ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 15 JANUARI 1941
OPöEHi
ZKMKZBESCm COURANT
De Kern
ABONNEMENT
17Ö7 - iooe
Prijs f 1.50 p, kwartaal, buiten Zierllczee
!1.80. Voor het buitenland f 10.00 p. Jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve Zondags.
Uitgave - N.V. de Zlerikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaveu B W
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14543 i
ADVERTENTIES
Pr!(«: !D sent per regel, minimum 80 cent.
Bi) contract apeclale prijxea. Grootte der
letter, oaar plaauruimte. „Succesje!"
60 cent. Inzending tot 's morgens 8 uur
HET DUITSCH-RUSSISCHE
VERDRAG
'n ontgoocheling voor Engeland
Het nieuwe oeconomische verdrag tus-
schen Duitschland en Rusland, schrijft
de Frankfurter Zeitung in een hoofd
artikel, is slechts een vervolg van het
verdrag van Augustus 1939. In zijn ma-
terieele beteekenis is het echter meer,
want de getallen van toen worden thans
ver overtroffen. Rusland zal nu aan in-
dustrieele grondstoffen en voedingsmid
delen het veelvoud leveren van wat
Duitschland tot nu toe verkregen heeft.
In dit feit weerspiegelt zich de tevre
denheid van beide contracteerende par
tijen over het verloop tot dusver van
het handelsverkeer. Maar nog sterker
komt de versterking van de politieke
betrekkingen er door tot uitdrukking.
Hierin ligt voor Engeland en voor alle
andere tegenstanders van het nationaal-
socialistische Duitschland de bitterste
ontgoocheling. Omdat de Engelschen
zich niet sterk genoeg voelden om alleen
Duitschland te kunnen weerstaan en om
dat hun degen op het vasteland in het
eerste oorlogsjaar uit hun handen ge
slagen is, hebben zij met vurig ver
langen naar vreemde hulp omgezien. Een
bijzondere rol hierbij speelde de hoop
op een Duitsch-Russische tegenstelling.
De Britsche politiek heeft den tegen
valler van Augustus 1939 nooit kunnen
verzetten en zij heeft nog steeds ge
poogd het plan van Chamberlain door
te zetten om Rusland tot bondgenoot
te krijgen of het toch ten minste van
Duitschland af te trekken.
Men zal nu eindelijk aan de over
zijde van het Kanaal moeten inzien, dat
dergelijke plannen niet meer dan losse
gedachten zijn en dat noch de Duit-
schers, noch de Russen er aan denken
met hun grooten nabuur ruzie te gaan
maken, alleen om Engeland een plezier
te doen. Wanneer vraagstukken van zoo
overweldigend belang als die van het
handelsverdrag, de grensregeling en de
verhuizing zoozeer in een geest van over
eenstemming opgelost zijn als thans te
Moskou geschied is, dan is dat alleen
mogelijk geweest op de basis van een
voortdurende betrekking van vertrouwen.
Alle verwachtingen, die men in Enge
land gebouwd heeft op Duitsch-Russische
oneenigheid, miskennen den aard en het
wezen der hooge politiek. Er bestaan
in Duitschland en Rusland regeerings-
systemen, die elkaar uitsluiten. Men heeft
ook gewezen op de verscheidenheid van
wereldbeschouwing die den geestelijken
grondslag van den staatsvorm schept.
Dit is juist, maar nu komt de fout in
de redeneering als men gaat aannemen,
dat staten met sterk verschillende re-
geeringssystemen op den duur niet tot
overeenstemming kunnen geraken. De
ideologieën der volkeren zijn hun eigen
zaak, maar hun wederzijdsche betrek
kingen worden, onder een vèr vooruit
ziende leiding, slechts daardoor bepaald
of een vereffening van hun belangen
mogelijk is. Ieder nader onderzoek heeft
thans bewezen, dat tusschen Duitschland
en Rusland geen tegengestelde belangen
in gewichtige vraagstukken bestaan en
de wereld zal er aan moeten wennen,
dat de overeenstemming tusschen Duitsch
land en Rusland een brok Europeesche
werkelijkheid geworden is.
AMERIKA EN ENGELAND
zijn concurrenten in
Argentinië
Zuid-Amerika is door den oorlog geheel
ontwricht. Argentinië bezit ook geen
groote industrieën, zoodat het in dat
opzicht afhankelijk is van Noord-Amerika
en Europa. In normale tijden kon het
zijn producten mais, tarwe, bevroren
vleesch, wol, huiden, enz. met goed
gevolg inwisselen tegen industrieproduc
ten van andere landen. In het laatste
jaar voor den oorlog bereikte het zelfs
een uitvoer-overschot. van 232 millioen
pesos. Thans evenwel heeft het een pas
sief saldo, dat voor het Ioopende jaar
op 500 millioen pesos wordt geraamd. De
Washingtonsehe Export- en Importb'ank
heeft reeds een crediet geopend van 100
millioen dollar. Dit crediet is slechts met
tegenzin aanvaard, omdat de Argentijn-
sche regeering zeer goed begrijpt, dat zij
daaidoor in zekere mate afhankelijk
wordt van Noord-Amerika.
De kwestie van de Amerikaansche
steunpunten aan de Punta del Este, aan
de monding van de La Plata-rivier,
heeft in Argentinië heel wat stof doen
opwaaien. Ook de Uruguayaansche re
geering had reeds critiek moeten hooren,
omdat zij zoo vrijgevig was geweest. In
Buenos Aires echter was de tegenstand
nog veel heftiger.
Men vraagt zich af, tegen wie(n) deze
steunpunten gericht zijn. Men gelooft in
Argentinië en in Uruguay niet veel van
Roosevelts bewering, dat de totalitaire
staten iets in den zin zouden hebben
tegen Amerika. Men gelooft veeleer, dat
de V.S. niet de bedoeling hebben, de
spiimogendheden verre te houden van
het La Plata-bekken, doch veeleer Enge
land, dat financieel zeer sterk geïnte
resseerd is bij Argentinië. Zoo zijn bijna
alle Argentijnsche spoorwegen in En-
gelsch bezit en de Britsche banken spe
len een overwegende rol in het zaken
leven.
Hoe groot de vriendschap ook moge.
zijn, die beide Angelsaksische landen
bindt, dit neemt niet weg dat zij in
Zuid-Amerika erntsige concurrenten zijn.
Het wordt daarom geenszins uitgesloten
geacht, dat Amerika in Argentinië de
plaats wenscht in te nemen, die tot
dusverre door Engeland werd bekleed.
SAROJINI NAIDOE
«Da brandfakkel in een vermolmd huit»
Tot het voorjaar van 1919 speelde Sa-
rojini Naidoe geen rol van beteekenis
op het politieke schaakbord. Zij, de „In
dische nachtegaal", tokkelde de lier, zocht
het gezelschap van Rabindranath Tagiore,
behaalde belangrijke litteraire successen
en trad, tot ontzetting van dehoogere
Indische kasten, in het huwelijk met een
(militaire arts uit de laagste kaste. Men
meed haar omgang, zij was maatschap
pelijk dood. Dit verhinderde haar echter
niet, tien jaar lang gelukkig en tevreden
met haar man te leven. Zij schonk hem
vier kinderen; een daarvan is thans pro
fessor aan een Indische universiteit.
De gebeurtenissen te Amritsar voerden
haar in de politiek. Zij gaf haar krach
ten aan de vrijheidsbeweging. Zij be
zocht vergaderingen, leerde den intus-
schen gestorven strijder voor de vrij
heid Gokhala kennen en liet zich door
hem overhalen, haar redenaarstalent in
dienst van de Nationalisten te stellen.
Zij legde den grondslag voor de Indische
vrouwenbeweging. Zij eisehte recht en
werk voor de Indische vrouw. Zij voerde
strijd tegen de Maharadja's. de vazallen
van Engeland. Zij iwierd voorzitster van
het Indische Nationale Congres van 1925
en legde den groirudsüiag v(oor het Indi
sche leger van vrijwilligers.
„Het is onmogelijk, deze vrouiw ge
vangen te nemen", schreef de onder
koning van Indië aan den Engelscheni
minister van Koloniën. „Zij zou den in
vloed hebben van een brandfakkel, die
men in een vermolmd huis werpt!" In
Zuid-Afrika werd haar optreden verbo
den. In de V.S. werd zij als de bevrijd
ster van Indië gehuldigd. Men trachtte
haar met vergiftigde koffie uit den weg
te .ruimen, doch haar sterk gestel zege
vierde over het vergift. Na dien tijd liet
zij zich door een Franschen particulieren
detective vergezellen. Thans komt echter
het bericht, dat zij door de Engelschen
achter slot en grendel is gezet.
Dultsch weermachtsberlcht
Het opperbevel van de Duitsohe Ivveer.
(macht maakt bekend:
Tijdens gewapende verkenningen, heb-
ben vliegtuigen een vijandelijk koopvaar
dijschip van 4000 bruto registertoin t t
zinken gebracht en op een kruiser twiee
treffers geplaatst imfet bommen van mid
delzwaar kaliber.
In den nacht van 13 op 14 Januari
zijn belangrijke militaire doelen in Ply
mouth |op succesvolle wij'ze met bommen
bestookt. Het leggen van mijnen voor
de Britsche havens 'werd voortgezet. De
vijand heeft gisteren vier vliegtuigen ver
loren (waarvan, zooals reeds werd ge.
(meld, een door een contiyjie vaartuig van
de marine en een door de marine-artil
lerie Werd neergteschoten.
DE WINKELSLUITING
In Oost Servië is op den spoorlijn
Prohovo aan den Donau naar Nisj in
de buurt van het station Rgosjta een
volle wagon derde klasse, ont
spoord. Onder de reizigers ontstondi
een paniek, terwijl de wagon overhelde
sprongen zij er uit. Vier passagiers wer
den op slag gedood, terwijl drie andere
passagiers zwaargewond werden. Ver
scheidene personen worden vermist. Het
aantal lichtgewonden is groot.
1 Ook In normale tijden vroeger
j I
De omzetten van den winkelstand heb
ben in het afgeloopen jaar allerminst
geleden van de verlate opening en ver
vroegde sluiting van de zaken, aldus
de strekking van een artikel in het Al
gemeen weekblad voor den middenstand.
Het publiek heeft blijkbaar een groot
aanpassingsvermogen, „zoodat de winkel
stand ook als normale tijden weder aan
breken niet beangst behoeft te zijn om
radicale maatregelen te nemen met be
trekking tot de regeling van de ver
koopstijden."
Het blad herinnert er dan aan dat
de toestanden van 1914—'18 van grooten
invloed zijn geweest op de winkelslui
tingsregeling in die dagen en daarna.
Het schijnt dat op dit punt de ge-
schiedenis zich herhaalt. Door het hier- j
boven genoemde feit van een niet ver
minderde ja zelfs vergrooten omzet
zal het legioen der onwrikbare pal-
staanders voor een ongelimiteerde ver- j
J koop smogelijkheid een gevoelige deuk
hebben gekregen, wat overigens niet zeg
gen wil dat de strijd over het win-
kelsluitingsvraagstuk geheel beslecht is.
f De vraag die, volgens het blad n.l.
aan de orde zal kómen luidt: Vervroe
ging in welke mate? De sluiting om 8
uur zal wel een eindè nemen en de
strijd zal nu gaan tusschen 7 en 6 uur,
welke twee tijdstippen elk hun eigen
voordeelen hebben. Men kan hierbij ech-
ter komen tot een synthese, welke zou
moeten bestaan in het invoeren van een
sluiting' om 7 uur (oo'k op Zaterdag) en
uit een verbod van arbeid door winkel
personeel na 6 .uur 's middags. De meeste
zaken met personeel zullen dan ook wel
om 6 uur sluiten en de zaken zonder
'i personeel kunnen^ na dit. tijdstip nog
een uurtje geopend blijven om te kun
nen voldoen aan een vertraagde be
hoefte van den consument,
j Tenslotte beveelt het blad dit vraag
stuk in aller aandacht aan, hoewel het
in deze dagen nog niet brandend van
j actualiteit is.
DE VERZEKERING VAN
LUCHTBESCHERMERS
I In het Verordeningenblad is opgeno
men een besluit van de seoretarissen-
generaal van de departementen van So-
ciale Zaken en van Binnenlandsche Zaken
betreffende de instelling van een Lucht-
besehermingsongeval'Ienfonds.
I Di t 'besluit lóóp aalt, dat z!ij\ die al of
niet tegen loon werkzaamheden verrich-
j ten bij den luchtbeschermingsdienst, met
I inbegrip van hen, die krachtens artikel
12 van de Wet betreffende bescherming
tegen luchtaanvallen tot het verrichten
van werkzaamheden gevorderd zijn, zijn
verzekerd tegen geldelijke gevolgen van
ongevallen, hun in verband met die werk
zaamheden overkomen, voor zoover zij
niet reeds krachtens de bepalingen der
Ongevallenwet 1921 of der Land- en
Tuinbouwongevallenwet 1922 verzekerd
zijn.
Ten behoeve hiervan wordt ingesteld
een Luchtbeschermingsongevallenfonds,
dat door het bestuur der Rijksverzeke
ringsbank beheerd wordt. Ten laste van
het fonds komen: de kosten der schade
loosstellingen en de kosten van admini
stratie van het fonds. De kosten der
schadeloosstellingen worden vastgesteld
volgens den maatstaf, bepaald voor de
bijzondere risicodragers der Ongevallen
wet 1921.
De gezamenlijke Hasten van 't Luchtbel.
schermingsongevallenfonds worden jaar
lijks omgeslagen over alle gemeenten,
naar verhouding tot het aantal inwoners
van elke gemeente op 31 December van
het boekjaar, vermenigvuldigd met het
gemiddelde dagloon, dat voor de in de
gemeente bij den luchtbeschermingsdienst
werkzame personen is vastgesteld. Het
bestuur der Rijksverzekeringsbank is be
voegd voorloopige bijdragen te heffen.
De bewioners van Huesca en lOlmh
liggende dorpen houden drijfjaohten op
Iwilde zwijnen, die tengevolge van de
koude en de sneeuw uit de bergen om
laag komen en zich tot in de dorpen
iwiagen. Bij die drijfjachten werd een
everzwijn van bijna 100 k.g. geschoten
(Huesca ligt in Noord-Span je op onge
veer 40Q no'. hóogte, Red.)
DE GEMEENTELIJKE
NAKEURING VAN FILMS
In artikel 4 eerste lid van de blosi»
coopwet is bepaald, dat de gemeente
raad onder goedkeuring van de Kroon
bij verordening kan bepalen, dat ver
gunningen voor het in het openbaar
geven van bioscoopvoorstellingen slechts
zullen kunnen worden verleend met in
achtneming van de in die verordening
gestelde voorschriften.
Thans is in het Verordeningenblad een
besluit verschenen van de secretarissen-
generaal van binnenlandsche zaken en
justitie, volgens hetwelk voorschriften,
als bedoeld in genoemd artikel 4 eerste
lid, niet mogen strekken tot keuring van
de te vertoonen films of van afbeel
dingen ter reclame voor films, noch tot
het verbieden van toelating van per
sonen beneden zekere leeftijdsgrens bij
voorstellingen.
Gemeentelijke verordeningen, welke
van kracht, zijn, verliezen van rechts
wege haar geldigheid, voor zoover zij
in strijd zijn met de nieuwe 'bepaling.
TIJDELIJKE TOELAGE
AAN RIJKSPERSONEEL
•n verhooging minimum kindertoelage
Het Verordeningenblad bevat een be
sluit van den secretaris-generaal van de
departementen van financiën en van bin
nenlandsche zaken betreffende toekenning
van een tijdelijke toelage aan het rijks
personeel en verhooging van het mini
mum van de kindertoelage.
Deze beschikking luidt als volgt:
Artikel 1. Met ingang van 1 December
1940 wordt aan het gehuwde rijksper
soneel in vasten en tijdelijken dienst of
op arbeidsovereenkomst naar burgerlijk
recht werkzaam, een tijdelijke toelage
verleend van zes ten honderd van de
bruto-wedde of het brutoloon, voorzoo-
ver de bruto-wedde of het brutoloon,
vermeerderd met deze bijlage, een be
drag van f 1900 'sjaars niet overschrijdt.
Het bovenstaande is niet van toepas
sing, wanneer ingevolge een dlgemeene
loonsverhooging na 31 December 1937
de wedde of het loon van vorenbedoeld
rijkspersoneel is verhoogd.
Artikel 2. Met ingang van 1 Januari
1941 wordt, bij wijze van tijdelijken
maatregel, het minimumbedrag van de
kindertoelage, bedoeld in artikel 21, eerste
lid, onder a en in artikel 24, zevend©
lid, van het bezoldigingsbesluit burger-,
lijke rijksambtenaren 1934, van f 60
's jaars, f 1,15 per week of f 5 per
maand, per kind, opgevoerd tot f 75
's jaars, f 1,45 per week of f 6,25 per
maand, per kind.
BIER WORDT 15 LICHTER
Wijziging van don bieraccijns
(o wachten
Het Centraal Brouwerij Kantoor, ge
vestigd te Amsterdam, heeft een circu
laire gezonden aan de exploitanten van
restaurants, café's, slijterijen en'winkels,
Wiaarin een op heden ingaande ver
mindering van het gehalte van het bier
met 15 pet. wordt aangekondigd. Aan
deze circulaire heeft de N.R.C. het vol
gende ontleend
De bieromzet stijgt tegenwoordig zoo
danig, dat hierdoor de grondstoffenpo-
sitie der brouwerijen beïnvloed wordt.
De overheid heeft daarin aanleiding ge
vonden het brouwerijbedrijf eenige be
perkingen op te leggen. Deze maatregelen
worden uitgevoerd door het Centraal
Brouwerij Kantoor, waarin de geheele
Nederlandsche brouwindustrie georgani
seerd is.
Teneinde in de tegenwoordige omstan
digheden een waarborg te scheppen voor
een regelmatige biervoorziening wordt
het gehalte van het bier per 15 Januari
1941 met ongeveer 15 procent verlaagd.
Een dergelijke verlaging heeft op den.
smaalt geen merkbaren invloed, zoodat
de bierverkoop daaronder niet behoeft
te lijden.
De maatregel betreft het bier van alle
Nederlandsche brouwerijen. Ook het bui-
tenlandsche bier zal hieronder vallen,
zooals ons door de desbetreffende auto
riteiten is toegezegd.
Het is niet mogelijk om in verband
met de gehalteverlaging de verkoopprij
zen der brouwerijen te verminderen. Te
genover de grondstoffenbesparing staat
namelijk een prijsverhooging van die
grondstoffen. Bovendien is er een wijzi
ging van den bieraccijns te verwachten
Hat ia nuttig er hierbij op te wijzen,
Dultsch-Ruiifiche verdrag batee-
kant ontgoocheling v. Engeland
Amerika en Engeland als concur
renten In Zuid-Amerlk. landen
Tijdelijke toelage rijkspersoneel
en verhooging min. kindertoelage
Prijzentuchtrecht grijpt diep In
ons maatschappelijk bestel
Derde collecte W.H.N, wordt
op 31 Jan. en 1 Febr. gehouden
DERDE WINTERHULP-
COLLECTE
De eerstvolgende collecte voor de
Winterhulp zal 31 dezer en 1 Febr.
worden gehouden. Op den eersten
dag zal het ditmaal vermoedelijk
een Iffstcollecte zjfn, op den tweeden
dag een straatcollecte zonder speldjes
DE VERDUISTERING
Heden (Woensdag) gaat de zon om
17 uur 56 onder. Morgen (Donderdag)
komt zij op om 9 uur 42 en gaat onder
om 17 uur 58. Tusschen zonsondergang
en zonsopgang moet worden verduisterd.
De maan komt op om 10 uur 57 en
gaat onder om 22 uur 8. Laatste kwar
tier Maandag 20 Januari. Nieuwe maan
Maandag 27 Januari. Eerste kwartier
Dinsdag 4 Februari,
dat het bier met verlaagd gehalte niet
als een soort oorlogsbier is te beschou
wen. Er worden immers geen andere
dan de gebruikelijke grondstoffen in ver
werkt.
PRIJSBEHEERSCHINGS-
BESLUIT
Straffan bij prij«opdrijving
Van diep ingrijpenden invloed op de
structuur van ons maatschappelijk leven
mag wel het „Prijsbeheerschingsbesluit"
worden genoemd, hetwelk is afgekon
digd.
Naast de straffen, waarmee overtre
ding der prijsverordeningen op grond
van art. 4 der Prijsopdrijvings- en Ham-
sterwet bedreigd wordt, zal zooals
de gemachtigde voor de prijzen dezer
dagen aankondigde door vijf hier
toe aan te stellen inspecteurs nog een
bijzonder prijzentuchtrecht worden ge
hanteerd.
Deze nieuwe organen kunnen de vol
gende sancties toepassen:
1. Het stilleggen, voor bepaalden of
onbepaalden tijd, van bedrijven.
2. Ontzegging van het recht, voor be
paalden of onbepaalden tijd, een zeker
beroep uit te oefenen.
3. Openbaarmaking van de 'beslissing
op kosten van den overtreder.
4. Verbeurdverklaring van het te veel
genotene.
5. Geldboete tot een onbeperkt be
drag.
6. Inbeslagneming van goederen, waar
mee of met het oog waarop de over
treding is begaan alsmede van het voer
tuig en alle zich daarin bevindende goe
deren, waarmee deze goederen werden
vervoerd.
7. Publicatie van het vonnis op kos
ten van den overtreder.
Deze procedure is ingesteld om de
toepassing van het prijsbeheerschingsbe
sluit zoo volkomen mogelijk te doen
aansluiten bij de bedoelingen van den
wetgever.
Gecompliceerde gevallen of overtredin
gen en misdrijven, waarin het misdadig
element overheerscht, zullen ook in de
toekomst aan het oordeel van den straf
rechter worden onderworpen.
Bii de nieuwe tuchtstrafvordering
is het niet de gewone rechter en
ook niet een bijzondere, buitenge-
vonen rtchter, welke de straf zal
op'eggen, doch de dienst van den
gemachtigde voor de prijzen.
De ervaring bier te lande en elders
hee?t geleerd aldus de toelichting
dat de repressie van prijsovertredingen
bijzondere moeilijkheden oplevert, zoodaj
daarm het beste door een speciale pro
cedure kan worden voorzien. j