Zierikzeesche Nieuwsbode
abonnement:
Woensdag 7 Mei 1924 zierikzeesche courant.
EERSTE BLAD.
BUI TE N L A N D.
[Nederland,
binnenland.
o ^Öenéckrrpsc
Prü» per 8 maanden f 1,50,
franco per post ƒ1,80. Voor het
buitenland per Jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummer# 5 oent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag»
Dit nummer bestaat utt 2 bladen.
Mussolini over volkssouverelniteit.
Mussolini, die eenige maanden geleden
door de Universiteit van Bologna tot doc
tor honoris causa is benoemd, had toen
beloofd om, teneinde dezen titel waardig
te zijn, een proefschrift over Machiavelli
tte schrijven. Dit proefschrift is thans
verschenen en de bladen bevatten er
korte uiltreksels uit. Mussolini bespreekt
de opvattingen van Machiavelli en zegt
dat de revoluties der 17e en 18e eeuw
het (cionflict tusschen het individu en
den Staat wilden oplossen door te doen
schijnen alsof hel gezag voorkomt uit
den vrijen wil van het volk. Dit acht
Mussolini een fictie. Ten eerste, aldus
Mussolini, is ,,het volk" nimmer gedefi
nieerd. Het is een zuiiver abstract wezen.
De benaming „souverein", die aan ,.het
volk" wordt toegevoegd, is ean tragische
grap. Het volk kan op zijn hoogst afvaar
digen, maar natuurlijk geen enkele sou
vereiniteit uitoefenen. Het stelsel der
volksvertegenwoordiging behoort meer tot
het mechanisme dan tot de moraal. De
souvereiniteit, welke het volk hoffelijk
wordt aangeboden, wordt het onthouden
op oogenblikken, waarop het juist de (be
hoefte gevoelt, haar uit te oefenen. Men
laat het de souvereiniteit slechts wanneer
zij ongevaarlijk is of als zoodanig wordt
beschouwd. Stelt u voor, zoo besluit de
Ilaliaansche dictator, een oorlog door een
referendum verklaard
Een referendum is uitmuntend wanneer
het de meest geschikte plaats betreft
voor het plaatsen van een pomp in een
dorp. maar wanneer de hoogste belangen
van een volk op het spel staan, wachten
de regeeringen, zelfs de meest democra
tische, er zich wel voor om haar belan
gen aan het volk zelf ter beoordeeling
voor te leggen.
Moordenaressen.
In de Cook County-strafgevangenis bij
Chicago, in den staat Illinois, heeft men
een reeks cellen, waar alleen moordena
ressen zijn geplaatst en die niet ten on
rechte bekend staat als „murderesses'
i row". Op het oogenblik verdient deze ver
blijfplaats haar griezeligen naam ten
volle, want niet minder dan vijf moorde
naressen zijn er gevangen gezet. Een is
Sabelle Nitti, die haar man met een hamer
de hersenpan had verbrijzeld, om te kun
nen gaan trouwen met een commensaal.
Zij geniet de bedenkelijke distinctie van
de eerste en eenige blanke vrouw
te zijn, die in den staat Illinois tot het
schavot werd veroordeeld. Bij haar pro
ces wees de ambtenaar van het O. M. er
op, dat de publieke opinie er met kracht
op aandrong, dat er nu eindelijk eens
onwrikbaar gestreng zou worden opge
treden tegen moordenaressen, daar het
met de te talrijke moorden door vrouwen
gepleegd op mannen, uit moest zijn.
In de cel naast die van Sabille Nitti zit
Beulah Annan, die haar jeugdige minnaar
had doodgeschoten. Terwijl de jongen
boven lag te sterven, gaf Beulah Annan
beneden een danspartij, waar het lustig
toeging. Er was op dat partijtje overma
tig veel gedronken (in de droge Ver. Sta
ten!) en zoo tusschen de dansen door
kwam Beulah Annan eens boven kijken
hoe het er mee stond. Na afloop van de
danspartij, en toen haar jonge vriend
dood was, belde zij de politie op.
Dan zit er nog gevangen zekere Kathe-
rine Balukmalm, die, terwijl zij een in
braak pleegde, door een waker verrast
werd, dien zij doodschoot. Deze moorde
nares kreeg levenslang, ofschoon haar
advocaat gewezen had op haar jeugd. Zij
is n.l. pas 19 jaar; maar zij was al eeni-
gen tijd een beruchte figuur in de mis-
dadigerswereld van Chicago.
De ryfesdagvorktezlBgen.
De voorloopige officiëele uitslag van
de verkiezingen in Duitschland is thans
bekend. En al zullen er nog wel eenige
dagen verloopen eer de definitieve uitslag
kan worden vastgesteld, groote wijzigin
gen in de reeds medegedeelde cijfers
zullen wel niet te verwachten zijn en
men weet dus nu al zoo ongeveer hoe
de nieuwe Rijksdag er dan ten slotte
zal uitzien.
Bij het Duitsche kiesstelsel staat het
aantal leden van den Rijksdag niet vast,
maar is afhankelijk van het aantal aan
de verkiezingen deelnemende kiezers. Im
mers op elke 60.000 stemmen komt er een
lid van den Rijksdag. Wijl er ditmaal
blijkbaar meer stemmen zijn uitgebracht
dan in 1920, zal de nieuwe rijksdag wat
meer leden tellen dan de vorige.
Voor de verkiezingen is Duitschland
verdeeld in 35 kieskringen, die dan nog
weer gegroepeerd zijn in 16 kieskring-
verbonden. In de kieskringen geven elke
60.000 stemmen recht op één zetel, blijft
er aldus op de lijsten der verschillende
partijen een overschot, dan worden die
overschotten van de kieskringen in één
kieskringverbond bijeengevoegd, en dit
totaal weder door 60.000 gedeeld, en naar
gelang van de uitkomst nieuwe zetels
toegewezen, blijft dan nog een overschot,
dan komt dat de door de partijen in
gediende rijkslijsten ten goede- Er gaan
dus zoo min mogelijk stemmen verloren.
Maar het stelsel verklaart ook, dat nog
ADVERTENTlf N
van ie regel» 60 ets. van
regels en daarboven 20 ets. pe:
regel. Reclames 80 etc. p. regoi
contraot belangrijke korting
80ste JAARGANG. - No. 11078. 'nE"ndlnS op don dag van nil
Dir. I I, DE LOME Jr. UH|.-fMul. H. J, KOSTEN. T<,ar
""•Ul
Geheel
ROOKT
al wat tijd noodig is voor de definitieve
uitslag kan worden gegeven.
Blijkens, den vastgestelden voorloopigen
uitslag heeft zich ook bij deze verkiezin
gen hetzelfde verschijnsel voorgedaan, dat
in ,1920 werd waargenomen- Tegenover
de verkiezingen van de Nationale Ver
gadering van 1919 gaven de verkiezingen
van 1920 een Verschuiving te zien aan
burgerlijken kant naar rechts, aan socia-
listisohen kant naar links- De democraten
verloren aan de Duitsche Volkspartij, de
sociaal-democraten aan de toen nog be
staande onafhankelijken. De regeerings-
partijen verloren dus naar weerskanten.
Datzelfde verschijnsel doet zich nu voor.
De Duitsche Volkspartij, die sedert tot
de regeeringspartijen is gaan behooren,
heeft aan de Duitsch-nationalen verloren.
De intusschen vereenigde socialisten, heb
ben vele stemmen moeten afstaan aan de
communisten.
En de eigenlijke winners in den Ver
kiezingsstrijd zijn dus ditmaal dè Duitsch-
nationalen, de Völkischen (d.w.z. de uiter
ste nationalisten) aan den rechtschen kant
en de communisten aan den linkschen
kant.
De sociaal-democraten telden in den
vorigen Rijksdag 173 zetels, thans 99; de
de democraten 39, thans 24; het centrum
66, thans 45. De Beiersche Volkspartij, die
ook tot de partijen behoort, welke onder
de republiek aan de regeering hebben
meegewerkt, zij het ook kort, gingen van
20 tot 15 zetels terug.
Maar tegenover deze verliezen staan
de winsten van de oppositie-partijen: de
Duitsch-nationalen, die in den vorigen
Rijksdag 65 zetels innamen, krijgen er in
den nieuwen rijksdag 99, de Völkische
vrijheidspartij, die slechts een paar zetels
had in den vorigen Rijksdag, zal in den
nieuwen er 32 bezetten. En de commu
nisten, die slechts 16 zetels bezetten, zul
len er nu 61 innemen.
Het Twentsche textlel-eonlliet.
Van fabrikantenzijde verneemt de N.
R. Ct. uit Enschedé dat, waar de her
vatting van bet werk uitsluitend door
intimidate wordt tegengehouden, de fa
brieken opengesteld zullen blijven. Deze
omstandigheid mag geen invloed oefenen
op het eens genomen besluit. Het spreekt
vanzelf, dat de onvolledigheid van het
personèej tot groote moeilijkheden aan
leiding geeft, welke zich vooral in de
spinnerij, waar de eerie groep op de
andere is aangewezen, doen gevoelen.
In de weverij, waar de arbeiders zelf
standiger werken, is dit niet zoozeer het
geval. Het aantal werkwilligen wordt in
middels grooter. Het burgerlijk armbe
stuur heeft de steunregeling voor de uit
gestotenen ingetrokken. De soc.-dem.
raadsfractie heeft den burgemeester ge
vraagd, een spoedvergadering van den
gemeenteraad te beleggen om over deze
intrekking te interpelleeren.
Bezuiniging.
De regeering overweegt de instell'ng
van een inter-departementale commiss.'e,
samen te stellen uit ambtenaren van de
verschillende departementen van alge
meen bestuur, die een leiding gevende
functie uitoefenen, aan welke commissie
de opdracht zou worden verstrekt, nog
eens grondig na te gaan de mogelijkheid
en uitvoerbaarheid van een tot flinke
vereenvoudiging en bezuiniging leidende
reorganisatie van den staatsdienst.
TWEEDE KAMER.
Zitting uan Dinsdag 6 Mei.
Bij het begin van de zitting wordt mej-
Meyer, gekozen in de vacature-Kolkman,
geïnstalleerd.
De behandeling van het wetsontwerp
tot regeling van de rechten en verplich
tingen van ambtenaren wordt voortgezet-
De heer Nolens kan alsnog niet voor
stemmen.
Minister Heemskerk verdedigt 't wets
ontwerp. De rechtsverhouding tusschen
staat en ambtenaren kan, zoo zegt hij,
door den wetgever worden gewijzigd-
Artikel 1 wordt verworpen met 56
tegen 27 stemmen. Tegen de linkerzijde,
behalve de heeren Braat en De Boer;
voorts het meerendeel der roomseh-ka-
tholieken en vier christelijk-histor'schen.
Nadat minister Heemskerk het wetsont
werp heeft gewijzigd, naar aanleiding
van het verwerpen van artikel 1, wordt
't wetsontwerp aangenomen, met 57 tegen
24 stemmen. Tegen de vrijzinnig-demo
craten, de sociaal-democraten, enkele Vrij-
heidsbonders en de heer Van Ravesteyn.
Het wetsontwerp tot het opsporen van
delfstoffen wordt z.h.s. aangenomen.
Daar de heer Sasse van IJsfcelt de wij
iet Vooraf op fUvalUeib
i
Stacm aait de Spits
Vatv Caaeauec
Pijnloos en radicaal werken
Mijnhardl's Laxeertablelten
ziging der Motor- en Rijwiefwet wil
amendeeren, wordt de kamer te 3,15 ver
daagd.
EERSTE KAMER.
Zitting uan Dinsdag 6 Mei.
Na de installatie van het nieuwe lid
der Kamer, baron Nagell van Ampsen,
benoemd in de plaats van wijlen van
Ketwieh Verschuur, wordt begonnen met
de begrooting van onderwijs- De heer
Franssen bespreekt de voortdurende wij
zigingen in de onderwijswetgeving, welke
onrust aan het onderwijs afbreuk doet.
De heer de Waal Malefijt ze^t, dat
ook op onderwijsgebied vele bezuinigin
gen van hel Rijk, kosten voor de gemeen
ten meebrengen, zoo de opschuiving van
den toelatingsleeftijd en invoering van
het 7e leerjaar.
De heer De Zeeuw keurt bezuiniging
af, die de vitale belangen van onderwijs
schaden, zooais niet-uitbreiding der rijks-
hoogere-burgerscholen en vermindering
•der subsidie vx>r nijverheidsonderwijs.
Spr. noemt de bezuinigingen niet over
wogen. Er staan voor bet volksonderwijs
groote belangen op spel, die vooral zeer
geschaad worden door onthouding van
steun aan nijverheidsonderwijs.
De heer Slingenberg critiseert de on
standvastigheid van den minister en diens
maal regelen welke de lasten der gemeen
ten verzwaren.
Mevr. Pothuis Smit pleit voor 't geven
van gelegenheid tot natuurlijken groei
van nijverheidsonderwijs voor meisjes.
De heer Smeenge bepleit geheele om
vorming van het onderwijs om dit goed-
kooper te maken. Hij vraagt instelling
eener commissie voor onderzoek tot be
zuinigingsmogelijkheden met behoud der
pacificatie. Daarna verdaging.
Uit Stad en Provincie.
i
ZIERIKZEE. Het tijdstip van de ope
ning der Iuisvlijttent?onstelling nadert
met rassche schreden, zoodst wij den tijd
gekomen achten om onze lezers een en
ander van de werkzaamheden door het
comité verricht te vertellen. Wij namen
inzage van het aantal inzendingen en moes
ten oonslateeren, dat dit voor mededinging
en ter opluistering zeer bevredigend is
Ook van wat wij reeds zagen van de
voorwerpen voor deze tentoonstelling be
stemd, kregen wij den indruk, dat het
gehalte in gelijke verhouding tot het aan
tal zal staan. Het is een alleszins prij
zenswaardig streven van het comité om
het plan der padvindersver. „Waakt" op
zoo krachtige wijze uit te voeren en
laat ons dit er dadelijk bijvoegen, een
zeer dankbaar streven. Dit blijkt het beste
als men eens overziet de talrijke blij
ken van sympathie, die het comité reeds
mocht ontvangen, in den vorm van me
dailles enz. Z. K. H. de Prins zond eene
groote bronzen legpenning in mooi étui,
V. V. V. stelde eene zilveren medaille ter
beschikking; dr!e zilveren en twee bron
zen medailles werden geschonken door
personen, wier namen later in den cata
logus vermeld zullen worden; bovendien
werden eenige mooie art'kelen als prij
zen afgestaan. De thee, die tijdens de
tentoonstelling 'het publiek zal worden
aangeboden, a 10 cent per kop, wordt
evenals de geheele aankleeding van het
salon, gratis door den heer W'. Merle
verstrekt. De heer G. Anker zal de aan
trekkelijkheid der tentoonstelling verhoo-
gen door er draadlooze concerten enz.
ten gehoore te brengen. Ook deze heer
neemt "rille kosten voor het daar stellen
en uitvoeren voor zijn rekening De f.a
Sinderam Co. zal alle mogelijke ar
tikelen en gereedschappen voor huis
vlijt étaleeren en bood een complete doos
met houtsnijgereedscha/p aan. Wij ma
ken degenen die toezegging deden tot
het schenken van een prijs of medaille,
maar deze goede gedachte nog niel
MET GECONF'JTE VRUCHTEN
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: Te Wilnis, cand. J. D. van
Oof te Harmeien.
Aangenomen: Naar Veghel (N.-Br.), J.
W. F. Kyftenbeit, gep. O.-I. predikant
te Utrecht.
Geref. Kerk.
Beroepen: Te Amsterdam, dr. K. Dijk
te 's-Gravenhage. Te Dedemsvaart, J.
Sijbesma te Burum (Fr.). Te Vrees
wijk, H. H. Schoemaker te Zwartsluis.
Aangenomen: Naar O. en W'. Souburg,
cand. en hulpprediker, G. B. Wurth te
Bloemendaal. Naar Purmerend, cand.
L. Hoorweg Jr. te Hilversum.
Bedankt: Voor H.I.-Ambacht, E. J.
Wientjes te Oudshoorn (Alphen a. d.
Rijn).
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: Te Sneek, J. Tolsma te Zeist.
VIN HEINDE EN VER.
uitvoerden, opmerkzaam, dat het bestuur
een en ander gaarne spoedig in zijn be
zit zou hebben, om er nog melding van
te kunnen maken in de catalogus.
HAAMSTEDE. In het verslag der raads
vergadering van 2 Mei, voorkomende in
de Nieuwsbode van 5 Mei is door ver-
koerd uitgevoerde correctie een verwar
ring ontstaan. Er staat: „De heer Blom
stelt voor het verzoek der vereeniging
niet meent, dat een behoorlijk onder
houd van begrooting maken". Dit moet
volgens 't ingezonden verslag zijn: „De
heer Blom stelt voor hét verzoek der
vereeniging niet direct af te wijzen, maar
een plan en begrooting te maken, enz
Het Konlnkiyk bezoek aan Zeeland*
Betreffende het Koninklijk bezoek aan
Zeeland van 5 tot en met 8 Augustus
kan thans worden medegedeeld, dat be
houdens wellicht nog aan te brengen wij
zigingen van ondergeschikt belang, het
programma als volgt is samengesteld:
Dinsdag 5 Augustus na aankomst op Tho-
leti, bezoek aan de stad van dien naam
en verder aan de gemeenten Poortvliet,
Seherpenisse. St.-Maartensdijk en Stave-
niss2. Van hier uiit vertrekt H.M. te
ongeveer 12 uur per „Hydograaf" naar
Zierikzee. waar de boot te ongeveer 2
uur wordt verwacht. Behalve de gemeente
Zierikzee zal ook het Westelijk en Noor
delijk gedeelte van Schouwen worden
bezocht. Na terugkomst te Zierikzee wordt
te 6 uur van daar naar Middelburg ge
varen, aankomst aldaar te 9 uur, waar
H.M. zich onmiddellijk naar de woning
van den commissaris der Koningin be
geeft. Woensdag tien uur wordt een rit
door een deel der stad gemaakt, om ver
volgens om 11 uur op het Molenwater
de Zeeuwsche hul debetooging in ont
vangst te nemen. Te 1 u. 30 heeft ver
volgens een noenmaal met genoodigden
plaats in de woning in de Abdij, waar
na te 3 uur H.M. weder uitrijdt voor het
bezoek aan het Openluchtspel op de
Markt. Na de bijwoning van dit te ver
wachten buitengewone schouwspel, heeft
een bezoek aan het stadhuis plaats en
Vervolgens- aan de Tentoonstelling van
Zeeuwsche kleederdrachten, enz. Na dit
bezoek begeeft H.M. zich weder naar de
Abdij, waar een familiediner plaats heeft.
H.M. blijft dan verder binnen, om Don
derdag 7 Augustus te 9 uur Middelburg
te verlaten en te rijden naar Veere. Hier
wordt overgestoken naar Kamperland
voor een bezoek aan de vier Noord-Be-
velandsche gemeenten Wissefcerke, Co-
lijnsplaat, Cats "én Kortgene. De Hydo
graaf brengt H.M. over de Zandkreek
naar Wolphaartsdijk, vanwaar per auto
naar het station 's Heer Arendskerkej
wlordt gereden, om in den trein het
déjeuner te gebruiken. Des middags volgt
een rijtoer van 's Heer Arendskerke over
Heinkenszand, Nisse, 's-Gravenpolder, Ka-
pelle naar Goes, waar H.M. de ringrijderij
en de uitvoering van rijendansen zal bij
wonen. Met de Koninklijke trein vertrekt
H.M. van Goes naar Vlake, waar in den
trein wordt overnacht. Den volgenden
morgen, brengt de Hydograaf de Konink
lijke familie naar W'alzoorden, van welke
plaats uit gereden wordt over Klooster-
zande, Hengstdijk, Zaamslag, Axel, West
dorp e, Sas van Gent en vervolgens naar
Terneuzen. Hier ligt dan de Hydograaf
weer gereed, die tijdens het déjeuner
H.M. naar Breskens brengt.' Van uit Bres
kens wordt te ongeveer 2 uur gereden
naar Schoondijke, Oostburg, Aardenburg,
Sluis en over de Groede weer terug naar
Breskens. Weer met de Hydograaf wordt
naar Vlissingen overgestoken, waar H.M.
nog een rit door de stad maakt, om met
den gewonen trein van 6 u. 50, waarin de
Koninklijke rijtuigen worden gehaakt,
Zeeland weer te verlaten. Uit dit pro"
gramma blijkt, dat alle deelen van Zee
land in hel bezoek zijn opgenomen.
De verkiezingen ln Frankrijk
worden Zondag gehouden.
Half Mei wordt te Rome een
landverhuizeraoongres gehouden.
Men wil nu in de Vereenigde
Staten gaan onderzoeken of. het niet
mogelijk en praotiBoh is, de redevoe
ringen, die in de beide Huizen van het
Congres worden gehouden ,om te
roepen". Velen verwachten, dat daar
door de belangstelling voor do debatten
in het Congres zal toenemen. De
Tweede Kamer in huis voortaan
De regeering der Vereenigde
Staten heeft zioh, overeenkomstig haar
standpunt tegenover Mexico, bereid ver
klaard, wapens en munitie te leveren
aan de regeering van Cuba. Tegelyker-
tyd is een uitvoerverbod uitgevaardigd,
om te beletten, dat de opstandelingen
zich uit de V. 8. wapens verschaffen.
Volgens te Londen ontvangen
berichten zou de opstand der mohamme
danen in Toerkestan, die 10 April begon,
zich nog voortdurend uitbreiden.
Een telegram uit Buenos Aires
via New-York meldt, dat de brood- en
vleesohvoorraden slinken en dat een
stopzetting van het heele zakenleven
dreigt wegens stakingen over 't geheele
land, op grond van de pensioenwet,
ingevolge vau welke loonaftrek plaats
heeft. President Alvear heeft by wijze
van concessie een proeftijd van vyf jaar
voor do wet voorgesteld.
Bij het Amerikaansche congres is
een motie ingediend, waarin wordt aan
gedrongen op een onderzoek naar de
tegenwoordige vlootsterkte en in het
bijzonder of de verhouding 5/5/3 der
hoofdschepen door Amerika is gehand
haafd of door andere mogendheden is
overschreden.
Kemal Pasja heefc doen weten,
dat nu het Kalifaat is opgeheven, hot
ook noodig zal zijn het Oeoumenisohe,
Patriarchaat en het Groot-Rabinaat af
te schaffen. Dezo mededeellng kan worden
beschouwd als het waarschijnlijk nade
rende lot dezer drie Instellingen aan te
geven.
Tegelijk met do Rijksdag-verkie
zingen hebben ln Pruisen de gemeente
raadsverkiezingen plaats gehad. Naar de
draadlooze dienst meldt, hebben bü de
gemeenteraadsverkiezingen in Rijnland
het centrum en de soo.-dem. een zware
nederlaag geleden. De demooraten
zijn er nog goed afgekomen. De commu
nisten moeten veel winst hebben.
Een assistont-politleoommissarls
is omgekomen en 12 politiebeambten en
20 arbeiders werden gewond ln een
gevecht om het bazit van de Lltausohe
staatsdistilloerdery te Kowno op lMei j.l.
Een telegram uit Melllla meldt,
dat iu een botsing de Spanjaarden de
Rifbenden terugsloegen. De Rifs leden
ornstige verliezen waaronder 50 doodon.
Een belangrijke hoeveelheid oorlogs
materiaal werd bult gemaakt.
Te St.-Louls (V. 8.) heeft een ernstige
brand in oen gedeelte van een huis
gowood. Een moeder met twee dochters
kwamen in de vlammen om. Acht andere
parsonen werden gewond.
Te Munohen is de student Gunther
Brand, die sinds den moord op Rathenau
voortvluchtig was, in hechtenis genomen.
Brand zal ter beschikking van het staats-
gerechtshof worden gesteld en ln het
huls van bewaring te Leipzig worden
opgesloten.
Er heersoht een ernstige eholera-
epidemie in Behar (Eng.-Indië)i Meer
dan 10.000 sterfgevallen zyn dit jaar
gemeld, waarvan 1000 in de laatste week
ta Chemparan, het ergst getroffen dlstriot.
De ziekte grijpt nog verder om zich.
8ohwiotz, een bekende Duitsche
beul, heeft in zijn woning te Breslau
zelfmoord gepleegd. De man, die 74 jaar
I
