Zierikzeesche A Nieuwsbode
abonnement:
Woensdag 4 Juli 1923. zierikzeesche courant.
advertentiên i
DIENSTPLICHT.
Nederland in 25 jaren.
Pry» per B maanden f 1,50,
franco per post ƒ1,80. Voor het
buitenland per Jaab f 10,—,
Afzonderlijke nummert 5 cent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag,
Postcheque en Gironummer 99292
van 1—8 regels 60 ets., van 4
regels en daarboven 20 ots. per
regel. Reclames 80 ets. p. regel.
By contract belangryke korting.
78«te JAARGANG. - No. 10948. °p a»-
Dlr. L J, DE LOOZE Jf, Ultc.-fM»cl. H. J. KOSTEN. e'v' TÓ<Jr 11
Gevonden voorwerpen:
Een zilveren armband; een heerenhoed;
een geldstuk; een pop; eenig kleingeld.
Inlichtingen te bekomen aan 't Bureau
van Politie te Zierikzee, van des mor
gens 10 tot 12 en des namiddags van
2 tot 4 en van 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
Bekendmaking van uitspraken
ln zake vrijstelling.
De BURGEMEESTER van Zibkikz» brengt
ter algemeene kennis, dat omtrent aanvragen
om rrjjatelling van den dienstplicht betref
fende de hieronder genoemde personen de
uitspraken zijn geechied, als volgt:
Lichting 1924. Wegens broederdienst voor
goed vrijgesteld bij besluit van Ged. Staten
van Zeeland, d.d. 22 Juni 1923, no. 196,
3e afd. Dienstplicht:
1. Anker, Willem 2. Goettsch, Dirk Louw-
rens; S. Jonker, Anthonie; 4. van der Klooster,
Arie Jan5. Leidekkers, Johannes 6. van
Mourik, Willem; 7. Ornee, Dingeman Johan;
8. Vermeule, Anthonie; 9. Vingerhoed, An
tonie 10. Wandel, Karei11. van der Westen,
Adrianus; 12. van Westenbrugge, Marinas
Johannes Cornells; 13. Wiebols, Johann
Wilhelm.
Lichting 1924 Wegens broederdienst voor-
loopig vrijgesteld bij besluit van Ged. Staten
van Zeeland, d.d. 22 Juni 1923, no. 196,
3e afd. Dienstplicht:
14. Gast, Roelof15. RoskamGerrit
Jacobus16 Schut, Arnoldus.
Tegen elke uitspraak kan binnen tien
dagen na den dag dezer bekendmaking in
beroep worden gekomen door
a. den ingeschrevene, wien de uitspraak
geldt, of door diens wettigen vertegenwoor
diger
door elk der overige voor deze ge
meente voor dezelfde lichting ingeschreven
personen of door diens wettigen vertegen
woordiger.
Het verzoekschrift, daartoe aan de Koningin
te richten, moet met redenen agn omkleed
en worden ingediend bg den burgemeester,
ter secretarie dezer gemeente. De burge
meester zorgt voor de doorzending van het
verzoekschrift.
Voor zooveel betreft uitsprakendoor
Gedeputeerde Staten gedaan, kan bovendien
de Commissaris der Koningin binnen den-
zelden termgn by de Koningin in beroep
komen.
Ziirikzbb, 2 Juli 1923.
De Burgemeester voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CRAYE8TETN
VAN RENGERSKERKE.
BUITENLAND.
De presidentverkiezing ln Duitschland.
Volgens den Beriijnschen correspondent
van de „Chicago Tribune" zal de Duitsche
ex-kroonprins zich candidaat stellen bij
de aanstaande presidentsverkiezingen in
Duitschland. Op aandrang van de vrien
den van den ex-kroonprins hebben eenige
polit'eke vereenigingen te Berlijn en Pots
dam een verzoekschrift daartoe aan den
Rijksdag gezonden met aanhalingen van
de meeningen van eenige vooraanstaande
juristen over de kwestie, of de ex-kroon
prins candidaat kan worden gesteld.
Zooals gezegd, wordt deze bewteging
geruggesteund door een aantal vrienden
van den ex-kroonprins in verschillende
deelen van het land.
Men gelooft, dat er in de Duitsche
grondwet geen bepaling voorkomt, welke
kan beletten, dat ook de ex-kroonprins
zich bij de presidentsverkiezingen candi
daat zal stellen. De eenige moeilijkheid,
welke zou kunnen ontstaan is, dat de
Duitsche regeering zou weigeren, haar toe
stemming te verleenen naar Duitschland
terug te keeren. Ook daarmede houdt de
petitie aan den Rijksdag rekening. Ver
klaard wordt daarin, dat er in het ver
drag van Versailles geen enkele clausule
voorkomt, welke den ex-kroonprins ver
biedt, naar Duitschland terug te keeren.
Ebert zal evenwel nog tot den herfst
van het volgend jaar president blijven.
De Duitsche presidentsverkiezingen zullen
dan ongeveer samenvallen met de presi
dentsverkiezingen in de Vereenigde Sta
ten. Waarschijnlijk zal de ex-kroonprins,
zoo het plan mocht doorgaan, n;et als
candidaat van eenige partij optreden, doch
als geheel onafhankelijke candidaat en
dan vertrouwen, dat de sympathie, welke
hij bij velen tijdens den oorlog genoot,
nog met geheel verflauwd is.
Het recht zich voor het presidentschap
camüdaat te stellen heeft de kroonprins
wanneer de regeering geen bezwaren
heeft, evengoed als iedere andere Duit-
scher. Een gewone meerderheid van stem
men zal reeds voldoende zijn om hem
president te maken.
Het behoeft geen nader betoog, dat een
eventueele candidatuur van den ex-kroon
prins vooral in het Zuiden van het land
veel steun zou ondervinden, om nog niet
eens te spreken van zekere kringen in
het Noord-Oosten van Pruisen en te Ber
lijn en Potsdam zelf.
Maar anderzijds zullen de llnksche par
tijen en het centrum natuurlijk een krach
tige oppositie tegen zijn verkiezing aan
voeren, omdat een dergelijke verkiezing
natuurlijk de eerste stap zou zijn op den
weg naar het herstel der Hohenzollerns
op den troon.
De Etai
Volgens prof. Arcidiacano van het Ko
ninklijk Italiaansch Zeevaartkundig Insti
tuut, die een bezoek heeft gebracht aan
den krater van den Etna, is de uitbarsting
nog niet geheel geëindigd. Hij baseert deze
uitspraak op het feit, dat nog steeds ont
zaglijke wolken stoom uit den centralen
krater opstijgen, die bezwangerd zijn met
asch. Het was nog onmogelijk om d'cht
tot den krater te naderen, in verband met
den dichten aschregen, die vlak bij de
opening van den krater valt.
Ook in de omgeving van Ccrro, Monte-
santo en Monterosso blijven de eruptieve
verschijnselen aanhouden. Er wordt nog
steeds onderaardsch gerommel gehoord,
terwijl de nachten worden verlicht door
de roode vuurstralen, dJe als bliksem
schichten uit den krater opslaan.
De lava cs nog niet geheel gestold en
schurft nog zeer langzaam vooruit met
een snelheid, die variëert tusschen en
kele tientallen centimeters en tweehon
derd meter per uur, al naar de bodem
helt en de beletselen, welke de lava
stroom tegen komt, hooger of lager zijn.
Russische petroleum.
In weerwil tan dei moeilijken toestand,
waarin de Russische nijverheid op het
oogenblik verkeert, noemt de productie
der petroleum-industrie in Azerbeidzan
voortdurend toe. De wijze, waarbij deze
tak van bedrijf than3 van technische hulp
middelen woror JworzieTi. ts mei onbe
vredigend, dank zij den aanvoer van ma
chinerieën en andere materialen uit het
buitenland.
De boringen breiden <a(ch ooft geleide
lijk uiï, hetgeen is mogelijk geworden
door de opening van eenige hulpfabrie-
ken der Azneft. Waar op 1 October 1922
1183 bronnen geteld werden, was dit aan
tal op 1 Juni j.l tot 1520 gestegen. De
afvoer van de geproduceerde petroleum -
producten gaat echter niet naar wensch.
Als oorzaken daarvan kunnen genoemd
worden: het gebrek aan transportbenoo-
digheden en vooral aan geldmiddelen om
dezen afvoer op ruime schaal te doen
plaats hebben. Men vreest dat de onmo-
lijkheid om de geproduceerde petroleum-
producten te verzenden zal moeten leu-
den tot het stopzetten van een aantal
bronnen. Het blad wijst op de noodza
kelijkheid, dat de Azerbeidzansche petro
leum-industrie regelmatig en in voldoende
mate voorzien wordt van het noodige
bedrijfskapitaal, om haar in staat te stel
len, de mogelijkheden van uitbreiding van
de exploitatie te verwezenlijken. Vooral
moet het volkscommissariaat van ver
keerswezen zorg dragen voor een goed
transport. t
Koning Boris.
Een speciale correspondent van de
„Daily Chron." heeft een onderhoud ge
had met koning Boris, den celebatairen
vorst van Bulgarije. De correspondent ver
telt in zijn blad, ojn. het volgende uit
zijn onderhoud: Wij spraken over vele
dingen, vele volken, over oorlog en vrede
en over het verleden en de toekomst
van het Bulgarenland.
„Voor de meeste vorsten is het leven
tegenwoordig als een film, zoo snel ko
men en gaan de gebeurtenissen voorbij",
merkte mij de koning op. Van denzelfden
leeftijd a's de prins van Wales, schijnt
de zware erfenis der monarchale verant
woordelijkheid licht op 2ijn schouders te
drukken. Koning Boris is een jonge man
met een aangenaam gelaat en char
mante manieren en van een innemenden
eenvoud. De correspondent, die dan op
de verlovingsgeruchten 2inspëeldc, kreeg
ten antwoord: „Ik verzeker u, er is geen
sprake van een gebroken hart of ver
nevelden roman. De reden is meer pro
zaïsch. Ik ben gehuwd aan mijn werk.
De tijden zijn ernstig en mijn werk voor
mijn land laat mij weinig tijd voor lief
desromans. Gemiddeld ben ik volgens de
bladen eens per maand verloofd. Deze
mecledeelingen interesseeren me echter
buitengewoon. Het koningschap ging hij
voort, is evenwel geen sinecure en men
aarzelt om in deze troebele tijden een
levensgezellin te nemen, om een hoogge
boren vrouw tot den troon uit te noo-
digen. Wanneer ik geen koning was, zou
ik journalist of buiterjandsch correspon
dent willen zijn. (Of dat wel een sine
cure is).. Het is een veel beter metier
dan het koning-zijri'.
Dan sprak de Koning over zijn volk
en de toekomst van het land. Hij wees
er op, hoe het land door twee oorlogen
had geleden. Maar krachtig hebben de
bewoners, die hij vooral de boeren
als hardwerkend en patriottisch karak
teriseerde, hun schouders onder het werk
gezet. Wij hebten geen oorlogszuchtige
bedoelingen en de tijd zal het leeren, dat
deze woorden niet ijdel zijn of wat men
noemt „bluf. Overigens is de koning
zeer optimistisch over de toekomst. In
de hoofdstad leeft hij een geïsoleerd le
ven. Het meest voelt hij zich thuis onder
de boeren, waar hij incognito de boerde
rijen bezoekt, met de kinderen zich on
derhoudt en menig bankbiljet in de han
den der moeders achterlaat.
BI NNENLAND.
Opheffing van rechtbanken.
In de Staatscourant van 30 Juni is
afgekondigd de wet tot ontbinding der
rechtbank te Zierikzee en die te Hee
renveen.
Het Roode Kruis.
Het Dagelijksch bestuur van het Neder-
landsch Roode Kruis heeft het voorne
men, in de maand October van het jaar
een groote actie op touw te zetten, om
gelden te verzamelen voor zijn vredes
werk. Meer bijzonder ligt het in de be
doeling te trachten, leniging te brengen
m den nood die tengevolge van velerlei
omstandigheden m ons land geleden
wordt.
De samenstelling der Eerste Kamer.
Naar het Corr.-bureau verneemt, is de
nieuwe regeling voor de verkiezing van'
de leden der Eerste Kamer, waaraan met
grooten spoed door het departement van
Binnenl. Zaken en Landbouw is gewerkt,
thans geheel gereed. Wel heeft de onder-
teekening van het desbetreffend K. B. ter
u:tvoering van de gewijzigde Kieswet door
het verblijf van de Koningin in Engeland
eenige vertraging ondervonden, doch aan
de commissarissen der Koningin zijn in
voldoend aantal de verschillende formu
lieren toegezonden, door de nieuwe rege
ling vc-reischt. Deze formulieren moeten
tijdig vóór 10 Juli, den dag der candidaat-
stelling voor de Statenleden, beschikbaar
te kunnpn stellen, terwijl tevens daarbij
een circulaire is gevoegd met nadere in-
L!chtingen voor de commissarissen der
Konmgin. Bovendien zijn zij in kennis ge
steld met den >nhoud van bet weldra in
het Staatsblad te verwachten uitvoerings
besluit.
Landarbeiders naar Frankrijk.
Van bevoegde zijde wordt meegedeeld,
dat er nog steeds gelegenheid bestaai
voor landarbeiders, die op de hoogte zijn
met 1 andbouwwerk, ;n Frankrijk werk te
verkrijgen. De arbeiders moeten bij voor
keur kunnen melken of kunnen ploegen
(met 3 paarden) of goed met paarden en
landbouwmachines kunnen omgaan, zoo
dat zij als voorman kunnen optreden en
tevens landbouwmachines kunnen bedie
nen. De beste plaats vinden zij, die met
het landbouwbedrijf in zijn geheel bekend
zijn. Thans is er ook gelegenheid voor
plaatsing van arbeiders, die eenigszins be
kend zijn met landbouw werk. Ook is er
vraag naar arbeiders, bekend met den
hooioogst (maaimachines, enz.) Het mini
mum-loon in genoemde betrekkingen als
landbouwersknecht of in tijdelijke be
trekking als seizoen-arbeider bedraagt 200
tot 240 francs per maand met kost en
huisvesting. Dikwijls is het loon aanzien
lijk hooger. Ook kunnen eenige gezinnen
van landarbeiders naar Frankrijk emi
gree ren.
In het laatst van Juli en in den loop
van Augustus bestaat er gelegenheid voor
groepen van personen, bekend met het
maaien, binden, enz. van koren, in den
graanoogst te werken. Deze arbeiders kun
nen, zoo zij dit wenschen en dit geldt
ook voor z.g. hooiers na het eindigen
van het hooiseizoen en van den graanoogst
werk vinden bij het aardappel- en bieten-
rooien, enz. Hieromtrent zullen nog na
dere inlichtingen worden verstrekt.
Personen, die als landarbeider of als
seizoen-arbeider in den landbouw in
Frankrijk willen Werken, kunnen zich op
geven bij de arbeidsbeurzen en bij de
correspondenten der arbeidsbemiddeling in
hun woonplaats, welke instellingen alle
gewenschte inlichtingen kunnen verstrek
ken. Eveneens worden inlichtingen ver
strekt door den Rijksdienst der Werkloos
heidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
(ministerie van arbeid, handel en nijver
heid), Bezuidenhoutscheweg 30, te Den
Haag.
De aandacht van belangstellenden wordt
er uitdrukkelijk op gevestigd, dat de aan
vragen in de hierbedoelde betrekkingen
door de bevoegde Fransche regeerings-
bureaux aan den Rijksdienst voornoemd
worden meegedeeld, zoodat er waarbor
gen zijn, dat de personen, die in deze
betrekkingen worden geplaatst, niet be
hoeven te worden teleurgesteld, indien
zij in staat zijn den aribeid naar behooren
te verrichten.
Kindertoeslag ingetrokken.
De „Rsb." verneemt, dat volgens een
besluit van den Ministerraad de kinder
bijslag van het Rijkspersoneel, dat be
zoldigd wordt overeenkomstig den plaat
selijken loonstandaard, met ingang van
deze week wordt' ingehouden.
Uit Stad en Provinole.
ZIERIKZEE. Bij Kon. besluit van 14
Mei is jhr. mr. Quarles van Ufford,
Coramissarjs der Koningin in de provin
cie Zeeland, tot groot-officier der Orde
van de Kroon van België benoemd.
Wij verwijzen onzen lezers naar
een in dit nummer voorkomende annonce,
waarin wordt bekend gemaakt, dat van
Zierikzee uit iederen dag gelegenheid be
staat door middel van Prov. boot en
autobus, een uitstapje naar Domburg te
maken.
Van rijkswege is aan de hier be
staande t.b.c.-vereeniging voor 't jaar 1923
een subsidie van f 1510,— verleend.
Eerste uitvoering door het Harmonie-
gezelschap „Kunst en. Eer", op Donder
dag half negen in de muziektent op 't
Havenplein. Programma: 1. De cavallerie
komt, (marsch), A. Zwart; 2. La Mas
cotte, fantaisie, J. Bouchel; 3. Humoristi
sche Polka, Rob. Vollstedt;4. L'Amoureuse,
wals, L. Golesteann. 5. Bonne Nou
velle, marsch, G. Allier; 6. Ouverture,
Berlin wie es weint und lacht, Conrade;
7. Les Mousquetraises au Courant, fan
taisie, Steenebrugge; 8. Rachel Grande
Valse, Langlois.
ZONNEMAIRE. Vrijdag werd in 't café
van Splunter eene elgemeene vergadering
gehouden van ons ziekenfonds „Onderling
Hulpbetoon". De heer A. Remecus werd
benoemd tot penningmeester, als zijn pl.
vervanger treedt op de heer Rijstenbil.
Als commissaris werd benoemd de heer
F. v. d. Bout. Reglementswijziging had
plaats. Kostelooze verpleging in het zie
kenhuis te Noordgouwe werd gebracht
van 6 op 3 weken gedurende 1 jaar.
Bij ziekte moet (binnen 3 dagen aangifte
gedaan worden.
OOSTERLAND. Openbare vergadering
van den gemeenteraad, gehouden op Vrij
dag 29 Juni. Voorzitter de burgemeester.
Alle leden aanwezig, behalve die heer
van der Hulle. De notulen van de vorige
vergadering worden gelezen en goedge
keurd. Men besluit aan het gemeentebe
stuur van Dreischor toe te kennen een
jaarlijksche bijdrage van f 7,50 in de
kosten van bcbakening van het Dijkwa-
ter. De geloofsbrieven van de tot raadslid
gekozen heeren de Weeze, van As, van
Hoeve, Zeijler, de Vos en Hendrikse wor
den onderzocht en in orde bevonden.
Tot hunne toelating werd besloten. Op
het verzoek van J. J. Mallander te Rot
terdam om een jaarlijksche bijdrage van
1898-1923.
I.
Op 6 September 1923 2al het 25 jaar
geleden zijn, dat Koningin Wilhelmina
krachtens de betreffende bepalingen der
Grondwet in de Nieuwe Kerk te Amster
dam den eed op de Grondwet aflegde en
daarmede de Regeering aanvaardde, die
sedert den dood van haar vader in 1890,
namens Haar door de Koningin-Regentes
Emma was gevoerd. Het zijn voor Neder
land 25 zeker niet onbelangrijke, ook niet
onbewogen jaren geweest, die zijn voor
bijgegaan. Men zou geneigd zijn te zeg
gen, dat in deze kwarteeuw geheel nieuwe
stroomingen zich hebben baan gebroken,
zij het gelijk de tegenwoordige taak
van het koningschap medebrengt met
tengevolge van het optreden der Konin
gin, maar met hare medewerking. De toe
stand, gelijk wijl dien thans aan het einde
dezer kwarteeuw zien, is economisch on
gunstiger dan ooit tevoren; zeker ongun
stiger dan in het begin, toen eigenlijk
welvaart allerwegen heerschte. Noch het
Nederlandsche volk, noch zijne Koningin
zijn daaraan schuld; de oorlog is in alle
zijne gevolgen ook over ons neutrale land
heengegaan, en heeft daarin veel, enkele
dingen zelfs onherstelbaar verwoest. Wij
zijn geïsoleerd ln d-e wereld, al reeds
dadelijk door den noodlottigen stand der
valuta, maar ook tengevolge van politieke
en economische gebeurtenissen. Aan den
anderen kant kan getuigd worden, dat
juist daardoor het besef is levendig ge
worden, dat opnieuw, als in de jaren
na 1839, alle krachten moeten worden
ingespannen om" niet alleen vooruit te ko
men, maar te behouden wat wij heb
ben. Ondanks soms de schijn van het te
gendeel wordt gewekt, is in het leven
van het individu algemeen ernstig sprake
van versobering; dezelfde leuze viert
thans hoogtij in Rijks- en gemeente-ad
ministratie, en, al verschilt men soms
van meening omtrent de juiste wijze om
die versobering té bereiken, in het wil
len staat men eendrachtig. Intusschen is
deze economisch ongunstige toestand
wel de eenige vergelijking, die men tus
schen de Regeermg van Koningin Wilhel
mina en die van haar overgrootvader,
Koning Willem I, kan maken; ging bij
den ïaaiste het contact met het volk
steeds meer verloren; stelde Koning Wil
lem I zich ook op het staatsrechtelijk
zeer betwistbare standpunt, dat alles wat
hem in de Grondwet niet werd ontzegd,
tot zijne rechten behoorde een voor
beeld van meer zuivere constitutioneel e
plichtsbetrachting dan onze Koningin zal
moeilijk te vmdea zijn.
In de rede, waarmede zij het Koning
schap in 1898 aanvaardde, zeide zij ge
lijk Willem III eens heeft getuigd
„Oranje kan nooit, ja nooit genoeg voor
Nederland doen'. Dat het moeilijker is
in een tijd als deze dan in vroegere de
cennia dat een vorst of vorstin voor een
volk bepaald wat doet, is wel onweer
sprekelijk; het constitutioneele koning
schap moge naar het oordeel van som
migen niets van zijne kracht hebben ver
loren, het heeft ongetwijfeld veranderin
gen ondergaan in de wijze, waarop het
dient te worden uitgeoefend. Deze veran
dering kenmerkt de kwarteeuw, die Ko
ningin Wilhelmina aan het hoofd van
haar volk heeft gestaan. In die kwart
eeuw vallen de vie* bange oorlogsjaren,
waarvan het niet overdreven .is te zeg
gen, dat vorstin en volk nauwer aan ei
kander voelden verbonden dan ooit te
voren. De Kerstboodschap, die in een
der eerste oorlogsjaren van de Konin
gin uitging, moge een verrassing zijn ge
weest, een ietwat vreemde plant op den
Nederlandschen bodem gesproken heeft
zij in elk geval tot velen van het Ne
derlandsche volk.
Koningin-Regentes Emma heeft hare
dochter tijdens het regentschap van acht
jaren opgevoed met elle de zorgen, aan
de opvoeding cener Koningin verschul
digd, maar ook in de belangstelling voor
alles wat het openbare leven geldt. In
die acht jaren is er geen provincie van
het land geweest, geene zijde van het
volksleven, waarin niet de Koningin en
hare dochter door persoonlijke tegen
woordigheid belangstelling toonden. Deze
traditie heeft Koningin Wilhelmina voort
gezet, slechts onderbroken door de oor
logsjaren, toen langdurige afwezigheid
van uit Den Haag moeilijk was, zoo moei
lijk zelfs, dat de Koningin haar geliefd
Het Loo niet kon bewonen en zich een
landhuis bouwde onmiddellijk aan zee.
Geen provincie van ons land, of de Ko
ningin is er geweest; geene gebeurtenis
vai overwegende beteekenis of Zij heeft
eraan deelgenomen. Voor den handel: de
opening van de eerste Jaarbeurs; voor
het zich krachtig ontwikkelende Rotter
dam: de oprichting van het nieuwe Stad
huis; voor Groningin: de 250-jarige her
denking van het merkwaardige beleg;
voor Limburg en Zeeuwsch-Vlaanderen:
het met ongekende geestdrift oiltvangen
bezoek tijdens de Belgische pogingen tot
losmaking van deze gebieden. Bijna jaar
lijks werd de hoofdstad bezocht en vooral
bij historische gelegenheden ontbrak de
Koningin zelden of nimmer, getuige die
onthulling van het standbeeld van De
Ruyter, dat van Coen te Hoorn, de her
denking van de inneming van Brielle.
Verschillende vorstelijke bezoeken, het
allereerst van den Duitschen Keizer, la
ter van den Belgischen Koning en dien
Fransehen President, laatstelijk van sou-
vereinen uit het Noorden, heeft de "Ko
ningin ontvangen en beantwoord; met
belangstelling is Zij op alle dezen reizen
gevolgd. In oorlogstijd leefde zij met de
verrichtingen van lege»* en vloot mede;
zij ondernam eene reis op eene onder
zeeboot, zij inspecteerde tallooze malen
de troepen en de grenzen, zij toonde ook
belangstelling in de sociale voorzieningen.
Het particuliere leven van de Konin
gin is in deze kwarteeuw aan groote ver
anderingen onderhevig geweest. In 1900
kwam hare verloving met Hertog Hen
drik van Mecklenburg, in het begin van
1901 gevolgd door haar huwelijk; in 1909
werd eindelijk de lang verwachte b'ijde
gebeurtenis een feit en Prinses Juliana
geboren. Daaraan is, zoowel in 1902 als
later, een ernstige ziekte van de Konin
gin voorafgegaan; zoodanig, dat ernstige
zorg alom heerschte. De herdenking van
Brielle's inneming en het bezoek aan
Groningen zijn de eerste gelegenheden ge
weest, waarbij Prinses Juliana, die eigen
lijk Prinses van Oranje is krachtens de
Grondwet, zich mede in het openbaar
heeft vertoond
De positie van Nederland tegenover
het buitenland is in deze kwarteeuw on
getwijfeld zeer belangrijk geweest. Onze
verhoudingen tot de landen m Europa en
de overige werelddeelen, waarmede wij in
verbinding staan, zijn over het algemeen
vriendschappelijk geweest. In 1899 brak
de Zuid-Afrikaansche oorlog uit; de Ne
derlandsche sympathieën stonden onge
twijfeld kon het ook anders aan
de zijde van deze Republieken e" wij1 de
den dit 'duidelijk bcmerken. Eene anti-
Engelsche stemming heerschte hier te lan
de, kwam zelfs in de Kamers meermalen
tot uiting. Stappen echter tot interventie
tusschen Engeland en Transvaal konden
dezerzijds niet worden ondernomen, na
dat Amerika een weigerend antwoord
vanuit Londen had ontvangen. Wel ech
ter handelden de Minister van Buiten-
landsche Zaken en de Koningin naar het
hart van alle Nederlanders, toen aan
President Krüger, naar Porlugeesch
grondgebied uitgeweken, de „Gelderland'
werd ter beschikking gesteld om de reis
naar Europa te maken; mei groote geest
drift werd hij evenals later de Bóeren-
Generaals hier te lande ontvangen en
menige uiting van sympathie viel hem
ten deel. Onze verhouding tot Engeland,
in die jaren moeilijk, herstelde zich ge
leidelijk; de resultaten daarvan zijn tij
dens den grooten oorlog wel het duide
lijkst gebleken. Tot conflicten met En
geland kwam het niet; evenmin met Ja
pan in 1904, toen in het hijzonder naar
het Japansche oordeel in onze koloniën
niet alle die maatregelen van neutraliteit
waren genomen, die Japan blijkbaar had
verwacht. Met Portugal hadden wij een
incident betreffende den consul te Lo
renzo Marquez; met Servië werden de
betrekkingen een oogenblik verbroken na
het eindigen van den oorlog; met Venu-
zuela waren deze betrekkingen, tot twee
malen toe, van ernstigen aard. Aller
eerst in 1902, toen wij ons stelden aan
de zijde van de overige mogendheden,
die pretenties op Venezuela hadden; la
ter in 1909 toen het bewind van den
avontuurlijken President Castro zich in
het bijzonder tegen ons richtte en de
uitzending van een oorlogseskader nood
zakelijk maakte. Zoowel in Venezuela als
later in Mexico, toen industrieele 'belan
gen dienden te worden beschermd, heeft
dit optreden kunnen plaats hebben zonder
dat Amerika zich genoodeaakt zag de
Mcmroeleer in herinnering te brengen;
het optreden was trouwens van 2uiver de-
