Zierikzeesche Nieuwsbode
JUPGENST
„WAT 'N BEZUINIGING'
FUNSTE PLANTENBOTER
r°
abonnement:
advertenti£n
Vrijdag 26 Oct. 1923 zierikzeesche courant, "ft smk
EN DAN NOG VOOR DEN1 AAA*
GROOTSTEN VERBRUIKER llflfV Q U LDEN
"EERSTE BLAD.
Algemeen Overzicht.
buitenland.
F.£ BELDER0K VAN R00
VERHUIZINGEN
Pry* per 6 maanden f 1,50,
franco per poBt f 1,80. Voor hoi;
buitenland per jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummers 5 oent.
Vereohijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag.
van 1—8 regel* 80 et*. van i
regel* en daarboven 20 el*, per
regel, Reclames 30 ote. v( regel.
Bij contract belangrijke korting.. 1
LANTA
Dit nümmeT bestaat uit 2 bladen.
Zitting Centraal Stembureau
Verkiezing Gemeenteraad
De VOORZITTER van het /Centraal Stem
bureau voor de verkiezing van de leden van
den Gemeenteraad maakt bekend, dat bet
Centraal Stembureau een zitting zal houden
in het Gemeentehuis, op Zaterdag 27 Octo
ber as, des namiddags -3 uur, ten einde te
voorzien in de tasrchentgdsche vacature van
een Raadslid, ontstaan ten gevolge van het
ontslaguemen door den heer J. H. IDELER.
Zibrikzeb, den 26 October 1923.
De Voorzitter voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CR A TESTE YN
VAN RENGERSKERKE.
De Zuid-Afrikaansche prenver, generaal
Smuts, thans te Londen vertoevend in
verband meL de Britscha Rijkstonferen-
tie, heeft de2ö week een uitvoerige rede
gehouden over den toestand, wgike
speech wat de kern betreft in 't
bijvoegsel van dit nummer is opgenomen.
Generaal Smuts beeft geen blad voor
zijn mond genomen waar hij sprak over
de politiek der huidige Fransche regeering
ten opzichte der herstelkwestie en uit-
eengezet, dat de Ruhrbezatting onwettig
is en dat men ook thans van het verdrag
van Versailles kan spreken, met de be
ruchte en zooveel misbruikte woorden
van von Bethmann-Hollweg, als over
„een vodje papier
De Engelsche pers bespreekt deze
kloeke rede druk, te meer daar men al
gemeen van oordeel is, dat de Britsche
regeering met onkundig van deze rede
was.
De Franschgezinde bladen keuren haar
natuurlijk af. terwijl daarentegen ande
ren vragen of Baldwin, de eerste minis
ter, /leze rede niet had moeten hbuden
Stanley Baldwin heeft echter Donder
dag te Plymouth een rede gehouden,
waarin hij' een dringend beroep deed op
Poincaré om een conferentie ovér het
vergoedingswaagstuk, waaraan ook Ame
rika wil deelnemen, n:et te verhinderen.
Wat de Duitsche vergoedingen betreft,
zeide de premier .dat Duitschland een
rechtvaardige boete voor den oorlog moet
betalen; maar voor die betalingen moet
het in de gelegenheid gesteld worden.
Zijn munt moet worden gestabiliseerd,
zijn financiën onder toez'cht geplaatst en
er moeten behoorlijke waarborgen zijn,
als er betaling verzekerd moest worden.
En, rekening houdend met de gebeurte
nissen van de 2 laatste jaren, moet het
bedrag Van de schadevergoeding opnieuw
worden vastgesteld in het licht van de
huidige en toekomst'ge betalingen.
Met betrekking tot het beroep, dat
Engeland had gedaan op zijn Europeesche
bondgenooten tot een voorgestelde con
ferentie, zeide de premier, dat de ant
woorden, die tot dusver waren binnen
gekomen, verre van ontmoedigend waren.
Afgewacht dient hoe Poincaré hierop
zal reageeren en de uitnoodig:ng tot het
bijwonen eener nieuwe conferentie, d'e
noodwendig moet leiden tot verzachting
van 't beruchte traetaat van Versailles,
zal aannemen.
Het groote Duitsche gebouw door den
„IJzeren kanselier" met zooveel zorg en
kracht opgetrokken, heeft deze week
schokken te verduren gekregen, welke
de cement, waarmede het was samenge
voegd, ernstig hebben beschadigd.
De voornaamste oorzaken daarvan zijn,
de recalcitrante houding van Beieren en
de Separatistische beweging in West-
Duitschland, ten doel hebbend een Rijn-
andrepubliek te stichten, waartoe reeds
eerder door dr. Dorten pogingen zijn aan
gewend en die thans, nog bedekteiijk
door Frankrijk, maar openlijk door Bel
gië wordt gesteund, getuige de vete ge
vallen van bescherming der scheurmakers.
De toestand in Rijnland is troebel en
hoewel de afscheidingsbeweg:ng heel
angzaam gaat, wordt toch met groote
zorg deze beweging door Berlijn gade
geslagen, want meer en meer wordt het
duidelijk, welke bedoelingen Frankrijk
had met het nemen van de dusgenaamde
panden aan de Ruhr.
Ook de toestand in Beieren baart zorg.
Deze week heeft generaal von Lossow,
de commandant der Beiers:he Rijksweer-
troepen, draadloos tot verzet tegen het
centrale gezag, dat te Berlijn zetelt, aan
gespoord bij de overige generaals in
Duitschland. Ontrouw aan het Duitsche
Rijk als zoodanig zat niet voor, deelde
deze potentaat mede, maar hij wenschte
een regeevmg, welke niet de denkbeel
den van Karl Marx huldigt. De tegen
woordige Duitsche regeerng bestaat ech
ter volstrekt niet alleen uit aanhangers
der marxistische leer. Van de 12 Rijks
ministers behooren er maar 3 tot de soc.
dtm. partij.
Het bekende spreekwoord ais men een
hond wil slaan, kan men gemakkelijk
een stok vinden, blijkt ook hier van toe
passing.
Hoe 't zij, Münthen en Berlijn zijn het
op 't oogenblik roerend oneens en met
belangstelling zien we den verderen loop
der gebeurtenissen tegemoet in de kwes
tie: Beieren en het. Rijk.
Beieren pleegt lijdelijk verzet, maar o?
Jhet die ia kliek zal blijven toepassen bij
de verdere ontwikkeling der zaken, mag
worden betwijfeld, hoewel ernstige po
gingen worden aangewend om tot verzoe
ning te geraken en door 't geven van
concessies te waken voor het uiteenvallen
van het Duitsche Rijk.
en vluchtte om don doodstrijd niet te
behoeven te aanschouwen. Ongelukkiger
wijze brak het koord een seconde te
vroeg, het kind viel, wist adem te schep
pen en trachtte een raam te openen, om
hulp te roepen. Schaper hoorde den val,
keerde terug en sloeg zijn slachtoffer
met een hamer de hersens in.
Twee dagen dwaalde de moordenaar
door Berlijn rond, toen begaf hij zich op
de Alexanderplatz, vlak voor 't hoofd
bureau van politie, onder de menigte, d;e
een spijsuitdeeling-van het Leger des
Heiis afwachtte. Op de vraag van een
rechercheur om zich te legitimeeren, ant
woordde hij onmiddellijk; „Neem mij maar
mee. 't Is in orde.' Ik ben het", gevolgd
door een volledige bekentenis.
BINNENLAND.
Ontzettende misdaad.
Een ontzettende misdaad heeft de in
deze tijden bijna gevoellooze bevolking
van Berlijn op het einde der vorige week
toch nog opgeschrikt.
Ten huize van de weduwe Conrad
woonde, als onderhuurder de 50-jarige hor
logemaker Schaper, wien de huur echter
werd opgezegd. Den dag van zijn vertrek
verliet de weduwe reeds 's morgens haar
woning om zich naar haar werk te be
geven. Schaper vroeg haar of hij het 7-
jarig dochtertje nog even goeden dag
mocht zeggen, waar de vrouw niets tegen
had, omdat de horlogemaker altijd bij
zonder aardig voor het kind geweest was.
Hij riep het kind, dat zich aankleedde en,
zooals gewoonlijk, haar schooisommetjes
onder zijn toezicht'maakte. Daarna speel
de hij korten tijd met haar, tot het kind
zich' gereed maakte om naar school te
gaan. Bij de gedachte, dat hij 't meisje
nu 's middags niet meer zou terugzien,
overviel Schaper plotseling een zoo krank
zinnige woede en jaloersheid op de moe
der, die hem, naar het schijnt, om slechfls
kleine onaangenaamheden de kamer had
opgezegd, dat hij een strik maakte en
dien het argelooze kind om den hals
wierp. Toen hing hij het aan een knop
De spreekwo^de der Knmer
Uit „Parlement en Kiezer": 'Van de
86.788 c.M. kolomlengte der in de Twee
de Kamer gedurende de zitting 1922-1923
gehouden redevoeringen komen voor re
kening Van de S.D.A.P. (20 leden) 25.112",
R.-K. (32 1.) 14*808, V.-B. (10 1.) 12.416,
A.-R- (16 I.) 11.037, C.-H. (11 1.) 8956,
V.-D. (5 1.) 8665, C. P. (2 1.) 2868. L. P.
(1 1.) 1472. P. R. (2 1.) 844 en S. G. P.
(1 1.) 615 c.M. welsprekendheid.
TWEEDE KAMER.
Zitting aan Donderdag 25 .Oct.
Bij de voortzetting van het Vlootwet
debat betoogt Minister de Graaf, dat de
Indische financiën een goede toekomst
tegemoet gaan. Voor 1923 en 1924 wor
den sluitende tekorten verwacht. Door
der. leeningsdienil, pens'oenlasten en
Vlootwetfonds zullen de uitgaven van '23
tot 1938 toenemen met f 20 to4; f 60 mil li-
oen. Uitvoering der Vlootwet valt beslist
binnen de financiëele grenzen van Indië.
(Minister Colijn betoogt, dat het ontwerp
slechts voor de halve vloot bindt. Anders
zou hij 't Ministerambt niet hebben aan
vaard. Hij bestrijdt de becijfering van
den heer Oud en handhaaft volkomen de
bij de interpellatie-Troelstra gegeven cij
fers en getrokken conclusies betreffende
de lasten voor Nederland en koloniën.
De (Minister antwoordt den heer van
Schaik, dat de maritieme uitgaven z. i.
toelaatbare grenzen niet overschrijden. De
maritieme uitgaven zijn gedaald en blij
ven gelegenheid voor bezuiniging bieden,
daar de bedrijfskosten 3/t van de Mari
tieme uitgaven uitmaken. Spr. antwoordt
den heer Kuiper, dat het tegenwoordige
vlootsysteera voor de toekomst lasten
meebrengt, even goed als het Vlootwet
stelsel. Zelfs wanneer thans de vloot
werd afgeschaft, zou men aan de bouw
contracten Vastzitten.
(Minister van Karnebeek zegt, dat Ne
derland alleen de internationale verplich
tingen hééft van eiken neutralen staat
in een conflict tusschen anderen. Zelf-
standigheidspolitiek brengt mee, dat zelf
standigheid wordt gehandhaafd. Verlaten
van dit standpunt beteekent politiek af
hankelijk worden. Een neutraliteitsvloot
is noodig voor de handihiaving der neutrali
teit. De Volkenbond schrijft in art. 8 nati
onale veiligheid voor. Het ontwerp gaat
niet tegen den Volkenbond.
De Minister betoogt verder, dat 't Was
hingtonsche verdrag wel de spanning tus
schen Japan en Amerika heeft vermin
derd, maar niet de oprzaken (o. m. China
als afzetgebied) heef t weggenomen. Wan
neer de spanning opnieuw komt, moet
Nederland zijn plicht kunnen doen. In
den tegenwoordigen Europeeschen toe
stand van latenten oorlog en bij het ver
anderen van rechts- in machtsposities, is
het nemen van voorzorgen geboden. De
Vlootwet gaat vrij uit, ook voor den
Volkenbond en is geen hinderpaal voor
den arbeid aan betere internationale ver
houdingen.
De voorzitter deelt mee: Morgen 11
uur Kamerzitting; eindstemming in den
namiddag; Woensdag 11 uur interpellatie
Boon; Woensdagmiddag tot 7 November
op reêes; daarna de Indische belasting
wet en de Staatsbegrooting.
Bij de replieken vraagt de heer Dressel-
huijs of Nederland een uitnoodiging heeft
ontvangen voor een vóór-conferentie ter
bespreking van de vloot'oeperking? Min.
van Karnebeek antvCoordt bevestigend.
Omschrijving van het doel der confe
rentie is in 't persbericht echter niet
geheel juist.
Daarna repliceert de heer Hugenhbltz,
die klaagt geen antwoord op zijn vragen
te hebben ontvangen en volhoudt, dat
wij buiten staat zijn ons te verdedigen.
De heer Marchant constateert, dat de
kleine mogendheden op het gebied .van
macht en geweld niet kunnen meedoen,
maar meent, dat de groote Mogendheden
zich thans toch storen aan het recht en
zich schamen als zij het recht met voe
ten treden. Hij bestrijdt uitvoerig het be
toog van den heer Rutgers, dat wij ver
plicht zijn onze neutraliteit te handhaven.
Onze marine zal uitsluitend moeten die
nen voor politie. Spr. houdt vol, dat de
Vlootwet hier wordt doorgedreven tegen
het uitdrukkelijk advies van den Gouver-
neur-Genera'ak
De vergadering wordt te 6.15 verdaagd.
Uit Stad en Provinoie.
ZIERIKZEE. In de Donderdagavond in
het hotel „Juliana" gehouden algemeene
vergadering der vereeniging „Algemeene
Ontwikkeling" alhier werd het verslag
der vereeniging, de rekening en verant
woording en het verslag der bioscoop
commissie over 1922 goedgekeurd.
In de vacature-P. Verbeek, die perio
diek aftrad, werd de heer P. Verbeek
herkozen.
In de plaats van den heer P. v. d. Have
werd de h,eer G. Breetvelt en in de
vacature mr. H. Polvliet werd de heer J.
Busscher gekozen.
Bij de bespreking over de dit seizoen
te houden spreekbeurten werden o. m. ge
noemd de heer Cock "wien verzocht
zal worden een lezing te houden over
zijn reis naar Algiers en mr. Salm',
dte vroeger al eens is opgetreden met
astronomische onderwerpen, welke zeer
in den smaak vielen.
Door den Minister van Justit'e is bij
besluit van 24 Oct. j.l. benoemd tot plaats
vervangend lid van de Kamer van Toe
zicht op de Notarissen én Candidaat-No-
tarissen te Middelburg, de heer mr. S.
R. Bakker, Kantonrechter, alhier, zulks
met ingang van 10 December e.k.
In de Woensdagavond in het hotel
„Juliana" gehouden vergadering van de
„Zierikzeesche Oranjevereeniging", werd
na een korte toespraak van den voorZ.,
over het 31 Aug. gehouden feest, de pen
ningmeester van het sub-comité, de heer
Eethe, gedechargeerd, en bleek dat de
rekening van genoemd comité een voor-
deelig saldo aanwees van f 27,69Va. terwijl
daarna de algemeene penningmeester re
kening en verantwoordig deed over het
afgeloopen jaar. Ook deze rekening sloot
met een klein voordeelig saldo. Zij, die
zich voor en tijdens de festiviteiten ver-
DOOR GEHEEL EUROPA
ONDER GARANTIE:
dienstelijk hadden gemaakt, werden dank
betuigd voor hunne medewerking, op
welke men voor een volgende maal we
der aanspraak maakte.
- De Donderdag alhier .gehouden col
lecte voor het Roode Kruis bracht in
totaal op f 192,761/». Dank aan de milde
gevers en meisjes-collectanten.
STAVENISSE. Met den aanleg der aan
sluitingen der hu:zen aan de Waterleiding
alhier heeft men een begin gemaakt.
ST.-MAAR'JENSDIJK. De dezer dagen
alhier gehouden collecte voor het Roode
Kruis heeft zuiver opgebracht f 125,94.
RECHTZAKEN.
Do roofmoord to Sohültorf.
De rechtbank te Osnabriick heeft be
handeld de zaak tegen Kalt en Rommer,
die op 23 Aug. j.l. m den trein tusschen
Saizbergen en Schultorf den roofmoord
hebben gepleegd op de familie B. Ruben
uit Amsterdam, waarbij de heer RubSn
ais slachtoffer viel en diens vrouw en
dochter je ernstig, maar niet levensge
vaarlijk gewond werden.
Omlrent dó behandeling van deze zaak
/voor de rechtbank te Ösnabrüok wordt
gemeld:
Beklaagde Kalt verklaarde dal hij, om
geld te krijgen de misdaad had begaan
in overleg met Pommer. Doodslag en
roof was niet zijn bedoeling geweest,
wei bewusteloos maken en daarna be-
rooving. Den heer Ruben had hij eenige
slagen met het platte deel van zijn rnoe-
der's bijl op het hoofd toegebracht, daar
na eveneens mevrouw Rubeti en einde
lijk hun 12-jarig, s'.apend dochtertje. Ver
volgens had hij de menschen beroofd.
Pommer verklaarde, eerst met Kalt hel
plan te hebben gehad ean veekoopman
of een postwagen te plunderen, uit geld-
gebrïfk. Later was hun pjan geworden
een overvallen van iemand in een spoor
wegcoupé 2e klasse. Pommer had ech
ter ten laatste niets meer van dot plan
willen weten en zich afgewend, toen
Kalt den vrceselijken aanslag pleegde.
Als bewijsstuk van de ziw;are mishande
ling van den heer Ruben was diens sche
del ter terechtzitting aanwez'g, die vier
zware verwondingen, welke volgens des
kundigen alle doodelijk moesten zijn, ver-
