ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 20 MAART 1941
OPGENO]
ZIERIKZEESCHE COURANT
H.H. Adverteerders
De Kern
ABONNEMENT
1797 - 1889
Prlji 11.50 p. kwartaal, bulten Zlerikzeo
[1.80. Voor het buitenland [10.00 p. Jaar.
Afzonderlijke nummert 5 cent. Ver-
■chijnt dagelijkt, behalve 't Zondag».
Uitgave N.V. de Zierikzeeoche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red.t M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14598
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cent per regel, minimum 88 oent,
BIJ contract speciale prijzen. Grootte dei
letters naar plaatsruimte. Succesj es 70 ct.
INZENDING TOT 'S MORGENS 9.30 UUR
POLITIEKE PROBLEMEN
De Amerlkaansche steunpuntenpolitiek
Toen Commodore Perry in het voor
jaar van 1833 aan het hoofd van eenige
Amerlkaansche oorlogsschepen in de baai
van Tokio verscheen, om op eenigszins
ongebruikelijke wijze den wensch van
President Filmore te vervullen en Japan
te dwingen, zijn hermetische afzondering
op te geven en handelsbetrekkingen pan
te knoopen, had dit het gewenschte ge
volg. In 1858 werd tusschen beide landen
een handelsverdrag gesloten. Van dien
tijd dateert de ontwikkeling van Japan.
In het begin scheen Amerika zich er
weinig van aan te trekken. Ook toen
in 1867 Alaska door Rusland werd ge
kocht, kon men nog niet spreken van
een soort brug, die over den Stillen
Oceaan heen de Vereenigde Staten dich
ter bij de nieuwe Aziatische mogendheid
zou brengen.
Eerst na den oorlog tusschen China en
Japan, toen China werd verdeeld in „be
langensferen", legden de Vereenigde Sta
ten meer interesse aan den dag. Staats
secretaris Hay proclameerde de poilitiek
van de „open deur", om te zorgen, dat
Amerika zijn aandeel in den buit niet
zou ontgaan. Daardoor waren de Ver
eenigde Staten in den waren zin des
woords een Pacifistische mogendheid ge
worden, hetgeen duidelijk aan den dag
kwam doordat zij zich in 1898 in het
bezit stelden van Hawai en enkele maan
den later ook van de Phillippijnen, die
tot dusverre Spaansch bezit waren. Dat
tegelijkertijd het eiland Guam en het Oos
telijke deel van de Samoagroep Ameri-
kaansch werd, had in dien tijd nog niets
alarmeerends.
Het wantrouwen van Japan werd voor
het eerst gewekt door den Vrede van
Portsmouth, die door bemiddeling
van Theodoor Roosevelt tot stand was
gekomen (5 Sept. 1905). Hierbij ontving
Japan wel is waar het Zuidelijke deel van
Sachalin en verwierf het 't protectoraat
over Korea, doch de Amerikanen hadden
tegelijk weten te bewerken, dat het geen
schadevergoeding kreeg. Door den we
reldoorlog veranderde de toestand op
nieuw. In de eerste plaats kon Japan
door het uitbreiden van zijn handels
betrekkingen zijn uitvoer-balans actief
maken en tevens zijn marine zoodanig
versterken, dat het na Engeland en Ame
rika de derde plaats innam. Hoewel door
de tusschen Lansing en Isjii gesloten
overeenkomst (1917) de „bijzondere be
langen" van Japan in China werden
erkend, kon dit verdrag, dat zes jaar
later werd opgezegd, niet verhinderen,
dat de V. S. steeds duidelijker hun eigen
doeleinden nastreefden, terwijl Japan
steeds duidelijker te kennen gaf, dat het
aanspraak maakte op de eerste plaats
in Oost-Azië.
De conferentie van Washington vormde
een verderen mijlpaal op den weg der
betrekkingen tusschen de beide landen;
want op deze conferentie (1921-22) werd
niet alleen bepaald, dat de vlootsterkte
van de drie grootste zeemogendheden:
Engeland, de V. S. en Japan, voortaan
niet meer zou mogen bedragen dan
5:5:3 doch Japan moest ook de pro
vincie Sjantoeng aan China teruggeven
en zich bereid verklaren, binnen een tijds
verloop van 15 jaar zijn steunpunten niet
te bevestigen'.
De volgende stap op den weg naar
verdere verwijdering leidde was de op-
marsch van de Japansche troepen in
Mandsjoerije. Japan maakte handig
gebruik van de uitgebroken wereldcris-
sis. Daar kwam bij, dat de V. S. reeds
in 1920 afweermaatregelen hadden ge
nomen tegen de Japansche immigratie, den
verkoop en het verpachten van land
aan buitenlanders verboden, om tenslotte
in 1924 de Japanners kort en goed van
de toelating tot de Vereenigde Staten
uit te sluiten.
Toen Engeland, op grond van 't „even
wicht", na de oprichting van den staat
Mandsjoekwo, weigerde mede te doen
aan een door Staatssecretaris Stimson
met de meeste energie op touw gezette
actie en intusschen Fraklin D. Roosevelt
President van de V. S. was geworden,
verplaatste Washington het zwaartepunt
naar den economischen strijd tegen Ja
pan. Tegelijkertijd zette hij onvermin
derd zijn steunpuntenpoli/tiek voort, 'die
er oogenschijnlijk op gericht is, een
.strategische brug" van Alaska (Dutch
Harbor) over Hawai en Guam te slaan.
Duitsch weermachtsbericht
Hull hevig aangevallen
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
Bij een aanval op de Engelsche Zuid
kust heeft een motortorpedoboot van een
vijandelijk konvooi twee koopvaardijsche
pen, met in totaal 10.000 brt, inhoud,
in den grond geboord. Een duikboot
bracht twee gewapende koopvaardijsche
pen met in totaal 13.000 brt. tot zinken
Een tweede duikboot boorde 3500 brt.
in den grond. Sterke strijdkrachten van
het luchtwapen vielen den laatsten nacht
weer militaire en voor den oorlog be
langrijke doelen in Gr.-Brittannië aan. In
't bijzonder werden, op Huil aan de mon
ding van de Humber den geheelen nacht
brisant- en brandbommen van allerlei ka
liber in grooten getale neergeworpen.
Er ontstonden in de havenwerken en
ravitailleeringsinstallaties talrijke bran-
Overdag is een koopvaarder in het St.-
Georgekanaal doeltreffend met bommen
bestookt. Het schip bleef met slagzij
liggen.
In het gebied van de Middellandsche
Zee deden op 16 Maart Duitsche verken
ningsvliegtuigen op 40 km ten Westen
van Kreta een1 aanval -op een krach
tige formatie vijandelijke oorlogsschepen,
bestaande uit twee zware eenheden, zes
kruisers en twee tot drie torpedoboot-
jagers. De beide zware eenheden werden
elk door een luchttorpedo getroffen.
In den afgeloopen nacht is de vijand
naar Noord-West Duitsehland gevlogen
en heeft op twee kuststeden brand- en
brisantbommen geworpen. De aangerichte
schade is gering. Het gelukte alle bran
den reed® bij het ontstaan te blusschen.
Eenige burgers werden gedood, verschei
dene gewond. De tegenstander verloor
vijf vliegtuigen, waarvan twee neerge
schoten door Duitsche nacht jagers. Een
eigen vliegtuig keerde niet terug.
Italiaanschweermachtsbericht
Da strijd in Oost-Afrlka
Het 285e weermachtsbericht luidt als
volgt:
Aan het Grieksche front niets
van beteekenis te vermelden.
Noor d-A f r i k a. Onze vliegtuigen
bombardeerden vijandelijke gemechani
seerde strijdmiddelen en troepen.
O o s t-A f r i k aAan het front van
Keren, waar de Engelschen een aanzien
lijke strijdmacht te land en in de lucht
concentreerden, duurt de strijd voort.
Onze troepen hebben door hun dapper
verzet den vijand teruggedreven. Een
tegenaanval werd ondernomen, waarbij
den vijand' aanzienlijke verliezen werden
toegebracht. Een onzer formaties jacht
vliegtuigen deed een verrassenden aan
val op een'der luchtbases van den vij
and, waarbij acht Britsche machines ver
nietigd werden.
DE MILLIOENENSTAD TOK'O
Het keizerlijke palels de kern
Tokio is een moderne millioenenstad;
doch haar kern is altijd het keizerlijke
paleis geweest. Dat is het middelpunt,
waarom alles draait. Uit de vlakte van
Kwanta stroomt de Soemidagawa naar
het Zuiden; de rivier stort zich in een
flauwe bocht in den Stillen Oceaan. Aan
beide oevers van dezen stroom ligt Tokio.
Het Oostelijke deel van de stad strekt
zich uit tot in de laagvlakte van de
rivier; het middelste deel breidt zich uit
over een heuvelachtige streek en het
Westelijke deel ligt op een bergplateau,
dat ongeveer 30 meter hoog is.
Rondom de „keizersiwfijlk" ligt cein wijde,
doch betrekkelijk weinig bebouwde ring.
Hier vindt men de ministerieele gebou
wen, de buitenlandsche gezantschappen,
het arsenaal, kazernes, den keizerlijken
schouwburg, parken, tempels, katholieke
en Russische kerken en het. centraalsta
tion. Het keizerlijke paleis en de ring
van gebouwen, die het omgeeft, vormen
het eigenlijke centrum van de stad, dat
bekend staat onder den naam van Koji-
machi. Daaromheen ligt weder de bin
nenstad, die in 14 wijken is verdeeld.
Het deel van de stad, dat aan de rivier
grenst, heet „Sjitamachi", de beneden
stad, in tegenstelling met de op de heu
vels in het Westen gebouwde stad, die
den naam draagt van „Yamate" of bo
venstad, De betrekkelijk lage woning
bouw en de gewoonte van de Japanners,
om bij voorkeur in kleine ééngezinswo
ningen te huizen, maken Tokio tot een
van de uitgebreidste steden van de we
reld. Alleen de binnenstad beelaet reeds
een oppervlakte van ongeveer 82 vierkan
te kilometer.
Na de aardbeving en den grooten brand
van 1923 heeft men de lager gelegen dee-
len van de stad in het Oosten nieuw en
modern opgebouwd. Dit geldt vooral voor
de voornaamste zakenwijk op den rech
teroever van de Soemidagawa. In het
deel van de stad, dat bekend staat onder
den naam van Kyobasji, werd een wijk
aangelegd, Maroenouchi, die geheel en
al herinnert aan een Amerikaansehe groo-
te stad. Hier verheffen zich reusachtige
wolkenkrabbers. Bij de aardbeving bleken
deze zich het beste te houden, ofschoon
men eer het tegendeel zou meenen. De
gegoede woonwijken van Tokio liggen ten
Westen en ten Zuidwesten van de kei-
zerwijk.
De haven van Tokio ligt in het Zui
delijke deel van de stad, bij' de voor
stad Sjinagawa. Deze haven dient ech
ter uitsluitend voor den invoer van goe
deren, die te Tokio zelf worden gebruikt.
De groote haven voor den buitenland-
schen handel is Yokohama, dat op on
geveer 50 kilometer afstand van Tokio
ligt. Japans hoofdstad heeftzich enorm
snel ontwikkeld. De binnenstad alleen
heeft reeds drie millioen inwoners. Door
de successieve annexatie van 84 voor
steden echter is het inwonertal van Tokio
gestegen tot 5.900.000. De industrie is
over de geheele stad verdeeld. Zij is ech
ter het sterkste vertegenwoordigd in 't
Noorden en het Oosten. Hier rijtzen de
fabrieksschoorsteenen bij duizenden ten
hemel. Voornamelijk worden hier katoen
en zijde verwerkt; verder worden er
porselein, chemicaliën, email, leder, ma
chines, speelgoed en films gemaakt. Het
voornaamste van wat Japan aan nationale
instellingen bezit, treft men in Tokio aan.
Engeliche bommen op ons land
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag hebben Engelsche vliegers op ver
scheidene plaatsen van ons land bom
men geworpen, waarvan het meerendeel
in open veld terecht kwam.
In verscheidene plaatsen moest lucht
alarm worden gegeven. Slechts op drie
plaatsen is tamelijk zware schade aan
gericht. In totaal werden hier acht wo
ningen aanzienlijk beschadigd; verschei
dene huizen raakten in brand. Hierbij
zijn op een dezer plaatsen onder de bur
gerbevolking slachtoffers gevallen en
wel zes dooden,, 3 mannen en 3
vrouwen en 13 zwaar gewonden, 5 vrou
wen, 5 mannen en 3 kinderen. Voorts
is aanzienlijke glasschade aan woonhui
zen en broeikassen toegebracht.
Op verscheidene plaatsen des lands zijn
in de laatste dagen bommen aangetrof
fen, welke waren ingesteld op ontplof
fing na eenige uren. In het Noorden
des lands is zulk een bom 24 uur na
het afwerpen ontploft. De omgeving was
echter tijdig ontruimd, zoodat er geen
slachtoffers vielen. Een woonhuis werd
door de ontploffing vernield. In Duitsche
militaire kringen ziet men in het werpen
van tijdbommen geen enkel militair nut
en neemt men aan, dat de Engelschen
deze methode alleen bezigen om de be
volking op te jagen.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk.
ZIERIKZEE. Zondag 23 Maart hoopt
ds Pïjnaeker Hordijk gelegenheid te geven
tot doopsbediening. Aangifte Vrijdag
avond bij Heijboer, koster, Appelmarkt
NEDERLAND EN
NIEUW EUROPA
D* rede van den
Rijkscommissaris
Voor de derde maal heeft de Rijks
commissaris voor het bezette Nederland-
sche gebied, Rijksminister dr. Seyss-
Inquart, in het openbaar uiting gegeven
aan zijn principiëele denkbeelden betref
fende Nederland's positie onder de be
zetting en in het nieuwe Europa.
De eerste maal, dat dr. Seyss-Inquart
over de zaken sprak, welke allen Neder
landers sedert den 15den Mei 1940 niet
uit de gedachten zijn geweest, was ter
gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding,
op 29 Mei van het vorige jaar in de
Ridderzaal. „Wij komen niet hier", zoo
zeide hij toen, „om een volkskarakter in
het nauw te brengen en te vernielen en
om aan een land de vrijheid te ontne
men. Wij kennen de ware vrijheidsoor
logen van dit land, welke eens tegen den
geloofsdwang en tegen Habsburg werden
uitgevochtenWij willen dit land en
zijn bevolking noch imperialistisch in het
nauw drijven, noch aan dit land en
zijn volk onze politieke overtuiging op
dringen. Wij willen ons in ons optre
den alleen laten leiden door de nood
zakelijkheid van den huidigen bijzonde
ren toestand".
Mei: zou deze eerste rede van den
Rijkscommissaris een politieke geloofsbe
lijdenis kunnen noemen. De hierin neer
gelegde groote lijnen zijn verder door
getrokken en zijn voornaamste program
punten zijn nader uitgewerkt in de toe
spraak, welke dr. Seyss-Inquart op 27
Juli, twee maanden later, heeft uitge
sproken in de Haagsche Dierentuinzaal.
In eenigszins andere bewoordingen werd
toen, ten aanzien van de politieke wils
vorming de verklaring herhaald, dat de
Duitschers niet in ons land zijn gekomen
om het Nederlandsche volkskarakter te
onderdrukken of het de Duitsche wereld
beschouwingen op te dringen.
De Rijkscommissaris gaf toen reeds
blijk, zich in den korten tijd van zijn
verblijf terdege verdiept te hebben in de
gevoelens, welke in het hart van zoo
menig Nederlander waren omgegaan en
de problemen waardoor ons volk zich
bestormd voelde.
„Zeker is Nederland", aldus verklaar
de dr. Seyss-Inquart, „thans gesteld voor
het noodlotsprobleem. Wij zijh ons vol
komen bewust, dat zelden een volk in
zoo korten tijd uit zijn doen is gerukt en
voor nieuwe feiten is gesteld, welke een
nieuwe koene, zelfs op sommige punten
revolutionnaire geesteshouding eischen.
De zaak ligt echter zoo: Nederland kan
op het oogenbllk, dat grootmachten dezer
wereld tot den strijd staan aangetreden,
een oogenblik, waarin heele werelddeelen
in economisch en politiek opzicht gere
construeerd worden, niet aan den rand
der wereldgeschiedenis blijven staan. Dat
is onmogelijk. Thans is het Nederlandsche
volk en het kernland van het Neder
landsche -rijk meegesleept in deze Ne
derlandsche crisis.
De reconstructie van het continent kan
niet voor de grenzen van Nederland halt
houden".
Men zou het misschien ook zoo kun
nen uitdrukken, «dat de Rijkscommissaris
thans commentaar heeft geleverd op zijn
eigen woorden bij vorige gelegenheden,
met name op zijn rede van 26 Juli
voorzoover dit nog noodig was gebleken.
Hierbij kon dr. Seyss-Inquart voortbou
wen op de conclusie van zijn Nieuwjaars
boodschap, dat ieder nu voor de keuze
staat: voor ons of tegen ons.
Thans heeft men het, bij de nadere uit
werking der beteekenis van deze keuze,
in verband met de vrije politieke wils
vorming waarover de Rijkscommissaris
op 26 Juli in den Dierentuin had gespro
ken en zijn adagium „nooit weer een
10e Mei tusschen ons!", glashelder ver
namen:
„De vrijheid van politieke beslissing
zal slechts in zooverre beteekenis heb
ben als de houding, die de Nederlanders
in dezen beslissenden strijd van het
Duitsche volk voor de toekomstige vor
ming van Europa aannemen, den doorslag
zal geven bij de bepaling van de plaats
der Nederlanden in de toekomst.
Duidelijker kan het niet gezegd worden,
schrijft de Tel. Duitsehland werkt nu
reeds aan het nieuwe Europa en iedere
staat moet zich de plaats daarin ver
overen.
Beslissend hierbij is naar Duitsch in
zicht, de vraag: „Hoe zullen de menschen
afzonderlijk zich hier gedragen, als de
Duitsche weermacht en de Duitsche po
litie niet meer in het land zijn"
En ook hierop is het antwoord ver
leden week in het Concertgebouw ge
geven: daar er nooit meer een 10de
Mei mag komen, is het duidelijk, in
welke handen wij de vrije politieke ver
antwoordelijkheid in dit land eenmaal
zullen kunnen leggen, nl. in de handen
van diegenen, die door bewuste, onwan
kelbare vervulling van de taak, die uit
het gemeenschappelijke Germaansche lot
voortvloeit, dit land en tevens zijn vrij
heid voor de toekomst vermogen te be
veiligen".
De teerling is geworpen, klonk het,
„want de nieuwe opbouw van Europa
is begonnen en ieder afzonderlijk is voor
de beslissing gesteld: met ons of tegen
ons -- tertium non datur In de toe-
komat spreken en gelden daden".
verzoeken wij, de voor ons blad
bestemde advertenties voor het
nummer van Zaterdag ons zoo
veel mogelijk 's Vrijdags te
doen toekomen, daar de courant
's Zaterdags vroeger ter perse
moet dan op andere dagen.
DE DIRECTEUR.
De Amerikaaniche steunpunten-
politiek in het Verre Oosten
Erythrea biedt groote moeilijk
heden als kampplaats
N'et minder dan 100 000 pers.
bezochten de 44e Jaarsbeurs
Import van exot'sche tabakken
wordt thans voorbereid
Aardappelen en suikerbieten
favoriet bij de bodemproducten
Wanneer verduisteren?
Heden gaat de zon 19.52 uur
onder. Morgen komt zjj om
7.42 uur op.
Tusschen zonsonder- en opgang
moet verduisterd worden.
Laatste kwartier 20 Maart;
nieuwe maan 27 Maart; eerste
kwartier 5 April.
De Utrechtsche Jaarbeurs
werd een succes 100.000 bezoekers
Naar schatting hebben meer dan 100.000
personen de 44ste Jaarbeurs bezocht,
welke vanmiddag om vijf uur gesloten
wordt. Op één dag werden er 13.000
kopjes koffie geschonken en in sommige
stands werd op de drukste dagen gecon
stateerd, dat dertig personen per minuut
den stand binnen kwamen. Ziehier eenige
cijfers, die een indruk geven van het
zeer drukke bezoek, dat deze 44ste beurs
gehad heeft.
Evenals in de beginjaren van het Jaar
beursinstituut, zag de handel zich voor
de noodzakelijkheid gesteld, in verhoogde
mate naar binnenlandsche leveranciers te
zoeken, of op andere wijze zijn voorraden
aan te vullen, dan wel op andere arti
kelen over te gaan.
Al deze factoren hebben er toe me
degewerkt, dat het bezoek aan deze beurs
de verwachtingen verre heeft overtroffen.
In het bijzonder qualitatief noemde mr.
Milius het beursbezoek voortreffelijk en
uit alle mogelijke zakenkringen is men
naar Utrecht gekomen. De cijfers van
het bezoek zijn zelfs zoo, dat de resul
taten uitgaan boven die van de 38ste
beurs, zijnde tot nu toe de drukst be
zochte.
Alleen reeds tot en met Dinsdag j.l.
waren er 60.000 kaarten afgegeven; voeg
daarbij de kaarten welke verkocht wer
den op de stations, in de reisbureaux
enz., dan kan men gerust aannemen, dat
meer dan 100.000 personen ditmaal de
beurs hebben 'bezocht.
Voor zoover er zaken te doen waren,
zijn er goede zaken gedaan. Overigens
werden zeer veel orders geplaatst, welke
natuurlijk eerst in meer normale tijden
uitgevoerd kunnen worden.
Wat de toekomst betreft, het Jaar-
beursbestuur blijkt niets aan zijn voor
uitstrevendheid te hebben ingeboet, want
de Tel. vernam ten slotte, dat er thans
ernstige besprekingen gaande zijn over
een uitbreiding van de beurs, i.e. nieuw
bouw, welke o.m. verband houdt met
den binnen afzienbaren tijd te verwach
ten afbraak van den ouden schouwburg,
waardoor een belangrijk deel van het
Vreedenburg vrij komt en plaats verkre
gen wordt voor uitbreiding van het aan
tal vaste Jaarbeursgebouwen,
