ZierikziBscha Nieuwsbode DERDE BLAD bshoorandi bij da (ii Vrijdag 14 No*. 1830, ia. 12080. BINNENLAND. TWEEDE KAMER. Zitting van Woensdag 12 Nov. Na korte verklaringen van de heeren Fl. Vos, Schokking en v. d. Heuvel, wordt het wetsontwerp tot regeling van de p ach t en tot instelling van pacht- commissies aangenomen met 65 tegen 26 stemmen. (Tegen de lib., de a.-r., behalve de heeren Schouten en Smeenk; vijf van de elf c.-h., n.l. de heeren Krijger, Schokking, Tilanus, van Boetselaer van Dubbeldam en Rutgers van Rozenburg; de comm.; de st. geref., de heer Lingbeek (herv. ger.) en de heer Braat (plattel.) Voortgezet worden de algemeene be schouwingen over de rijksbegrooting. Indien omtrent de ambtenaarssalaris sen in het georganiseerd overleg over eenstemming komt, dient de regeering daartegenover niet priori afwijzend te staan, meent de heer Nolens. Of de inter nationale crisis te bestrijden is met inter nationale middelen, is nog in studie. Spr. bepleit het verleenen van een daadwer kelijken steun voor de suikerbietenindus trie, verlaging van de vrachtprijzen voor tuinbouwproducten, invoering van een on derhandelingstarief en van maatregelen tegen dumping. De heer Heemskerk (a.-r.) verklaarde, dat de huidige politieke situatie het par lementaire stelsel verzwakt. Hij wees op het revolutionnaire - en het oorlogsgevaar en liet daarbij blijken dat de uiteenzetting van den heer Albarda over diens veel gewraakte uitlating hem niet voldoet. Met de opmerking, dat de regeering in studie dient te nemen, welke maatrege len zij zal moeten aanwenden tegen een nog steeds mogelijke sabotage van een eventueele mobilisatie, eindigde de heer Heemskerk zijn rede, welke meer het oor der Kamer had dan de felle anti papistische redevoering van ds. Lingbeek, die profeteerde, dat Rome, na eerst met Thorbecke, toen met dr. Kuiper haar „imperialistische" bedoelingen te hebben nagestreefd, zich nu gereed maakt dat met de sociaal-democraten te gaan doen. In de zendtijdverdeeling zag hij een ty pisch staaltje van coalitiepolitiek, die al les, wat de eenheid des volks bevorderen kan, fnuikt, en alles wat de verdeeling bevordert aanmoedigt. DE STEUN AAN DE TARWECULTUUR. De regeering overweegt, om een soort „dubbel menggebod" op grond van de ev. Tarwewet uit te vaardigen en zelf onversneden inlandsche bloem aan fa brikanten en importeurs te gaan distri- bueeren, zelf de inlandsche tarwe te gaan koopen tegen een vasten prij§ en ten slotte deze ook zelf doen vermalen, b.v* door de meelfabriek der Ned. Bakkerij N.V., Maashaven Z.Z. te Rotterdam, dat is, zooals men weet, de coöp. fabriek van den Ned. Bakkersbond. De regeering overweegt dezen gang van zaken zelfs reeds in zooverre, dat zij zich heeft doen overtuigen van de geschikte outillage dier fabriek. Van daaruit zouden dan de importeurs en meelfabrieken tegen gezetten prijs het inlandsche meel kunnen krijgen, benoo- digd om te kunnen voldoen aan het vast te stellen vermengingspercentage. Uit Stad en Provinole ZIERIKZEE. In het pas verschenen No- vember-nummer van „Auto-revue" geeft een instructeur zijn meening over de FEUILLETON. Da Sint-Fel ix-vload van 5 Nov. 1530. (Slot). Ook bij Westenschouwen werden twee gestopte gaten bevonden en bleek het noodig, daar twee of drie huizen, die op den ouden dijk bij de haven stonden, buiten te dijken, daar ze bouwvallig waren. Toen het avond begon te worden, reed ons gezelschap langs de duinen Noord waarts en werd het kleine zusterklooster Leliëndale bereikt, waar men over nachtte. Het was den keizerlijken commissaris ook opgevallen, dat de duinen aan den zeekant afgeslagen waren en verstoven, waarom hij den rentmeester-generaal aan raadde, ze met helm te laten beplanten, wat deze beloofde met het voorjaar te zullen doen. Den 8 December verliet men Leliën dale en reed naar Renesse, waar de bal juw van Zierikzee (Jacob van Seroos- kerke, heer van Moermond) het gezel schap opwachtte en een eindweegs be geleidde. Bij den Haert was een door braak geweest, terwijl het door de nabij gelegen duinen ingevloeide water Re- nesse, Noordwelle en Eikerzee over stroomd had. Over het al of niet dichten van de daar bevonden opening, die tot suatie van land en duinen door eenigen noodig geoordeeld werd, werd gedelibe reerd en besloten voorloopig het gat te stoppen, om meer onheilen te voorko pen. vrouw als chauffeuse. Zijn oordeel is, dat de vrouwen sneller auto leeren be sturen dan mannen. Het verhaal „Het Manneneiland" wordt hoe langer hoe in teressanter en het lijkt wel of de 3 mannen hun langsten tijd op het eiland hebben doorgebracht, nu Dolly Smith con tact heeft middels haar radio met de bewoonde wereld. Geestig is het stukje van Broedelet „De Gestolen Auto". Iet" nieuws brengt dit nummer over „Auto bijgeloof". Spannend is het smokkelaarsavontuur „De geheimzinnige gestalte", van Henri van Wermeskerken. Voorts bevat dit aardige automagasin de vaste hum. rubrieken en fijne platen. Vijf verhalen, levend onder de Zeeu wen van Walcheren en Schouwen heeft L. de Bree opgeschreven om vast te leggen wat aan folklore en wat daar mede nauw samenhangt, dreigt verloren te gaan in dezen haastigen tijd. Een be gin is met het pas verschenen werkje (uitg. F. v. d. Peijl - Kruiningen) ge maakt, om, wat aan volksverhalen, le genden enz., nog onder ons leeft, op te teekenen en te verzamelen, teneinde be ter te kunnen doordringen in de geschie denis van ons gewest. De Min. van Financiën maakt be kend, datten behoeve van 's Rijks schat kist wegens over vorige jaren te weinig betaalde belastingen naar inkomen en/of vermogen (gewetensgeld) is ontvangen bij den ontvanger der directe belastingen te Zierikzee f31,65. PROV. STATEN VAN ZEELAND. Vergadering van Dinsdag 11 Nov., des avonds te half acht. Voorzitter de Com missaris der Koningin, jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford. Aanwezig de hee ren Dumoleyn, wegens ziekte, en Wel- leman. Na het voorlezen van het ambtsgebed, sprak de voorzitter een hartelijk af scheidswoord aan het adres van dhr. J. J. Wallien, die wegens vertrek uit de provincie ophield lid der Staten te zijn. De heer M. M. Schipper te Wissekerke, nam als opvolger van den heer Wallien daarna zitting. Een verzoek van den heer J. J. Cock te Zierikzee, om deelneming in het ga rantiefonds voor het vliegveld Schou wen, wordt om bericht en raad in han den van Ged. Staten gesteld. De mededeelingen van Ged. Staten w. o. dat inzake aankoop ten behoeve van wegsverbetering, werden voor ken nisgeving aangenomen. Tot buitengewoon lid van Ged. Staten, vacature Wallien, werd gekozen de heer van der Wart (C.H.) met 2 stemmen, tegen 1 op mevrouw Bergsma (V.D.), 2 op mr. Adriaanse (V.D.), 7 op den heer Kakebeeke (V.B.), 2 op den heer Kodde (St. Ger.), 1 op den heer Joziasse(St.- Ger.) en 5 blanco. De heer v. d. Wart verklaarde zich bereid de functie te aanvaarden. Al de reeds vroeger vermelde voor stellen van Ged. Staten werden naar de afdeelingen overgebracht en zullen wor den behandeld in het openbaar op 1 December, evenals de nog toegevoegde voorstellen. Hierna werd tot trekking der afdee lingen overgegaan. Besloten werd de eerstvolgende open bare vergadering te houden op Dinsdag 2 December. een vereeniging tot bevordering van Chr. M.O. en voorbereidend H. O. voor Zee land opgericht, met Middelburg als plaats van vestiging. ONDERWIJS, CHR. M.O. IN ZEELAND. Nu de vereeniging voor Chr. Middel baar en voorbereidend Hooger onderwijs in Zeeland met meerderheid van stem men besloot om het te stichten Chr. Ly ceum te Goes te vestigen, hebben een aantal personen, die zich daarmee niet konden vereenigen, te Middelburg ook Ons gezelschap zette zijn inspectiereis voort en reed van den Haert Oostwaarts tot waar de duinen eindigden. In die duinen was een groot gat geslagen, wijd 18 a 20 roeden, waarvan de herstelling, naar de schatting van den opperdijk- graaf, f36 a f42 zou kosten, te dragen voor een deel door den Keizer en voor een deel door de eigenaars van den Haert. Bij Brouwershaven reed men door twee poldertjes, den Sint Christoffels- en den Sluispolder, welke beide ingeloopen wa ren geweest. Het eerste lag nog open, het laatste was reeds beverscht. Na door Brouwershaven gereden te zijn, kwam men weder op den Schouwschen dijk, die zich Zuidoostelijk uitstrekte en wegens de vele doorbraken niet overal berijdbaar was, waarom men o. a. door den Gooikensnieuwlandpolder poest rij den. Ook naar de zijde van Zierikzee was de dijk op twee plaatsen gebroken ge weest, maar reeds gedicht. Bij het rondrijden van Schouwen was het den keizerlijken commissaris geble ken, dat aan de Zuidzijde van het land de dijken meest aan de binnenzijde door het overstorten van het water waren af geslagen en aan den Noordkant aan de buitenhelling door den golfslag. Ondanks het dichten der dijkbreuken lag Schou wen toch nog bijna geheel onder water, behalve in de buurt van Renesse, Haam stede en het klooster Bethlehem. Toch werkten de acht sluizen aan de Zuid zijde van Schouwen alle vrij wel. Den 10 December 1530 ging ons gezel schap, op uitnoodiging van den baljuw van Duiveland, Witte van Haamstede, en van den rentmeester van Duiveland, Jan Cornelissen, derwaarts. Men voer met een schuit uit Zierikzee naar den Westkant van het eiland, welk deel toen nog het LANDBOUW EN VEETEELT. KARWIJVERBOUW. Op Maandag 10 November 1930 kwa men in het Landbouwhuis te Goes bijeen een vrij groot aantal karwijverbouwers uit Zeeland en West-Noord-Brabant, ter bespreking van de belangen van den karwijverbouw. In navolging van hetgeen Groningen en Holland reeds is ge schied, werd besloten om een vereeni ging voor karwijverbouwers op te rich ten en voeling te houden met de zuster- vereenigingen in de andere provinciën. Aan een kleine commissie werd opge dragen om statuten etc. te ontwerpen, en te trachten meerdere leden te wer ven, omdat alleen door eensgezindheid en samenwerking de beoogde belangen gediend kunnen worden. Geregeld zullen besprekingen worden gehouden en de leden op de hoogte gehouden. Het secre tariaat is voorloopig gevestigd in hel Zeeuwsch Landbouwhuis to Goes. HET NIEUWE PACHTRECHT. Er blijken er te zijn onder onze lezers, die van de hoofdzaken van de nieuwe regeling der pacht nog geen duidelijke voorstelling hebben. Nu de Tweede Ka mer ze heeft aangenomen, willen wij hoewel ze daardoor natuurlijk nog niet van kracht worden, eens een kort over zicht daarvan geven. Het komt bij deze ontwerpen vooral hierop neer: „pacht" wordt, los van ,huur", in ons Burgerlijk Wetboek af zonderlijk geregeld. Pachtovereenkomsten voor langer dan een jaar moeten schriftelijk worden aan gegaan worden anders geacht voor on- bepaalden tijd te zijn gesloten en deel- pachtafspraken worden geacht pachtover eenkomsten tegen een bedrag in geld te zijn, wanneer ze niet schriftelijk zijn aangegaan. Koop vernietigt een pachtovereenkomst niet, de verkooper neemt de rechten en verplichtingen van den oorspronkelijken verpachter over. Bij den dood van pach ter of verpachter gaat de overeenkomst niet van rechtswege te niet. Zij kan op wensch van de erfgenamen van den over ledene door den kantonrechter worden ontbonden. Reparatiën, behalve „dagelijksche en ge ringe", komen voor rekening van den verpachter en mogen, als de laatste in verzuim blijft, te zijnen koste door den pachter worden verricht. Na afloop van een overeenkomst van langer dan een jaar heeft bij opzegging de pachter recht op een schadeloosstelling van door hem aangebrachte verbeteringen, waarvan hij den verpachter tijdig medeticeling heeft gedaan, tenzij bij de overeenkomst an ders ware bepaald. Bij buitengewone omstandigheden (prijs verlaging van producten daaronder niet gegrepen), die de opbrengst van het ge pachte stuk doen verminderen, heeft de pachter recht op verlaging van de pacht. Hij moet echter verhooging toestaan, wanneer door publiekrechterlijke licha men den verpachter buitengewone lasten worden opgelegd voor werken, waardoor des verpachters bedrijf wordt gebaat. De pachter mag gedaante, inrichting of bestemming van het gepachte niet veranderen. Overeenkomsten voor meer dan één jaar aangegaan, moeten 18 mnd. voor het einde schriftelijk worden opgezegd en zóo dat de pachter behoorlijk in staat is de vruchten van het laatste pachtjaar te innen, waarbij „opkomende" en „af gaande" pachten elkaar moeten gerie ven. Komen verpachter of pachter hun wettelijke verplichtingen niet na, dan kan de overeenkomst door den kantonrechter tusschentijds worden ontbonden. Dat kan DE VERMAKELIJKE HISTORIE VAN DE FAMILIE VAN EMMEN, door G. TH. ROTMAN. 63. Op zekeren middag zei meneer 64. Even later kwam Kaatje de keuken Van Emmen: „Kom, ik ga den tuin maar in. Ze was aan 't straatschrobben en eens besproeien. De lucht staat zoo raar, moest 'n emmertje schoon water hebben, strakjes gaat 't misschien regenen en Doodkalm trok ze de slang van de kraan dan komt er, niet meer van". en liet haar emmer volloopen. Hij schoof de slang op de keukenkraan en even later daalde een milde droppel- regen op mijnheers zonnepitjes neer. .s> ook geschieden, wanneer de verpachter „in 't belang der volkshuisvesting, han del en nijverheid" een andere bestem ming aan (een deel van) het gepachte meent te moeten geven. Bij het einde eener pachtovereenkomst kan de kantonrechter haar, op verzoek van den pachter, ten hoogste tweemaal en voor 'n maximum tien jaar verlengen, waarbij de rechter ook den prijs be paalt. Van de beslissingen van den kanton rechter staat beroep op de arrondisse mentsrechtbank open. KERKNIEUWS» Ned. Herv. Kerk. NIEUWERKERK. In de godsdienstoefe ning van Zondag j.l. werd aan de ge meente bekend gemaakt, dat andermaal een som van f100 was beschikbaar ge steld, ditmaal ter voorziening in de kos ten voor de aanschaffing van een nieuwe kachel in het kerkgebouw. Den milden gever of geefster hartelijk dank voor deze welkome gave. Oad-Geref. Gem. OUD-VOSSEMEER. Maandag 17 Nov., 's av. 6.15, de heer Ariessen te Venendaal. Geref. Gem. Bedankt: Voor Scherpenisse, B. van Neerbos te Terneuzen. VOOR DE HUISVROUWl Een appelpudding. Die maakt men van 1 pond zure ap pelen, 7 theekopjes water, 11/2 ons sui ker, het sap van 2 citroenen, en de schil van één kleine citroen, alsmede 30 gram gelatine (eventueel 25 gram poedergela- tine). De appelen worden geschild en in kleine stukjes gesneden, waarna men ze wascht en gaar kookt in het water, dat men met de citroenschil aan de kook bracht. Vervolgens giet men alles door een zeef (liefst paardenharen) en wrijft de appelstukjes er fijn door, waarna men het moes met het citroensap, de suiker en de opgeloste gelatine vermengt. Om de gelatine op te lossen laat men ze eerst een kwartier in koud water wee ken en lost ze dan in zoo weinig mo gelijk kokend water op. Tenslotte laat men nu de massa geleiachtig worden, waarbij men van tijd tot tijd eens roert. Is het zoover, dan giet men de pud ding in een met koud water omgespoel- den vorm (steen). Na bekoeling kan de pudding op een vochtigen schotel ge stort worden. Er hoort vanillesaus over. Oudeland van Duiveland heette. Aldaar werden twee groote en diepe gaten be vonden, waardoor het water met groote kracht uit- en invloeide, den dijk nog verder wegschuurde en de op dien dijk staande huizen zoodanig bedreigde, dat men ze moest afbreken. Zoo onherstel baar leek de toestand, dat sommigen meenden, dat Capelle en Botland, be nevens een deel van Nieuwerker* en Ouwerkerk zou buitengedijkt en aan de wateren prijs gegeven moeten worden, terwijl allen het eens waren, dat de dijk breuken eerst in den zomer van 1531 zouden kunnen hersteld worden. Men voer alsnu over het Oudeland voorbij de kerk van Capelle en kwam aan een op onderscheidene plaatsen ge broken binnendijk, welke de scheiding vormde tusschen het Oudeland en het Oude Nieuwland van Duiveland. In dit laatste deel lagen de parochiën Capelle, Nieuwerkerk en Ouwtèrkerk. Bij genoem den dijk stapte ons gezelschap uit de schuit en ging te voet o. a. naar het poldertje Beijeren bij Vianen, waarvan de Westelijke dijk ook doorgebroken was, zoodat men per schuit over moest varen. Zoo kwam men aan den Zuidelijken dijk van Duiveland, waar eenige huizen en een kleine kapel stonden, genaamd Vianen. Daar aan de Oost- en aan de Westzijde van dit plaatsje de dijk doorgebroken was, lag Vianen op een eilandje, dat aan alle zijden door in- en uitstroomend wa ter omringd was. Het gat in den dijk West van Vianen was bij ebbe niet die per dan twee voet, waaronder zeer har de grond, en was tien elf roeden wijd. Het andere gat Oost van Vianen was twee vaam diep en veertien vijf tien roeden wijd. Plannen tot herstel wa ren wel gemaakt, maar wegens oneenig- heid onder de ingelanden werd er nog Gestoofd konijn. Op 1 konijn neemt men 4 platte lepels boter, 6 platte le pels bloem, 1 flinke ui, een klein blikje tomatenpuree, i/2 kan heet water met 2 maggi bouillonblokjes. Het schoonge maakte konijn snijdt men in 12 ongeveer gelijke stukken, te weten: 4 pooten, den in tweeën gespleten kop en 6 deelen van den rug. De stukken worden gewasschen, waarna men ze inwrijft met wat peper en zout, en ze in de lichtbruin gemaakte boter in een geëmailleerd ijzeren potje mooi bruin worden. De stukken worden dan even uit de pan genomen. In de boter laat men de gesnipperde ui en de bloem lichtbruin bakken. De tomatenpu ree wordt erbij gedaan en verdund met het water, waarin de bouillonblokjes zijn opgelost. Nu doet men de stukken ko nijn weer in de saus, dekt de pan goed dicht en laat het gerecht zachtjes nog een uurtje stoven, tot het vleesch door en door gaar is. Dat blijkt, als het vleesch makkelijk van het been loslaat. Nu en dan de stukken eens omkeeren en de saus goed van den bodem losroeren. Terwijl het konijn stooft, kookt men een flinke schael aardappelen, terwijl men ook een goede portie gestoofde uien maakt. Deze dient men gelijk met het konijn op. De smakelijke saus van het konijn dient als „jus" voor de aardap pelen. HUISVROUW. BURGERLIJKE STANDEN. Over de maand October. NOORDWELLE. Gehuwd: 25, Jan Fre- derik Neeleman, 24 j. jm. (te Delft) en Maria Stoffelientje van der Maas, 21 j. jd. NOORDGOUWE. Geboren: 23, Johannes, z. van Cornelis van der Maas en Ja- komina de Wit. Overleden: 17, Neeltje Kwist, 88 j., wed. van Cornelis Leeuw; 26, Dingeman Dalebout, 81 j., wedn. van Neeltje de Jonge. DREISCHOR. Gehuwd: 24, Leendert Jo hannes van Duivendijk, 26 j. jm., en Jacoba Adriana Pieternella Bijlo, 27 j. j.d. Overleden: 7, Lieven Koole, 78 j., we- duwn. van Adriana Krepel. OOSTERLAND. Geboren: 4, Jan Johan nes, z. van A. W. Dorst en A. Lonke. Gehuwd: 1, Jacob Jacobus Gerard Brou wer, 24 j., en Adriaantje van Hoeve, 21 j. Overleden: 2, Adriana Jumelet, 76 j., echtgenoote van Leendert Meerman. niet gewerkt, voornamelijk omdat er geen leidend hoofd was en omdat die van ?t Oude Nieuwland en van Oost-Duive- land niet wilden te hulp komen. Daar Duiveland aan den Heer van Beveren toebehoorde en deze geschreven had over te zullen komen voor de reparatie der dijken, en.de ingelanden zonder genoem den eigenaar niets konden uitrichten, ging ook ons gezelschap naar Zierikzee terug. De keizerlijke commissaris had opge merkt, dat Oost-Duiveland en het Oude Nieuwland hooger lagen dan het Oude land, want in de eerstgenoemde deelen zag men veel land boven water, maar in 't Oudeland stak niets boven 't water uit dan de huizen en kerken met eenige hooge werven of hofsteden en lagen al daar de landerijen vier, vijf en zes voet onder water, niettegenstaande dat het op het laatst der ebbe was. Hier waren vele huizen door het water weggespoeld of bijna omgevallen en het reisgezel schap zag nog vele gebouwen, waarvan de wanden reeds weggeslagen waren, maar die nog op de stijlen staande bleven en zoo overzij hangende, dat ze niet lang meer zouden kunnen staan. Den 11 December 1530 voer de keizer lijke commissaris met den rentmeester be-Oosten Schelde, den baljuw en den schout van Zierikzee, den opperdijkgraaf van Schouwen, benevens twee in het dijkwezen ervaren poorters van Zierik zee, per schuit naar den Sint-Jeroens- polder. De dijk daarvan was ook door gebroken en nog niet gedicht, waardoor Noordgouwe, dat met een zanderigen op zavelgrond liggenden dijk was afgeslo ten, alsook Zonnemaire en Dreischor ge vaar liepen. En aangezien de Keizer jaar lijks uit den Sint-Jeroenspolder aan vroo- nen, tienden en schot ongeveer f60 trok en de eigenaars ervan niet bij machte waren de schade aan den dijk te her stellen, werden de baljuw van Dreischor, benevens eenigen uit de Wet van Drei schor, Zonnemaire en Noordgouwe naar Zierikzee ontboden, om daar over de beversching en reparatie van genoemden polder te beraadslagen. Dreischor en Noordgouwe stelden daar op een zeker getal personen voor vier of vijf dagen beschikbaar om de schade te helpen herstellen, maar die van Zon nemaire maakten zwarigheid. De baljuw van Dreischor werd toen met het toe zicht op de werkzaamheden der bever sching belast, waarmede zou aangevan gen worden, als het eerstvolgend spring tij voorbij zou zijn. Den 14 December 1530 vertrok de kei zerlijke commissaris met een heude van Zierikzee, voer tusschen Duiveland en Dreischor door en ging zoo naar Sint- Annaland, om aldaar en in de omgeving de schade op te nemen. Ook daar was het treurig gesteld. Tweehonderd gemeten lands zouden daar buitengedijkt moeten worden, vele hui zen waren weggespoeld, tot een ruïne geworden of stonden op instorten, ter wijl twintig menschen en vele beesten verdronken waren. Aan de dijken lagen de omgekomen dieren aangedreven en de armoede was er groot. Sint-Annaland was op zeventien plaatsen ingebroken, terwijl de polders Hannevosdijk en Mog- gershil nog onder water stonden, even als Kempenshofstede. Den 17 December 1530 was de keizer lijke commissaris weder te Mechelen te ruggekeerd, na allen aangespoord te hebben hun best te doen tot het be houden van het geteisterde land en hulp toegezegd te hebben naar vermogen, voor wie zulks noodig hadden.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1930 | | pagina 9