Zierikzeesche Nieuwsbode
HuisvIüMentoonsteliing
MuziekAttracties
natuurlijk
ze is ook uitstekend!
KI HILINE BARK
6% OllltlTIEK i 111%
ABONNEMENT
Vrijdag 8 Mei 1931.
ZIERIKZEESCHE COURANT ,7,t) JAAR8AM8. Mo. 12153.
ADVERTENTIES
EERSTE BLAD
Inzending Advertentiën
ZIERIKZEE
OP HEMELVAARTSDAG
AMBACHTSSCHOOL
DRANKWET.
Benoeming Lid van den
Gemeenteraad.
Algemeen Overzicht.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provinole.
ftj» por 3 M»»nds* f 1,50,
fnuuo por poil 1 1,80. Voor het
ioltenUsd por j»»r 10,
Afa»derl{jko aamaion 5 oost.
Ver.objjnt Mnd., Waad. en Vrjjd.
Tel. Ifo. 32 - Purtglro 13TB7T.
WUKAW ||r, a. J, il LOOZt tlltt.-IMiillii N. J. KOSTEN
r«a 1—8 regel* 00 et*., tu 4
regel* en dauboTen 20 et*, per
regel Beelame* 30 et*, p. regel.
»8 eontreet belangrijke kortitg.
Iniending op den dig tu «It-
gare vóór 10 ar*.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
■ItarlIJk 10 mir op dea dag v. aitgaaf
H.H. CORRESPONDENTEN
dia ons opgaaf verstrakkoo der
Pradikbaurtan, geliavon ar voor to
zorgen dia voor Hemelvaartsdag
uiterlijk Maandagmorgen in
ons bezit zijn.
DE REDACTIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee maben bekend, dat ter gemeente
secretarie ter inzage zijn gelegd, tegen ba-
taling der kosten in afschrift verkrijgbaar
zijn gesteld en aan het aanplakbord van het
Raadhuis zjjn aangeplakt de opgaven, be
doelt in artikel 31 der D, ankwet ^Staatsblad
no. 235 van 1904).
Zierikzee, 7 Mei 1931.
Burgemeester en Wethouders van Zierikzee,
J. C. A. BANNINK Burgemeester.
P, F, W1TTERMANS, Secretaris.
De VOORZITTER van het centraal stem
bureau voor de verkiezing van de leden van
den Raad der gemeente Zierikzee maakt
bekend, dat vanaf heden ter secretarie der
gemeente voor een ieder ter inzage is neder-
gelegd zgn besluit ter benoeming van een
lid van den gemeenteraad, noodzakelijk ge
worden door het ontslag nemen van den
heer L. Koopman.
Zierikzee, 7 Mei 1931.
De Voorzitter voornoemd,
J. C. A. BANNINK.
De Vlaamsch-Nationalistische Bewe
ging. Het gebeurde te Wemmei
en de leering eruit. Een motie
van den Raad van Vlaanderen
Naar een scheuring in België.
Sedert maanden kan men een verhoog
de activiteit waarnemen bij de Vlaam-
sche bevolkingsgroepen in België.
Vroeger was de Vlaamsche beweging
zuiver een strijd om gelijkgerechtigieid
van taal te verkrijgen. Doch dit is sinds
lang grondig veranderd. De Vlamingen
beginnen zich hoe langer hoe meer cis
een apart volk te gevoelen en wat meer
zegt als een jong, levenskrachtig in op
komst zijnd volk, dat zelf zijn regeer
ders wil aanstellen, dat zijn eigen wet
ten wil vormen en een eigen politiek
wil nastreven. Deze politiek richt ziea
hoofdzakelijk tegen Frankrijk en tegen
de Fransch-gezinde tendenz, die op de
regeeringsbureaux in de Wetstraat te
Brussel heerscht. Want de Vlamingen
:zien daarin, en waarschijnlijk niet ten
-onrechte, een drijven naar oorlog. In
hun vergaderingen leggen zij er steeds
weer den nadruk op, dat België tot een
militair onderdeel van Frankrijk wordt.
En daar moeten zij niets van hebben.
Hoe gespannen de verhoudingen in
België wel zijn, blijkt weer eens duide
lijk uit het gebeurde verleden Zondag
te Wemmei, een plaatsje onder den rook
van Brussel, waar een landdag der
Vlaamsc'h-Nationalisten werd gehouden,
In het plaatsje was een complete staat
van beleg afgekondigd en het wemelde
er van politie en gendarmen. De burge
meester had den dag tevoren een verbod
van samenscholing uitgevaardigd, met
het gevolg dat er reeds 's Zondagsmor
gens ernstige botsingen ontstonden tus-
schen de meetinggangers en de gendar
merie. Bij een van die botsingen werd
met gevelde bajonet een charge uitge
voerd, waarbij de bekende Vlaamsche
leider, Dr. August Borms, een bajonet
steek in den rug ontving. Het 'heeft maar
weinig gescheeld of Dr. Borms was ihet
doodelijk slachtoffer geworden van, zoo
als hij het zelf noemt, een kozakken-
daad. In een interview met „De Schelde"
verklaart hij, dat dit optreden van de
Belgische gewapende macht, evenals dat
van den 24sten Augustus verleden jaar
voor belaste Waardon,
'(•ORAVENHA.OB.
met Jaarlljksctaa uitloting.
Verkrijgbaar bij alle Kassiers
te Dixmuide hem zoo wonderlijk her
innert aan de brutaliteit van de orde
handhavers ten tijde van het Czaristisohe
Rusland.
Later op den dag heeft de burgemees
ter van Wemmei, om verder bloedver
gieten te voorkomen last gegeven het
demonstratieverbod weer op te heffen.
Na afloop van de meeting kwam het
later te Brussel nog tot botsingen met
de fascistisch georienteerde studenten.
Daags na de meeting te Wemmei werd
een motie bekend gemaakt, opgesteld
door den Raad van Vlaanderen, d\e in
Antwerpen was bijeen geweest.
Deze motie houdt zich bezig met de
militaire positie van België, in het bij
zonder met Ide plannen der regeering
t. a. v. fortenbouw en militaire aaneen
sluiting met Frankrijk. Aan duidelijkheid
Iaat deze motie niets te wenschen over.
Men leest er o. a. in, „dat het kabinet
Jasper èn zichzelf èn de Fransche regee
ring misleidt, wanneer het militaire plan
nen bouwt op de volkomen ongegronde
verwachting, dat het Vlaamsche volk op
nieuw bereid zou zijn de levende strijd
krachten te leveren voor een oorlog,
waarbij Vlaanderen geen onkel belang
heeft".
En verder heet het, „dat de nationale
bewustwording in Vlaanderen de moreele
zekerheid schept, dat de politieke zelf
standigheid van het Vlaamsche volk in
een nabije toekomst zal worden verwe
zenlijkt en dat de eerste daden van het
zelfstandige Vlaanderen zullen zijn:
le. de erkenning van het zelfbeso ïik-
kingsrecht der bevolking var Eupen, Mal-
medy en St.-Vith om, desgewenscht, zich
opnieuw aan te sluiten bij haar Duitsehe
vaderland;
2e. de afbraak der forten en militaire
versterkingen, die op Vlaamschen bodem
zijn gebouwd;
3e. de afschaffing v(an het leger, dat
vervangen behoort te worden door een
beperkte veiligheidsmacht.
Dit alles is er gegroeid uit een bewe
ging, die in den beginne het aanzien
had louter een taalstrijd te zijn. Nu moet
men natuurlijk niet verwachten, dat de
Vlaamsche beweging vandaag ot morgen
een revolutie zal beginnen. Maar zooals
uit de berichten van de Vlaamsch Natio
nalistische pers blijkt, heeft men met
aandacht de Spaansche revolutie gadege
slagen. En, er is zelfs geschreven, dat
men er een voorbeeld door Vlaanderen
in diende te zien. Doch dat zich nieuwe
perspectieven hij onze Zuidelijke buren
openen, dat valt niet te ontkennen. Pers
pectieven, die wel eens zouden kunnen
leiden tot een geheel gewijzigde constel
latie in België, en niet onwaarschijnlijk
tot het uiteenvallen in een Wallonië en
Vlaanderen.
Dit was wel de voornaamste politieke
gebeurtenis dezer week, die mettertijd
eenigen invloed op het wereldbeeld kan
hebben.
GOUVERNEUR-GENERAAL VAN
NED.-INDIË.
Naar „Het Vaderland" verneemt, zal
aan jhr. mr. B-. C. de Jonge, oud-minister
van oorlog in het kabinet Cort v. d.
Linden, het hooge ambt van gouverneur-
generaal worden aangeboden. Het Nederl.
Correspondentiebureau kan dit bericht be
vestigen en meldt, dat de benoeming
eerstdaags is te verwachten.
Jhr. de Jonge werd 22 Januari 1875
te 's-Gravenhage geboren en studeerde
in de rechtswetenschappen aan de
Utrechtsche universiteit,
In 1917 werd hij minister van oorlog
in het kabinet-Cort v. d. Linden als op
volger van minister Bosboom. Tot 1913
bleef hij in die functie werkzaam. Jhr.
de Jonge Was de eerste burger-minister
van oorlog in ons land.
Na zijn aftreden als minister werd hij
benoemd tot directeur der Bataafsche
Petroleum (Maatschappij te 's-Gravenhage.
In dezelfde functie werd hij in 1921 te
Londen benoemd, waar hij zich toen ook
metterwoon vestigde. In 1922 trad hij af
als directeur en werd hij benoemd tot
commissaris van de Koninklijke.
ZIERIKZEE. De agent der K.L.M. al
hier, onderhandelt over de samenstelling
van een zomerdienstregeling voor passa-
giersvluchten Zierikzee—Rotterdam, aan
vangend 15 Mei en eindigend 31 October.
Uit het ontwerp teekenen wij aan, dat
het tarief zal luiden: van Zierikzee
(Kraanplein)—Rotterdam (Coolsingel) re
tour f 16; enkele reis f 8.75. De passa
giers worden van Zierikzee v.v. per auto
naar en van 't vliegveld vervoerd. Het
kost evenveel of men van Zierikzee dan
wel van Haamstede uit naar Rotterdam
wil vliegen. Ieder passagier mag 15 K.G.
bagage medenemen. De dienst wordt al
leen uitgevoerd wanneer het vliegtuig 3
X 24 uren te voren geheel bezet is.
Niettegenstaande op de eerste dagen
dezer week druk gevlogen is, zijn nog
velen niet in de gelegenheid geweest om
luchttochtjës te maken. De K.L.M. is daar
om voornemens in 't laatst van Juli of
begin Augustus weer rondvluchten te ko
men houden, mits daarvoor voldoende
animo bestaat. Men gelieve zich voor dien
tijd op te geven hij de agenten der
K:L.M., (in Zierikzee bij den heer J. E.
v. d. Broek, Kraanplein).
HET VLIEGVELD WESTSCHOUWEN.
Nu het vliegveld officieel is geopend
en het motorengeronk der K.L.M. vlieg
tuigen ons niet meer in de ooren suist,
zijn we eens naar den voorzitter van
het luchtvaartcomité getogen om hem
te interviewen over het vliegveld en de
opening.
We vonden den heer Cock direct
bereid met ons een vraaggesprek te be
ginnen.
Als rechtgeaard Hollander begonnen
we met een banaal praatje over 't weer
en vroegen ter inleiding: Was het geen
groote teleurstelling voor U, dat 't Maan
dag hondenweer was? „In zekeren zin",
luidde het antwoord, „maar wanneer het
dien dag een stralende voorjaarsdag was
geweest, was er wellicht maar één vlieg
tuig van Waalhaven gestart en de belang
stelling der autoriteiten zeker geringer
geweest, terwijl nu, trots het slechte
weer de belangstelling groot was, zoo
wel van de zijde der autoriteiten als van
vele particulieren. Dien dag moest pok
niet beschouwd worden als een een-
daagsch pretje, waar gevaarlijke grap
pen met vliegtuigen of parachutesprin
gen werden vertoond. Het gold hier een
ernstige zaak en ik ben dien dag ruim'
schoots beloond voor mijn onvermoeid
pogen".
Wat was de indruk der bevoegden
over het vliegveld, vroegen We verder.
„Dat het goed was, hoewel nog niet
gansch en al volmaakt. Maar dat komt
in orde, wanneer in het Z.W. deel van
het veld de poel wordt gedempt en het
veld wat grooter wordt gemaakt, omdat
bij windstilte de uitloop voor vliegtuigen
te klein is. De N.V. „Nieuw Haamstede"
zal zeker in den geest handelen van de
K.L.M. wanneer aan deze wenken de
aandacht Wordt geschonken".
Wat denkt U over de toekomst? Ik
koester de grootste verwachtingen voor
het slagen der nieuwe onderneming, zoo
wel wat de ontginningen betreft, als de
toekomstplannen 'nopens hotel- en villa-
bouw, maar dan dient men in het oo*g
te houden, dat de „cost voor de baet"
uitgaat. Ik ben overtuigd, dat binnen
afzienbaren tijd een zeer winstgevende
exploitatie zal worden verkregen en in
verband 'daarmede acht ik het niet meer
dan billijk ook in 'het 'belang der maat
schappij, dat deze haar werkkrachten uit
deze omgeving betrekt en verder alles
wat ze noodig heeft hier koopt.
Wat dit betreft valt er nog wel wat
te verbeteren, hetgeen v.n.I. zijn oor
zaak vindt in het feit, dat de bestuur-
deren der N.V. nog niet het gewenschte
contact hebben met de bewoners en de
buiten het eiland wonenden worden be
voorrecht. Maar aan den anderen kant
moet er aan gedacht worden, dat de
ontplooide energie stimuleerend dient te
werken en de noodige ambitie zich zal
moeten ontwikkelen om van de zijde
van de eilandbewoners in contact te
komen met de exploitanten".
Is er veel werk aan geweest om te
komen, waar we nu zijn?
„Met alle waardeering voor mijn ove
rige commissieleden, was het me onmoge
lijk geweest te komen waar we nu
zijn, wanneer ik niet de steun had ge
kregen van den secretaris van het co
mité, den heer van den Broek, die ik
hulde breng voor zijn onvermoeid pogen".
Wat nu? „In de allereerste plaats moet
nu gezorgd worden dat er een hangar
komt. Die kost natuurlijk veel geld en
dat geld moet er komen met steun van
rijk, provincie, gemeenten en eventueel
particulieren."
- DE NIEUWE MARGARINE
De bij alle Schouwenaars zoo bekende Plompetoren, het laatste overblijfsel van
het vergane dorp Koudekerke, welke dringend restauratie eischt.
Hoe staat het met de doortrekking van
de lijn naar Vlissingen?".
„De Commissaris van de Koningin heeft
me verklaard, dat hij als eere-voorzitter
van het propagandacomité „Walcheren"
spoedig een vergadering hoopt bij te
wonen, waarop deze kwestie ter spraue
zal worden gebracht en overleg met de
K.L.M. zal worden gepleegd alsmede met
ons luchtvaartcomité".
De laatste vraag, die we deden, luidde:
Hoe staat het met de belangstelling?
„Die blijft ook na afloop van de ope
ning bestaan. Ik heb reeds een brief
gekregen van de redactie van het of
ficieel orgaan van de Alg. Ned. Ver.
voor V.V.V. om deze zaak nog eens in
het algemeen te bespreken. Van vele
zijden kreeg ik telegrammen en brieven
met felicitaties en ik verzoek U vrien
delijk aan allen die mij geluk wensehten
mijn dank over te brengen. Hiermede
was het vraaggesprek afgeloopen.
In de vacature-L. Koopman is tot lid
van den raad dezer gemeente benoemd
verklaard de heer J. Enzlin, die deze
benoeming heeft aangenomen.
KERKWERVE. Voor de stemming voor
leden van den gemeenteraad alhier op
17 Juni a.s., zijn van vrijzinnige zijde
candidaat gesteld de volgende heeren:
1. G. J. v. d. Cingel, 2. M. C. v. d. Linde,
3. M. M. Hanse, 4. P. J. v. d. Bos, 5. P.
Beije Kz. en 6. J. v. Strien, en van anti-
rev. zijde: 1. H. Viergever, 2. G. v. d.
Sluis, 3. A. Dalebout, 4. L. v. d. Wekken
Mz., 5. J. L. Boot Cz., 6. M. L. den
Boer en 7. C. v. d. Wekken Az.
ELLEMEET. In de op Donderdag j.l.
gehouden kiezersvergadering is de vol
gende lijst van candidaten voor den ge
meenteraad opgemaakt: 1. M. de Glopper;
2. A. P. v. d. Weijde; 3. P. Gast; 4. A.
Geleinse; 5. J. Hanse; 6. J. v. d. Stolpe;
7. D. de Graaf; 8. W. Jonker; 9. J. Bos
en 10. J. Korsman.
ELKERZEE. De candidatenlijst voorden
gemeenteraad van de linkerzijde is Don
derdag als volgt samengesteld: 1. T. J.
van den Bout (aftr.), 2. A. Ornée (aftr.);
3. L. R. Blom (aftr.); 4. J. van der Weele;
5. IZ, Dorreman; 6. P. D. Everwijn; 7.
7. C. van Splunter.
NIEUWERKERK. De dezer dagen ge
houden Emmabloemcollecte ten bate der
Tuberculosebestrijding, heeft in deze ge
meente opgebracht f34,85.
THOLEN. Door den Vrijheidsbond al
hier, zijn candidaat gesteld voor den
gemeenteraad de heeren J. M. Wagema-
ker (aftr.), W. Moelker (aftr.), D. W.
Klompe, J. Bierens, J. C. Stoutjesdijk,
W. L. Klompe, J. K. van Nieuwenhuijzen.
ST.-MAARTENSDJJK. De gemeenteraad
heeft in een spoedeischende raadsverga
dering aangenomen een voorstel van B.
en W. werklooze arbeiders werk te ver
schaffen door het doen vervoeren van
zeezand. Het loon is bepaald op f 0.80
tot f 0.85 per kubieke Meter. Het aantal
werkloozen is momenteel nog ruim 100.
SCHERPENISSE. Ofschoon door eenige
PREDIKBEURTEN.
Zondag 10 Mei te Zierikzee.
Ned. Hex». Kexk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Barnouw*
Kleine Kerk. 10 ure, ds. d. Griend.
Lnth. Kerk,
Geen dienst.
Gexef. Kerk»
10, dr. r. Lonkhugzen (Bev. lidmaten en
Voorber. H. Av.) en 6 ure, idem.
Ghi, Gexef. Kexk.
9.30, 2 en 6 ure, Preeklezen,
Evangelisatie JexnSl.
10 en 7 ure, Samenkomst.
Oud-Geref. Geit.
9.30, 2 en 6 are, Leeskerk.
landbouwers voorgesteld was om het
loon der landarbeiders met 10 o/o te ver
minderen is deze loonsverlaging niet
doorgegaan.
ONDERWIJS.
AMBACHTSSCHOOL TE ZIERIKZEE.
Alsnog bevorderd van de le naar de
2e klas, afd. Timmeren: J. Bom en C. J.
van der Have te Nieuwerkerk.
R.H.B.S.-EXAMENS.
De minister van onderwijs heeft bij de
B-examens aan de R.H.B.S. te Zierikzee
op 1, 2, 3 en 4 Juli aangewezen de
navolgende gecommitteerden: dr. R. Weit-
zenböck, hoogleeraar aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam, te Ble
ricum; dr. J. M. Bijvoet, lector aan de
gemeentelijke universiteit te Amsterdam,
te Amsterdam, Z.; H. P. Geerke, oud-
leeraar M.O., te 's-Gravenhage; A. Kolk
man, oud-leeraar M.O., te Blaricum; ds.
R. Blommert, Waalséh predikant, te Mid
delburg.
Bij de A-afd. op 9 en 10 Juli: J. Bran-
bergen, oud-leeraar M.O., te Amsterdam;
prof. H. A. Kaag, hoogleeraar aan de
R.-K. Handelshoogeschool te Tilburg; dr.
E. E. Messing, docent aan de Handels
hoogeschool te Rotterdam; dr. J. G.
Bruins, oud-leeraar M.O., te Dordrecht.
Aan de Chr. school te St.-Annaland
is tot tijd. onderwijzer benoemd de heer
P. Bouma te Hemelvuur (Fr.)
Benoemd tot tijdelijk onderwijzer
aan de O. L. S. te Tholen, de heer J. Sa-
telus, van Middelburg.
LANDBOUW EN VEETEELT.
OORDEELKUNDIGE BEMESTING VAN
SUIKER- EN VOEDERBIETEN.
Suiker- en voederbieten, vooral de
laatsten, moeten, om een hooge op
brengst te verkrijgen, zwaar bemest wor
den. Fosforzuur, kali, maar ook de stik
stof dient niet vergeten te worden. Door
de bijzonder onzèkere vooruitzichten voor
den verbouw van bieten dit jaar, zal
men te licht geneigd zijn een gedeelte
der Stikstof weg te laten. Een gevolg
hiervan zal zijn: mindere opbrengsten
en daardoor een hooge kostprijs per 100Q
