ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 7 MEI 1941
OPCiENO]
ZIERIKZEESCHE COURANT
HET CONFLICT TUSSCHÊN ENGELAND EN IRAK
ABONNEMENT
PrIJ»: to Zierikzee fl,60, elders fl,90
per kwartaal. Weekabonnementen reep,
18 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve 'sZondags,
1797 - 1889
Uitgave: N.V* de Zlcrlkzccsche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Rcd.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14637
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Suc
ces j es op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
's morgens 9.30 uur.
BEMIDDELINGSAANBOD VAN TURKIJE DOOR ENGELAND
EN IRAK AFGEWEZEN - DE OLIEVELDEN
IN HANDEN DER IRAKSCHE TROEPEN
In de Wilhelmstrasse is Dinsdagmiddag
bevestigd, dat Turkije een bemiddelings-
aanbod aan Engeland en Irak heeft ge
daan. Men zeide evenwel, volgens S.P.T.,
dat zoowel Engeland als Irak dit aanbod
reeds had afgewezen.
In een radioboodschap tot het Irak-
sche volk zijn naar S.P.T. uit Cairo
seint van Engelsche zijde de voor
waarden bekend gemaakt, waarop Enge
land bereid is de goede betrekkingen
met Irak te herstellen. De voornaamste
eisch is, dat Rasjid Ali bevel geeft de
militair-belangrijke punten door de Irak-
sche troepen te laten ontruimen, voor
namelijk het vliegveld Habbanijah.
Voor zoover men te Berlijn, aldus
luidt een S.P.T.-telegram, uit de vrij ver
warde berichten uit Irak een beeld over
de oorlogssituatie kan vormen, schijnen
de voornaamste operaties zich in twee
zones af te spelen. In het Noorden
van het land, in het gebied der petro-
leumvelden, schijnt het Iraksche leger
aanvallen op de Britsche steunpunten te
hebben ondernomen.
Da petroleum velden van Moioal
Volgens de laatste berichten uit Bei
roet zijn de petroleumvelden van Mosoel
en Kerkoek in handen van de Iraksche
troepen. Kerkoek is zeer belangrijk als
beginpunt van de 'Britsche en Fransche
pijpleidingen, die naar Haifa en Tripoli
aan de Middellandsche Zee loopen. Deze
pijpleidingen zouden inmiddels reeds door
te troepen van Irak bezet zijn
Het zwaartepunt der operaties zal
waarschijnlijk in het Zuidoosten van het
land rondom Basra liggen. Het Irak
sche opperbevel zal alles op alles zetten
zoo gaat het S.P.T.-telegram voort
om te verhinderen, dat de Britsche troe
pen, die hier geland zijn en nog steeds
landen, hun tocht naar het binnenland
in de richting van Basra en de petro
leumvelden van Kerkoek voortzetten. Vol
gens berichten uit Ankara zijn na het
begin van de vijandelijkheden reeds 20.000
man gemotoriseerde troepen te Basra
aan land gegaan; zij rukken op in de
richting van Bagdad. Het vliegveld van
Basra, „Sjoeabi", hebben de Engelschen
verloren.
Ook in het centrum van het land wordt
gestreden, maar daar is de strijd van
secundair belang.
Het irakiche leger
Volgens te Berlijn ontvangen berichten,
laat de uitrusting van het Iraksche le
ger nog al te wenschen over. Voorzoover
is na te gaan, beschikken de Engelschen
afgezien van de troepen die te Basra
zijn geland, over drie vrij' sterke lucht
eskaders, die over een groot aantal vlieg
velden, o.a. langs de pijpleidingen ge
stationeerd zijn. Verder bevinden erzjch
eenige pantserafdeelingen en zeven ge
motoriseerde compagnieën in Irak. Wat
de kansen van Irak zijn, hangt van zoo
veel omstandigheden af, dat men hier
liever geen voorspellingen doet. De Völ-
kische Beobachter sprak over „den ver
twijfelden strijd van Irak tegenover een
verpletterende overmacht". In de Wil
helmstrasse is gistermiddag het bemid
delingsaanbod van Turkije aan Irak be
vestigd .Men zeide evenwel, dat zoowel
Engeland als Irak het aanbod reeds had
den afgewezen.
Gavaar voor da oliebronnen
t
Men geeft te Londen toe, seint U'P.,
dat de toestand in Irak, ondanks de
berichten over de voorloopige successen
der Britsche luchtmacht, nog steeds zeer
ernstig is. Het gevaar ^bestaat, dat de
Iraksche troepen de inf11 aties
der oliebronnen zullen ^rnietigen,
voordat de Britsche troepen deze bezet
hebben. De voornaamste moeilijkheid voor
de Engelschen is gelegen in het feit,
dat in Irak niet voldoende troepen voor
een wat grootere operatie te land aan
wezig waren. De strijdmacht van den
afgezetten regent van Irak, Abdul Illah,
welke op het oogenblik in Palestina ge
vormd wordt, zou de Britsche strijd-
krachten kunnen ondersteunen, wanneer
zij in het Noordelijk deel van Irak bin
nenrukten.
Gsvcchtan bij Basra
Volgens den correspondent van SchweL-
zer Press Tel. wordt uit Bagdad ge
meld, dat het Iraksche leger op twee
fronten moet strijden en wel in den
omtrek van het vliegveld Habbaniyah en
bij Basra in een gebied tusschen het
vliegveld van Tsjai tot het emiraat Ko-
weit, dat door de Engelschen is versterkt.
Gisteren vroeg zijn de Iraksche en' de
Britsche troepen in deze streek voor
het eerst met elkaar in contact geweest.
Te Stamboel is voorts bekend gewor
den, dat verscheidene eenheden Britsche
infanterie en gemotoriseerde strijdkrach
ten aan garnizoenen in Transjordanië
onttrokken en te Basra aangekomen zijn.
Daar- zouden verder in het afgeloopen
weekeinde 20.000 man gemotoriseerde
troepen zijn ontscheept, die in de rich
ting van Bagdad zouden oprukken.
Stefani verneemt, dat het vliegveld Hab
baniyah onbruikbaar is geworden, doch
dat de Iraksche troepen de Engelschen
niet kunnen aanvallen, aangezien het ter
rein omgeven is met prikkeldraad, dat
onder hoogspanning staat De Iraksche
vliegers bombardeeren het terrein in de
hoop de eleetrische centrale te raken,
welke onder den grond is gebouwd.
Irak als brug naar Britsch-lndië
Het A.N.P. meldt uit Berlijn.' „Wij
zijn er in Duitschland ver van af de
beteekenis van de petroleum1 van Mosoel
overschatten". Deze opvatting uitte men
gisteravond te Berlijn van deskundige
zijde ten overstaan van persvertegen
woordigers. Men voegde hieraan even
wel toe, dat de olie van Irak bijzon
der gunstig gelegen is en wel voor de
voorziening van de Britsche vloot in de
Middellandsche <&Zee als ook voor de
Engelsche troepen in den Levant, waar
b v. de strijdkrachten van generaal Wavell
tot dusverre van Iraksche petroleum zijn
voorzien.
De petroleumpolitiek van Mosoel, zoo
verklaarde men voorts, ging tot nog toe
door voor het succesnummer van de Brit
sche politiek in voor-Azië. Deze politiek
bezwijkt thans. Door de gebeurtenissen
in Irak wordt Engeland niet slechts be
dreigd met het verlies van een „ben
zinestation in de Middellandsche Zee",
daarenboven kan het nog zijn voor Azia
tische landbrug naar Britsch Indië en een
belangrijke flankstelling bij het Suezka-
naal verliezen. Lawrence's beroemde „op
stand in de woestijn" beleeft thans in
Irak 'een nieuwe druk, maar met tegen
gestelde voorteekenen.
HET „TWEESTROOMEN
LAND" IRAK
Hoewel het land aan de beide
groote rivieren, de Euphraat en
de Tigris, tot de oudste cultuur
gebieden van de wereld behoort,
heeft het onder den naam Hak
(vroeger Me sopotamië), wat in
het Arabisch „Laagland" beteekent,
eerst in de laatste jaren meer be
kendheid gekregen.
De oude en oudste geschiedenis van
het land heeft pas het huidige geslacht
onderzocht. Eerst de opgravingen van
Duitsche geleerden, als Koldewey, Andrae
en Jordan, hebben over de bijna onaf
zienbare opeenvolgingen van heerschers-
en krijgersgeslachten, die in dit rijke
land opgegroeid zijn en het groot ge
maakt hebben, nauwkeurige mededeelin-
gen opgeleverd. Met eenig recht kan
worden vastgesteld, dat Irak eerst na
den Wereldoorlog uit den slaap gewekt
is. Feitelijk was het land to t 1914
een verafgelegen en onopgemerkte
Turksche provincie geweest,waar
van de strategische beteekenis eerst door
de Turken erkend werd. Toen de Engel
schen over Basra Irak binnendrongen,
begonnen de Centrale Mogendheden de
lang verwaarloosde hulpbronnen van het
land tenminste te onderzoeken. Eerst toen
begon de eerste practische benutting van
de rijke oliebronnen van het Mosoel-
gebied Sindsdien is Irak steeds verder
in het Europeesche gezichtsveld getrok
ken.
Het' tegenwoordige koninkrijk omvat 't
geheele Mesopotamië met inbegrip van
het Mosoel gebied, met een groot
ste lengte van ongeveer duizend en een
grootste breedte van ongeveer vijfhon
derd en een kustlengte aan de Per
zische Golf van honderd en tien kmi.
Gerekend naar de oppervlakte (370.000
km2) als een van de kleine landen in
Voor-Azië, biedt het land met een be
volking van 2.8 millioen inwoners (in
1920) toch groote mogelijkheden, om een
der volkrijkste gebieden van het Nabije
Oosten te worden, want op ieder ge
bied is de ontwikkeling de laatste jaren
zeer snel vooruit gegaan.
Het Koninkrijk Irak behoort tot de
staten, welke gesticht zijn in den na-
oorlogstijd Uit de vroegere Turksche
vilajets Mosoel, Bagdad en Basra werd
door den Volkenbond een staat samen
gesteld, welke als een mandaat van
Engeland bestuurd werd. De Volken
bondsraad besloot in 1932 het mandaat
op te heffen, doch voordien moest Irak
met Engeland een vereenigings-en vriend
schapsverdrag sluiten, dat het land ver
plicht toe te staan, dat later, zooals
vroeger tot bescherming van de Britsche
belangen, Britsche soldaten in het land
bléven. De samenstelling van Juli 1924
voorziet in een in manlijke lijn erfe
lijke monarchie van Koning F eis al.
De Koning keurt de wetten goed of
legaliseert deze,, oefent het volstrekte
bewind uit, kan het Huis van Afge
vaardigden ontbinden en is opperbevel
hebber van het leger.
De laatste zelfstandige Koning Ghazi
kwam in April 1939bij een eenigszins
geheimzinnig auto-ongeval om het leven
Zijn nog minderjarige zoon, wiens rech
ten door een regent worden waarge
nomen, is na de laatste omwenteling
in Bagdad niet meer in de hoofdstad}.
Daar Jiet verdrag met Engeland, ana
loog aan dat van Egypte, bepaalt -'dat
Engeland de bescherming van de gren
zen van den staat naar buiten op zich
neemt en daar de economische belangen
van Engeland bij Irak zeer groot zijn,
is de Britsche invloed nog altijd zeer
groot. Hiertegen heeft zich echter den
laatsten tijd in toenemende mate een
verzet geopenbaard.
Ouitsch weermachtsbericht
Hcviga luchtaanvallen op
Noord-Britfcha^.havónf
Het opperbevel van de ■Weermacht
maakte gisteren bekend:
Het luchtwapen heeft in den afgeloo-
pen nacht met verscheidene honderden
vliegtuigen zware slagen toegebracht aan
de voor den oorlog belangrijke doelen in
Glasgow «en aap de Firth of Clyde, als
mede aan andere Engelsche havens. In
werven en bewapeningsbedrijven werden
zware vernielingen aangericht; industri-
ëele en dokinstallaties, alsmede ravitail-
leringsbedrijven geraakten in brand. In
Zuid-Oost Engeland schoten gevechts
vliegtuigen gisteren overdag bij duikaan-
vallen op twee vliegvelden vier jacht
vliegtuigen van het type-Hurricane in
brand en beschadigden een vrij groot
aantal op den grond staande vlieg
tuigen. Tijdens den nacht werden op
een vliegveld twee vliegtuigen op den
grond vernield en bomvoltreffers op
hangars geplaatst. In het zeegebied rond
om Engeland bracht het luchtwapen een
groote patrouilleboot, alsmede een klei
ne koopvaarder tot zinken en beschadig
de door liet necrwerp^p van bommen
twee schepen.
In Noord-Afrika mislukte een her
nieuwde tegenaanval van de Britten bij
Tob roek door het dappere optreden
van de Duitsch-Italiaansche troepen. De
vijand leed zeer zware verliezen. Aanval
len van het Britsche luchtwapen op Sol-
loetn werden afgeslagen. Duitsche duik
bommenwerpers grepen doeltreffend in
den strijd te land rondom Tobroek in.
Duitsche en Italiaansche formaties ge
vechtsvliegtuigen bombardeerden de ha
ven van Tobroek. Succesvolle aanvallen
van Duitsche gevechtsvliegtuigen waren
bovendien gericht op Mersa Matroe. In
de Aegeïsche Zee bezetten afdeelingen
van het Duitsche leger de eilanden My-
tilem© em Chios. Duitsdie gevechtsvlieg
tuigen plaatsten in de baai van Soeda
op Kreta bomvoltreffers op een Brit-
schen kruiser, brachten een groot tank
schip tol zinken en beschadigde een
ander tankschip zwaar. De vijand wierp
in den afgeloopen nacht met vrij zwakke
strijdkrachten een gering aantal brisant
en brandbommen op verscheidene plaat
sen in Zuid-West Duitschland. Militaire
schade ontstond niet. Onder de burger
bevolking vielen enkele dooden en ge
wonden.
Italiaansch weermachtsbericht
Eilanden der Cycladengroep bezet
Het 335e weermachtsbericht luidt als
volgt:
Een tweede Engelsche poging om de
omsingeling van Tobroek te forceeren
is mislukt, dank zij de onmiddellijke af
weer van de dappere Italiaansch-Duit-
sche troepen, dde den vijand zeer zware
verliezen hebben toegebracht. Aan het
front van' SoIIoem zijn aanvallen van
vijandelijke tanks afgeslagen. Italiaansch-
Duitsche formaties vliegtuigen hebben her
haalde malen de stellingen en de haven
van Tobroek gebombardeerd, waar een
schip van groote tonnage getroffen is
De vijand heeft luchtaanvallen gedaan op
eenige plaatsen in Cyrenaïca, waar eenige
schade werd aangericht. In de Aegeïsche
Zee hébben wij de eilanden Amorgo,
Anafe, Nios, Tega, Naxos en Paros bezet,
in de groep der Cycladen.
In Oost-Afrika in den sector van Amba
Alagi druk van den vijand, waar onze
troepen dapper weerstand bieden.
BONAANWIJZING
VLEESCHWAREN
Half rantsoen voor 8 dagen
De Secretaris-Generaal van het Depar
tement van Landbouw .en Visscherij maakt
het volgende bekend.
Aangezien in de praktijk gebleken is,
dat het moeilijkheden, oplevert, indien
de bonnen van' de vleesehkaart worden
aangewezen voor een verbruiksperiode
van zestien dagen, is thans de volgende
regeling getroffen.
De bonnen van de vleesehkaart zullen
worden aangewezen voor een verbruiks
periode van 8 dagen, terwijl de hoeveel
heid vleesch of vleeschwaren, welke per
bon gekocht kan worden, een half rant
soen zal bedragen. Het totaal beschiK-
bare vleeschrantsoen gedurende een tijd
vak van 16 dagen blijft hierdoor dus
ongewijzigd.
Voor het koopen vain een rantsoen
vleesch van 100 gram of een rantsoen
vleeschwaren dienen in den vervolge
twee bonnen van de vleesehkaart te
worden ingeleverd.
De met „een rantsoen vleesch" en „een
rantsoen vleeschwaren" gemerkte bonnen
blijven recht geven pp een rantsoen
vleesch of vleeschwaren. De wisselbon
voor „een kwart rantsoen vleesch" blijft
recht geven op een kwart rantsoen.
Bovenstaande regeling was noodzake
lijk, omdat het in de praktijk niet wel
mogelijk is de slagers voor zestien dagen
ineens te bevoorraden, hetgeen o.a. ver
band houdt met de gebruikelijke week
markten.
Met ingang van heden Woensdag 7
Mei zullen voorts op de bonnen van de
vleesehkaart behalve verduurzaamde kip,
ook verduurzaamde eend, gans en kal
koen voorzoover voorradig, verkrijg-
zijn.
Gedurende het tijdvak van Woensdag
7 Mei tot en met Woensdag 14 Mei
a.s. geeft elk der vier met „14 Vleesch"
gemerkte bonnen van de vleesehkaart
recht op het koopen van een half rant
soen (50 gram) vleesch, been inbegrepen,
of één half rantsoen vleeschwaren.
De met „14 Worst, Vleeschwaren" ge
merkte bon geeft uitsluitend, recht op
het koopen van een half rantsoen vleesch
waren.
Het koopen op deze bonnen is voorts
nog toegestaan tot en met Zaterdag 17
Mei a.s.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per
twee bonnen van de vleesehkaart kan
worden gekocht, bedraagt 7 5 gram
voor gerookt of gekookt varkens-,rund-,
kalfs-, paarden- en schapenvleesch en
voor gerookte worstsoorten, 10 0 gram
voor gekookte worstsoorten, rolpens en
knakworst, 12 5 gram voor leverartikelen,
tongenworst en nierbrood, 15 0 gram
voor bloedworst, of 10 0 gram kip, eend,
gans of kalkoen in blik of in glas, als
mede door bevriezing verduurzaamde kip,
eend, gans of kalkoen, been inbegrepen.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
heeft de R.A.F. opnieuw het vreedzame
Oud-Heidelberg gebombardeerd. Het aca
demisch ziekenhuis werd getroffen. Er
ontstonden branden, die snel konden
worden gebluscht.
Een enkel Britsch vliegtuig vloog in
den nacht van Maandag op Dinsdag bo
ven ons land De uitgeworpen bommen
richtten slechts eenige glasschade aan
woonhuizen aan (AN.P.)
HET SLECHTEN VAN EEN STELLING (Foto G. JLauwers, Utrecht
