Zierikzeesche Nieuwsbode
IR
G
IS7
-LINSTE
ni$8
abonnement:
Vrijdag 14 Sept. 1923, zierikzeesche courant.
advertentiên
Correspondent gevraagd.
Algemeen Overzicht.
buitenland.
binnenland.
'!Maizena
Fa BELDEROX VAN 180,
PrU» por 6 maanden f 1,50,
franco por poit f 1,80. Voor hot
buitonland por Jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Versohtynt Maandag Woensdag
en Vrijdag.
Postchèque en Gironummer 99292
van 18 regels 60 ets., van 4
regels en daarboven 20 ets. per
regel. Reclames 80 ets. p. regel.
Bij oontraot belangrijke korting.
80ste JAARGANG. - No. 10979. °t dm d«r vm uit-
Dit k J. DE LOME Jr. ültt-IMict. M. I. KOSTER. 'm
ZU, die zich van af heden j
op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot 1 October a.s.
verschijnende Nos. GRATIS.
Voor de gemeenten Scha-
rendUhe en DnlvendlJke wordt
voor ons blad een Ijverig
Zich aan te melden bl) de
Redactie.
Nu in het Verre Üoeten de grond Diet
meer schndt, geen vloedgolf de stranden
teistert en heel Japan naarstig aan den
arbeid tijgt om de aohade, door de aard-
bevingaramp veroorzaakt, zoo spoedig
mogelijk te herstellen, maakt men In het
buitenland dat Inmiddels wel betui
gingen van deelneming en geld zond
aan de zwaar beproefde bevolking de
balans op van het gebeurde.
De versohillende buitenlandaohe bladen
hebben in hun beschouwingen over de
ramp de conclusie getrokken, dat na
het land van de Rijzende Zon is ge
degradeerd tot een mogendheid van
lageren rang, welke jaren noodig zal
hebben om te worden wat het vóór de
catastrofe was, n.l. een groote zeemogend
heid, waarmede In het Verre Oosten
rekening diende te worden gehouden.
Men phantaseerde, dat de gevolgen
van deze ramp feitelijk voor de geheele
wereld van groot gewicht waren, vooral
omdat Japan's industrie ontwricht was
en niet zoo vlug in staat zou zijn de
concurrentie op de wereldmarkt te
hervatten. Maar bovenal de vlootDie
had zooveel geleden, dat in de eerste
jaren niet aan machtsuitbreiding zou
kunnen worden gedacht. De Engels'ohe
vlootplannen in Singapore werden er
mede in verband gebracht, zelfs onze
Vlootwet, waartegen men byna aller-
wege fel gekant Is en die reeds vele
pennen en tongen in beweging hoeft
gebraoht.
Maar al deze bespiogolingen worden
den bodem ingeslagen door een ver
klaring van den Japanschen minister
van financiën, n.l. dat de geteisterde
zóne niet die gedeelten des lands om
vat, welke goederen voor export voort
brengen noch andere belaugryke
handelsproducten. De minister verklaarde
dan ook vast overtuigd te z(jn. dat do
ramp geen belangrijke nadeelige ge
volgen zal hebben voor don handels- en
Indastrieelen toestand van Japan.
Thans een nauwelijks ingehouden hoe
zee aan te heffen, zoo schreef men deze
week aan de N. B. Ct. over het ver
meende verdwijnen van een toekomstig
tegenstander, is zeer voorbarig en zeer
weinig taotvol, want het kan de Japan
ners niet anders dan onsympathiek stem
men. Te meer is dltongewenacht, omdat
Japan in politiek, militair en eoonomisoh
opzicht wel ernstig beschadigd, maar
geenszins gebroken uit deze ramp te
voorschijn zal treden. De kracht van dit
land, door alle eeuwen heen steeds zwaar
door de elementen geteisterd, school niet
in de thans ingestorte gebouwen zijoer
verwoeste steden, maar In de volharding
en het aanpassingsvermogen van dit volk
van naarstige en sobere werkers.
Wanneer zelfs één percent der totale
bevolking gedood zou zijn, dan nog zal
de vruchtbaarheid van dit ras hst ver
lies spoedig weer aanvullen, zoodat het
bevolkingsvraagstuk, voornaamste bron
van Japan's expansiedrang, in vollen
omvang blijft bestaan, ten spijt van die
mogendheden, welke er het meeste belang
bij hebben, dat Japan als gevaarlijke
concurrent ln het Verre Oosten wordt
uitgeschakeld.
De toestand op den Balkan blijft be
zorgdheid baren. De Griekscheregeeriog
staat geregeld ln nauw contact mot de
regeering van Zuld-Slavië. Men Is ia
sommige diplomatieke kringen van
meening, dat Mussoloni de bezetting van
Kor foe en de Fiume-kwestie met elkaar
zal verbinden. De beheersching der
Adrlatlscho Zee welke Italië ver
krijgt door de bezetting van Kor/oe
geeft Mussolini de gelegenheid zwaren
druk op Zuld-Slavië uit te oefenen, om
dat land te bewegen haar aspiraties ten
opzichte van Flume prijs te geven.
De Duitsohe Rijkskanselier Stresemann
heeft in de deze week gehouden rede
voering open kaart gespeeld, hetgeen
een term ls, welke weinig wordt go-
gehoord of toegepast ln den kring der
diplomaten.
Eerlijk en volmondig bekende hij, dat
van een herstel van den financieelen en
economischen toestand ln Duitsohland
geen sprake kan zyn, als niet voor alles
een einde komt aan het conflict over
het Ruhrgebled.
Met het lijdelijk verzet komt men niet
tot het gewenschte resultaat; men heeft
de bezetters er wel veel onaangenaam
heden mede berokkend, maar de bezet
tingstroepen heeft men er niet mede
weggekregen. De Duitsohe regeering
wil nu probeeron het bezette gebied vrij
te koopen. Op heel het bezit van het
Duitsohe Ryk hebben de Geallieerden
reoht, als waarborg voor de bij het sluiten
van het Verdrag van Versailles door
Duitschland aanvaarde verplichtingen.
De Rijkskanselier wil nog verder gaan
en ook het partiouliere Duitsohe bezit
ten deele als pand geven voor de beta
lingen van de opgelegde oorlogsschatting.
Deze borgtooht is een pand dat te
gelde kan worden gemaakt; de waar
borgen van het verdrag van Versailles
niet. Wanneer het ry'ksbezit en het par
ticulier bezit als hypotheken ten bate
van het ryk worden ingeschreven, tot
een bepaald percentage van dit bezit,
dan kunnen deze als een reëel en roe
rend goed van waarde overgedragen
worden aan een oommissie van beheer,
aan welk beheer de schuldelsohers zou
den kunnen deelnemen.
De bypotheek-rente zou de oommissie
van beheer ontvangen. Deze oommissie
zou, op grond daarvan, door het uitgeven
van obligaties leenlDgen kunnen op
nemen, waardoor Frankrijk ln het bezit
zon komen van aanzienlijke bedragen.
Iets dergelijks ls stellig geen geldend
recht, en geen algemeeno waarborg,
maar een realiteit. Er ls niets ondubbel
zinnigs aan. Frankrijk kan er geld op
krygon, waardoor de voorwaarden, die
Frankrijk stelt voor do ontruiming van
het Roergebied, vervuld worden.
Dit alles is echter slechts mogelijk
als Duitschland weer over het Roer
gebied beschikt.
Het is een Ingenieus-denkbeeld, maar
of 't zal worden aanvaard door Polnoaré,
zal de toekomst spoedig leeren, want
dan zou de Fransohe premier het reëole
pand het Ruhrgebled moeten op
geven. In Berlijn heorsoht een sombere
stemming, omdat men feitelijk overtuigd
is, dat alle aanbiedingen vruohteloos zijn.
De ramp in Japan.
Verschenen is een keizerlijk decreet,
hetgeen in Japan slechtst zelden geschiedt
en derhalve daar diepen indruk heeft ge
maakt. De keizer deed hierin een be
roep op alle ambtenaren en particuliere
personen om samen te werken bij den
herbouw der verwoeste streken en het
herstel van de nationale macht. Het
hoofdkwartier, belast met de handhaving
van den staat van beleg, verklaart, dat
het jpiste aantal slachtoffers' in de hoofd
stad nog niet vastgesteld is kunnen wor
de». Het aantal dooden te Yokohama be
draagt ongeveer 30.000, te Kamakoera
10,000, op het Mjoera-schiereiland even
eens 10,000, te Odawa^a en Atami 7000.
In het geheel zijn 700,000 woningen
Verwoest op een bevolking in het geteis
terde gebied van 3,110,000 zielen. Een
der moeilijkste problemen is de hulp
verleening aan hen, die van hun bestaans
middelen beroofd zijn. Het ergst zijn er
aan toe 60,000 80,000 intellectueelen en
klerken. Er zal bij? den herbouw van wo
ningen en bruggen WerH zijn voor 200,000
ongeschoolde arbeiders, terwijl 50,000 er
varen bouwvakarbeiders naar Tokio Zijn
gezonden. Het Japansche gezantschap te
Londen beeft de volgende offieieele me-
dedeelingen uit Tokic ontvangen: Verle
den Zondag werd een conferentie gehou
den, welke door 47 vooraanstaande za
kenlieden met de autoriteiten was be
legd, ter bespreking van de hervatting
der zaken te Tokio; De conferentie stelde
Verschillende plannen voor den herbouw
der stad op. De geruchten omtrent ver
plaatsing der hoofdstad zijn ongegrond.
De spoorwegen en andere communicatie
middelen worden allengs hersteld. De
aanvoer van handelswaren is> vrijwel vol
doende. Het departement van Landbouw
deelde mede, dat Tokio en Yokohama
voor minstens twee maanden voldoende
rijst hebben.
Dra» ksmokkelanra.
Een telegram' uit Washington meldt aan
de .Daily Telegraph", hoe een automo
biel van dranksmokkelaars, toegerust met
door den auto verwekten rook, slaagden
een rookgordijn, na een opwindende jacht
door de stad door twee belasting-agen
ten werd aangehouden. Na 'n race van
75 mijl per uur, half verblind door den
door den auto verwgeten rook, slaagden
de agenten er in den auto tqt stilstaan
te brengen, toen de-se door het Jèdig-
raken van de tank, geen rook' meer te
weeg kon brengen.
Toen zij den stilstaanden smokkelauto
naderden, wisten de inzittenden te ont
snappen. Een hunner Werd later gear
resteerd.
De in beslag genomen auto is het be
kijken wel waard. Het voornaamste deel
van het rookapparaat i9 een vacuum'tank.
Deze tank is door een slang verbonden
met den uitlaat en een man die naast
den chauffeur zit, pompt de rookverwek-
kende vloeistof in den gloeiend warmen
uitlaat, waar zij vaporiseert en dikke
zwarte rookwolken voortbrengt. Het toe
stel was met groote zorg in den auto
aangebracht en werkte voortreffelijk ge
durende een afstand van twee mijlen,
zooals de agenten, 'die den wagen ach
terhaalden, verklaarden. De scheikundige
samensteiiing van de rookverwekkende
vloeistof is nog niet bekend. In den in
beslag genomen automobiel wasj een groo
te hoeveelheid whisky aanwezig.
Zeeroovers op de Zwarte Zee.
De Chicago Tribune" geeft het vol
gende verhaal omtrent eon aanval van
zeeroovers in de Zwarte Zee op den
Bulgaarschen zeiler „Amon", die 24 Aug.
van Warna naar Constantinopel vertrok
met een lading petroleum.. Na eenige mij
len varens werd hij| aangevallen door een
Zeerooverschip, dat uit de richting van
Kiein-Azië kwam. De rooverB enterden de
,,Amon", bonden de bemanning aan de
masten vast en martelden hen teneinde
hun bekentenissen te ontlokken omtrent
de aanwezigheid van waardevolle voor
werpen. Zij slaken daarna het schip in
brand en maakten zich uit de voeten
met alles wat van hun gading was, wjo.
20,000 gouden Turksche ponden. De pe
troleum in het ruim van de „Amon"
exploideerde en het schip verdween in
de golven. Het gelukte slechts 1 matroos
te ontsnappen en naar de kust te zwem
men. De aanval verwekte groote beroe
ring onder de bemanningen van de sche
pen die de Zwarte Zee bevaren.
Eerste Kamer.
De Konlng'n heeft tot voorzitter van
de Eerste Kamer voor het zitt'ngsjaar
1923—1924 wederom benoemd: luitenant-
generaal J. J. G. baron van Voorst tot
Voorst.
Ambten.'uren-Salarissen.
Naar het Centr. verneemt, ligt het n!et
in de bedoeling, al de salarissen van rijks
ambtenaren met eenzelfde percentage te
verminderen, maar zou het totaal der
vermindering ongeveer 20 procent moe»
ten bedragen.
Zitting Staten Generaal.
De tegenwoordige zitting der St'aten-
Generaal zal worden gesloten op Zater
dag 15 dezer, des namiddags 3 uur en
de nieuwe 2iHing vibrdt 18 dézer door
de Koningin gebpend.
De postcheque ei girodienst.
Het Hdbl. verneemt, dat de directie
van den postchèque- en girodienst in
Den Haag de assistentie heeft ingeroe
pen van den postdienst te Amsterdam',
ten einde zich spoediger door den chaos
te kunnen werken.
Van het te Amsterdam gevestigde per
soneel zijn enkele tientallen naar
Den Haag vertrokken; in den loop dezer
week zullen nog anderen volgen.
Do Vlootwet.
In de jongste vergadering van het be
stuur van de S.D.A.P. is, naar Het Volk
meldt, besloten, in samenwerking met het
Nederl. Verbond van Vakvereenigingen
een ..petitionnement tegen de Vlootwet
te organiseeren.
Het gebeurde te Katwijk.
Het lid der Tweede Kamer de heer
Albarda heeft, naar Het Volk meldt, aan
de ministers van binnenlandsche zaken
en van justitie schriftelijke vragen ge
steld naar aanleiding van de mishande
ling van jonge sociaal-democTatem te Kat
wijk en de daarbij door de politie aan
genomen houding.
De huldlgifig dor weermacht.
Omtrent het défilé der troepen op
Maandag 17 dezter in de omgeving van
Amersfoort kan nog Worden gemeld, dat
dit zal geopend worden; dpor 35 vliegtui
gen van de landmacht en 15 landvlieg-
tuigen van 'de zeemacht onder commando
van den Commandant der Luchtvaartaf-
deeling. Voorop gaat een j achtescadrille
van 5 vliegtuigen en daarachter volgen
15 Verkennings-escadrilles, elk van 3
vliegtuigen. Aan het défilé zal door on
geveer 12.000 man worden deelgenomen.
Uit Stad en Provlnoie.
ZIERIKZEE. Aan H.M. Koningin Wil-
helmina werden 10 September 1923,
de eerste Oranje Droogvoederbakkenj voor
Pluimvee aangeboden door de N.V. Ber-
tels' Oliefabrieken te Amsterdam. Met
de verzending der 100.000 gratis droog-
voederbakken door bet geheele Rijk is
een aanvang gemaakt
Zóó vol als Woensdagavond is, naar
wij meenen, de Concertzaal nog nooit
geweest met de kermis. De z.g. „kuil"
was vrijgemaakt om ook daar nog stoelen
te plaatsen, terwijl velen een plaats moes
ten zoeken aan een der zijkanten der zaal;
nog anderen zagen zich genoodzaakt de
geheele opvoering te staan. Maar
niemand zal zich deze gang naar de
Concertzaal betreurd hebben, want schit
terend was het spel van „Overschotje"
(Annie van Ees"), die de aandacht ge
spannen hield en, behalve de rake ant
woorden m de verschillende dialogen, het
publiek heeft gebloeid door haar onge
kunsteld spel als onverdorven Romeinsch
straatkind, gebruind door Italië's zuider
zon, die „meneer Titus" (Cor v. d. Lugt
Melsert), welke naar Libye gaat, oprecht
lief heeft en schrijven en lezen gaat lea-
ren om zijn brieven te kunnen ontcijferen
en de hare te kunnen opstellen.
Ontroerend spel gaf „Overschotje" voor
namelijk in het laatste bedrijf.
Annie van Bes als „Overschotje" is
prachtig; zij is in deze rol wat mevr.
de Boer—van Rijk is in „Kniertje", 't Is
een prachtcreatie, die enthousiast werd
toegejuicht door een dankbaar publiek,
dat* graag hoogstaande, goede tooneel-
kunst ziet en hoort, en weet pp prijs te
stellen.
Het spel van „Titus" en Franca (mej.
Lievens) was vooral m het eerste bedrijf
heel goed. De pittige dialoog werd uit
muntend behandeld, evenals die m het
tweede bedrijf tusschen Julius en Emilia
(dhr. la Roche en mevr. Schiller).
Donderdagmiddag met de matuiée ging
hetzelfde blijspel nogmaals voor een groot
aantal belangstellenden.
Donderdagavond werd „Bruine Suiker"
voor 't voetlicht gebracht, dat niet minder
druk bezocht was.
In de Schouwburgloge ging Donderdag
avond „Roger de Geschandvlektevoor
een zeer talrijk opgekomen publiek. Tot
in de verste hoeken was de schouwburg
tent gevuld met toeschouwers, welke ge
heel medeleefden met 't tooneelspel, waar
in de rechtzaalscène in 't 4e bedrijf wel
het meest de aandacht gespannen hield,
zoodat het doodstil was tijdens het ver
hoor van 't land (mej. Schoonenberg),
dat voor den strengen rechter de verkla
ring aflegde, „niets gezien of gehoord te
hebben" op den bewusten avond, toen
een moord had plaats gehad aan de over
zijde van hun huis en haar vader juist
dien avond laat was thuis gekomen. Ont
roerend was het gesprek tusschen vader
en kind in de rechtzaal, toen de vader
zijn dochtertje aanzette de waarheid te
zeggen en voor levenslang werd gedepor
teerd, omdat het kind bij hare verklaring
bleef. De advocaat werd heel goed gety
peerd en speelde goed. Het publiek was
met karig met zijn dankbetuigingen.
De heer Dassy trad voor de pauze even
voor 't voetlicht om mede te deelen, dat
niet alleen „Ronde Kaf' hier zal worden
opgevoerd, maar ook de overbekende
„Jantjes", (welk stuk hier eenigen tijd
geleden met enkele personen werd op
gevoerd) met volle bezetting.
Zooals de advertentie in dit nummer
luidt, zullen Zaterdag en Zondag, des
avonds ten 8 uur, slechts twee opvoerin
gen gegeven worden door het Ensemble
Jacq Sluyters Jr., welbekend hier in Zie-
rikzee en omstreken, met de nieuwste
Amsterdamsche schets „Ronde Ka", in 5
bedrijven, van Herman Bouber, schrijver
van „de Jantjes", „Oranje Hein", „Bleeke
Bet", enz. enz. Muziek en zangteksten
van Louis Davids en Margie Moris. Het
gezelschap dat deze schets speelt, bestaat
uit ?2 personen, alle medewerkenden. Zie
hier eenige persbeoordeelingen uit ver
schillende steden. Telegraaf en Handels
blad van 4 Sept. 1922: ('t stuk gaat al
over een jaar). „Ronde Ka" is een echt
brok volksstuk: uit 't leven; de muziek
is goed en gezond; „Ronde Ka" zal wel
z'n 300 voorstellingen halen. Alle RotterU.
gekookt en dan koud
gegeten met Maizcnavla
vormen een heerlijk en gezond
nagerecht. Het is nu tijd om
het te probeeren.
Let op het sluitzegel, waar
mee onder en bpven elk
pakje Honig's Maïzena is
afgesloten.
Haringplaats Middelburg.
Onze Catalogus zenden
U U op aanvraag gaarne
gratis en franco toe.
bladen waren vol lof over „Ronde Ka",
Enfin, door 't geheele land uitverkochte
zalen, 't Gezelschap speelt hedenavond
voor 't laatst in den Bosch, om morgen
(Zaterdag)avond z'n kleine serie hier ln
Zierikzee te beginnen. Een critiek uit den
Bosch, waar 't gezelschap triomfen viert,
moge hier volgen. Het „Hsg." schrijft o.a.:
Het stuk bevat verschillende aardige ach-
terbuurttooneeltjes, brokjes van werkelijk
volksleven, oppervlakkig ruw en onver
schillig, maar met een gouden hart onder
de ruwe bolster. Herman Bouber heeft de
verschillende typen mooi weten te treffen
en de acteur en actrices hebben voor de
juiste weergave weten te zorgen. Hun
spel is natuurlijk. Het publiek was enthou
siast en ten hoogste voldaan; het toonde
dit door telkens herhaald applaus
Maandagavond 17 Sept. afscheidsvoor-
stelling, door !t zelfde gezelschap met
„de Jantjes", in de ongineele volle be
zetting en met persoonlijke medewerking
van den auteur Herman Bouber. „De Jan
tjes" tot slot van de kermip, en dan
met een volledig gezelschap.... Wij twij
felen er niet aan, dat deze opvoering
een groot publiek zal trekken.
OUD-VOSSEMEER. Donderdag 20 Sept.
zal hier feest worden gevierd voor de
Koningin. Er wordt druk werk van ge
maakt om het feest te doen slagen. De
ingezetenen hebben flink op de lijst ge-
teekend om de kosten van een mooi feest
te dekken.
RECHTZAKEN.
Ter openbare terechtzitting der Ar-
rondissements-Rechibank te Middelburg
van Woensdag 12 September j.|. zijn
becedigd als advocaat en procureur bij
genoemde Rechtbank, de heereu mr. A.
J. F. Fokker en J. A. C- van Heusde,
beiden te Zierikzee.
Ter openbare terechtzitting der Ar-
rondissements-Rechlbank te Middelburg
kwamen op 12 September j.i. 241 rolza-
ken voor. Eenige jaren geleden bedroeg
het aantal zaken deneersten rechtsdag
in September hoogstens 40.
POST EN TELEGRAPHIE.
Zieken-auto van het „Groene K*nls".
De Directeur van het Post- en Tele
graafkantoor te Zierikzee bericht, dat de
regeling voor het requireeren van den
zieken-auto van het Groene Kruis, stati-
onneerend aan het Ziekenhuis te Noord-
gouwe, thans ook tot stand is gekomen
voor Brouwershaven, Scharendijke en Zon-
nemaire en daarmede dus voor alle kan
toren van het eiland.
Aan (de kantoorhoudster mej. J.
C. H. ide Bruina te Haamstede is met in
gang van 16 September a.s. eervol ont
slag verleend.
KERKNIEUWS.
Ned, Herv. Kerk.
Beroepen: Te Steenwijkerwold, G. A.
Bruins te Stecnwijk. Te Hoek van
Holland, A. Buurman te Garijp. Te
Puttershoek, W. Deur te Zegveld.
Aangenomen: Naar Garderen, D. Th.
Keek, em.-pred. te Woerden. Naar
Baarn, I. Kievit te Lunteren.
Geref. Kerk.
Beroepen: Te Lioessens, H. Veldkamp
të Anna Jacoba-Poider. Te 2de Ex-
loërmond, cand. H. van der Elskamp te