Zierikzeesche ffe Nieuwsbode
abonnement:
Maandag 23 Juli 1923. zierikzeesche courant.
advertentiên i
H H. CORRESPONDENTEN,
Dienstplicht.
Bekendmaking.
Kennisgeving.
over A. J. P's Roma-Pudding
Db IbïiosIoop van ion huis.
PrJJi per 8 maanden f 1,50,
franco per post f 1,80. Voor het
buitenland per Jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag.
Postcheque en Gironummer 99292
van lr—8 regels 60 ets., van, 4
regels en daarboven 20 ets. per
regel. Reclames 20- ots. p. regel
Bij contract belangrijke korting
78ste JAABGANG. - No. 10956. Ending op don da* *«n uit
Oir. k J, OF LOOZE Jr. Ultt-Mief, H. J. KOSTEN. *"e T<>l>r
die ons opgaaf verstrekken
der predikbeurten, gelleven
er voor te zorgen, dat deze
uiterlijk des Donderdags la
ods bezit zjju en die geregeld
te doen toekomen.
DE BEDACX1E.
Postkantoor te Zlerlkzee.
Lijst van onbestelbare en geweigerde
brieven en briefkaarten, terug ontvangen
in de le helft der maand Juli:
Brieven:
1. Geluk, Tuindorp. 2. Piet L., Rotter
dam, Boezemkade. '6. Stola A., Bruinisse.
Briefkaarten
4. Asseldonk vanKerkstraat 97
5. Houbllnk S. A., Utrecht, sship „Zee
land".
Nota. Aanbevolen wordt om 't adres
van den afzender op de brieven en
briefkaarten te vermelden, opdat deze
bij onbestelbaarheid kunnen worden
teruggegeven. Voorts is het gewenscht
alle per post te verzenden stukken
steeds van een volledig adres, straat
naam en huisnummer te voorzien.
Bekendmaking van uitspraak
la zake vrijstelling.
Da BURGEMEESTER ran Zierixzii brengt
ter algemeene kennis, dat bjj besluit van
Heeren Gedeputeerde Staten Zeeland d.d 18
Juli 1923 No. 145, 3e afdeeling Dienstplicht,
aan PETRUS JOHANNES PLAUM, dienst
plichtige Tan de lichting 1923, voor goed
vrijstelling van den dienstplicht is verleend,
Wegens broederdienst.
Omtrent beroep tegen doze uitspraak enz.
wordt verwezen naar de publicatie aan het
aanplakbord van het Stadhuis.
Zurixzbx, den 21 en Juli 1923.
De Burgemeester voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CRATESTBTN
VAN RENGERSKERKE.
houden worden, waarin de navolgend», stuk
ken zullen worden behandeld:.
1. Vaststelling notulen.
2. Ingekomen stukken en mededeelingen.
3. Aanbieding rekening straatweg Zierikzee-
Brouwershaven.
4. Rekening Burgerlijk Armbestuur 1922.
5. „Kunst en Eer" 1922.
6. Aanbieding Gemeenterekening enz. en
rekening Gasfabriek 1922.
7. Reclame J. A. E Legemaate betreffend»
vergunningsrecht.
8. Gemeentelijke vergoeding aan het Chris
telijk Schoolbestuur (Art. 100 wet L O.)
9. Gemeentelijke vergoeding aan de Bijzon
dere Schoolbesturen (Artt. 101 en 102
wet L.O.)
10. Vaststelling begrooting van den Keurings
dienst 1924.
11. Verzoek A. J. van Djjk tot het verkrijgen
van gemeentegrond in pacht.
12. Adres Visschersvereeniging ..Helpt elkan
der" over vloedpalen enz. Nieuwe Haven.
18. Verzoek C. L. Haok tot eervol ontslag
als onderwijzer aan de O. L. School A
en als hoofd en onderwijzer van het
Vervolgonderwijs.
14. Voorstel tot heffing van 15 opcenten op
de dividend- en tantième-belasting.
15. Overdracht erfpacht-Westhavenhoofd van
het Waterschap Schouwen aan A. den
Boer.
16. Voorstel opheffing cursus Vervolgonder
wijs.
17. Verzoek Eerste Zierikzeesch Mondharmo
nicagezelschap om subsidie.
18. Schrijven Waterschap Schouwen betref
fende wegenverharding, met voorstel
van B. en W.
19. Onderzoek geloofsbrieven.
Comptabiliteit'.besluit.
Ziksikzu, den 23 Juli 1923.
De Burgemeester,
A. J. F. FOKKER VAN CRAYESTETN
VAN RENGERSKERKE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
ZixaixzEE maken bekend, dat het uurwerk
in den Raadhuistoren, wegens daaraan aan
te brengen hertellingen, op Woensdag 25-,
Donderdag 26 en Vrijdag 27 Juli at. bulten
werking wordt gesteld.
ZilRixzEK, den 23 Juli 1923.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CRATESTETN
VAN RENGERSKERKB, Burgemeester.
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
De BURGEMEESTER van Zierixzee brengt
ter kennis van de Ingezetenen, dat er op
Woensdag den 25 Juli as., 's namiddags
te 2 uur, op het Raadhuis, eene openbare
vergadering van den Gemeenteraad zal ge-
de Woeste op den noodzakelijken terug
keer tot de neutraliteitspolitiek, in een
land dat, bewoond door twee heelemaal
verschillende volkeren met verschillende
neigingen en belangen, zich de weelde
eener eenzijdige politiek op het gebied
van buitenlandsche zaken niet kan ver
oorloven. Indien België te gronde gaat
dan zal de grootste schuld liggen aan
Zijn eenzijdige buitenlandsche politiek van
1918—1923, die geen rekening heeft ge
houden met het 2eer reëele bestaan van
twee volkeren, in denzelfden staat, twee
volkeren, waarvan het eene, het Vlaam-
sche toch niet goedsmoeds zijn eigen
doodakte kan onderschrijven.
Een terugkeer tot de neutraliteitspoli
tiek zou trouwens, in de huidige omstan
digheden, niet eens meer zonder heftige
schokken en erge crisis mogelijk zijn.
België staat voor een moeilijk dilemma:
volgt het land verder, door dik en dun,
de politiek van Frankrijk, dan 2al het
economisch -te gronde gaan. Wil het terug
naar de neutraliteit een vrije, niet
meer een opgelegde dan zal niemand
nog die neutraliteit eenig vertrouwen
kunnen schenken, indien het Vlaamscbe
volk niet tot zijn recht komt en een
groote mate van autonomie verkrijgt.
BUITEN! AND.
België'* moeilijkheden.
Het weekblad tot verspreiding der
Vlaamsch-nationale gedachte, .Vlaande
ren", schrijft over de moeilijke positie
van België op dit oogenb'.ik o.a.: „Groote
zeer groote belangen staan op het spel
sedert Engeland zijn Pilatus-politiek wiJ
laten varen. De fatale loop der gebeurte
nissen, waarover wij het in menig ar
tikel hadden, is bezig zich te voltrek
ken. Vlaanderen verraden en het licht-
geloovige Vlaamsche volk een rad voor
de oogen draaien, dat kan men misschien
nog ongestoord een tijdje voortzetten.
Maar kiezen tussehen de Fransche hege-
moniepolitiek en de Engelsche even-
wichtspolitiek, dat zal wel niet gaan
zonder heftige tooncelen. Toch moet de
keuze weldra geschieden".
Van een Belgisch-patriotisch standpunt
uit is het een buitengewoon onverant
woordelijke daad geweest de neutraliteit
van het land prijs te geven om een groot-
sc-heepsche en dan nog eenzijdige bui
tenlandsche politiek te voeren. Zij, die
België op dit gevaarlijk pad hebben ge
bracht zullen er de schuld van dragen
dat het land eenmaal uiteenspat. Alleen
als neutraal land kan België zich mis
schien nog handhaven.
De oude en sluwe Woeste heeft dit,
na den oorlog, duidelijk ingezien, toen
hij zeide: „La guerre est pour nous une
parenthese. Continuons!" Hiermede doel-
Uit Stad en Provlnole.
ZIERIKZEE. Vrijdagavond vergaderde
ten huize van mej. de wed. Verwer „de
Zierikzeesche Oranjeveceeniging" onder
voorzitterschap van den heer J. A. Bier-
masz. In korte trekken ging spr. ter
inleiding de verrichtingen der vereeni-
ging na, sinds het laatste feest op 13
Juli 1922, dat zoo goed slaagde en rele
veerde tevens de tijdelijke fusie van „V.
V. V." met de „O. V." tot het orgaipsee-
ren van een feest ter gelegenheid van het
25-jarig regeeringsjubileum van H. M.
de Koningin.
Zooals men weet, zijn deze plannen den
bodem ingeslagen doordat „V. V. V." zich
terug trok; eenerzijds, omdat zij een
groot flnanciëel risico voor feestelijk
heden op eenigszins grootscbe schaal niet
durfde te aanvaarden en in de tweede
plaats, omdat door de gedurige achteruit
zetting van Zierikzee, laatstelijk nog door
opheffing der rechtbank, men van oor-
deel was, dat er niet veel aanleiding
bestond feest te vieren. De „O. V." be
sloot evenwel een feest te organiseeren
op den 31en Augustus, dat tevens als
jubileumfeest is bedoeld. De voorzitter
deelde mede, dat in afwijking van
de gewone gang van zaken het be
stuur gemeend had, niet met lijsten langs
de deur te laten loopen om gelden voor
't faest in te zamelen. Men meende, dat
ieder u!t eigen beweging iets moest bij
dragen. Bij de boekhandelaars en sigaren
winkeliers zuilen voor dit doel gedu
rende 14 dagen lijsten ter teekening
Worden gelegd. Men kan bij zijn
vrijwillige gift bepalen voor welk doel
men zijn geld wil geven, b.v. voor de
armen, voor het kinderfeest, enz.
Bij de bespreking van het feestprogram
ma, werd o. m. medegedeeld, dat 's mor
gens koraalmuziek zal gegeven worden,
daarna wijdingsdiensten in de verschillen
de kerken, kinderfeest, bloemencorso en
tot slot vuurwerk. Tot voorzitter van het
bloemencorso werd benoemd de heer J.
H. Heimbach en tot secretaris de heer
J. H. Ideler. Nog Werd besproken om
des namiddags een ringrijderij met dog-
carren e. d. te houden. Deze aangelegen
heid zal later nog nader onder het oog
worden gezien.
Naar wij vernemen, wordt de Hanze-
bank, instelTng van de „Hanze" in het
bisdom Haarlem, in de Poststraat alhier,
opgeheven.
RENESSE. Het was indertijd een zeer
goede gedachte en voorzeker een wijs
besluit van de vroede vaderen dezer ge
meente de vier afzichtelijke, opene, het
ruime dorpsplein ontsierende aschbakken,
die vaak bij duisternis gevaar opleverden
en vaker nog bij een zwoele atmosfeer
de reukorganen op een al te zware proef
stelden, te doen verwijderen. Nu zou men
zoo denken, dat het gemeentebestuur een
paar aschbakken zou plaatsen b.v. aan
een drietal achterwegen, om de onge
rechtigheden daarin te doen verzamelen.
O, neen! De ingezetenen moeten maar
zien, waar ze met den rommel blijven!
Wat zien we nu? Greppels en achter
wegen liggen vol scherven glas en gebro
ken aardewerk, oud roest, cartonnen doo-
zen, wapperend behangselpapier en wat
dies meer zij. Zelfs bevindt zich in het
gangetje achter de woning van wed. Kap
pers en J. Bienefelt, dus bijna in 't dorp,
een formeele, onafgesloten groote asch-
belt, versierd(?) met ingedeukte oude em
mers, gebroken potten, versleten pannen,
geëmailleerde ketels, overblijfsels van rot
tende matten en vuile stinkende lappen.
Op wie rust de plicht, dat die Augius-
stal gereinigd wordt?
ZONNEMAIRE. In het gemeentehuis al
hier werd Vrijdag een vergadering gehou
den van het bestuur en de ingelanden vah
den polder Zonnemaire. De dijkgraaf, de
heer F. v. d. Bout, herdacht in waardee-
rende woorden den overleden ontvanger
griffier, den heer C J. Hocke Hoogen-
boom, die gedurende 33 jaren met toewij
ding die betrekking had waargenomen.
De overledene kwam tot deze betrekking
in de plaats van zijn broeder en deze
was in de plaats gekomen van zijn vader.
De naam Hocke Hoogenboom is dus lan
gen tijd bij het finantiëel beheer van dien
polder verbonden geweest. Met alg. st.
werd nu tot ontv.-griffier benoemd dhr.
M. P. Hocke te Zonnemaire, die deze
benoeming aannam. U:t de rekening des
polders dienst 1922/23 blijkt, dat ;s ontvan
gen f 5760,38 en uitgegeven f 3606,05, slui
tende met een goed slot van f 2154,:
De basaltslag voor den onderhoud der
wegen zal worden geleverd door de fir
ma Bilzen te Breda voor 13,70 per ton,
franco vóór den wal. Er wordt gehoopt,
dat deze nog voor den oogst zal aanko
men.
OOSTERLAND. Besloten werd in een
Zaterdag alhier gehouden vergadering van
ingezetenen dezer gemeente, het a.s. jub:
leumfeest van H. M. de Koningin te her
denken op 4 Sept. a.s. De daarvoor aan
gewezen commissie zal weldra haar taak
met het inzamelen van gelden beginnen
en voor de verdere voorbereidingen zorg
dragen.
Verfriaschend an Verkwikkend
A. J. P's Frambozensaus
A. J. P's Grenadfnesaus
smaakt als room.
PnddingfabrlekA. J POLAK, Groningen
THOLEN. Op onverklaarbare wijze zijn
hier de laatste weken bij verschillende
kippenhouders de kuikens weggehaald.
Het gezamenlijk getal loopt zelfs nu al
tot over de 100. Men mist totaal elk
spoor van ongedierte dat zich zou schul
dig maken aan de zaak, zoodat het ver
moeden bestaat dat ze worden wegge
haald door menschenhanden. De politie
is met één en ander reeds in kennis
gesteld, en deze doet thans ijverig on
derzoek.
Er schijnt in deze gemeente geen
animo te bestaan voor een huldigingsfeest.
Eenerzijds hoort men over den nood der
tijden spreken, anderzijds dat, indien
men feest viert, ook binnen enkele we
ken de jaarlijksehe kermis weer zfijn
offers zou vragen. Hoe het ook zij, men
heeft reeds tweemaal vergaderd zonder
resultaat.
ONDERWLte.
Aan de Rijks H. B. S., 5-j. c., te Zie
rikzee, zijn bevorderdtot de 2de klasse:
J. D. P. van de Griend, W. K. Berkhout,
C. J- van de Linde, L. M. S. Leijdekker,
J. C. Verhage, S. M. van Oeveren, J.
Coumou, P. L. Dorreman, F. C. Hanse,
S. Rosmolen, A. Hartog, H. H. Wiebols,
K. M. C, Zevenboom, M. J. F. Koopman,
J. N. Evertse, C. J. C. van der Eist, E.
J. de Oude, A. M. de Rijke, W. A. Vijver
berg, R. W. Steur, D. H. J. Rome ij n. J.
E. Vijverberg, H. A. E. van Griethuijsen,
J. W. van Wegtenbrugge, J. J. Leendertse,
P. J. Vink, L. van der Linde, D. Goud
zwaard, F. H. A Geven, H. J. A. Blom,
C. M. Groenewoud, L. J. v. Wouwe, P.
van de Kreeke en W. C. P. den Boer.
Afgewezen: 9 leerlingen.
Tot de 3de klasse: A. D. Constandse,
A. van Gastel, J. J. Matthijsse, J. K. Dale
bout, H. J- van der Klooster, T. M. de
Potter, M. M. Konijnendijk, D. Olree, P.
G. M. van der Valk, A. C. Kloote, J.
Bouter, C. Hage, A. P. Geluk, P. A. de
Koster, H. A. Franken, M. Ridderhof, C.
J. Klompe, J. H. Franken, J. M. Meijer,
S. S. van Griethuijsen, J. Th. van der
Eist, J. E. F. Otten, M. C. Kruijtbosch,
L. S. H. D. A. Triezenberg, J. M. Vijver
berg, J. Verstelle, W. A. H. Jongmans,
J. J. Dogger, M. J. van der Weele, J- J.
Boogaard, N. Dalebout en J. Th. Brou
wer. Afgewezen: 9 leerlingen.
Tot de 4de klasse: G. Vorstheuvel La-
brand, J. H. Mossel, K. C. Constandse, L.
C. Jaoobi, S. de Moor, J. C. Hoogerhe'de,
J. van Staalen, J. M. Bal, D. D. Jumelet
en P. C. Appels.
Afgewezen: zes leerlingen.
Tol de 5de klasse: J. de Leur, C. J.
Storm, J. P. C. Boot, H. W. Waardenburg,
G. Bouter en J. L. van der Velde.
Afgewezen: één leerling.
Het huis aan den Mol, Wijk A 309, oud
tijds geheeten „het Gulden vlies".
Reeds meermalen hébben we in d!t blad
van een of ander oud gebouw de nog op
te diepen lotgevallen medegedeeld en toen
we dezer dagen de verbouwing van de
onderpui van het hirs aan den Mol, wijk
A 309, zagen, gevoelden wij begeerte den
levensloop ook van dit perceel na te
gaan.
De kloeke hooge gevel van (helaas ge-
verfden) rooden baksteen en banden zand
steen, met de laat-gothische vork-ankers,
wijst op een bouwtijd, die tegen of in
het midden der 16e eeuw mag gesteld
worden.
Hoe zag dit deel der Haven, toen, naar
de eigenaardige drukte, die de versche
ping van bieren hier teweeg bracht, mees
tal „de bierplate" genoemd, er destijds
uit?
Naast het toen nog nieuwe (:mmers
in 1524 tot 1526 gebouwde) 's-Graven-
steen, zullen een rij van meest houten
gevels aan de huizenreeks aldaar te zien
geweest zijn. Wellicht was toen de zand-
steenen gevel van het huis A 312 kort ge
leden opgetrokken, maar het huis A 310
(nu van dhr. Meuwese) bezat nog (tot
1760) een hoogen houten gevel. Reeds
vroeg werden bepalingen tegen het ma
ken van dergelijke gevels uitgevaard'gd,
daar de brandbaarheid ervan een groot
gevaar bleef. Vernieuwingen van ©enigen
omvang werden dan ook bezwaarlijk toe
gestaan en later aan het vervangen van
houten door steenen gevels gunstige voor
waarden verbonden, zooals vrijdom van
huisschatting gedurende zeker aantal
jaren.
Ongetwijfeld zal de gevel van het huis
A 309 (welks eigenaar de heer F. A. P.
Ideler, nu de onderpui laat verbeteren),
toen hij omstreeks 1550 werd opgetrok
ken, de opvolger geweest zijn van een
houten gevel.
Om van vermoedelijke Vorige eigenaars
op het eind der 15e eeuw te zwijgen, ver
melden wij, dat het huis, dat in 1543 be
hoorde en bewoond werd door Corn el is
Adriaan Jan Meeusz„ toen reeds heette
„het Gulden Vlies", een naam die oudtijds
meermalen op geveisteenen van laken
winkels en andere huizen voorkwam en,
zooals bekend mag verondersteld wor
den, herinnerde aan het verhaal uit de
Grieksche mythologie betreffende den
tocht van Jason naar Colchis om daar het
gouden of gulden vacht of vlies te halen.
Niet lang na 1643 moet de apotheker
Rombout Michielsz. Cools of Coels, die
een zwager was van bovengenoemden
eigenaar, het huis „het Gulden Vlies" ge
kocht hebben, en, daar hij zeer gegoed
was, vermoeden wij, dat hij den tegen-
woordigen gevel aan zijn woning heeft
laten bouwen.
Rombout Coels woonde tevoren in het
door hem omstreeks 1530 uit den insol-
venten Jjioedel van Ja° Gillis Wisse van
der Lisse gekochte huis naast 's-Graven-
steen (nu A 313), dat wel door hem,
wegens zijn bedrijf van apotheker, „den
Gulden Mortier" werd genoemd en waar
in later zijn zoon, de schepen en raad
Michiel Coels of Cools (overl. 1581) heeft
gewoond.
Bijna alle huizen hadden meest naar
geveisteenen namen. Zoo vond men,
althans in de eerste helft der 16e eeuw in
de door ons aangeduide huizenrij „de Gul
den Mortier" naast het Steen, dan „het
Gulden Vlies", vervolgens „de Pauwe" (A
308), daarnaast „de Gulden Draeck" en
een of twee huizen verder de apotheek
„de Eenhoorn".
Toen Rombout Coels tegen het mid
den der 16e eeuw „het Gulden Vlies" be
trok, werd natuurlijk daarheen ook de
apotheek overgebracht en men kan zich
dezen winkel destijds voorstellen, op tra-
ditioneele wijze versierd met een aan den
zolder hangenden gedroogden krokodil of
hagedis, overblijfselen van een zaagvisch,
hertenhoornen en voor de vensters altijd
groene planten als zinnebeelden des
levens.
Coels, die reeds iy 1512 te Zierikzee
woonde, in 1516 poorter onzer stad werd
en uit Mechelen geboortig was, was zeer
gegoed en bezat wegens zijne eerste
vrouw ook landerijen in Schouwen en
elders. Hij overleed in dit huls in Januari
1554 en zijne weduwe Maria Adriaan Jan
Meeusdr. bleef het nog enkele jaren be
wonen, toen zij het op 19 April 1560 voor
f 1700,50 verkocht aan Comelis Comelisz.
Cooper (eene familie, die als regentenge
slacht in de 17e eeuw uitstierf). Ter onder
scheiding van dengelijknamigen jonge
ren broeder Cornelis, werd eerstgenoemde
Ouwe Cooper en laatstgenoemde Jonge
Cooper geheeten.
Cornelis Cornelisz. Ouwe Cooper stierf
in „het Gulden Vlies" den 24 Juli 1572, in
een roerigen tijd, veert'en dagen vóór het
overgaan der stad aan den Prins. Naar
oud gebruik Werd bij zijn uitvaart eene
bedeeling aan de armen gedaan en we
weten uit de boedelreken'ng dat er toen
1517 brooden van li/2 groot het stuk
(33/i cent) werden uitgedeeld en tarwe
aan hel Gasthuis en Heilige Geesthuis
gegeven is.
De jongere broeder Cornelis Comel's
Jonge Cooper kocht toen „het Gulden
Vlies" en betrok het tot zijn» overlijden
in 1603. ijj
Spoedig daarop moet het huis gekocht
en betrokken zijn door den lakenkoopman
Willem Cornelisz. de Keijser, die destijds
op den Dam woonde. Deze, die ook ge
fortuneerd en de stamvader der in de
18e eeuw uitgestorven regentenfamilie de
Keijser was, overleed in het Gulden Vlies"
den 23 December 1645, terwijl zijne we
duwe Cornelia Hollaer, eene dochter van
den vice-admiraal Leenaert Dirksz. Hol
laer, den lakenwinkel voortzette en 13
December 1647 in dit huis overleed.
Bij de deeling der nalatenschap werd
het huis voor f 4200 toegewezen aan een
der dochters Adriana de Keijser (overl.
20 Aug. 1668), gehuwd met Cornelis Poppe
(overl. 21 Juni 1667). Zij 'betrokken zelf
het huis niet, maar verhuurden het. Zoo
Was o. a. tot 1667 'bewoner de notaris
Pieter Boeije en in 1668 Cunera Mogge,
weduwe van Jan van Alphen.
Na den dood der eigenaars Poppe—de
Keijser hebben hunne 5 kinderen het huis
verkocht en vinden wij er in gevestigd
Mr, Cornelis de W'tte van Eikerzee, die
raad van Zierikzee was van 1658 tot 1667
en baljuw van 1667 tot 1693. Diens nako
melingen en erven hebben het hu!s nog
tot 1819 bezeten.
Mr. Cornelis de Witte van Eikerzee
overleed in „het Gulden Vlies" den 20
October 1693 en zijn zoon Mr. Laurens de
Witte van Eikerzee werd toen e'genaar
en bewoner, tot hij er 11 Maart 1727
in overleed en zijn weduwe Theodora
de Jonge den 15 Dec. 1734. Het huis is
toen als onverdeeld bezit tot het genoem
de jaar 1819 eigendom zijner erven ge
bleven.
De famiTe de Witte was te Zierikzee
reeds in het eind der 14e of het begin der
15e eeuw bekend. Van de twee zoons
van Witte Jacbb Wittesse en Catharina
Gilles Wolfertse, genaamd Jacob en Pie
ter, stammen de twee takken af, waar
van de eene zich noemde de Witte van
Haamstede en de andere de Witte van
Eikerzee, wegens de door hen gekochte
ambachtsheerlijkheden van dien naam.
De tak van Haamstede meende door
aanhuwelijkingen voornamer te zijn dan
die van Elkèrzee, ging in zijn zelfverhef
fing zoover, zelfs de verwantschap ipet
laatstgenoemden te ontkennen, en liet het
voorkomen of hij zich de vriendschap
van dezen liet welgevallen, omdat die
het zocht. De geleerde Zeeuwsche oud
heidkenner Mr. Jacob Verheije van Cit-
ters, gehuwd met Anna Jacoba de Witte
van Eikerzee, diende daarop van ant
woord, wees er op, dat de tak van Haam
stede vóór de oprichting der Republiek
lang 's Konings partij lveld, zich door
Fransche Koningen 1-jet adelen, „ja* met
„in de groote wereld te briljeeren een
„andermans geld zoek maakte. Staten-
„notulen 1641, fol. 212", terwijl „zij, am-
„bachtsheeren van Eikerzee, stilte en rust
„bij hunne stedelijke haardsteden zogten
„en in nederigheid en eenvoudigheid
„hunne dagen sleeten; desniettemin onder
„hunne stadsgenoten als lieden uit een
„oud regeeringsgeslagt afkomstig versle-
„ten wierden".
Na het overlijden van Mr. Laurens de
Witte van Eikerzee, vorengenoemd, in
1731 en van zijne weduwe in 1784, werd
het huis door de kinderen bewoond, zoo
b.v. laatstelijk door den oud-rekenmeester
van Zeeland, Mr. Cornelis de Witte, die
er sedert 1754 bewoner van was en in
Maart 1783 als ongehuwd 82-jarig man er
uit begraven werd. Daarna werd 't ruime
heerenhuis verhuurd, eerst, van 1784 tot
1793, aan Mr. Willem Adriaan de Jonge,
vervolgens van 1793 tot 1805 aan Mr. Ma-
rinus Mogge Pous, van 1805 tot 1806 aan
den zeehandelaar William Cullen, van 1806
tot 1810 aan Ds. Reinier Sweigholt en
sedert 1810 aan Mr. Johan Cornelis Kroef,
eerst baljuw, later Officier van Justitie
alhier. Zijjie echtgenoote Petroneüa Su
sanna de Timmerman kocht in 1819 het
huis van de erven de Witte van Eikerzee.
Mr. Kroef overleed in deze woning 10
Januari 1833 en zijne weduwe verkocht
daarop het huis aan den chirurgijn Hen
drik Leendert van Duijl, die .van 1833 tot
1841 bewoner was.
Nadat deze verhuisd was, werd het ge
bouw gekocht door de (in A 310) naast-
Wonende schatrijke juffrouw Adriana Dek
ker, die, als ongehuwd zijnde, aan beide
groote huizen zeker woningruimte genoeg
had. Mejuffrouw Dekker overleed 7 Juni
1864 en in 1866 werd het perceel A 309
gekocht door den heer Jan Voorbeijtel,
wiens zoon, Adriaan Voorbeijtel er een
schrijnwerkerszaak en meubelwinkel :n
vestigde. In 1869 nam hij het huis van
zijn vader over en vertrok in 1881 uit
onze gemeente. Alstoen werd bewoner en
eigenaar de heer Bernard Hednrich Ideler
die in het perceel eene zaak in manufac
turen vestigde en 21 Maart 1919 overleden
is. Tegenwoordige bewoner en eigenaar is
de heer Franciscus August Petrus Ideler,
die de zaak zijns vaders voortzet en de
noodzakelijke vernieuwing der onderpui
deed aanbrengen, Welke ons aanleiding
gaf eenige herinneringen aan dit huis te
berde te brengen.
Moge het laatstgenoemden bewoner In
zijne zaak goed gaan en de winkel aan
den Mol, genaamd „het Gulden Vlies",
onder den naam van wijlen B. H. Ideler,
de oude reputatie handhaven en nog lang
de plaats zijn, waar, evenals in de 17e
eeuw, manufacturen en kleedingstoffen
worden verkocht
Ziehier de levensloop van een huls en
de kringloop der geschieden!*.