Zierikzeesche Nieuwsbode abonnement: Woensdag 14 Nov. 1923 zierikzeesche courant buitenlanp. binnenland. advertentiêni PrU§ per 6 maanden f 1,50, franco per poit f 1,80. Voor het buitenland per Jaar f 10,—. Afzonderlijke nummers 5 cent. Verschijnt Maandag, Woensdag en Vrijdag. 80ste JAARGANG, OlrAJL DE LOOZE Jr. Ultc.- Een rede van Stresemann. Op den landdag der Duitsche volkspartij te Halle heeft dr. Stresemann een rede gehouden, waarin hij de gebeurtenissen sedert zijn optreden als rijkskanselier be- sprak. D: nood van het Duitsche volk is thans ten top gestegen en daarvoor stelde spr. Frankrijk verantwoordelijk, want dit heeft genoeg gelegenheid ge had verandering in den toestand te bren gen Had Frankrijk zich tegemoetkomen der getoond, dan zou het Duitsche volk kflns hebben gekregen zich te herstel len, dan zou het yolk in zijn wanhoop niet iedereen naloopen, die het wijs maakt, dat hij het een betere toekomst kan bezorgen. De bezetting van 'X Roer gebied ontneemt Duitschland alles, aan gezien Duitschland als industriëel land aangewezen is op kolen. Er zijn thans in h^t industriegebied 2 millioen werkloozen en 2 millioen personen, die met verkorten arbeidstijd werken. Dit is niet het geval omdat men de producten niet kan ge bruiken, doch ornaat door politieken druk belet wSrdt, dat men werkt. De onder handelingen over de hervatting van den arbeid hébben geen resultaat gehad, hoe wel thans reeds 6 weken sedert de sta king van het lijdelijk verzet verloopen zijn. Wordt de arbeid niet snel hervat dan zal er honger en een chaos komen, zooals geen volk nog heeft gekend. In dit verband besprak de kanselier ook het vraagstuk van het geldwezen. Het is niet mogelijk geld van vaste waar de te scheppen, indien daarmede de werk loozen in het Roergebied ondersteund moeten worden. Het vraagstuk van het geld is van dien aard, dat men het thans niet meer op proefnemingen kan laten aankomen. Voorts wees hij er op dat het de bedoeling is geweest de rentemark op 15 Nov. in te voeren, doch dat thans de drukkerijen weer staken. Komt het in het Roergebied tot een chaos, dan treft de verantwoordelijkheid daarvan diege nen, die het volk, dat werken wil, niet aan het werk laten gaan, en die met Duitschland slechts langs den weg van ultimata willen verkeeren. De rijkskanselier besprak ook den te. rugheer van den ex-kroonprins, die vol gens hem een zaak is, welke alleen Duitschland aangaat en niets heeft uit te staan met.de agitatie tegen de republiek. Indien de republiek zoo zwak is, dat zij de aanwezigheid van vroegere Duitsche vorsten of vorstelijke personen niet kan verdragen, dan is het geen republiek meer. De rijkskanselier zelf was van oor deel, dat men den kroonprins moest toe laten. Het verzoek tot terugkeer is ge daan toen de groote coalitie nog bestond, en het besluit tot toelating van den ex- kroonprins is nog tijdens het bestaan van de groote coalitie genomen. Overal is men thans op zoek naar nieuwe w'e- gen. De roep om een dictatuur is alge meen. In dit verband wees Stresemann er op, dat de regeering thans reeds over grooter bevoegdheden beschikt, dan toe gepast worden. In verband met de ern stige tijden is het de regeering niet mo gelijk den uitzonderingstoestand op te heffen. Met fractie-besluiten en partij overwegingen is op het oogenblik niet te regeeren. Da rijksregeering heeft altijd voor de nationale belangen op de bres gestaan. Zij is tot de grens van het mo gelijke gegaan niet alleen tegenover Beie ren, doch ook tegenover de andere bonds staten. Wat de verwijten tegen de rijks- regeering betreft, de rijkskanselier wilde de rijksregeering de vraag stellen: wan neer heeft de regeering marxistisdh ge handeld De voornaamste taak der re geering is de volslagen ineenstorting van Duitschland te verhinderen, en daarop moet het geheele streven zijn gericht. De Kabinetscrisis». In vervolg op het bericht uit het Hdbl. in het nummer van Maandag vernemen wij', dat mr. Kooien waarschijnlijk wel een poging zal doen, een Kabinet te. for- meereo. maar daarin vrij zeker geen zit ting zal nemen om de eerder genoemde (persoonlijke re'denen.) De a.-r. zouden zien bereid hebben verklaard, een rechts ministerie te steunen, op voorwaarde, dat de bezuinigingsplannen van minis ter Colijn onverkort (dus met intrek king van art. 40 van het Bezoldigings besluit voor rijksambtenaren) worden overgenomen. De ex-kroonprlns Door het vertrek van den Wieringer balling naar zijn ..heimat" is ons tand weer het middelpunt geworden der Euro- peesche belangstelling. Over het algemeen vat man in de En- tentelanden het vertrek van den ex-kroon prins kalm op, behalve dan misschien dat enkele bladen enkele hatelijkheden aan ons adres spuien. De „Nation Beige" schrijft o.a.: „De geallieerden betalen thans heel duur hun zwakheid ten aanzien van een regeering. die zich de medeplichtige heeft gemaakt van twee misdadigers, een re geering, die door een beetje energie van onzen kant genoodzaakt zou geworden zijn om zich te buigen". Het bericht van vertrek van den ex- kroonprins aan den vooravond van den wapenslilstandsdag maakte te Parijs een onaangenamen indruk. Niettemin zijn de perscommentaren over het algemeen voor onze regeering niet onvriendelijk. Over het algemeen wordt in Frankrijk erkend, dat men van de Ned. regeering niet eischen kan. dat ze den kroonprins vast hield en haar dus geen blaam treft. In Londen wordt de terugkeer van kroon prins Wilhelm vrij kalm opgenomen. In goed-ingelichle Engelsche kringen is men van meening, dat de aanwezigheid van dien Hohenzollern in Zuid-Duitsch- land wellicht verdeeldheid onder de mo narchisten zal wekken. Zelfs wordt de mogelijkheid overwogen, dat de terug keer van den ex-kroonprins een listige zet is van den rijkskanselier Stresemann 'oiii gebruik te maken niet slechts van den ouden twist tusschen de dynastieën van Wittelsbach en Hohenzollern, maar Jevens van den persoonlijken onmin, die nusscheti prins Rupprecht en den kroon prins bestaat. Slechts eenige blader-be spreken het geval. Jhr. Loudon, de Nederl. gezant te Parijs, heeft in een intervieuw verklaard dat geen enkele Nederlandsche wet het vertrek van den Kroonprins had kunnen verhinderen. Het karakter van den Ne- derlandschcn minister van Buitenlandsche Zaken, zoo voegde jhr. Loudon er aan toe, is van dien aard, dat men niet mag zeggen dat hij van het vertrek op de hoogte was toen hij de Geallieerde gezan ten ontving. UÜ Stad en Provincie. ZIERIKZEE. De Firma Gebr. Lokker alhier heeft tot bespoediging harer za ken en vluggere aflevering van goede ren voor hare eliëntèle, op 't chassis van een Ford. een heel fraai bovenstuk zeil vervaardigd. De eiken betimmering maakt een de- gelijken indruk, terwijl aan de binnen zijde voorzorgen zijn genomen, door bekleeding dat de af tc leveren goe deren niet van 't export zullen Jijden of dat bij eventueele, met deze wagen te vervoeren inboedels, niet beschadigd wor den. Naast den chauffeur kunnen zoo noodig nog twee personen worden mede genomen. Twee electrische lampjes, voor en midden in de auto, zorgen voor de verlichting, net geheel maakt een heel soüden indruk en is voor de firma zeer zeker een aanwinst. De sluiting der jacht op klein wild is door Ged. Staten bepaald op Maandag 31 December a.s. met zonsondergang, van de jacht op houtsnippen en waterwild wordt het later vastgesteld. Tot lid der Prov. Staten van Zee land is gekozen verklaard, in plaats van den heer J. H. Ideler, die de provincie verlaten heeft, de heer L. J. Mes te Middelburg. NOORDGOUWE. Openbare vergadering van den raad dezer gemeente, gehouden op Dinsdag 13 Nov. j.l. Alle leden tegen woordig. Ingekomen is een schrijven van een door de oudercommissic en de com missie van toezicht op het lager onder wijs geformeerde commissie, zich ten doel stellende bij opheffing van het ver volgonderwijs. door den gemeenteraad dergelijk onderwijs zelf te geven. Da com missie bestaande uit de heeren M. Gan- zeman. G. Romeijn, J.b den Engelsman, J. Vijverberg, J. C. Coomans, Z. Corne lls en J. van der Werff, stelt zich voor een cursus voor voortgezet onderwijs te geven in de avonduren voor jongens (en meisjes) en één voor meisjes afzonder lijk op Zaterdagnamiddag. De cursus voor jongens (en meisjes) zal tellen 84 uren en zal omvatten de vakken: Rekenen 3 uren, Ned. taal 2 uren en Aardrijkskunde 1 uur per week. De cursus voor meisjes omvat, uitsluitend het vak nuttige hand werken en 'wordt gegeven des Zater- dagsoamiddags gedurende 3 achtereenvol gende uren. Het onderwijs zal dan wor den gegeven door het personeel der O. L. S., tegen f 1,50 per lesuur, indien voor den cursus jongens (en meisjes) zich minstens 10 leerlingen aanmelden en voor den cursus voor meisjes "5 leerlingen. Stakingen van de cursussen zal plaats hebben ais het aantal leerlingen bene den de helft van die aantallen komt te verkeeren. Waar de oommissie de over tuiging uitspreekt met deze plannen het algemeen belang te dienen, vraagt ze een subsidie uit de gemeentekas van f 189 De voorzitter deelt de resultaten mede van een plaats gehad hebbende gecom bineerde vergadering van het gemeente bestuur met de commissie van toezicht op het lager onderwijs en de schoolcommis sie, De bedoeling is een particuliere cur sus op te richten, daar dan het onder wijs practischer kan worden gegeven, dan bij het openbaar vervolgonderwijs wegens de bindende voorschriften der wet. B. en W. stellen dan ook voóY te besluiten tot opheffing van het openbaar vervolgonderwijs en aan de genoemde commissie de gevraagde subsidie voor de zen winter te verleenen op de gestelde voorwaarden. Medegedeeld wordt nog het besluit van Ged. Staten van 26 October 1923, Prov. blad no. 50, inzake regeling van het onderwijs na den leerplichtigen leeftijd. Over een en ander volgt een algemeens discussie, waarbij naar voren komt het gevraagde uurloon van f 1,50. Eenige leden vinden dit hoog, wijl elders minder wordt gegeven. De voorzitter zegt, dat voor een goeden gang van bet- onderwijs. dit uurloon niet te hoog mag worden geacht en met het oog daarop een kwartje meer of minder niets uit maakt. terwijl nog opgemerkt wordt, dat het rijkstoezicht een uurloon aanbeveelt van f 1,50. De heer Ganzeman deelt mede, dat de commissie besloten heeft geen schoolgeld te heffen, omdat dit moeilijk te regelen is en weinig oplevert, zoodat het van geen belang wordt geacht. Het voorstel van B. en W. wordt vervol gons met algemeene stemmen aangeno men. Nog wordt besloten de huur van een naaimachine voor de handwerken te betalen en aan de commissie voor het onderwijs de vrije beschikking te geven over do schoollokalen, alsmede vrij ge bruik van vuur en licht en de benoo- digdc leermiddelen. Daarna brengt de voorzitter ter tafel een ontvangen schrij ven, inzake het opleggen van al te druk kend-: lasten aan de plattelandsgemeen ten. veroorzaakt door de verschillende onderwijs wetten. In dat schrijven stellen een paar heeren zich voor op een nader te bepa'en datum te Middelburg eene vergadering te beleggen van vertegen woordigers van alle plattelandsgemoen- ten in Zeeland, teneinde deze kwestie te bespreken en verder een gemeenschap pelijke actie te voeren om van die gel delijke offers af te komen. De voorzit ter zegt, dat, nu voor 1924 op de ge- mecntebcgrooting alleen voor de Rijks- Hoogcre Burgerschool tc Zicrikzee een post is uitgetrokken van f 2100, het won- schel ijk is aan deze actie mee te doen. Eenige leden deelen mede vernomen te hebben, dat de gemeente Zierikzee slechts een luttel bedrag zou bijdragen in de kosten van de Rijks Hoogere Burger school aldaar, in vergelijking met de an dere gemeenten op Schouwen—Duiveland. De Raad hecht er zijne volle goedkeuring aan, dat de vergadering te Middelburg zal worden bijgewoond door den bur gemeester en een der wethouders. Bi) de omvraag informeert de heer van der Wekken naar een nog te plaatsen lan taarn te Schuddebeurs. Dc voorzitter zegt, dat de paal tiog niet klaar is, doch zal op spoed aandringen. Verder meent de heer van der Wekken, dat de lan taarn aan de veelading te Schuddebeurs wel beter mag branden. De voorzitter ant woordt, dat deze lantaarn niet van de gemeente is, doch van de R.T.M. Hierna sluiting der vergadering. BRUINISSE. In de Vrijdagavond gehou den vergadering van den gemeenteraad deelde de voorzitter mede, dat van Ged. Staten bericht was ingekomen, dat de beslissing van haar college op het besluit van den raad tot niet voortzetting van het vervolgonderwijs, is verdaagd. Inge komen was een brief van A. C. Lam- brechlse tot afschrijving van schoolgeld over 8 maanden. Dit wordt toegestaan. Een idem van C. J. Hanse, verzoekende aischrijving van hondenbelasting over een half jaar, wat wordt verleend. Een adres van F. Kik verzoekende een dam te mogen leggen aan den Dorpsweg tus schen den bestaanden dam en den prov. straatweg. Na breedvoerige discussies wordt met alg. stemmen besloten daar toe vergunning te verleenen op voor waarde, dat hij het voetpad goed onder houdt en na aanzegging door of vanwege B. en W. eventueele herstellingen aan het voetpad zoo spoedig mogelijk aanbrengt. Ingekomen is een brief van Ged. Staten mededeelende, dat er bij den minister geen bezwaar tegen bestaat, ook school- gt'id 'te heffen van inkomens lager dan f 800. B. en W. stellen voor de verorde ning te wijzigen en te beginnen met f 700. Dit wordt met algemeene stemmen aangenomen Ook is ingekomen een cir culaire van Ged. Staten inzake de re geling van het onderwijs na den leer plichtigen leeftijd in verband met het ophouden van het vervolgonderwijs in vele gemeenten. Zij achten het gewenscht, dat een gelegenheid om na den leer plichtigen leeftijd onderwijs te ontvan gen blijft bestaan. Na een breedvoerige 'despreking dezer zaak wordt besloten, B. en W. te machtigen, deze aangelegen heid te besoreken met de hoofden van scholen en hun te vragen, o? ze bereid zijn hunne medewerlung te verleenen om een dergelijke gelegenheid tot stand te brengen. De oudercomïnissie der openb. school en het bestuur der Bijzondere school zouden voor dat doel den raad een subsidie kunnen vragen en dan ver der dat onderwijs met de onderwijzers kunnen regelen. Mocht het bedoeld on derwijs worden gegeven dan zal van ge meentewege de noodige lokaliteit met vuur en Ijcht in de openbare school ter beschikking worden gesrerd. lerwïjï voor de'Bijzondere Schoof de kosten van vuur en licht zullen vergoed worden. Inge komen is de beschikking van den raad van Arbeid met betrekking tot het be talen van premie ingevolge de invalidi teitswet voor de werkverschaffing. De Raad van Arbeid heeft beslist, dat de ge meente premio moei betalen. Met alge meene stemmen wordt besloten in be roep te gaan van die beschikking bij den Raad van Beroep. Van de Kerkvoogdij van de Ned. Herv. Kerk was een ver zoek ingekomen om een gedeelte gron'd van de Kerk, welke volgens kadaster ten name staat van de gemeente, te mogen uitgeven in erfpacht. Da voorzitter licht een en andar uitvoerig toe en zegt, dat in 1864 eén overeenkomst is gemaakt tus schen Kerkvoogdij en Gemeente, dat wanneer een van 3ie beide lichamen over den grond wenschle te beschikken, zij van elkander vergunning moeten heb ben, daar niet uitgemaakt is, aan wien de grond toe behoort. Met algemeene stemmen wordt besloten de Kerkvoogdij vergunning te verleenen. 'Bij de rond vraag merkt dhr. van Vessem op, 'dat hij gaame zag, dat nog een lantaren ge plaatst werd aan den Noorddijk. De voor zitter zegt, dat dezer dagen drie nieuwe lantarens zijn ontvangen, waarvan een op de door dhr. van Vessem bedoelde plaats za: geplaatst worden. pok verzoekt dhr. van Vessem, dat de Dorpsweg geregeld wordt schoongehouden. De voorzitter zegt dat dit Heeds jriemaal is geschied. Dhr. van Vessem ontkent dit en zegt, dat het geen enkele maai gebeurd fs. De voor zitter weet dit echter zeker en zegt dat men niet overal tegelijk kan zijn en flat er Voor dit werk ook niet genoeg personen heschikbaar zijn. Dhr. van Ves sem zegt. dat hij personeel kan aanwij zen, doch de personen, die hij opnoemt w'flrdeu door hun hoogen leeftijd niet meer tot dat werk in staat geacht. Dhr. van den Berg zegt naar aanleiding van deze besprekingen, dat hét wel wensche- lijk zou zijn, dat hier een verordening voor kwam, die regelde, dat de wagens, voordat zij van het land kwamen, sdhoon gemaakt werden. De voorzitter merkt op, dal het reglement op de wegen en voet paden. in Zeeland eischt, dat voordat de wagens op den weg komen, de wielen geregeld schoon gemaakt worden. 'De provinciale ambtenaren hoüden daaraan zooveei mogelijk de hand, maar zegt hij, dat bij al den last, dien de land bouwers dit jaar hebben het niet geoor loofd is hun steeds weer nieuwe lasten op te leggen, hij meent dan ook, dat in de laatste plaats in dit gevaf, een land bouwer aanmerkingen moéht maken. TB. en W. zullen zorgen, dat de slijk weg komt. De heer Wemmers stelt nog voor een lantaren te plaatsen, zoo ongeveer bij de „Leeuwenbuurt". Dit wlordt met 6 tegen 1 stem aangenomen. De plaatsing van <fe fantaren leidt tot verdere bespre king van (Ie verlichting. Men spreekt de wenschélijkheid uit tot gasverlichting te kunnen overgaan en biet algemeene stem men wordt tenslotte besloten, daar dit voor de gemeente alleen bezwaarlijk zaï zijn, de gemeenteraden van Öösterlancr en Nieuwerkerk tot eene conferentie daar over uit te noodigen. t van 1—8 regels 60 ots. van i regels en daarboven 20 ots. per regel. Beolames 80 ets. p. regel. By contract belangrijke korting. NO. 11005. °P dex* d*g BK' J. KOSTEN. gavo vöór 11 uro- De Thoolsche vaarwaters. Door het hoofdbestuur van de Ver. „Schuttevaer" is de aandacht van den minister van Waterstaat gevestigd op hel feit, dat door de schippers, leden der ver- eeiiiging wordt geklaagd over twice zeer hiodenijke droogten in de vaarwaters van het eiland Tholen; eerstens in het z.g. Scherpenisser Gat, welk vaarwater de haven van Scherpe- nisse verbindt met de Ooster-Schelde, tweedtas in het vaarwater de Eendracht nabij de stad Tholen; dat verbetering van het Scherpenisser Gat zal worden bereikt door afsnijding ovér pl.m. 100 M. van een zeer groote bocht in genoemd Gat; dat verruiming van het vaarwater nabij Tholen kan worden verkregen door op ruiming van het westelijk gedeelte van hei z.g. Stiukewelle, slichten aan de Bra- bantsche zijde, welke het vaarwater ter plaatse beduidend vernauwen, en aanlei ding geve0 tot strandingen en tot schade; Adressant verzoekt deze verbeteringen te willen doen aanbrengen. RECHTZAKEN. Uitspraken van de Arrondissements- Rechtbank te Breda van Maandag 12 Nov. j.l.: Diefstal, A. J. S-, 27 j., veldafbei- der te St.-Maartensdijk; eisch f 30 b„ s. 30 d. h.; uitspraak idem; Overtreding warenkeuringsverordening, A.a C.a J., 44 j., te Tholen, appèl vonnis van het Kan tongerecht te Tholen, d.d. 30 Juli 1923, waarbij beklaagde werd veroordeeld in eene geldboete van f 300,—, s. 1 m. h. De Rechtbank in hooger beroep uitspraak doende, verklaarde beklaagde njet ont vankelijk in het door haar op 14 Augus tus 1923 ingestelde hooger beroep. ONDERWIJS. De heeren J. W. van 't Hoff, wethou der van St.-Laurens en M. J. Verhorst, burgemeester van Wissekerke, hebben zich tot alle gemeentebesturen van plat telandsgemeenten in. Zeeland gewend met verzoek deel te nemen aan een actie tegen de aan de gemeenten opgelegde bij'dragen in de kosten van hooger-, mid delbaar en Nijverheidsonderwijs gegeven aan kinderen der plattelandsgemeenten in de centrumplaatsen. DREISCHOR. De heer M. T. v. Staalen, sinds 1 Juni 1894 hoofd der O.L. School a.hier, heeft om gezondheidsredenen als zoodanig ontslag gevraagd. KERKNIEUWS^ Ned. Herv. Kerk. Beroepen: Te Terhorne, cand. B. H. van den Berg te Utrecht. Aangenomen: Naar Angeren, H. Kluin te Nederhemert. Bedankt: Voor Gorinchem, F. Kijf ten- belt te Feijenoord. Voor St.-Philipsland A. Kardolus, cand. te Delft. ZIERIKZEE. In een Dinsdagavond in 't Huis van Nassau gehouden vergadering van stemgerechtigde lidmaten der Ned. Herv. Kerk, werden in ie vacatures van notabele, ontstaan door 't overlijden van dhr. J. L. Catshoek, 't bedanken van dhr. A. C. de Mooij en 't vertrek van mr. P. v. d. Eist, candidaat gesteld de hee ren W. P. L. Bakker, M. F- de Vos en C. J. Boogerd. De Kerkelijke kiesvêreeniging „Steunen de op den Bijbel", zal deze caandidaten overnemen. NIEUWERKERK. Bij de Maandag ge houden stemming voor vier leden van het kiescollege zijn herkozen de aftre dende heeren J. v. d. Zande, J. Nikerk, P. B. van Poortvliet en S. Wandel. PdSbfef vrouwenkiesrecht. Het Prov. Kerkbestuur der Ned. Herv. Kerk in Zeeland heeft .de vraag van het Classicaal Bestuur van Goes, of vrou welijke lidmaten benoembaar zijft tot lid van het Kiescollege, bevestigend beant woord. Geref. Kerk. Beroepen: Te Vianen, cand. .J. J. Bus- kes Jr. te Utrecht. Te Kommerzijl, M. Meindertsma te De Leek. Te Weder geest, cand. W. S. de Vries te Tziun. Te Onderdendam, cand. H. de Jong te Oudega (W.) Bedankt: Voor Alblasserdam, G. J. Goede te Westzaan. Voor Apeldoorn, J. Ubels te Varsseveld. Voor Wans- werd, J. H. A. Bosch te Nijverdal. KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN Zondagavond 1.1. hebben we van echt kunstgenot in de Concertzaal kunnen pro fiteered We hebben n.l. het groote voor recht gehad in ons midden te zien, de Solo-pianiste mej. Caroline Lankhout, uit Amsterdam, die voor een jaar of tien, bij gelegenheid van de zangvereeniging ,vMusica", die reeds eenigen tijd geleden is ter ziele gegaan, zooals zoovele harer zusterverenigingen, als accompagnetrice en soliste optrad. Zij heeft van dien tus- schentijd een zeer nuttig gebruik ge maakt, de ernstige studie was haar lief, en ze heeft zich ontwikkeld tot een pia niste van groote muzikale bekwaamheid. Techniek is afgerond, van octaven, gan gen en passages geen spoor van ver moeidheid te bespeuren; dit maakt haar

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1923 | | pagina 1