ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
5 WOENSDAG 19 FEBRUARI 1941
OPGENQl
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
A
ABONNEMENTs
Prijs f 1-60 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt degelijks, behalve 's Zondags.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGABG So. 14573
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cent per regel, minimum 88 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. Succesjes 70 ct.
INZENDING TOT 'S MORGENS 9.30 UUR
ALASKA
AMERIKAANSCHE BASIS
In verband met de plannen, welke
Amerika heeft ten aanzien van
Alaska, wordt dit gebied, dat reeds
eenmaal de wereld in beroering
bracht door de ontdekking van
goud, opnieuw onder de algemeene
aandacht gebracht.
Over een van de grootste geografische
ontdekkingen uit de 18de eeuw is slechts
buitengewoon weinig bekend, namelijk
over die van Alaska. Doch één ding staat
vast, namelijk de datum, waarop dit ge
schiedde. Toen de Deensche ontdekkings
reiziger Vitus Behring voor het eerst
voet aan land zette op het schiereiland
aan de Pool, schreef men 23 Februari
1741 twee eeuwen geleden. Twee jaar
later reeds vertoonden zich enkele avon
turiers en gelukzoekers in het „Eenzame
Land", zooals Alaska tot voor kort werd
genoemd. Er kwamen ontdekkingsreizi
gers en expedities. In Maart 1865 deed
een drietal Russen den Tsaar van Rus
land een geschrift toekomen, waarin zij
een uiteenzetting gaven van hun waar
nemingen op Alaska en hun omgang met
de Eskimo's. Misschien werd daardoor
de aandacht van den Tsaar gevestigd
op zijn onherbergzaamste, verwaarloosde
gebied aan de Pool, want niet lang
daarna deed hij het voojr 7 millioen dol
lar van de hand aan de Vereenigde Sta
ten.
Goud veranderde den toestand
Ook de Amerikanen namen in den be
ginne weinig notitie van hun nieuwe aan
winst. Zij lieten de 29.000 inwoners (te
genwoordig telt Alaska er 58,000) vol
komen aan hun lot over. Doch zij waren
er als de kippen bij, toen in 1891, dus
50 jaar geleden, goud 'werd gevonden
in de Yoekon. Bij duizenden stroomden
uit de Vereenigde Staten en Canada de
fortuinzoekers toe.
Tien jaar later, in den zomer van 1901,
kwam Harriman, de bekende Amerikaan-
sche spoorwegmagnaat, met zijn opzien
barende, fantastische plan om een brug
te bouwen over de Behringstraat en een
tuimel van Alaska naar Siberië te graven.
Toen was de stroom van goudzoekers
reeds lang verdwenen.
Door den (Wouw van ©en brug over de
Behringstraat wilde Harriman ©en spoor
verbinding tot stand brengen tusschen.
Washington, San Francisco, Alaska, Sibe
rië, Moskou, Berlijn. Rolmie. De Russen
bleven echter dopf voor Zijn plannen-
Alaska, Amerikeamcha basis
Nadat de Zaak nog eenigen tijld sle
pende was gehouden, viel het plan-Har-
riimian in duigen. Bijna veertig jaar lang
sluimerde het schiereiland den slaap van
een buiten de wereldpolitiek staand eiland
in den Stillen Oceaan. Eensklaps echter
in den herfst van 1940, kwalmien onder
handelaars uit Washington in Capada, di©
van gedachten wemschten te wisselen met
de CanadeesChe regeering over het af- j
staan van een corridor naar Alaska;.
Tegelijkertijd legden van San Franl-
cisco komende transportschepen voor
Alaska aan en ontscheepten petroleum,
oorlogsmateriaal, benzine ©n bouwmate
rialen. In December begon men met den
bouwvan vestingwerken ©n in Januari
richtten de mondingen van Amerikaan-
sche stukken geschut zich dreigend in
de richting van Azië. Alaska werd on
zacht uit zijn slaap gewekt. Het is be
stemd om de twe©de militaire basis van
de Ver. Staten in den Stillen Oceaan
te wprden. Hawaï is reeds het eerste
steunpunt,.,...
STORMCENTRUM j
IN Z.-O.-AZIË
Nfid.-lndië in do branding
De oorlogsbarometer in de groote
Europeesche worsteling wijst telkens an
dere stormcentra aan. Van het Oosten
omgeloopen naar het Noorden en van
daar doorgeslagen naar het nabije Wes
ten, heeft hij langen tijd in deze rich
ting gewezen, om daarna onverwachts
nevencentra in de Middellandsche Zee
en in Afrika te melden.
Zijn waarschuwingen duiden echter tel
kens ook op verder afgelegen centra,
schrijft de Berlijnsche corr. van het Hbl.
Het voor velen mysterieuze conflict tus
schen Thailand en Indo-China
was een van deze verre centra, tot de
bemiddeling van Japan naar het scheen
het stormtij wist te bezweren, alvorens
ernstige schade kon worden aangericht.
Het leek weer rustiger te worden in
de Groot-Aziatische ruimte, welker gren
zen niet door allen gelijkelijk schijnen
te worden getrokken.
Var. Duitsche zijde is b.v. nog niet
met zooveel woorden verklaard, of men
daar Nederlandsch Oost-Indië
beschouwt als een deel van de Groot-
Oost-Aziatische ruimte, waar op een
oogenblik, dat de golven er nog hoog
gaan van den eersten storm, reeds ze
kere voorteekenen zijn waar te nemen,
dat een tweede storm gaat opsteken
in dat deel van den Pacific. On
heilspellende berichten bereiken althans
Europa. Engelsche troepenconcentraties
worden gemeld aan de grens van Thai
land; Amerika roept, volgens betrouw
bare bronnen, zijn burgers terug uit
Oost-Azië; de Nederlandsch-Indische re
geering zou Nederlandsche schepen op
weg naar Japan geïnstrueerd hebben de
reis te onderbreken en in een neutrale
haven te blijven of deze aan te loopen;
uit Australië ten slotte komen berichten
over maritieme concentraties, die al even
weinig hoopvol klinken als de overige
hier opgenoemde symptomen.
De rol van Engeland
bij dit alles is nog niet-, geheel dui
delijk. In sommige 'Duitsche kringen
heerscht de overtuiging, dat Groot-Brit-
tannië teleurgesteld in zijn pogingen
het conflict Thailand—Indo-China als
wapen tegen Japan te gebruiken thans
zijn toevlucht wil nemen tot drastischer
methoden om, in samenwerking met de
Vereenigde Staten, een conflict
in Zuid-Oost-Azië te forceeren, dat on
getwijfeld geen halt zal maken aan de
grenzen van onze Oost, ja, dat wellicht
ten doel zal hebben den Nederlandsch-
Indischen archipel goedschiks of kwaad
schiks op te nemen in een front, dat
van Malakka, over onze eilanden en
Australië tot de Westkust van Amerika
zal reiken.
Hoe de ontwikkeling in dit deel van
de wereld in de komende weken zal
zijn, valt moeilijk te zeggen. Wanneer
echter de Duitsche pers zich thans met
deze kwesties begint 'bezig te houden,
is dat ongetwijfeld een symptoom, dat
men niet over het hoofd mag zien.
De pers van het Derde Rijk vermijdt
principieel berichten te publiceeren, die
later als voorbarig of onjuist moeten
worden herroepen. Zij komt liever wat
later met feiten en gebeurtenissen, dan
een beetje eerder met „nieuws" of po
litieke combinaties, die later onjuist of
uit de lucht blijken te zijn gegrepen.
In de Duitsche persstemmen over een
mogelijke ontwikkeling, waarbij ook Ne-
derlandsch-Indië ten nauwste zou zijn
betrokken, mogen wij dan ook onge
twijfeld een ernstige waarschuwing zien.
De barometer staat op opkomenden
storm in het Verre Oosten.
JAPAN'S LEIDENDE POSITIE
IN OOST-AZIË
Da onderhandelingen met Nod.-lndië
Tsjoetsji Ohasji, de Japansche vice-
minister van Buitenlandsche Zaken, heeft
in den Landdag verklaard, dat Japan
op het oogenblik onderhandelingen voert
met de uitgeweken Nederlandsche re
geering te - Londen als de autoriteit,
welke het bestuur uitoefent over Neder-
landsch-Indië. Ohasji erkende, dat de
positie van de uitgeweken Nederlandsche
regeering „zonder precedent" was en
wees er op, dat Japan thans de onder-
handelingen voortzet met de regeering
van Nederlandsch-Indië, die haar orders
ontvangt van de uitgeweken regeering 1
te Londen. j
In antwoord op een interpellatie in 1
een vergadering van een commissie uit 1
het Lagerhuis, gaf Ohasji vervolgens een 1
uitvoerige uiteenzetting van het verband
tusschen de Nederlandsche regeering te
Londen en Nederlandsch-Indië, alsmede
tusschen de regeering te Vichy en
Fransch Indo-China, waarbij hij opmerkte
dat Nederlandsch-Indië een deel vormt
van het Nederlandsche grondgebied, ter
wijl Indo-China een Fransche kolonie is.
Vervolgens gaf Ohasji als zijn meening
te kennen, dat normaliter verwacht mocht
worden, dat de Nederlandsche regeering
haar toevlucht zou zoeken in Neder
landsch-Indië, hetwelk een deel vormt
van haar grondgebied, in plaats van in
Engeland. Thans bestaat daardoor de on
natuurlijke toestand, dat de Nederland
sche regeering zich in Engeland bevindt,
terwijl Nederlandsch-Indië haar grondge
bied vormt.
Ten «lotte vroeg een interpellant aan
den heer Ohasji, hoe deze toestand in
verband gébracht kon worden met artikel
2 van het Drie-mogendhedenpact, waarbij
Duitschland en Italië er in toestemden
het leiderschap van Japan bij de vesti
ging van een nieuwe orde in Groot-Azië
te erkennen en te eerbiedigen.
Hierop antwoordde Ohasji door als
voorbeeld van zuJL een leiderschap de
Japansche bemiddeling in het geschil tus
schen Thailand en Fransch Indo-China
aan te halen, waaraan hij toevoegde:
„Het beteekent, dat Japan de verant
woordelijkheid op zich neemt om er voor
te zorgen, dat er geen geschil zal ont
staan tusschen de- verschillende volke
ren in dit deel van de wereld, ten einde
hun geluk en welvaart te bevorderen.
Het beteekent niet, dat Japan er toe zal
overgaan van geweld gebruik te maken,
om ze te bezetten of te veroveren".
BULGARIJE EN TURKIJE
sloten ean niet-aanvalsverdrag, waar
door do opgekomen «panning week
Bulgarije en Turkije sloten een v-ieni-
schaps- en een niet-aanvalsverdrag af,
waarin van beide zijden de verzekering
wordt gegeven, dat beide staten zich
zullen onthouden van iederen aanval.
Daardoor wordt, zoo verklaart men in
de Builgaarsche hoofdstad, op weldadige
wijze een oplossing tot stand gebracht
van de spanning, welke in den laatsten
tijd was ontstaan door de wederzij'cl-
sche militaire veiligheidsmaatregelen.
In Bul'gaarsche kringen juicht men de
bepaling, dat de oeeonomisehe betrek
kingen in overeenstemming met de be
langen, van beide ianden uitgebreid zul
len worden, te meer toe, daar hier se
dert langen tijd de wensch gevoeld
wordt het handelsverkeer met Turkije
levendiger te doen worden. Men neemt
daarom aan, dat eéh Turksche delegatie
voor onderhandelingen over een handels
verdrag spoedig te Sofia zal aankomen.
Niet in de laatste plaats wordt hier
ook de belofte, dat men ,de perspoli-
tiek zal aanpassen aan de betrekkingen
van goede nabuurschap, met voldoening
opgenomen.
Algemeen ziet men in het verdrag een
verijdeling van Engelsche plannen tot
uitbreiding van den oorlog op den Balkan
In het verdrag wordt vastgesteld, dat
de beide landen het in hun gedachten-
wisseling het eens zijn geworden over
de volgende punten, zonder dat daar
door de verdragsverplichtingen met an
dere staten worden aangetast.
1. Turkije en Bulgarije zullen zich
van iederen aanval onthouden.
2. De beide regeeringen hebbten vrien
delijke bedoelingen ten opzichte van el
kaar en zijn besloten het wederzijdsch
vertrouwen en de goede betrekkingen
te handhaven.
3. De beide regeeringen verklaren
zich bereid hun wederzij dsche handels
betrekkingen uit te breiden, rekening
houdend met de oeeonomisehe structuur
van ieder land.
4. De beide regeeringen hopen, dat
de pers van de twee staten zich in
haar uitingen door het principe van
vriendschap en vertrouwen zal laten
leiden.
Duitsch weermachtsbericht
Aanvallen op Schotland
en de Shetland-eiianden
Het opperbevel van de weermacht
deelt mede: I
Gevechtsvliegtuigen hebben gisteren met
goed gevolg strategische doelen op het
Britsche eiland aangevallen. Bomtreffers
veroorzaakten branden en verwoestingen
in havens aan de Oostkust. Bij aanvallen
in scheervlucht op 'n fabriek ten Z.O.
van Huil veroorzaakten voltreffers, bran
den en hevige ontploffingen. Aan de
Murray Forth in Noord- Schotland
werd een olie-opslagplaats in brand ge
worpen. Voorts werden geslaagde aan
vallen ondernomen op pakhuizen op de
Shetland-eiianden en op scheepsdoelen.
Een vijandelijk schip van 4000 BRT werd
tot zinken gebracht. In de afgeloopen
nacht hebben sterke formaties gevechts
vliegtuigen brand- en brisantbommen op
Londen geworpen en met succes ha
venwerken en zoeklichtstel'lingen aan de
Zuid- en Oostkust aangevallen.
De vijand heeft noch boven Duitsch
rijksgebied, noch boven het bezette ge
bied gevlogen. Afweergeschut aan de
kust heeft een gevechtsvliegtuig van het
Bristol-Blenheim-type neergehaald. De
marine heeft eveneens een vijandelijk toe
stel neergeschoten. Nachtvliegers hebben
in het Kanaal-gebied 6 (drijvende vertper-
ringsbalons vernietigd. Twee eigen toe
stellen worden vermist. Van de in het
weermachtsbericht van gisteren als ver
mist opgegeven 5 eigen toestellen is er
inmiddels één teruggekeerd.
Itallaansch weermachtsbericht
Hevige gevechten aan het
Alboneesche front
Het 256e Italiaansche weermachtsbe
richt luidt als volgt:
Aan het Grieksche front hebben
zich gisteren den geheelen dag hard
nekkige gevechten afgespeeld in den sec
tor van het 11e leger, waarbij de vijand
groote verliezen leed en er niet in slaagde
ons uit onze stellingen te verdrijven.
Ook onze verliezen zijn aanzienlijk ge
weest. Onze luchtmachtafdeelingen heb
ben den geheelen dag met de troepen
tactisch samengewerkt en vijandelijke
detachementen met bommen en machine-
geweervuur bestookt.
Escadrilles van het Duitsche vlieger
corps hebben de achterwaartsche ver
bindingen en de troepenkampen van den
vijand in Cyrenaïca gebombardeerd.
In de Aegeïsche zee hebben vijande
lijke vliegtuigen brisant- en brandbommen
op Italiaansche eilanden laten vallen.
In Oost-A frik a acties van plaatse
lijk karakter aan het front in Eritrea.
Aan het front in Kenya heeft een van
onze kolonnes gevechtswagens en geme
chaniseerde strijdmiddelen van den vij
and op de vlucht gedreven. Aan de
benedenloop van de Djuba zijn hevige
aanvallen van den vijand, die de rivier
wilde oversteken, afgeslagen. Na de
haven volkomen versperd te hebben
hebben onze dekkingstroepen in S om a-
1 i 1 and de basis Kismlajo© ontruimd. In
dezen sector duurt de strijd voort.
De luchtmacht van het rijk heeft de
bewondering van het itaiiatmsche volk
verdiend voor haar bijdrage tot den
strijd. Haar volharding en het Mootf dot
zij sedert het begin der operaties groot
moedig heeft geofferd en in het bij
zonder voor de stoutmoedigheid en de
offers in de laatste dagen.
V1R?GHILLENDE BERICHTEN
Da omzetbelasting
De aangifteformulieren voor den eer
sten termijn van de omzetbelasting zull,en
tegen het einde van Maart aan d'e be
trokkenen worden toegestuurd. Zij, die
per 1 April zulk een formulier niet h©o<-
6en ontvangen, kunnen er alsdan ©en
gaan halen aan de postkantoren of aan
het kantoor van den ontvanger der in-
voerrechten en accijnzen.
De nieuwe omlzetlbielasting is per kwar
taal verschuldigd. Men zal: van 1—15
April gelegenheid krijgen het aangifte
formulier in te vullllen. De metsten toch
Zullen, aan de hand van de hiertoe te
verstrekken richtlijnen zelf kunnen uit
rekenen wat ze nijoeten betalen. Zij die.
nen dain naar het postkantoor te gaajn
of naar het kantoor van den ontvanger,
waar de kassier hun aan de ihiand van
het in te Leveren formulier zal vertellen,
wat ze m|o©ten (betalen.
Kolendampvergiftiging
Tengevolge vain kolendampvergiftiging
Zijn te Arnhem kort na elkaar over
leden de 58-jarige he©r Krieger, uit de
Spijkerstraat, en Zijtn 48-jarige echtge
noot©. Het ernstige geval van kolendamp
vergiftiging werd Zaterdagmiddag door
de politie geconstateerd; helaas echter
pas reeds uren nadat het gevaarlijke gas
Zijn werk had gedaan.
Slachtoffer van da dui«ternl»
Maandagavond is de 24-jarige ;m!ej. J.
L. vlak (bij haar woning aan de Middelste)-
gracht te Leiden in de duisternis te
water geloopen. Zij werd spoedig door
handreiking op het droge geholpen en
verloor geen oogenblik het bewustzijn,
zoadat het scheen, dat dit avontuur geen
onaangename gevolgen zou hebben. Ver
moedelijk he«ft Zij ©venwol verkeerde
stoffen binnengekregen. Gisternacht is zij
in het academisch ziekenhuis aan de ge.
volgen van het bad overleden.
Een groote brand is Maandag, naar
SPT uit Stockholm meldt, in de West,-
Zweedsche stad Uddavalla uitgebroken.
Drie brandweerlieden werden bij 'tblus-
schingswerk do0r den rook zoo ernstig
bedwelmd dat ze aan de gevolgen zijh
Overleden. Verscheidene groote kantoorge.
bouwen en warenhuizen zijn uitgebrand.
Een enkel© firmia schat de schad© op
250.000 kronen»
Nad. Indië komt in hat storm-
centrum van dan Stillen Oceaan
Alaska, Amerlka's 2e militaire
bails in dan Stillen Oceaan
Spanje; land van grooto con
trastan, stroaft naar vernieuwing
Bulgarije en Turkije sloten aan
niet-aanvalsverdrag
Gironummer van de W.H.N. is 5553.
De Bank van de W.HJN. ia Kasver-
eeniging N.V., Amsterdam, Postgiro
nummer 877.
„Stort op 5553 of 877.
Ge brengt geluk in veler, leven
Wanneer verduisteren?
Heden gaat de zon 18.59 uur
onder. Morgen komt zjj om
8.47 uur op.
Tusschen zonsonder- en opgang
moet verduisterd worden.
ONDERWIJS
N,d«rl. leerkrachten naar Duitichland
De Rijkscommissaris heeft een aantal
jonge onderwijzers men sprak van
150—200 gelegenheid gegeven om
aan een seminarie voor de volksschool
in Oldenburg een specialen cursus to
volgen. vaar zij zich op de hoogte kun.
nen stellen -rqip ,^e onderwijstoestanden
in Duitschland. toekomst zal
de gelegenheid bestaan v^r o/egaara© on
derwijskrachten d,ergeiijke cursussen in
Oldenburg gratis te bezoeken.
pugsi mtfgmmi.M.xrmi11 uiilmlu
VISSCHE8IJBER1CHTEN
De mlosselexpoirt in de we©k van 10 tot
en mlet 10 Feblri. was te Bruinisse
bevredigend, hoewel de laatste dagen een
ernstige terugslag wordt ondervonden van
de verhoogde spoortarieven, terwijl ook
het verzenden tijdens de vorst, waardoor
de mosselen nogal hebben geleden, zijn
invloed doet gelden. Het is te hopen,
dat de handelaren in Holland spoedig
hun prijzen aan de verhooging kunnen
aanpassen en nu de vorst voorbij is,
kunnen de mosselen ook weer vrij van
slik en zand worden afgeleverd. Recht
streeks naar Holland werden ongeveer
900 tonnen verzonden en via de bekende
losplaatsen werden vervoerd ongeveer
4400 toornen. PrijS f 1.70 a f 1.95 per tob.
Naar Arnemuiden werden voor industrie
doeleinden ongeveer 600 tonnen verzon
den. Prijs f2 per ton. Rechtstreeks naar
België per vaartuig ongeveer 100 tonnen
Geen aanvoer van mosselzaad.
PQST-TELEGRAAF-TELEFOON
RIJKSPOSTSPAARBANK
i Inlagen eind December 1940 f 500 757.966
Inlagen in Jan. f8.044.293 (woi. f179.865
wegens afschrijvingen op Staatsschuld-
j bleekjes). Afschrijvingen in Jan. f 20.855.805
(waaronder f43.482 tem behoeve van in-
I schrijvingeii op Staatsschuldbbekjies). Uit.
betaald© mente bij1 geheel© afbetaling van
(boekjes f922. Te goed ulto Januari
1 f487.946.453.
Aantal spaarbankboekjes f2.345.389.
Aantal Staatsschuldbbekjes f14.588.
Totaal nominaal bedrog der voor in
leggers aangekochte NWS f8.339.700. To
taal tegoed op Staatsschuld'bloiekje nomi
naal f22.291.600.
Belegging 3 procent NWS nominaal
f44.029.750.
De o verstroio mingeh in Hongarije
zijn volgens Stefani ste©ds ernstiger ge
worden. Boeren en troepen blijven zich
geducht inspannen oml te bfeletten, dat
ze een nog ernstiger pmtvang aannemen.
In de streken van Epostag zijn twaalf
dorpen ontruimld. andere zijn geheel van
de buitenwereld afgesneden. Tal van hui.
zen zijn ingestort. Horthy, de rijksbe
stuurder heeft per vliegtuig ©en bezoek
gebracht aan de overstroomd© streken,
