelijk voor in aanmerking. De
uitbreiding der activiteit is natuurlijk
welhaast onbeperkt en daarom is het
voorshands nagenoeg ondoenlijk alle ter
reinen, waar wij op den duur werk kun
nen vinden, op te noemen. Verder zullen
wij natuurlijk ook contact zoeken met
alle groepen, wier streven parallel met
het onze loopt".
Productiviteit beilist
„Hoe zullen de doelstellingen van het
genootschap worden gepropageerd?"
„Men moet goed begrijpen, dat het
hier geen vereeniging betreft, die tracht
zooveel mogelijk leden te werven. Het
gaat niet om de grootte van het genoot
schap, doch om zijn productiviteit. Het
bestuur noodigt, sympathiseerenden, die
daarvoor in aanmerking komen, uit om
lid te worden. Vanzelfsprekend stellen
wij het zeer pp prijs, zooveel mogelij k
adhesiebetuigingen te ontvangen, welite
gezonden moeten worden aan den secre
taris van het genootschap, den heer K.
W. Boekholt, Naarderstraat 298 te Huizen
(N.H.) De resultaten van onze studies
en onderzoekingen zullen worden neer
gelegd1 in publicaties, idle op hun beurt
ook weer voorlichtend zullen werken in
ruimeren kring, buiten het genootschap.
Langs dezen weg zullen mij moeten trach
ten het Nederlandsche vo>lk los te maken
uit de thans heersdhende inertie en slap
heid, terwijl het nog tijd tot handelen is.
Alleen op die manier zullen wij in staat
zijn om zelf mede te werken aan onze
eigen toekomst. Daartoe is goede des
kundige voorlichting noodig, want ken
nis van zaken is nog altijd de zekerste
wijze om invloed te verkrijgen, wanneer
het kwesties van ordening en herorde
ning betreft".
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Prijz«n van scho*nr»paraties
Gebleken is, dat iin den laats ten tij'd
door sommige schoenherstellers hcogere
prijzen voor het herstellen van schoenen
worden bereeind, dan is toegelaten-.
In verband hiermede vestigt d© Ge
machtigde voor de Prijzen er de aan
dacht op, dat voor sehoenherstellimgem
onder geen beding hoger© prijzen mo
gen worden berekend, die die, welke op
9 Mei 1940 golden.
Alleen kan, tengevoïlgie van -d© door-
.berekening van de omzetb©lasting,een
Nverhooging van deze prijzen met 2i/2pct.
als toelaatbaar worden beschouwd.
Engalacha bommen
In den nacht van Donderdag op Vrij
dag vlogen enkel© Britsche toestellen bo
ven ons land. Een aantal bommen werd
neergeworpen. Gelukkig zijn géén dooden
of gewonden te betreuren. De meest®
bommen vielen op het open v©ld. In
een stad in Noord-Hqlland echter wer
den eemige woonhuizen' min of m©er be
schadigd. Voorts werden 6 koeien gedood
Boer*nhofit*d« afg*b<-and
Gistermiddag is brand ontstaan in een
kapitale hofstede te Lange Ruige-
weide (Z.H.), bewoond door de familie
Barend Het vuur, dat door een vonk
uit den schoorsteen is ontstaan, nam
weldra zulk een omvang aan, dat het
huis in korten tijd in lichter laaie stond.
Aan blusschen viel niet te denken. Een
groote partij kaas en een gedeelte van
den inboedel ging verloren. De schade,
welke op f 20 000 wordt geschat, wordt
door verzekering gedekt.
Offer b'okkon gelicht
In de laatste weken zijn op verschei
dene plaatsen in Westfriesland offer
blokken in r.-k. kerken door onbevoeg
den geledigd. De laatste maal geschiedde
dit in Bovenkarspel (N.H.), waar
de buit honderd gulden bedroeg. De
politie is er in geslaagd den dader van
dezen diefstal aan te houden. Het is
de 28-jarige bankwerker A.P.M. uit Haar
lem, een goede bekende van de politie!.
M. heeft bekend offerblokken te heb
ben gelicht in nog zeven andere ge
meenten in Westfriesland.
Naar het A.N.P uit Ankara meldt is na
de audiëntie, die de Duitsche ambassa
deur von Papen Woensdagmiddag door
den Turkschen staatspresident is ver
leend, een verdere ontspanning in de
Turksch-Duitsche betrekkingen merkbaar.
In parlementaire kringen der Turksche
hoofdstad wijst men erop, dat men ervan
overtuigd is, dat Duitschland op geener
lei wijze de Turksche integriteit zal
schenden.
