Zierikzeesche Nieuwsbode
abonnement:
Woensdag 4 Juni 1924 zierikzeesche courant.
ff
\£t UÓ s
binnenland.
o c
Pry» per maanden f 1,60,
{taboo por post f 1,80. Voor hot
buitenland por Jaat f 10,—.
Afzonderlijke Dammer» 6 oent.
Vonohynt Maandag, Woensdag
en Vrjjdag.
AOVERTENTIÊN
van 1—s regel» 60 ets. vart i
regel» en daarboven 20 et», per
regel. Beolames 30 et», p. ogei
By oontraot belangrijke korting
80ste JAARGANG. - No. 11090. ^«diDg op d«n d»g t»h ot>
Dir. i J. DE LOME Jr. Ull{.-Rrt«t, M. J. KOSTEN. "n ™r
zZ-e&npafoe
in ieder pafte
K io< Amdnctelt/éjpuifdioa
BUITENLAND.
De moordaanslag op dr. Selpei.
De Berlijnsche bladen geven uitvoerige
bijzonderheden over oen aanslag op den
Ooslenrijksc'hen bondskanselier. De kan
selier was op het .„Südbahnhof aange
komen en door eenige honderden politie
beambten ontvangen. Toen hij de trap
afging kwam een onbekend, ongeveer 40-
jarig man gekleed in een blauw pak,
op hem toe en loste zonder een 'woord
te zeggen drie revolverschoten op hem.
Politiebeambten wierpen zich op den da
der, maar konden niet verhinderen, dal
hij het Wapen op zichzelf richtte. De
kanselier steunde op den hem begelei
denden inspecteur van politie, dóe hem
vroeg, of h»j gewlcmd was, waarop Sei-
pel antwoordde: „Ik voel niets". Hij liep
nog verder naar de inspecteurs-kamer,
waar hij ineenzakte en het bewustzijn
verloor. Een dokter, die uit den trein
gekomen was, onderzocht den kanselier
en ontdekte een schotwond in de rech-
terlong en een schampschot aan de borst.
De kanselier kwam weer bij en vroeg:
„Waar ben ik Men zeide hem, dat
hij onmiddellijk naar het ziekenhuis zou
worden overgebracht. Daar verscheen de
intijds gewaarschuwde Weensche prof.
Ejselberg, die zelf de operatie verrichtte.
De dader, die eveneens naar het zie
kenhuis werd vervoerd, had onmiddellijk
het bewustzijn verloren en zal waarschijn
lijk niet gered kunnen worden. Men kon
hem niet verhooren, doch heeft ontdekt,
dat hij arbeider is in een katoenspinnerij
en dat hij wist dat de kanselier in den
trein zat. Hij had de reis meegemaakt
met de bedoeling om den kanselier dood
te schieten. Hij Was in een derde klasse-
w'agon direct achter de locomotief gaan
zitten, om vóór den kanselier het station
te kunnen verlaten en hem op straat op
te Wachten. Bij de tweede operatie van
den bondskanselier kon men den kogel
a nog niet verwijderen. Tengevolge van
zijn zwaktetoestand moest men een derde
poging uitstellen. Bij den dader heeft
men een brief gevonden, /waarin hij
schrijft, dat hij zijn vrouw en kinderen
beklaagt, maar dat hij niet anders kon
handelen, daar h j was aangewezen om
den aanslag te doen. De deelneming is
in alle kringen en bij alle partijen groot.
Bondskanselier Seipel, die voornemens
was deze maand naar Genève te gaan
voor de vergadering van den Volkenbond,
zal nu waarschijnlijk niet persoonlijk de
belangrijke quaesties kunnen bespreken
waarin de Oostenrijksche regeering met
den commissaris-generaal van den Vol
kenbond van meeoing verschilt.
De deelneming van de bevolking bij
den aanslag op dr. Seipel is buitenge
woon groot. Een dichte menigte heeft
den geheelen Maandag voor het zieken
huis gestaan, wachtende op nadere berich
ten, Tal van leden van het parlement en
leden van het corps diplomatique kJWa-
men in den loop yan den dag herhaalde
lijk in het ziekenhuis berichten inwin
nen. De toegang tot de kamer van Sei
pel is echter streng verboden. Ondanks
zijn toestand heeft Seipel, die met be-
'WlMldcrrAvswaardige geestkracht en Dvten-
gewone gemoedskalmte zijn lot draagt,
in den loop van den dag toch nog den
voorzitter van den Nationalen Raad, den
minister van builen! a ndsche zaken en den
voorzitter der christelijk-sociale partij
ontvangen en met hen politieke bespre
kingen gevoerd.
De Journal noemt den aanslag op Sei
pel een yreeselijke misdaad tegen Oos
tenrijk.
De Arbeiterzeitung betreurt den aan
slag levendig. Zij constateert, dat dit
de eerste politieke moord is in de repu
bliek Oostenrijk, en brengt aan den per
soon van Seipel den hoogsten lof.
De radicale Tag Looft Seipel en noemt
den aanslag de daad van een verdwaasde.
De Fremdenpresse eischt achterstelling
van alle partijkwesties. De aanslag is het
gevolg van een systematische politiek
van ophitsing.
De ljnks-radicale Abend, die in den
laatsten tijd in het bijzonder tegen Sei
pel heeft opgehitst, deelt mede, dat de
dader de drie laatste jaren niet meer
socialistisch Was georganiseerd. Hij stond
bekend als een zonderling en verkeerde
in uitersten nood, hetgeen uit naspeurin
gen van de politie is gebleken.
De socialistische afgevaardigde Deutsch,
die vroeger minister van oorlog is ge
weest, heeft aan de Abend verklaard, dat
deze aanslag niet politiek is en dat de
socialisten met beslistheid het verw'ijt
van medeplichtigheid van zich werpen.
De officieuse Christelijke Reichspost
eischt een zeer streng onderzoek. De da
der heeft toegegeven, dat hij opdracht
tot den moord had gekregen. Het blad
betoogt, dat de oompagne van de socia
listische pers de daad heeft veroorzaakt,
en spreekt den w'ensch uit, dat de aan
slag op Seipel niet een dergelijke Cata
strofe zal veroorzaken als de moord te
Serajewio tien Jaar geleden.
I Geheel
i Nederland,
room
Overal vei
««••••••min
Inralidttelts- en ouderdomsrente.
Met ingang van 1 Juli zal in clc wijze
van uitbetaling van de invaliditetts- en
ouderdomsrente door de postkantoren
wijziging worden gebracht.
Het weer In Mei
Het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut
in de Bilt geeft het volgende voorloopig
overzicht van het wteer in Mei: in de
eerste decade van Mei wias de tem
peratuur bijna twee graden Celsius be
neden normaal, daarna, bijna drie gra
den erboVen. Den lOen kw'am op ver
scheidene plaatsen sterke nachtvorst voor,
den 5en, 6en, 17en en 27sten op enkele
plaatsen lichte nachtvorst. De regenval
bedroeg in het Noorden ongeveer 44, in
het Zuiden 75 milimeter tegen 48 nor
male maand som. Er kwamen veel on-
weders voor. De Bilt had 209 uren met
zonneschijn, tegen 203 uren normaal.
Noodslachtingen.
Op vragen van het lid der Tweede
Kamer, den heer Braat betreffende op
heffing van de centrale slachtplaatsen
voor noodslachtingen en kleine plaatsen,
heeft de minister van arbeid, handel en
hijverheid geantwoord: Reeds meermalen
heeft de minister er nadrukkelijk aan
herinnerd, dat de Vleesdbkeuringswet niet
voorschrijft, dat er centrale slachtplaat
sen moeten zijn voor noodslachtingen.
Het geldt hier een vraagpunt van utili
teit, w'aarvan de oplossing is overgela
ten aan de gemeentebesturen, die met
plaatselijke toestanden en belangen te
rade kunnen gaan.
Mosterd na den m&altyd!
De minister van oorlog heeft een wets
ontwerp ingediend tot verhooging van
het VIIIe hoofdstuk der Staatsbegrooting
voor 1924. De minister wijst er in zijn
Memorie van Toelichting op, dat bij de
demobilisatie nog verschillende contrac
ten' voor levering van oorlogsmaterieel
van kracht whren, welke gedurende de
mobilisatie Waren gesloten. Tot d:e con
tracten, welke in het najaar van 1918
nog niet waren afgeloopen, behoorde ook
één, dat in Amsterdam in 1918 tot een be
drag van 1.749.852 pd. st. wias afgesloten
met de firma Armstrong m Engeland,
voor de levering van houwitsers, mitrail
leurs, lichtpistolen,, munitie en gasmas
kers. De levering van het materiaal ge
schiedde niet met zoodanige snelheid als
de Nederlandsche regeering bad verwacht.
Het materieel kwam grootendeels eerst
na het sluiten van den wapenstilstand
hier te lande aan. Aangezien de Neder-
Iandsche regeering toen geen prijs meer
stelde op de ontvangst, liet zij de onder
handelingen openen over de vernietigmg
van het contract. Hiertoe hebben de on
derhandelingen niet kunnen leiden. Wel
verklaarde de Engelsche regeering zich
ten slotte bereid om 794.029 (bijna f 10
miUinen) te verminderen tot f 2 millioen
netto. Afkoop van het contract bleek
slechts mogelijk tegen een bedrag, dat
den koopprijs der munitie zeer nabij
kwam. De onderhandelingen met de En
gelsche autoriteiten hebben geleid tot
het opmaken van een contract, voor welks
uitvoering de regeering :n dit ontwerp
de noodige gelden aanvraagt.
De schadeloosstelling van 4e
Kamerleden.
Het Handelsblad heeft kort geleden
medegedeeld, dat de communisten en de
sociaal-democraten niet bereid waren, ge
volg te geven aan het verzoek van het
seniorenconvent der Tweede Kamer om
Van 1 Mei j.l. af 5 pet. van hun schade
loosstelling als Kamerlid vooroopig niet
te toucheeren. Naar wij meenen, is offi
cieel dienaangaande geen mededeeling
aan het seniorenconvent gedaan. Als het
bericht juist is (hetgeen inderdaad het
geval schijnt te zijn), hebben de sociaal
democraten in deze zaak het advies van
den leider van hun fractie genegeerd.
Mr. Troelstra heeft namelijk in de ver
gadering van de club-voorzitters hetzelf
de standpunt Ingenomen als de overige
„seniores".
TWEEDE KAMERA
Zitting oan Dinsdag 3 Juni.
De behandeling van de wijzigingen der
leerplichtwet en lager onderwijswet 1920
wordt aangevangen.
De heer Ketelaar acht de laatste wij
zigingen in het ontwerp gedeeltelijk een
groote verslechting voor de vergrooting
van het aantal leerlingen per klasse en
door de invoering van het instituut van
assistenten. Spr. betoogt verder dat het
aantal éénmanscholen met 26 tot. 48 leer
lingen onrustbarend zal toenemen. Hij
kan met het ontwerp niet meegaan.
iet Vooraf op
i
Situur aan de Spits
Jnxichkvxxix Cadeauoc
Mejuffrouw Westerman acht de paci
ficatie mislukt en wenscht een instantie
voor de beoordeeling van de noodzake
lijkheid van scholenbouw.
Zij bepleit voorts scholenconcentratie,
betere verdeeling aantal onderwijzers en
weer-invoer-ng van het Fransc'h. Ze kan
niet voorstemmen tenzij belangrijke wij
zigingen worden aangebracht.
De heer Gerhard acht de wetswijzi
gingen ongelooflijk slecht. De allerdolste
scholenbouw moet gestopt worden.
Hij acht de kleinste normaal in te
richten school, de driemanaehool. Door
sterke Concentratie zou men daartoe wel
licht kunnen komen.
De heer v. d. Molen betreurt, dat deze
bezuinigingsmaatregelen onvermijdelijk
zijn.
Een grootere klasse dan 40 leerlingen
zal boven de krachten van velen gaun
Spr. dringt daarom aan op eenige miti-
gatie voor de één- en tweemansacholen.
De assistenten zijn nog niet zoo'n slechte
uitvinding.
Ds. Kersten aanvaardt deze bezuiniging
op gevaar te woraen gehouden voor een
vijand van volksontwikkeling. Intusschen
heeft de invoering .ter assistenten hem
met eenige bezorgdheid vervuld.
Te 5 uur wordt de zitting verdaagd.
Stukgeloopen yoaten
verzacht en geneest men met Purol
UK Stad en Provincie.
BURGH. Vergadering van den gemeen
teraad, gehouden op Maandag 2 Juni.
Afwezig dhr. Krijger met kennisgeving.
Ter tafel komt de begrooting der Ge
zondheidscommissie voor bet jaar 1925
met een bedrag van f 11,72 ten laste
der gemeente Burgh. B. en W. 'worden
door den Raad gemachtigd dit bedrag
in de gemeentebegrooting voor 1925 op
te nemen. In verband met een verzoek
van C. Bom om ontheffing der aanslag
van hondenbelasting over 1923 stellen B.
en W. voor deze ontheffing te verlee-
nen, wat goedgekeurd wordt. Ingekomen
is een adres van verscheidene inwoners
vac. Westen-Sch uwen tot p'aatsing van
gemeentewege eener Nortonpomp aldaar.
Adressanten gronden hun verzoek op de
omstandigheid, dat de put in de buurt
van de Woningen van *t Armbestuur,
Waaruit vroeger het benoocligde water
betrokken 'werd, wegens watergebrek
vrijwel doelloos is geworden en bij even
tueel water bevatten uit gezondheidsoog
punt minder deugdelijk is. Deze zaak is
door B. en W. breedvoerig besproken.
Prijsopgaaf is gevraagd, waaruit blijkt,
dat bet plaatsen der bedoelde pomp on
geveer f 70 zou kosten. Dhr. Fiokker
zegt, dat in de laatste jaren, 7 a 8 der
gelijke pompen in onze omgeving ge
plaatst zijn, die naar zijn meening niet
altijd voldoen. De bestaande put kan
door het leggen van een dam in de
buurt met weinig kosten genoeg water
toevoer krijgen, waarom hij een uitgaaf
Vanj.f 70 voor een pomp ongemotiveerd
acht. Dan zou Burghsluis, wiaar men vee)
zout water in -den bodem heeft, eerder
dan Westen-Schouwen voor een pomp
iri aanmerking moeten komen. Dhr. Lan-
degent gaat hiermee ten volle actoord.
Dhr. Heule is van meening, dat ver
scheidene onderteekenaars van het ver
zoek feitelijk geen belang bij de zaak
hebben, daar zij voldoende van water
voorzien zijn. Westen-Schouwen is bo
vendien 'waterrijk, als het putje wat op
geknapt wordt, komt de zaak best in
orde. Dhr. Boot beweert, dat een paar
Nortonpompen door particulieren in zijn
buurt geplaatst, steeds voldoende wiater
geven, zelfs op een vrij hooge stand
plaats. Volgens zijn meening zal een
lange pompbuis niet eens noodig zijn.
Bovendien hebben de meeste bewOner9
van Westen-Schouwen slechts kleine re
genputten, die bij aanhoudende droogte
spoedig leeg zijn. Ook al mocht het
betrokken putje 'water genoeg bevatten,
dan acht hij het gebruik daarvan voor
het 'wasschen van aardappelen en groen
ten niet in *'t belang der gezondheid,
te meer daar het wiater door het vee
verontreinigd wordt. Dhr. Kloet zegt, dat
de kant van den weg bij het putje nog al
eens stuk is en er zoodoende vuil in
loopen kan; indien het water als drink
water gebruikt wordt, zou hij wel voor
de plaatsing eener pomp te vinden zijn.
't Meerendeel van den Raad is van mee
ning, dat„ Wanneer een dam gelegd, het
trapje in orde gemaakt cn de put voor
het vee afgesloten 'Wordt, deze zaak in
orde is. De voorzitter brengt daarop het
verzoek in stemming, dat met 5 Stem
men^ tegen en 1 voor (dhr. Boot) afge-
w'ezen wordt. B. en W. worden gemach
tigd met goedvinden van 't polderbestuur
en den eigenaar dhr. Boot de noodige
verbeteringen te doen aanbrengen. In
verband met de toegestane som ad
f 131,781/2 voor begrinding van den Hoo-
genWeg en Kommertjesweg wordt be
sloten de gemeentebegrooting 1924 in dien
geest te wijzigen. Als leden zier commis
sie tot nazien der rekening van den ge
meente-ontvanger worden gekozen de
heer en Boot, van Zuijen en Kloet. Daarna
komt aan de orde de vaststelling der
legesverordening van ter secretarie en
door den Ambtenaar van den Burgerlij
ken Stand te behandelen stukken. Vast
gesteld 'worden verschillende leges op
legalisatie van handteekeningen, verkla
ringen in 't belang der aanvragers, na
sporingen uit het bevolkingsregister, aan
vragen uittreksels van den Burg. Stand,
nasporingen van het kadaster, afgifte
jachtakten enz. Daarna wordt inzage ge
geven van het plan tot bouWen van een
bergplaats met aangrenzend arrestanten
lokaal aan het perceel, bewoond door
den rijksveldwachter v. Almkerk. De voor
zitter zegt, dat het arrestantenlokaal vol
gens de voorgeschreven eiscben van ven
tilatie anz. dient ingericht te 'Worden. De
bergplaats kan gebouwd worden van een
halvensteensmuur, die van het lokaal dient
een heelen steen te zijn. De raming der
kosten van den bouw' worden in besloten
vergadering besproken. Na heropening der
openbare vergadering stellen B. en W.
voor den bouw1 in 't openbaar aan te
besteden onder de ambachtslieden der
gemeente. Dit voorstel wordt met alge
meen e stemmen aangenomen onder be
ding van dhr. Kloet, dat hij stemt vóór
den bouw der bergplaats, maar tegen dien
van het arrestantenlokaal, waarvan hij
het be1 ang niet inziet. Bij de rondvraag
informeert dhr. v. Zuijen, hoe het staat
met het woningvraagstuk, of, wanneer
een bestaande woning afgebroken wordt,
deze door een andere moet vervangen
Worden. De voorzitter zegt, dat in dezen
in elk geval de toestemming noodig Is
van B. en W„ doch dat voor hec geval,
'waarop dhr. van Zuijen doelt het advies
van den Minister van Arbeid "s ingewon
nen. Het antwoord is nog niet ingekomen.
Daarna sluiting.
BRUINISSE. Het uitvoerend Concours-
Comité meldde reeds in een vorig be
richt, dat eenige heeren hun zeer ge^
waardeerde belangstelling 'toonden, in het
alhier te houden Bonds-Concours op 9
Juni a.s. door het beschikbaar stellen
van medailles. Het is bovengenoemd Co
mité hoogst aangenaam hiermede nog te
kunnen mededeelen, dat het Hare Majes
teit onze geëerbiedigde Koningin heeft
behaagd een groote bronzen medaille be
schikbaar te stellen voor genoemd con-
exours, alsmede, dat Zijne Excellentie den
Commissaris der Koningin in Zeeland
ook voor dit concours een bronzen me
daille aan het uitvoerend comité heeft
toegezonden, welke medailles hoogst er
kentelijk zijn aanvaard.
De heer Z. v. d. Velde, aannemer
van de dijkwerken ten behoeve Van het
waterschap Bruinisse, n.l. het verleggen
en verzwaren van den zeedijk aan den
Stoofpolder, is in zooverre met de voor
bereidende werkzaamheden gereed geko
men, dat met het opspuiten van het be-
noodigde zand voor de landzijde van
den nieuwen dijk een aanvang is gemaakt.
Hiervoor zijn gearriveerd twee zandzui
gers van de firma Kraaieveld en van
Noordenne uit Sliedrecht. Een der zui
gers zuigt het zand van de voor den
wal Havendezandbanken in bakken, die
volgeladen naar den anderen zuiger wor
den gesleept, die het zand hier wèer uit
zuigt en door eene lange leiding spuit'
naar de plaats waar het noodig is. Land
waarts is een kade opgeworpen om het
meegevoerde water men spreekt van
gil. m. 80 pCt. water dat er meegespoter
wordt, tegen te houden. Een drijvende
pompmstallatie zorgt er voor, dat 't over
tollige water weer buitendijks wordt ge
voerd. In drie weken hoopt de aannemen
met deze werkzaamheden gereed te ko
men.
SCHERPENISSE. De algemeene jaar-
lijksche vergadering van de vereeniging
„Het Groene Kruis*', die gehouden werd
in de achterzaal van bet gemeentehuis
werd zooals naar gewoonte, door weinig
leden bezocht. De penningmeester J. v.
d. Velde deed rekening en verantwoor
ding over het afgeloopen jaar, waaruit
bleek dat de ontvangsten f 217,35 en de
uitgavem f 220,46 waren, zoodat het na-
deelig saldo is f 3,111 Dit Werd als uit
gaaf op de rekening van 1924 overge
bracht. De commissie tot het nazien der
rekening bevond alles in orde. Dr. Pol
derman dankte den heer J. van de Velde
voor de accurate boekhouding. Dit jaar
werd door vrijwillige cOntributie-verhoo-
ging f 88 meer ontvangen. De kas steeg
daardoor tot f 220,35. In de maand Maart
j.l. Iwferd een zoo goed als nieuwe hou
ten Ügtent aangeschaft. Het ledental Was
weer met 5 vermeerderd en alzoo ge
stegen tot f 163. Nog werd vastgesteld
dat voortaan met het oog op de ruime
bezittingen de contributie voor nieu'wte
leden f 1 en het inleggeld f 2 zal be
dragen.
Ds Provinciale Stoombootdienst.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor de Zeeuwsohe Eilanden te Mid
delburg heeft zich tot de Provinciale
Staten gewend met het verzoek om den
dienst zp de Ooster.Sdhelde in het ver
volg ook op het traject Wolphaartsdijk-
sche veer—Middelburg weder per stoom
boot uit te oefenen. Daardoor zal toch
tegemoet gekomen worden aan vele be
zwaren van den handel, vooral wat be
treft het goederenvervoer op dit traject.
Prov. Staten van Zeeland.
De eerste voorstellen, welke behandeld
worden in de op 1 Juli a.s. te openen
Zzmer zitting Dan de Provinciale Staten
zijn aan de leden verzonden. Wiiji ont-
leenen er hel volgende aan: In verband
met de stichting van een Dieaelgemaal
bij de voormalige zeesluis in de zeedijk
van den tot het Waterschap St..Maar
tensdijk behoorenden Oudelandpolder, ten
bëhoeve van de vier tot dat waterschap
behoorende polders Oudeland, Middelland,
Noord en Uiterste Nieuwland, is de wa
termolen vervallen en zijn de betrekkin
gen van watermolenaar en tijwachter
opgeheven, terwijl een machinist^ is aan
gesteld en een woning daarvoor is aan
gekocht. Overeenkomstig het desbetref
fende verzoek van ingelanden van de 4
genoemde polders stellen Ged. Statten
voor in het Bijzonder Reglement voor
het waterschap de noodige wijzigingen
aan te brengen.
Voor 1920, 1921 en 19212 werd ami
den A. N. W. B. een bijdrage verleend in
de kosten van wegwijzer* en waarschu-
uAngsbzrden langs wegen in Zeeland, van
f "4 iper stuk, tot een bedrag van ten
hoogste f 580 per jaar. Daar eerst in
November 1923 de opgaven werden ont
vangen, welke noodig waren voor de
betaalbaarstelling van de bijdragen over
1921 en 1922, te samen f 11(60, en toen
het dienstjaar 1921 reeds was afgesloten,
wat ook met 1922 het geval was toen
het onderzoek van de opgaven was af
geloopen, stellen Ged. Staten voor als
nog tot uitbetaling der f 1160 te beslui-
ten. Tevens stellen zij voor de bijdrage
voor 1928 en volgende jaren te bepalen
op een maximum van f 700, daar het
aantal borden reeds van 145 op 148 is
gekomen en vermeerdering van het aan
tal nog wenscJhelijk kan blijken.
Ter vaststelling werdt aangeboden ds
rekening over 1922, aanwijzend in ont-
f 2.705.381.251/2, en in uitg. f 2.348.400164,
alzoo een goed slot van f 356,980,711/£
Zeeuwsohe letterkundige
tentoonstelling.
Heden (Woensdag)middag had de ope
ning plaats van de Zeeuwsche letterkun
dige Tentoonstelling, welke in het ge
bouw van de Provinciale Bibliotheek te
Middelburg is samengebracht ter gelegen
heid van het volgende week aldaar te
houden Bibliothecarissencongres. Terwijl
wij op de opening zelve nader hopen
terug te komen, kunnen wij, dank zij de
ons geboden gelegenheid vooraf een
kijkje te komen nemen, een korte be-
