Zierikzeesche A Nieuwsbode
abonnement:
advertentiën i
Woensdag 12 Dec 1923 zierikzeesche courant,
Nieuwjaarswenschen.
Bekendmaking.
PrJJ» per S maanden f 1,50,
franoo per post f 1,80. Voor het
buitenland per Jaar f 10,—-.
Afzonderlijk© nummers 5 oent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag.
ran 18 regels 60 ots. tad i
regels en daarboven 20 ots. per
regel. Reolames 80 ots. p. regel.
BU contract belangrijke korting.
In het met 1 Jan. a.s. versohijnend
nummer van oxs blad worden evenals
vorige jaren opgenomen
Nieuwjaarswenschen.
De prijs hiervan is van 1—5 regels
75 oent, elke regel meer 15 oent.
De Inzending kan geschieden tot en
met Vrijdag 28 December, uiterlijk
'•voormiddags 11 ure.
Zy, die zich van af heden
op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot 1 Jan. a.s. ver
schijnende nammers GKATI8.
Waar NIEMEIJER'5
STER-TABAK
haar geurucrjpretdh
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zibkikzze maken bekend, dat de gasprjja van
1 JANUARI 1924 af is vastgesteld op de
hieronder genoemde bedragen.
A. PARTICULIER VERBRUIK:
TIEN cent per Ms.
f' Voor het gas, dat meer verbruikt wordt dan
in dezelfde maand van 1922: ACHT cent
per M3.
Voor deten verminderden prjjs zal echter
eerst een maandverbruik van 25 M3. vei*
eischt zjjn.
B. MUNTGASVERBRUIK.
Dezelfde prjjzen als hierboven, maar EEN
cent hooger.
C. INDU8TRIEGAS
TIEN cent per M3., behoudens de bepaling
van 10 ®/o reductie volgens art. 16, alinea 2
van de Voorwaarden, waarop gas zal worden
verstrekt.
De boeveelheid gas, door nieuwe gasver-
broikers af te nemen, alvorens deze don ver
minderden prijs van ACHT cent zullen be-
gtalan, wordt door de Gascommissie bepaald,
ZnsiKZEE, 10 December 1923.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CRATESTETN
VAN RENGERSKERKE, Borgem.
P. F. W1TTERMANS, Secretaris.
BUITENLAND.
E«n drama te Brighton.
Te Brighton (Engeland) heeft z:ch een
drama afgespeeld, lat daar te lande
veel opzien heeft gewekt. De 22-jar:ge
mrs. Margery Bailey, die gehuwd was
met de:i 28-jarigen majoor Bailey, werd
's morgens dood te bed gevonden, ver
moord 'door een revolverschot. De ko
gel 'was door het linkeroor het hoofd
binnengekomen en door het rechteroor
weer uitgetreden. Bovend:cn was haar
nog een dolk in de borst gestoken.
Haar echtgenoot bleek spoorloos te
zijn verdwenen en de politie stelde on
middellijk een u'tgebreid onderzoek in.
Daarbij- bleek, dat majoor Bailey zich
met den trein naar Londen had bege
ven. Later werji deze mededeeling be
vestigd door het fe!t, dat verschillende
personen te Brighton brieven van Bai
ley ontvingen, die te Londen 'waren ver
zonden. Uit d:e brieven Week duidelijk
zijn schu'.d. Er valt uit af te lelden.^dat
Bailey, d:e uit den oorlog een snell-
shock heeft overgehouden, in dien noca
lottigen nacht weer een aanval had van
geestelijke verwarring. Hij verklaarde dit
zelf in zijn breven en het wordt overi
gens bevestigd door de mededeel1 ngen
van de buren, uie verklaarden dat het
echtpaar een uiterst gelukk'g leven leid
de. Het spreekt vanzelf, dat de familie
van het echtpaar zeer verslagen w'as
biji het vernemen van het tragische voor
val. De moordenaar heeft ook eén brief
gezonden aan de dienstbode van zijn
vrouw, waarin hij o.a. zegt: „Ik moet
hedenmorgen wel totaal krankzinnig zijn
gbweesl en ben nog niet in staat mijn
gedachten te ordenen. Mijn vróuw was
de gcheele wereld voor mij. De oorlog
heeft het gedaan. Ik heb in den laatsten
tijd vreeselijke nachten doorgemaakt.
Engeland ©n Frankrijk.
Volgens te Berlijn ontvangen berich
ten uit krngen, die in betrekking staan
met het Amerikaansche gezantschap te
Londen, wordt verzekerd, dat tusschen
Engeland en Frankrijk kort voor de ver
kiezingen overeenstemming is bereikt,
omtrent het Rijnland en het Ruhryebirt.
Deze overeenstemming 's uitgewerkt in
een tiental art:keleu, die het volgenfe
bevatten: le de bezetting moet een een
voudig stelsel van financieel e en econo
mische controle worden, met deel
neming van Engeland; 2e. deze controle,
die met goedkeuring der Duttsche regee
ring u:tgevoerd zal worden als een ge
schikt nrddel om het herstel der Duit-
sche financiën en van het Duitsche geld
wezen tot stand te brengen, zal gelei
delijk ook tot andere gebieden van
Duitschland worden uitgebreid. 3e. Frank
rijk ziet at' van allen steun aan de Rijn-
sche separatisten doch zal met Belg"ië
en Engeland medewerken aan het tot
stand komen van een autonoom Rijnland
binnen het kader van het rijk; 4e. de
bestaande mibtaire bezetting van het
Rijnland blijft gehandhaafd. Frankrijk zal
daartoe onder verantwoordelijkheid aan
den Volkenbond het voornaamste contin
gent leveren. 5e. De geallieerden zullen
alle aanvalspogingen terstond gemeen
schappelijk bestrijden. 6e. Frankrijk doet
formeel toezegging dat het afz'et van
alle bedoelingen om het Rijnland te an-
nexeeren. 7e. Frankrijk en Engeland slui
ten een alliantie, zoowel voor het leger,
de vloot als voor de luchtstrijdkrachten.
9e. Indien BaUw-n aan het bewind blijft
zal tusschen Engeland en Frankrijk een
handelsverdrag worden gesloten, ipet
name over de douanerechten. 9e. De
schadevergoeding wordt vastgesteld op
20 milliard goudmark. waaruit de scfiade-
vergoeding aan Frankrijk, België, Servië,
en Italië en een voldoend gedeelte der
Engefsche schulden aan Amerika vol
daan moeten «orden. 10e. Beide landen
verplichten z!ch een gemeenschappelijke
politiek te voeren, om het eens te wor
den over alle continentale vraagstukken,
in het bijzonder over bet geb-'ed van "de
Middellandscha Zee.
verleenen van ontslag aan gehuwde amb
tenaressen.
Aan de orde is vervolgens het voorstel-
Fleskens tot verlenging van 't Schoenen
wetje.
De heer van der Waerden zal met zijn
partijgenooten tegen stemmen, maar geen
principiëel debat voeren.
De heer van Gijn bestrijdt het ontwerp.
De invoer is verminderd, maar er is
enorm gesmokkeld en de prijsstijging kan
thans nog komen. Spr. adviseert tot tegen
stemmen.
De heer Lovink zal eveneens tegen
stemmen, omdat bet nuttig effect der
wet hem niet is gebleken. Vermindering
van invoer zou toch gekomen zijn.
De heer Snoeck Henkemans verdedigt
verlenging van het Schoenwetje, maar
liefst geen zes, maar drie maanden.
De heer Fleskens verdedigt zijn ont
werp alleen van zakelijk standpunt. De
resultaten van het wetje zijn zeer bevre
digend: de werkloosheid nam af, de prij
zen daalden zelfs. Daar alle moeilijkhe
den nog niet overwonnen zijn, moet de
regeering blijven steunen.
Het voorstel Fleskens werd aangeno
men met 45 tegen 33 st.;vóór stemden de
rechterzijde, behalve de Chr.-Historischen
Weitkamp, Bakker, Lovink en Rutgers van
Rozenburg.
De ©rials.
Volgens den parlementairen redacteur
van „De Standaard" heeft de Koningin
j.l. Zaterdag te 12 uur en Maandag te
vijf uur den Minister van Financiën, den
heer H. Colijn, ontvangen.
BINNENLAND.
Mgr. Nolens wederom bij de Koningin
De Koning'n heeft Maandagmiddag
wederom ten paleizc Ier conferentie ont
vangen, mgr. W. H. Nolens, voorziitter
van de R.K. Kamerfractie.
Tweede Knmer.
Zitting van Dinsdag II Dec.
De voorzitter stelt voor, de interpella
tie-van Ravesteijn over het vertrek van
den ex-kroonprins niet toe te staan, daar
de minist r van buitenlandsche zaken aan
r'e g„zanten der vreemde mogendheden
inlichtingen heeft verstrekt en aan de
zaak geen landsbelang meer vast zit.
De hceren van Ravesteijn, Troelstra en
Oud achten de Interpellatie gewenscht.
De zaak betreft een belangrijk deel van
het regeeringsbeleid. De inlichtingen van
den heer van Karnebeek aan de gezanten
waren onvoldoende. Deze „loopende zaak''
moet door het kabinet worden afgedaan.
Het voorstel van den voorzitter om de
interpellatie niet toe te staan wordt aan
genomen met 55 tegen 27 stemmen. Voor
het voorstel stemden de rechterzijde, de
heer Braat en mej. van Dorp.
Mej. Westerman vraagt daarna verlof
tot het houden van een interpellatie over
Ult Stad en Provlnole.
Z1ERIKZEE. In het Novembernummer
van de „Hongaarsch-Hollandsche Revue",
maandblad ter bevordering der Hon-
gaarsch-HolIandscóe betrekkingen, wordt
een artikel gewijd aan de op 15 Nov.
1873 wettelijk afgekondigde samenvoe
ging van de steden Buda, Pest en Oud-
Buda, waardoor de grondslag werd ge
legd, waarop het op deze wijze ont
stane Budapest zich in een verwonder
lijk korte spanne tijds tot een der mo
dernste wereldsteden kon ontwikkelen.
De in ons land goed bekende schrijf
ster, onder het pseudoniem A. (S. C.
Wallis (thans fn Hongarije woonachtig
door haar huwelijk) schrijft een belang
wekkend artikel over Emerch Madach,
een Hongaarsch schrijver uit het midden
der vorige eeuw.
Marcel Vidor uit zijn dankbaarheid
aan Holland in een vers. terwijl door de
ver. voor vreemdelingenverkeer te Buda
pest een beschrijving d'er stad en af
beeldingen der meest bekende gebou
wen, monumenten, etc. etc. in d!t num
mer zijn bijgevoegd.
NIEUWERKERK. Vergadering van den
gemeenteraad, gehouden op Woensdag 5
Dec. j.l. Tegenwoordig alle leden. Gele
zen wordt een brief van den Directeur
Generaal van den Landbouw, waarbij
wordt medegedeeld, dat blijkens onder
zoek van den Rijkslandbouwconsulent in
Zeeland de door de Landarbeidersvereen:-
ging „Schouwen en Du'veland" aange-
kochten grond in zijn geheel wel ge
schikt kan worden geacht voor het doel
uitg'fte van onroerend goed ingevolge de
Landarbeiderswet en :s quallficeer'uig als
„van inferieure kwaliteit" sterk overdre
ven; dal blijkens opgaaf van het bestuur
der vereeniging van dezen grond behoor
lijk vracht kan worden getrokken en dal
de positie der vereeniging door den loop
der zaken moeilijk is geworden, waar
door, wanneer niet op een of andere
wijze wordt ingegrepen, liquidatie der
vereeniging zoude moeten volgen, Wat
voor den geheelen kring, waarover de
vereeniging werkt, schadelijke gevolgen
zoude medebrengen. De Directeur-Gene
raal verzoekt tenslotte nog eens ernstig
te 'willen ovenvegen, of alsnog geen ter
men zouden kunnen worden gevonden,
om de uitvoering van de Landarbeiders-
wet in deze en naburige gemeenten te
bewaren voor de ontbinding der vereeni
ging. De voorzitter deelt mede, dat de
rijkslandbouwconsulent met B. en W.
heeft geconfereerd om te probeeren de
vereeniging te redden. B. en W. hebben
aan de vereeniging toestemming gegeven
om de gronden te bezwaren; als B. en
W. van Zonnemaire dit ook hadden ge
daan was alles in orde geweest. De
hoofdzaak is deze, dat van de 26 aan
vragers om los land in pacht zich 24
hebben teruggetrokken. Waar er zoo
goed als geen aanvragen meer zijn is
de zaak feitelijk van de baan. De raad
heelt destijds in deze zaak een eerlijk
standpunt ingenomen. De gronJ is min
derwaardig, dat erkent iedereen, behalve
de belanghebbende vereeniging. De heer
van de Zande merkt op, dat de inhoud
van den brief de gemeente geheel in
het ongelijk stelt. Spr.' vraagt, is de
gemeente aansprakelijk voor den slech
ten grond en is het in het belang van
de gemeente en van de ingezetenen om
de vereeniging te steunen De heer
van Klinken zegt reeds eerder den grond
voor het doel ongeschikt te hebben ge
acht en kan heel kort ,ziijn. Hij blijft
bij deze meening. De voorzitter zegt
dat Ged. Staten de kwalite:t van den
grond evenzoo hebben bestempeld als
den raai. De vereeniging geeft de op
brengst op van blauwimaanzaad, cicho
reiwortel en hooi, van den grond ge
oogst, doch deze gewassen worden door
de landarbeiders niet verbouwd; deze
hebben noodig aardappelen, boonen,
ajuin, en een beetje tarwe; deze gewas
sen willen op den grond niet gedijen.
De grond is de slechtste in de Vier Ban
neiL De heer Stoutjesdijk kent den grond
van nabij. In het eerste blok is een goed
stuk van V/s geniet, de rest is slecht
en sommige gedeelten zijn nog te slecht
voor weiland. In den anderen blok is
tamelijk goeden grond, doch daar door
heen loopt een groote spie van zeer
lichten grond. Beide blokken liggen zieer
ongelegen, n.l. 40 minuten van huis al.
De ligging van den grond is zoodanig,
dat bijna alle stukken, waarin ze zou
worden verdeeld, over elkaar moeten uit
banen, wat zeer schadelijk is. Een prijs
van f §00 per gemet is oog te veel.
De heer van der Have zegt, dat allen,
die voor deze zaak ageeren overtuigd
zijn, dat de raad recht gedaan heeft.
Als men dit erkende, zou hij de ver
eeniging wiifen helpen. De heer GeJeijn-
se meent, dat voor de leden, die den
grond goed kennen, de toestand toch
eender blijft. Spr. meent, dat het ge
weten der heeren raadsleden hen ver
biedt om toe te geven, teneinde de ver
eeniging te redden. De voorzitter ant
woordt, dat hij moeilijk van hel een
maal ingenomen standpunt, dat altijd kan
worden verdedigd, ter elfder ure kan
afwijken. De vereeniging zit in de klem;
de gevraagde hulp aan het departement
van Landbouw1 is gewe'gerd. Spr. kan
en mag niet anders voorstellen, dan om
op het eenmaal ingenomen standpunt te
blijven staan. De heer van Klinken is
destijds met een klein stukje grond be
gonnen en zou het toejuichen, wanneer
iedere arbeider een goed stukje grond
kon krijgen. Hij ontkent ten sterkste,
dat de raad dezie zaak tegenwerkt. De
heer Boogerd is ook overtuigd van de
minderwaardigheid van den grond. Spr.
vraagt of de gemeente bij eene even-
tueele liquidatie geen gevaar loopt. De
voorzitter antwoordt, dat de gemeente
hier totaal bu'ten staat. Op een vraag
van den heer Stout jesdijk deelt de voor
zitter mede, dat de grond voor f 75
per jaar werd verpacht. Voor menschep
die met op kunstmest behoeven te zien.
kan de grond nog wel wat opleveren,
doch dat gaat boven de machl van den
arbetder. Hierna wordt met algemcene
stemmen besloten het eenmaal ingeno
men standpunt te handhaven. Ingekomen
is een verzoek van den heer Paulussen
om een zinkput van wege de gemeente
te doen reinigen. Na eenige gedachtenwis-
seling wordt hiertoe besloten. Aan Joh.
v. d. Welle, metselaar, wordt een opper
vlakte van 21/4 M2. gemeentegrond ver
kocht aan de Stekelstraat. Wethouder
van de Zande zegt de pomp te hebben
gecontroleerd en heeft geconstateerd, dat
ze uitstekend werkt. De heer van der
Have vraagt of de door maatschappijen
toegekende premien ad f 150 worden
uitgekeerd aan het personeel van de
brandspuit, wat de voorzitter bevestigt.
De heer Stoutjesdijik geeft in overwe
ging om bij sneeuw zand te stroo'en.
De voorzitter en de heer Geleijnse wil
len het kindervermaak niet vei hinderen.
De heer Stoutjesdijk voelt daar ook voor,
doch er kan wel een klein paadje ge
strooid 'worden. De voorzitter zegt dat
er geen bezlwaar bestaat om een voer
zand "voor bijzondere gevallen in petto
te houden. Da haer Geleijnse geeft in
overweging om de 'nwoners aan te zeg
gen asch voor hunne pecceelen te
strooien. De voorzitter zal in voorko
mende gevallen ciaar omstandigheden han
delen. Hierna sluiting.
SCHERPENISSE. Vergadering van den
gemeenteraad, gehouden op Maandag 10
Dec. j.l. Tegenwoordig 5 leden. Afwezig
de heeren W. L. Klos en A. A. Rijsten-
bil. Ingekomen stukken. Missive van Ged.
Staten betreffende de goedkeuring van
de verlenging van de ontruimingstermijn
eener onbewoonbaar verklaarde woning.
Besluit van den Commissaris der Konin
gin voor de vergunning tot het dempen
en rioleeren van den sloot langs de ge
meente-woningen aan den Rijksstraatweg;
idem goedkeuring van de wederinvoering
van de jaarmarkt; idem van het raads
besluit van 12 Oct. tot in gebruik geven
van een schoollokaal voor den landbouw-
cursus. Betreffende het bekende schrijven
van de heeren van 't Hoff en Verhorst in
zake te voeren actie voor bijdragen uit
de gemeentefondsen, ingevolge de Hoo
ger-, Middelbaar en Nijverheids onder
wijswetten, deelt de voorzitter mede, dat
B. en W. gemeld hebben met den inhoud
van dit schrijven volkomen in te stemmen,
doeh geen afgevaardigde naar de te hou
den vergadering zullen zenden, waarmede
de Raad genoegen neemt. Naar aanleiding
van een ingekomen missive van Gedep.
Staten worden eenige wijzigingen van
administratieven aard in de gemeente-be-
grooting 1924 aangebracht.
ST.-MAARTENSDIJK. Openbare verga
dering van den raad der gemeente, ge
houden op Maandag 10 December. Af
wezig de heeren M. L. Koopman en A.
Vroegop wegens verblijf elders. Da voor
zitter deelt mede, dat deze vergadering
spoedeischend :s, cmdat een besissing
behoort te worden genomen inzake het
subside voor de bootverbinding Stavenis-
se—Zijpe, waarover in de vergadering
Van 4 Dec. de stemmen staakten. De voor
zitter stelt voor het subsidie te ver
leenen en w"el voor denaelfden tijid als
waarvoor de Province het subsidie zal
toekennen. De heer Quakkelaar zal te
gen stemmen. In de vorige vergadering
heeft men de inwonende sch'ppers ver
hoogd voor havengeld, wol is waar min
der dan oorspronkelijk was voorgesteld,
.maar toch nog 100 °/o. Deze schippers
ondervinden nadeel van de Rotterdsm-
sehe Tramwegraaatschappij; deze maat
schappij nog te steunen ten nadeele van
de beurtschippers komt hem allerminst
gewenscht voer. De voorzitter meent dat
dit misschien kan worden ondervangen
door het stellen van voorwaarden. De
heer Hage gelooft niet, dat het al of n:et
blijven varen afhangt van het subside
van f 250 dezer gemeente; gemeenten
die er meer belang bij hebben moeten
dan d". toegezegde bedragen maar vec-
hoogen. Hij verwondert zich bovend'eu
dat de R.T.M. noolit zelf een verzoek
om subsidie indiende. De heer Kloet is
voorstander voor het toekennen van sub
sidie. Hij gelooft aan de belpngen der
gemeente ook voor de verbinding met
de andere gemeenten op de Z.-Holland-
sche eilanden.
l)e heer 'Groenewege kan ook niet
gelooven dat het tootje van zooveel be
teeken is is voor deze gemeente. De voor
zitter verdedigt het voorstel tot toeken
ning van subsidie. Het voorstel tot het
toekennen van subsid'e wtordt hierna ver
worpen mei 4 tegen 1 stem. Voor de heer
W. M. Kloet, tegen de heeren M. P.
Groenewege, A. L. Hage, C. Priem en
C. M. Quakkelaar.
Waarom een Openbare Lees
zaal en Bibliotheek voor
Schouwen en Dnlveland?
De beantwoording van deze vraag mag
misschien, op 't eerste gezicht, overbodig
lijken, daar bijna iedereen tegenwoordig
het nut van leeszalen en bibliotheken er
kent. Te meer nog nu met betrekkelijk
weinig moeite een comité is tot stand
gekomen, samengesteld uit de meest he
terogene bestandJeelen der bevolking. Op
zichzelf bewijst het zeker, dat in ruimen
kring de wenschefijkheid van en de be
hoefte aan een dergelijke instelling te
Zierikze.e. als middelpunt van Schouwen
en Duiveland wordt gevoeld. Maar daar
mee is het n-'et voldoende. Zooals in de
oproep van het voorloopig comité staat:
„Allen, van welke rang, stand, of rich
ting ook, zullen gezamenlijk d:t werk
moeten dragen" en dan kan hier ook,
als eens, in een andere cilandenwereld,
„Wat groots verricht worden Maar
ook dan alleenEenerzijds immers is
het tijdstip tot het beginnen van een
onderneming als deze, al heel ongunstig.
Het Rijk, dat tot voor een paar jaar het
Leeszaal wezen overal krachtig financieel
steunde, heeft zich teruggetrokken. De
algemeene economische toestand is slecht.
Maar dit alles behoeft, kan noch mag
voor ons eiland voldoende motief zijn,
om ook in dit opzicht passief te blijven
en te wachten op betere tijden. Het zou
beschamend moeten zijn. wanneer de
25000 zielen tellende bevolk:ng van ons
eiland, zich onmachtig toonde, een 'der
gelijke voor moderne volksontwikkeling
zoo 'onmisbare 'nstelling tot stand te
brengen en in stand te houden. Veel
Wordt dcor ons. eilandbewoners, aan 'n-
richt'ngen van algemeen nut gemist, bui
ten onze schu'.d. Laten we er voor wach
ten door eigen nalatigheid de achterstand
grooter te maken. En anderzijds is
het verheugend en gelukkig, dat juist
n u het begin wordt gemaakt. Volkomen
terecht wordt algemeen Tiet economisch
herstel als de eerste voorwaarde be
schouwd voor een betere, minder cr'tieke,
minder desorgan'seerende en m'inder de-
moraliseerende periode, dan waarvan wij
nu bijna 10 jaar de deelgenoóten zijn.
Hoe donker evenwel' speciaal het jaar
'23, met name ook v'bor ons land ge
weest is, wel heel weinigen zullen ooit
aan de toekomst van een normalen tijd,
het einde der crisis getwijfeld hebben.
Deze verwachte economische opleving nu,
laten we dat goed in 't oog houden, zaf
komen in hoofdzaak door oorzaken, bui
ten de invloedssfeer van ons e:land ge
legen. We zijn slechts 't onderdeeltje in
de wereldhuishouding, dat nu lijdt on
der de algemeene depressie, maar, dat
ook alleen door hei algemeen economisch
herstel zijn vroegere welvaart zal terug
krijgen. Laat ons hopen, dat deze tijd
niet al te ver meer 's.
Maar wanneer hij komt, wanneer de
wereldverhoudingen z'ch weer gaan nor-
maliseeren en reorgan'seeren, laat dan
ook de bevolking van Schouwen en Du'
veland klaar zijn om mee daarvan le
profiteeren.
Hoe kan dat?
Dat kan niet ai/een worden bereikt door
oogenblikkelijke beperking van activiteit
door maatschappij en overheid.
Voor alles, moet de volkskracht in tact
worden gelaten. Het is niet voldoende,
dat er gezegd zal kunnen worden: We
zijn de crisis stoffelijk te boven gekomen.
Meer en meer immers zijn de geestelijke
waarden van een bevolking de doorslag
gevende factor geworden in zijn strijd
om het bestaan. Naar mate het bedrijfs
leven zich mechaniseert en industriali
seert, zal het individu, wil het zijn positie
behouden of verbeteren, dit slechts kun
nen, door zich verstandelijk en moreel
beter toe te rusten, dan tot nu toe nood
zakelijk was. Daarom zijn een openbare
leeszaal en een daarbij behoorende bibli
otheek voor ons eiland juist nu onmisbaar.
Ze zijn een verzekering voor de vervul
ling der behoeften, die de nieuwe maat
schappij bij de menschen zal wekken. De
.leeszaal en de bibliotheek zullen en moe
ten er daarom ook zijn voor een ieder.
De geest van dezen tijd eischt van den
modernen mensch niet alleen een dege
lijke, door meer of minder lange leer-
en studietijd, verkregen hoeveelheid ken
nis, maar ook geregelde kennisname van
de hoofdpunten der maatschappelijke ont
wikkelingsgang, zoover hij die zelf mee
maakt, anders gaat hij geestelijk, onher
roepelijk tot een vorige generatie behoo-
ren. De sociale evolutie ging nooit snel
ler dan in de 20e eeuw en er behoort
een weinig profetische blik toe, om te
voorspellen, dat ze zal blijven gaan in
versnelde beweging.
In de oudheid werden de, bij profeten,
philosofen en staatslieden opgekomen
nieuwe ideeën rechtstreeks, door het ge
sproken woord onder het volk verbreid;
de maatschappelijke kring was toen klein.
In de middeleeuwen hadden de weetgie-
rigen tijd te wachten, tot een boek in
genoegzaam exemplaren door devoot ge
duldige monniken was overgeschreven.
De nieuwe tijd stelde hoogere techni
sche eischen aan de volksontwikkeling.
Boekdrukkunst, nieuws-, week-, dag-, och
tend- en avondbladen, ze brachten telkens
maar tijdelijke uitkomst. Thans heeft
iedereen of wil hebben, in ieder geval
heeft hij noodig zijn dagbladen van ver
schillende richting, vakliteratuur, tijd
schriften, al- of niet geïllustreerd, weten
schappelijk of voor ontspanningsdoelein
den, en daarbij moet 't binnen ieders be
reik liggen, kennis te nemen van de
hoofdvoortbrengselen der wereldliteratuur
van alle tijden, van de ziel der menschi-
heid.
Dit alles zal verwezenlijkt kunnen wor
den door de Schouwen en Duivelandsche
openbare Leeszaal en Bibliotheek, waar
mee, naar we mogen verwachten, Zierik-
zee binnen korten tijd zal worden ver
rijkt. Op de hierboven gestelde vraag
past dan ook slechts 't antwoord:
Omdat ze noodzakelijk isl
