ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE DONDERDAG 9 JANUARI 1941 De Kern ABONNEMENT Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikree f 1.80. Voor bet buitenland f 10.00 p. jaar. Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver schijnt dagelijks, behalve Zondags. Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94 Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Ui tg.-Red.M. J. Kosten 97STE JAARGANG No. 14538 ADVERTENTIES Prl|«: 20 cent por regel, minimum 80 cent. contract speciale prijzen. Grootte dec letters oaar plaatsruimte. „Succesje** 60 cent. Inzending tot 's morgens 8 uur TURKIJE EN ZIJN NAASTE BUREN Ankara heeft geen belang bij onrust Een interessante brief uit Ankara in „Das Reich" houdt zich bezig met de betrekkingen van Turkije tot zijn naburen. Turkije is in liet Nabije Oosten de eenige gesloten nationale staat. Er om heen liggen allerlei gebieden, waarin een wirwar van volksgroepen en een bonte veelvuldigheid van godsdiensten en sec ten steeds weer mogelijkheden tot poli tieke gisting bieden. Tot Turkije's buren behooren het groo- te Rusland en de kleine staten Bulgarije en Griekenland, de oeroude staat Iran, de piepjonge, nauwelijks tien jaar oude staat Irak en de nog niet eens voldragen staat Syrië. En ten slotte zijn er nog Engeland en Italië, wier eilandenbezit in den Dodecanesus en op Cyprus vlak onder de Turksche kust ligt, waardoor zij dikwerf méér invloed op Ankara's politiek hebben geoefend dan Turkije's onmiddellijke buren. De Europeesche grens van Turkije, die 400 kilometer lang is, voert voor het grootste gedeelte door Bulgaarsch en voor een kleiner gedeelte door Grieksch ge bied. Bij de verhouding van Ankara tot deze twee buren, kon men tot nu toe van een wisselwerking spreken. Omdat de relaties met het revisionis tische B u 1 g a r ij e slecht waren, waren die met het verzadigde Griekenland goed. En omdat de betrekkingen met Grieken land goed waren, bleven die tot Bulga rije slecht. De toespitsing dezer fatale wisselwerking leidde in November j.l. tot de afkondiging van den staat van beleg in de Europeesche gebiedsdeelen van Tur kije. Tegelijkertijd echter werden de eer ste symptomen zichtbaar van een Turksch-Bulgaarsche toenadering. Turkije's groote buurman in het Noor den", de S o w j e t-U n i e is een factor, die telkens als Turkije de balans van zijn buitenlandsche politiek opmaakt, van groote beteekenis is. Jarenlang behoorde Rusland op die balans tot de activa, totdat het verbond met de westelijke mogendheden in de betrekking van An kara tot Moskou en omgekeerd verkoe ling teweegbracht. Sinds vijfhonderd jaren waren de be trekkingen tusschen Turkije en Iran nog nooit zoo goed als thans. De betrekkingen tot den kleinen staat •Irak waren, sinds Turkije zich bij het verlies van het betwiste petroleumgebied van Mossoel had neergelegd, steeds van vriendschappelijken aard. De in den zo mer van 1940 geopende Bagdad-spoor- weg heeft Ankara en Bagdad econo misch en ook politiek dichter tot elkaar gebracht. Ankara gaat niet in op de diplomatieke speculaties, die onlangs van een bepaalde macht uitgingen, die bij onrust in het Nabije Oosten slechts belang zou kun nen hebben. Ankara weet, dat Turkije's veiligheid het beste gediend wordt door spoedige stabilisatie van den toestand in Syrië. NAOEROE, 0 HET GUANO-EILAND Een 12 M. dikke laag bedekt den grond Ten Noorden van Australië en Nieuw- Guinea strekt zich de doolhof van eilan den van den Stillen Oceaan uit. De groep der Caroline-, Marianne-, Palau- en Marshall-eilanden omvat het grootste deel van de 1458 eilanden en eilandjes. Het eiland Naoeroe, dat kort geleden door de Duitschers werd gebombardeerd, behoort daartoe. Ofschoon men, wanneer men de kaart raadpleegt, zou meenen, dat de eilanden dicht bij elkaar liggen, zijn zij in werkelijkheid door vrij groote afstanden van elkaar gescheiden. Zoo ligt Naoeroe op 500 kilometer afstand van zijn naaste buren. Dit is een van de redenen, waarom het kan worden aan gevallen zonder dat de buitenwereld er iets van bemerkte. In 1888 werd het Duitsch protectoraat. Toen de wereldoorlog uitbrak legden de Australiërs de hand op alle Duitsche kolonies in den Stillen Oceaan. Na den oorlog werd Naoeroe tot mandaatsgebied verklaard, dat om de vijf jaar door Engeland, Australië en Nieuw-Zeeland wordt beheerd. Het eilandje Naoeroe is niets meer dan een rond z.g. „atol", ter oppervlakte van 20 vierkante kilometer. Het steekt om streeks 15 meter boven het oppervlak van den Oceaan uit. Zijn oevers zijn buiten gewoon steil; bovendien wordt het om ringd door een geweldige branding, ten gevolge van de klippen, waardoor het is omringd. Tot voor een tiental jaren was het dan ook uitgesloten, dat een schip er kon landen. Het geheele eiland is bedekt met een laag van 10 12 meter dikke guano; het kan nog wel 100 jaar duren, voordat deze voorraad is uitgeput. Verleden jaar wer den er volgens de Engelsche statistie ken ongeveer 50.000 ton fosfaat uitge voerd, die hoofdzakelijk wordt gebruikt voor kunstmest. De bevolking bestaat uit 200 Europeanen, 1500 inboorlingen en on geveer. 1800 geimmigreerde Chineezen, die zich bezig houden met den aanplant van kokospalmen. Per jaar wordt thans on geveer 500 torn qopra uitgevoerd. ROOSEVELT'S NIEUWJAARSBOODSCHAP wekt teleurstelling to Londen Het D.N.B. meldt uit New York: Naar de Londensche correspondent van de New York Times meldt, schijnt de jongste rede van Roosevelt te Londen eenige teleurstelling te hebben gewekt, daar Roosevelt zich niet nader omtrent den omvang van de Amerikaansche hulp. aan Engeland heeft uitgelaten. De En gelschen zouden daarenboven gaarne eenige der moedige woorden spoedig in daden omgezet willen zien. In Engeland is men van meening, dat Roosevelt in zijn jongste rede niet ver is uitgegaan boven hetgeen hij reeds eerder heeft gezegd. Roosevelt heeft niets gezegd over het zenden van schepen in Amerikaansche konvooien en dat is het juist, dat de Engelschen het beste zouden kunnen ge bruiken. Vliegtuiggeschut en ander oor logsmateriaal baten den Engelschen niets wanneer het in de havens opgeslagen blijft of op den bodem der zee terecht komt» De New York Daily News laat zich over de rede van Roosevelt sceptisch uit en geeft als haar oordeel te kennen, dat, zoo Engeland zou streven naar een status quo van Europa, zooals deze voor den oorlog in Polen bestond, Amerika zich zou moeten instellen op een lang- durigen oorlog of op een reeks van oor logen. Dan moet men er ook rekening mede houden, dat Engeland vroeg of laat soldaten uit de Vereenigde Staten zal verlangen. De gewezen gouverneur van Wisconsin, Lafolette, verklaarde in een radiorede, dat Roosevelt in zijn boodschap de leer der bangheid heeft gepredikt. Zin voor zin heeft Roosevelt het zelfvertrouwen der Vereenigde Staten geschokt. Hij heeft beweerd, dat de Vereenigde Staten zich achter de zwaar geteisterde Britsche vloot moeten verbergen en dat het lot der Vereenigde Staten in Europa beslist wordt. Iets dergelijks heeft nog geen president der Vereenigde Staten gedaan. DE BULGAARSCHE MINISTER-PRESIDENT FiLOFF is gisteren te Sofia uit Duitschland te ruggekeerd. Hij verklaarde tegenover een journalist dat hij zich te Weenen al leen cLoiar den specialist prof. Eppinger, heeft laten onderzoeken. De minister president iwiees er op, dat zekere be richtenvan buitenlandsche bil/aden en, agenturen over zijn verblijf te Weenen, niet mei de feiten kloppen. (A.N.P.) Gironummer van de W.H.N. is 5553. De Bank van de W.H.N. is Kasver- eeniging N.V., Amsterdam. Postgiro nummer 877. Stort op 5533 of 877 09 brengt geluk In veler lemen". Duitsch weermachtsbericht Londen voortdurend bestookt Het opperbevel van de weermacht deelt mede: Tijdens een kruistocht naar de En gelsche Oostkust heeft een miotortorpedo- boot voor de monding van de Theems een door torpedojagers krachtig be schermd vijandelijk convooi aangevallen en een koopvaardijschip van 2500 b.r.t. tot zinken gebracht. De. luchtmacht heeft ook gisteren bij ongunstig wieer haar aanvallen op Londen voortgezet. Kleine formaties gevechtsvliegtuigen heb ben den geheelen dag door de Britsche hoofdstad doeltreffend met brand- en bri santbommen 'bestookt. Afzonderlijke vlieg, tuigen hebben voorts met goed gevolg vliegvelden, spoorwegwerken, alsmede voor den oorlog belangrijke industriëele bedrijven in Zuid- en Midden-Enge- land aangevallen. Zij beschoten daarbij op verscheidene vliegvelden talrijke daar opgestelde vliegtuigen in scheervlucht met de boord wapens. Voorts werd een chemi sche fabriek zwaar getroffen. Een ge vechtsvliegtuig heeft bij een gewapend?, verkenning in het centrale deel der Noordzee, ten Noorden van Great Yar mouth een flottille Britsche mijnenvegers aangevallen en op een der mijnenvegers verscheidene voltreffers geplaatst. Het schip bleef brandend en in zinkenden, toestand liggen. Een vijandelijk vliegtuig iwierd bij een luchtgevecht nabij Dover neergeschoten. Italiaansch weermachtsbericht Bommen op Tripoli» Het 215e Italiaansche iweermachtsbe- richt luidt als volgt: In Cyrenaïka optreden van patrouilles en artillerie tusschen Bardia en Tobroek. Onze vlieg tuigen hebben een vaiïtfelijke torpedo- 'boofjager bij Sollpem getorpedeerd. Pa. trouilles aanvalsvïiegtuigen en jagers hebbed vijandelijke gemechaniseerde strijd middelen met mitrailleurvuur en bommim bestookt. Talrijke aanvallen zijn uitge voerd door de vijandelijke luchtmacht op verschillende plaatsen in Cyrenaïca en op de stad Tripolis, waar 4 dooden en een aantal gewonden vielen. Een vij andelijk vliegtuig is dooir een van onze jagers in een gevecht neergeschoten. Aan het Griekse he front acties van plaatselijk karakter, waarbij wij1 den vijand zware verliezen hebben toegebracht en zijn aanvalspogingen gericht op onze vooruitgeschoven stellingen hebben afge slagen. Engelsche vliegtuigen hebben her haalde mailen, zonder slachtoffers te ma ken, onze sanitaire formaties gebombar deerd. Drie vijandelijke toestellen zijm brandend neergeschoten. Onze vlooteen heden hebben miet goed gevolg plaatsen en wegen aan de vijandelijke kust ge. bombardeerd. In Oost-A frik a Iwerd een vijande lijke bomaanval gericht op een van onze plaatsjes in Erithrea. De poging werd snel' te niet gedaan door het ingrijpen van onze jachtvliegtuigen- MIJNEN VALLEN UIT DE LUCHT Het vliegtuig al» mijnenlegger De rol, welke de mijn speelt in den oorlog ter zee, is bekend. Zij dient zoo wel als aanvals- als als verdedigingswa pen. Mijnenvelden worden aangelegd om den toegang tot de eigen havens, rivier mondingen enz. te versperren en te ver dedigen tegen eventueele aanvallen van vijandelijke strijdkrachten. Als aanvals wapen werden de mijnen gebezigd vóór de vijandelijke kust, op de routes naar de vijandelijke havens, in zeegebieden, die druk bevaren worden door vijande lijke oorlogsschepen en koopvaarders. En tenslotte werden de mijnen ook soms gelegd op het allerlaatste oogenblik tij dens een zeeslag, als het ware onder den neus van den vijand, om hem te dwingeij tot een voor hem ongunstige manoeuyre. Behalve in het laatste geval is het dui delijk dat men er zooveel mogelijk naar streeft, de mijnen ongemerkt te leggen en op plaatsen waar de tegenstander geen mijnengevaar verwacht. Het meeste succes heeft een mijnenveld in de nabij heid van vijandelijke havens, waar een soort opeenhooping ontstaat van thuis varende schepen, waar zij door het leg gen van mijnen vaak in het gezicht van de veilige haven vergaan. Doch juist deze plaatsen kan een vaartuig, dat de mijnen moet leggen, hetzij onder of boven water, zeer moeilijk naderen. Het binnendringen van deze gebieden wordt hun bijna en- mogelijk gemaakt door de vijandelijke zeestrijdkrachten, die er de wacht hou den of door de mijnenvelden, die door den vijand zijn gelegd. Dit is oorzaak, dat men reeds lang heeft gezonnen op wegen en middelen om deze bezwaren te overwinnen; en er behoort niet veel scherpzinnigheid toe om tot de conclusie te komen, dat het vliegtuig hier het aangewezen middel is. Zoo kwam men er toe, het vliegtuig te gaan gebruiken als mijnenlegger. Zoo wel de Duitschers als de Engelschen gre pen naar dit middel, om mijnen te leg gen voor den toegang tot de havens van den tegenstander. Uit den aard der zaak worden de gevolgen, welke met dergelijke mijnen worden behaald, minder algemeen be kend, daar de tegenstander meestal on kundig blijft van het feit, dat dergelijke mijnen zijn gelegd. De vliegtuigen, welke de mijnen ter plaatse hebben gedeponeerd vliegen terug, zonder zich den tijd te gunnen af te wachten of een vijandelijk schip op de verraderlijke mijn loopt en zinkt. Juist omdat een dergelijk verlies in den regel niet tot de openbaarheid doordringt, valt het niet moeilijk het te verzwijgen of slechts af en toe te erkennen. Dit neemt echter niet weg, dat het betreffende land wel genood zaakt is, van tijd tot tijd te melden dat een torpedojager, een of ander hulpvaar tuig of een koopvaardijschip op een mijn is geloopen en gezonken. Vooral in de scheepvaartberichten in de kranten in neutrale landen kan men dergelijke be richten nogal eens aantreffen. WINTERHULP NEDERLAND Gemeenschappelijk sociaal werk Daad van het volk Bij het begin van een op het Depar tement van Binnenlandsche Zaken gehou den vergadering van de chefs der onder scheidene hoofdafdeelingen, de provin ciale directeuren en de stedelijke direc teuren van Amsterdam en Rotterdam van de stichting Winterhulp Nederland heeft de directeur-generaal van de Winterhulp Nederland, de heer Piek, een rede ge houden, waaraan 't volgende is ontleend: „Ons werk wordt ons ingegeven door het hart en ik ben dan ook overtuigd, dat iedere Nederlander, die het hart op de rechte plaats draagt, hierin de ge legenheid zal zien, hetzij als medewerker op welken post dan ook, hetzij als gever te bouwen aan de fundamenten van een sociale samenleving. Een samenleving, waarin het geheele volk door de daad uitdrukking geeft aan zijn wil om één sterke volksgemeenschap te zijn. Deze prachtige gedachte, die wij door dit werk willen verwezenlijken, wordt wij heb ben dit in de afgeioopen maanden kun nen vaststellen door een belangrijk deel van het volk niet begrepen. „Ik verheel u niet, dat mij dit eener- zijds in hooge mate verbaast, daar im mers zoo gaarne wordt gesproken over een leidende positie, welke ons land op sociaal gebied in Europa inneemt; ander zijds vervult mij deze-afwijzende houding met groote zorg en wel, omdat hieruit de conclusie kan worden getrokken, dat zelfs in tijden van nood immexs een oorlog van ongekende hevigheid woedt over ons werelddeel ons volk niet beseft eensgezind te moeten zijn, zelfs niet op het gebied der naastenliefde. „Wie waarachtig sociaal denkt en han delt ziet alleen naar den mensch, die in nood verkeert, hij dient zijn volk onder alle omstandigheden en op de plaats, die hem daartoe wordt aangewezen. 4 „Het grieft mij diep, dat de tegen woordige houding van een groot deel van ons volk op den buitenstaander geen anderen indruk kan maken, dan dat het luisterende naar de influisteringen van valsche profeten elk begrip voor den werkelijken toestand schijnt verloren te hebben. „Ik doe daarom een dringend beroep op iederen Nederlander, die het wel met zijn volk en zijn vaderland meent, om zich te scharen achter die Nederlanders, die ons volk op verantwoordelijke pos ten dienen, om met hen den strijd aan te binden tegen de golf van fantasie verhalen en verzinsels, die de samen leving uit elkaar dreigt te rukken. „Onthoud u van fluister-campagnes, zegt niet meer, dat gij zelf als eerlijk mensch kunt verantwoorden. Dan en dan alleen bewijst gij een dienst aan uw vaderland, dat gij aagt lief ta hebban". 9 Roosevelt's Nieuwjaarsrede wekte teleurstelling in Engeland 9 D« verhoudingen van Tuikijetot zijn naaste buren 9 Dr. Ringers wordt algameen ge machtigde voor bouwnijverheid 9 Nog dit jaar zal de Noord- Oo«tpold«r droog tollen 9 Wareld petroleum productie nam in 1940 met 3.48 to© Dr. ir. J. A. RINGERS LEIDT BOUWNIJVERHEID Krijgt uitgebreide bevoegdheid Het verordeningenblad bevat een be sluit betreifende de bouwnijverheid, waarbij aan dr. ir. J. A. Ringers, de lei ding van de geheele bouwnijverheid is opgedragen. Dr. Ringers zal voortaan naast zijn titel algemeen gemachtigde voor den wederopbouw ook den titel voeren van algemeen gemachtigde voor de bouwnijverheid. Het bestuit geeft dr. Ringers de be voegdheid om in overleg met de daar voor in aanmerking komende organen van de bouwnijverheid, zoodanige maat regelen te treffen, als hij voor de rege ling van de geheele bouwnijverheid noo- dig acht. Deze maatregelen kunnen ook op de vervaardiging en verwerking van en den handel in bouwmaterialen be trekking hebben. Voorts is bepaald, dat de algemeen gemachtigde aan alle natuurlijke en rechtspersonen aanwijzingen kan geven, in hoeverre werken op het gebied van wederopbouw, waterbouw, burgerlijken bouw en utiliteitsbouw moeten worden uitgevoerd. Hij kan deze maatregelen ook treffen ten aanzien van aLe Nederiandsche over heidsorganen en aan deze zijn aanwijzin gen geven. De algemeen gemachtigde zal deze maatregelen treifen en zijn aan wijzingen geven in overeenstemming met de secretarissen-generaal van Financiën en van Handel, Nijverheid en Scheep vaart, alsmede in overeenstemming met de secretarissen-generaal van de overige departementen, voor zoover deze hierbij betrokken zijn. Ook alle opdrachten tot het uitvoe ren van bouwwerken in het algemeen gezegd: alle gunningen van bouwwerken behoeven de goedkeuring van den al gemeen gemachtigde. agWgr-lJ .,ii' Voor de Amerikaansche Congrescom missie van onderzoek naar den stand der bewapening van de vloot heeft Ad miraal Towers op een vraag over de hoeveelheid moderne vliegtuigen waar over de Amerikaansche vloot beschikt, medegedeeld, dat hem slechts zeer wei nig vliegtuigen te beschikking staan. Alleen de laatste jachtvliegtuigen volde den aan de gestelde eischen. Enkele vlieg tuigen zijn naar de fabrieken terugge stuurd om gemoderniseerd te worden. (A.N.P.) ;j i 'imini Een millioen Engelsche arbeiders in de bewapeningsindustrie heeft Dinsdag naar „Associated Press" uit Londen meldt, een loonsverhooging van drie pence per uur geëischt. Deze eiseh werd gemotiveerd met een verwijzing naar de stijgende kosten van levensonderhoud. Het verzoek om loonsverhooging is door de beide Engelsche bonden van metaal arbeiders tegelijk bij de bemiddelingscom missie ingediend. De arbeiders der scheepswerven zullen op 16 Januari a.s. een soortgelijken eisch stellen. (A.N.P.) I 1 R De regeering van S a o e d i e-A r a b i zou volgens berichten uit Medina een ge heim plan van den Intelligence Service op het spoor gekomen zijn, dat bedoelde talrijke Saoedische hoogwaardigheidsbe- kleeders te arresteeren. Deze ontdek king werd gedaan bij het onderzoek naar de poging tot een aanslag op ko ning Ibn Saoed. Volgens mededeeling van de Saoedische regeering zijn de bij dit complot betrokkenen over breede krin gen verspreid en derhalve zijn van Ara bische zijde velen gearresteerd (A.NT\)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1941 | | pagina 1