Zierikzeesche dl Nieuwsbode
Dukaat Melange
JURGENS'
O L D O
B. H. IDELER
HUISMOEDERS
abonnement:
Vrijdag 16 Maart 1923. zierikzeesche courant.
aovertentiCn i
EERSTE BLAD.
Vitrage's
Fantasie-Kleedjes.
Geen nieuws.
Algemeen Overzicht.
NEEMT PROEF.
binnenland.
TABAK
25
Pr^s per 3 maanden f 1,60,
franco per poet ƒ1,80. Voor het
buitenland per jaar f 10,
Afzonderlijke nmnmera 5 cent.
Verach^jnt Maandag Woensdag
.en Vrfjdag.
78ste JAARGANG. - No. 10903.
Dk y J. DE LOOZE Jr. Ultj.-IWlH H. J. KOSTE*
van 1—8 regels 60 ota. van 4
regels en daarboven 20 ota. per
regel. Reclames 30 ets. p. regel.
oontraot belangrijke korting
Inzending op den dag van alt-
gave vöór 1! ore.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Z i e r I k z e e.
Steeds nieuwe zendingen in
Sloffan - Frotté's - gsbloemd
Moussilina's - linnen.
PBACHT COLLECTIE:
(tot 140 o. M. brood).
Kapok- en Vieren-Bsdden.
Tafelkleeden.
CorsBttenvanaffl,40.
Z|J, die zich van af heden
op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot l April a.s. ver
schijnende nummers GBATI8.
Hoe zijn de tijden veranderd sinds de
dagen van Jonathan! Wij bedoelen niet
den Israëlietisehen koningszoon, wiens
naam onder ons voortleeft, geenszins we
gens zijn schitterende wapenfeiten als wel
tengevolge van het trouwe vriendschaps
verbond met David, niettegenstaande diens
eenvoudige afkomst en niettegenstaande
het wantrouwen en verzet van den koning,
Jonathan's vader. Wij hebben het oog
op den man, die van dc ouderen onzer een
tijdgenoot is geweest; den man die zijn
reëel en zijn Ütterarisch leven heeft geleid
en daarvan getuigt, waar hij ons den spie
gel der Waarheid voorhoudt en binnen
leidt in liet rijk der Droomen; we bedoelen
wijlen den predikant J. P. HasebToek.
Driemalen 's weeks trad hij met een
andere gewaarwording dan op de overige
dagen zijn slaapvertrek uit en de ontbijt
kamer binnen. Met ongeduld vroeg hij of
de brievenpost reeds was gehoord, en dat
ongeduldig verlangen gold de courant.
Ja, wel zijn de tijden veranderd, sinds
Jonathan, als zijn verlangen was be
vredigd, met hooge ingenomenheid, ja, met
iets, dat naar eerbied zweemde, hare bla
den openvouwde en rustig haar zijne.aan
dacht wijdde. Een zwerm van couranten
strijkt thans dagelijks neer, en een grooter
of kleiner gedeelte nestelt zich een wijle
binnen de wanden van onze woning. De
verzuchting van den ouden Prediker, dat
aan toet vele boeken maken geen einde
komt, bevat nog altijd waarheid, en is
van nog grcoter uitbreiding geworden cloor
het heir van bladen, die zich een plaats
hebben veroverd.
Wat echter veranderd zij, niet de begee-
righeid, niet het ongeduldig verlangen naar
onze courant, onverschillig welke naam
zij drage, welke kleur zij vertoonen moge.
Met een genoegelijk gezicht zetten wij ons
neder, wanneer ons blad aan de theetafel
niet ontbreekt. Laat het niet te lang over
den tijd worden! Dan klinkt herhaaldelijk
onze vraag, of men den courantenombren-
ger nog niet heeft gehoord. Of wij gaan
gedurig zien of er nog niets in de bus is.
De komst van de courant is voor ieder
mensch een belangrijk deel van zijn dag.
Nu wordt het papier opengevouwen,
doorgebladerd, hier en daar met eenige
aandacht gelezen, soms om daarna met
een halven geeuw aan vrouw of zuster
of dochter te worden toegereikt met het
vonnis: „Vandaag geen nieuws".
Ondankbare! Geen nieuws? Bevat uw
courant alleen nieuws wanneer een hoofd
van staat is vermoord, wanneer een vree-
selijke spoorwegbotsing heeft plaats ge
had; wanneer een goede kennis eindelijk
zijn benoeming heeft gekregen?
Iets nieuws hebt ge er toch wel in
gevonden. En uwe algemeene kennis is
in ieder geval vermeerderd. Als ge maar
geregeld leest.
Daarover eerst een woordje, over dat
geregeld lezen van de courant.
Zeer velen hebben de gewoonté eens
te bladeren in de courant, hier en daar
te neuzen, wanneer de telegrammen zijn
doorgezien, de familieberichten doorloo-
pen, en niet te vergeten de beurs-
noteeringen zijn ad notum genomen; zoo
zij niet tot deze laatste rubrieken zich
bepalen. Als dan niet iets heel bijzonders
hun aandacht heeft getroffen, luidt 't korte
antwoord op de belangstellende vraag van
een der huisgenooten„Geen nieuws in
de courant!"
Wie haar geregeld leest, zal zulk oor
deel niet vellen. Natuurlijk zijn er enkele
gedeeltendie alleen voor vaklieden be
langrijk 2ijn. Geregeld" lezen is niet alles
lezen. Maar lezen, dus niet slechts door
bladeren en doorsnuffelen; maar lezen dat
wat voor ieder beschaafd mensch van be
lang en daarnevens wat voor U in het
bijzonder niet zonder beteekenls is.
Wat er eens over het lezen van boeken
door een letterkundige is gezegd, is ook
in dit opzicht van kracht. „Er is in lezen
„zekere kunst gelegen. Passief lezen is
„van zeer weinig nut. Wij moeten trachten
„te verstaan wat wij lezen. Het is niet
„genoeg alleen de woorden op 't papier
„te zien, gedachteloos of werktuigelijk;
„wy moeten trachten de tooneelen die
„beschreven, de personen die genoemd
„worden, te begrijpen, hun beeld op te
„hangen in de galerij der verbeelding".
Noodzakelijk daartoe is, dat wij er
den noodigen tijd voor nemen. Wij we
ten wel, dat reeds de dagelijksche arbeid
op de meeste uren beslag legt, en me
nige noodige en onnoodige vergadering,
bijeenkomst, uitgang het overige deel
van den kostelijken tijd ons rooft. Maar
zonder dringende noodzakelijkheid moe
ten wij ons het couranten-uurtje niet
laten ontstelen, noch hel laten bederven
door allerhande ander gedoe. Wij moe
ten onze courant lezen.
Mij dunkt, dat is al bet minste wat
wij doen kunnen als bewijs onzer er
kenning van den ingespannen en inspan
nende n arbeid der journalisten. Als bij
tijden ons een blik gegund wordt in hun
werkvertrek, dan krijgen wij eerbied voor
de zorg, welke zij dragen om ons op
tijd, zooveel mogelijk en zoo nauwkeu
rig mogelijk nieuws te doen toekomen.
Nieuws, ja! De nieuwtjes, waarvoor ijve
rige correspondenten gewoonlijk zorg
dragen, laten wij rusten.
A!s wij nu op de goede, straks aan
geduide manier het buitenlandsch over
zicht lezen, dan mogen wij niet iets heel
bijzonders daarbij aantreffen, althans ze
ker niet eiken dag. maar wij kunnen den
loop der gebeurtenissen volgen, wij be
grijpen de verwikkelingen op het diplo
matieke schaakbord, wij staan achter de
schermen van het groote wereldtooneel.
Wanneer wij, wederom op de juiste
wijze, de staatkunde binnen de eigen
grenzen, de politiek van den dag, dc
maatschappelijke vraagstukken nagaan,
dan houden wij de draden in handen,
zoodat uit het nu kan worden besloten
tot hetgeen worden zal. Dat is ons een
groote voldoening, niet om als politieke
tinnegieters mee te kunnen beslissen over
de gewichtige gebeurtenissen en ons
woord mee te spreken a's ware dat van
eenig belang; of aan allerlei voorspel
lingen ons te wagen. Maar om op die
hoogte te zijn op welke elk beschaafd
mensch, elk weldenkend staatsburger zich
behoort te bevinden; om met het daar
geziene licht anderen van dienst te kun
nen zijn, o.n a's tijd en gelegenheid ons
roepen tot het uitoefenen van eenigen
invloed ten goede, niet verlegen te slaan;
om steeds achter alle schaduwen het licht
te vermoeden.
Door te lezen worden wij ingeleid in
een wereld van wetenschap en kunst,
die ons anders geheel vreemd zou blij
ven, en nu haar schatkameren ook ont
sluit voor hen, aan wie tijd en geld
ontbreken om v3u alles zich door on
middellijke aanschouwing en persoonlijke
medewerking op de hoogte te houden.
Natuurlijk zullen wij met deze tamelijk
oppervlakkige kennis niet pronken, maar
wij dienen hoogst dankbaar te zijn voor
al dit .„nieuws" dat ons een nieuwe we
reld ontsluit. De smaken verschillen. Nie
mand mag ons veroordeelen als wij ver
zekeren, dat wij van courantenlectuur
houden. Maar niemand ook op haar sma
len, die niet op de rechte wijze gebruikt
wat ons dagelijks wordt geboden.
Op de vraag: Wat nieuws in de cou
rant? geven wij den goeden raad: lees
zelf, leer haar lezen, dat is lees haar
goed en lees haar geregeld.
Het blijft „roerig" in het veelbesproken
Ruhrgebled, vooral toen deze week slacht
offers vielen in het stadje Buer, naar aan
leiding van den moord op twee Fransche
officieren. De bezetters hebben onmiddel
lijk strenge maatregelen genomen tegen
herhalingen en deze daad omgezet in een
reclame voor de Franschen.
Woensdagmorgen is voor deze twee
slachtoffers van volkenhaat, dan wel van
individuen van Franschen oorsprong, die
door dezen af te keuren moord olie op het
vuur goten van de toch al „brandende"
kwestie, een groote militaire rouwplechtig-
heid gehouden, waarbij o. a. ook tegen
woordig waren de Fransche minister van
oorlog en de bevelhebber der Fransche
bezettingstroepen, welke toespraken hiel
den, die een sterk gekleurd politiek karak
ter droegen. De bevolking, wie feitelijk
dit machtsvertoon gold, hield zich op een
afstand, terwijl alle winkels, in de straten
waar de stoet doortrok, de rolluiken had
den neergelaten.
Wanneer men zoo nu en dan berichten
leest, als: „de verhouding tusschen de
bevolking en de bezetters wordt beter",
dan denke men gerust, „dat wil men
graag, maar een kind begrijpt, dat 't niet
zoo is". I
Een mijnwerkersorgaan wees dezer
dagen nog op 't nuttelooze van de door
Frankrijk toegepaste dwangmethode, waar
door de ellende en de nood van honder
den hongerlijdende menschen wordt v#f-
groot.
Wij weten niet, zoo schreef het blad,
tot welke proefnemingen de Franschen
zullen komen maar dit eene weten we
wenicht U een verTanglngsmlddel voor prima
Natuurboter, gebruikt dan
Hiermede kau men alles bakken, stoven, koken en
braden, ternjjl ze heerlijk smaakt op de boterham.
Verkrijgbaar bij Uwen Winkelier.
NiEUWSTlAlï D_233_ ZIERIKZEE.
4 MAAKT 1919—1933.
ELKEN AVOND GEOPEND
VAN 7—9 UUR.
LEEST HET JAARVERSLAG
IN DIT NUMMER.
wel: „vrijwillig buigen wij voor geen ge
weld; de arbeiders willen een schikking,
maar geen slavernij 1"
In het Britsche Lagerhuis heeft men
ook over het bovenbedoelde gebied ge
sproken. Een indirecte motie van afkeu
ring van de houding der regeering, die
zich welwillend neutraal houdt en inmid
dels werkeloos toeziet, werd wel verwor
pen, maar uit de stemmenverhouding valt
op te maken, dat men meer en meer aan
dringt op tusschenkomst in 't geschapen
conflict.
Met anderen drong Asquitb, de vroegere
ministerpresident er op aan, de quaestie
voor den Raad van den Volkenbond te
brengen, maar een beroep op dat Instituut,
zou thans, gezien de stemming in Frank
rijk, nutteloos zijn, hetgeen moet worden
betreurd.
Do Zomertijd
Het aantal door het comité van actie
voor behoud van den zomertijd ontvan
gen adhaesiebetuigingen is gestegen tot
meer dan 370.000. Ook vele landbouwers
en tuinlieden hebben zich voor het be
houd van den zomertijd uitgesproken.
Velen zijn er ook, die op hun visitekaartje
schreven: plattelander. Een aantal onder
teekenaars van een lijst uit een Zuid-Hol-
landsch dorp schreven: „Hoewel bewoners
van het platteland, juichen wij uw poging
van harte toe". Een inzender uit een dorp
bij Maastricht schreef, dat hij verscheidene
landbouwers in zijn omgeving had ge
vraagd, of zij voor of tegen den zomertijd
waren. En zonder uitzondering had hij
steeds ten antwoord gekregen: „Wij heb
ben er niet den minsten last van". Een
groote bloembollenfirma, die met om
streeks 100 man werkt, schreef o. a. „De
argumenten tegen de invoering van den
zomertijd zijn verregaand gezocht en
schromelijk overdreven en houden geen
steek. Ook de landarbeider geniet van den
langeren avond. Er zou alleen iets tegen
invoering van den zomertijd vóór 29 April
zijn, omdat tot ongeveer dien tijd de och
tenden dikwijls te koud zijn".
De burgemeester van Locsduinen schreef
aan het comité o. m., dat, wanneer de re
geering er toe komen kon, den zomertijd
midden April te laten ingaan, ongeveer
alle klachten zullen verstommen.
Het Koninklijke Nederl. LandbouW-
Comité heeft aan de Eerste Kamer ver
zocht, 't wetsontwerp-Braat aan te nemen.
Nederland en België.
Volgens een bericht in Belgische tCa-
den hebben „gedelegeerden van Maas
tricht en andere steden van „Limbourg
cédé" zich te Brussel naar het graf van
den Onbekenden Soldaat begeven en daar
een krans neergelegd met het Opschrift:
„Au so'.dat inconnu, les patriotes du Lim
bourg cédé qui n'oublient pas."
De „Limb. K." waaraan wij dit'bericht
ontleenen, teekent erbij aan
„Het is misschien overbodig aan te
teekenen, c'at no:h Maastricht noch eenige
andere stad van Nederlandsth Limburg,
noch van gemeentewege noch uit den
boezem der bevolking, eenige(n) persoon
hebben gedelegeerd, om te Brussel of
elders iets van dien aard t e doen, zoo
dat degenen, die zich ter zake voor ge
delegeerden uitgaven, opsnijders moeten
2ijn geweest, zonder eenige opdracht of
bevoegdheid."
Uit Stad en Provlnole
ZIERIKZEE. De heer Maloïtz, de tele-
paath, welke Woensdagmiddag de inge
wikkelde opdracht per auto zoo schitte
rend uitvoerde, heeft Donderdagavond in
de Concertzaal wederom groot succes ge
had.
Nog zelden zagen wij zulke experimen
ten, zóó vlug en tactvol afgewerkt.
De spanning was bij 't aandacht'g pu
bliek dan ook geen enkel oogenblik weg.
Een zeer bizondere attractie vormde
hot opsporen van den diefstal langs telq-
CENT.
pathischen weg, terwijl de massa-suggestie
uitstekend slaagde.
Daar de heer Maloïtz zich met den beer
Jacq Dutreau, de bekende piano-humorist
heeft geassociëerd, werd voor vroolijke
afwisseling gezorgd. De heer Dutreau weet
de stemming er in te houden, waardoor
de avond animeerend en gezellig verliep.
Het succes voor den heer Maloïtz was
groot.
Heden Vrijdag avond, geeft hij
hier zijn laatste voorstelling om hen, welke
nog geen kennis maakten met de telepathie
en wat daarmede samenhangt, daartoe in
de gelegenheid te stellen.
De Minister van Arbeid heeft goed
gevonden, dat de reeds vroeger toege
kende bijdrage van f 600, a's voorschot
voor woningbouw, kan worden uitbetaald
aan de gemeente Haamstede, ten be
hoeve van A. Leeuwe aldaar.
„Waarheen,', luidt het opschrift van
een ons toegezonden brochure van het
Vreemdelingen-Verkeer te Oosterbeek.
De lezer behoeft niet lang te raden.
Naar den Veluwzoom, aoo rijk aan na
tuurschoon, wil het den vacantieganger
lokken, om daar aan rivier en in bosch
de bekoring te ondergaan van de „Va'.e-
aue".
Blijkens een in dit nummer voor
komende advertentie zal Dinsdagavond de
ieugdige vereeniging „Eerste Zierikzee
sche Mondharmonica-Gezelschap „Door
Oefening Kunst", in de Concertzaal haar
eerste uitvoering geven.
Waar dit gezelschap getuige de 't
vorig jaar gehouden feesten zich in
de sympathie der bevolking mag ver
heugen, verwachten wij Dinsdagavond een
volle zaal.
POORTVLIET. De gemeenteraad heeft
besloten tot verplichte aansluiting bij de
N. V. Waterleiding-Mij. Tholen. De heer
van Zorge zeide, in hoofdzaak tegen de
waterleiding te zijn uit geestelijk oogpunt,
tevens wegens den uit te oefenen dwang.
De voorzitter zeide o. m.: Nu is naar
voren gebracht 't geestelijk bezwaar tegen
de waterleiding, onder het motief, dat God
het water uit den hemel geeft; de mensch
moet dat water gebruiken en niet 't water,
dat door buizen kunstmatig wordt aange
voerd. Voor een zuiver principieel stand
punt moet men eerbied hebben, maar men
mag zoo'n standpunt niet naar voren bren
gen om de financiëele zijde van zijn be
zwaren te bedekken. Élke belasting is ten
slotte dwang. Spr. gevoelt echter voor
de motieven van hen, die oprechte ge
moedsbezwaren hebben, en hij wil hun
belangen bij den minister-president be
pleiten.
De heer Van Zorge verklaarde zijn stem
niet te kunnen geven aan het ontwerp-
bouwverordening, in verband met de ver
plichte aansluiting bij de waterleiding.
Met 5 tegen 2 stemmen werd het ont-
werp-bouwverordening, inhoudende de ver
plichte aansluiting bij de waterleiding, aan
genomen.
Provinciaal Huldeblijk.
Gelijk bekend heeft zich des'.ijds in ons
land gevormd een Nationaal Comité voor
het inzamelen) van gelden voor een hulde
blijk, aan te bieden aan Hare Majes
teit de Koningin, bij gelegenheid van
Haar 25-jarig regeeringsjubileum; dft
huldeblijk zou dan bestaan in de restau
ratie van het Koor der Nieuwe Kerk te
Delft, alsmede in een klein particulier
geschenk. Intusschen zou de Zeeuwsche
bevolking het wellicht op prijs stellen,
daarnaast (doch niet in wedijver daar
mede) van hare bijzondere genegenheid
jegens het Vorstenhuis te doen blijken.
Dat Hare Majesteit blijken van genegen
heid ook uit onze streken zal waar-
deeren, va'.t stellig te verwachten, mits
het geschenk niet van kostbaren aard
zij, doch zijne waarde ontleend aan de
omstandigheid, dat arm en rijk, groot
en klMii in dit gewest voor een gering
bedrajf zal hebben bijgedragen. De bur
gemeesters der verschillende gemeenten
betuigden in beginsel hun sympathie met
dit plan. Een algemeen Comité vormde
zich, waarvan deel uitmaakten de heeren
P. Dumon Tak, C. A. van Woelderen,
jhr. W. Z. van Teijlingen, G. A. Hajenius,
P. S. Buteux, J. N. Elenbaas, J. W. A.
Stiite, P. W. Maarleveld, E. Buteyn,
K. J. A. G. baron Collot d'Escury, F.
J. L. M. van Waesberghe, C. IJsetaert,
(als plaatsvervangers der drie laatstge
noemden waren aangewezen de heeren A.
Wo'.fert. P. L. de Wael ei\ J. Truij-
man, resp. burgemeester van Hoek, Stop
peldijk en Boschkapelle). C. J. Boogerd,
J. C. van der Have en A. F. Hanssens,
burgemeesters van Middelburg, Vlissin-
gen, Oostkapelle en Serooskerke (W.),
Goes, Oost en West-Souburg, Kruinin
gen, Colijnsplaat en Kats, Biervliet, Ede,
Hontenisse, Hulst St.-Janssteen, Kerkwer-
ve, Oosteriand en Stavenisse. Onder lei
ding van den Commissaris der Koningin
had in den loop der vorige week met
leden van dit Comité eene conferentie
plaats iin hel gebouw der Provinciale
Griffie. Verschillende denkbeelden, welke
aan dei hand waren gedaan, werden daar
bij besproken, en ten slotte werd men
het er over eens, dat het huldeblijk zou
bestaan uit een album, bevattende de
namen der deelnemers, voorzien van een
opdracht, verlucht en versierd met ka
rakteristieke photo's uit zoo mogelijk alle
gemeenten.
Om de deelname zoo algemeen mogelijk
te maken, zal ze worden opengesteld voor
alle personen, die den leeftijd van 10
jaren hebben bereikt; teneinde de kos
ten van een en ande*- te bestrijden, zal
elk, die wenscht mede te werken, 10
cent storten, welk bedrag, naar wel mag
worden aangenomen, voor niemand een
bezwaar zal zijn. Het eigenaardige is,
dat op deze wijze waarschijnlijk het
overgroote deel der bevolking in het
album eene plaats zal vinden. De bur
gemeesters zijn uitgenoodigd, zich te be
lasten met de inzameling der lijsten.
Op de zooeven genoemde conferentie
werd de Commissaris der Koningin be
reid gevonden het eere-voorzitterschap
van het Uitvoerend Comité te aanvaar
den; dit Comité is samengesteld uit ver
tegenwoordigers van de verschillende on-
derdeelen van de provincie en bestaat uit
de heeren P. Dumon Tak, voorzitter,
(voor Walcheren), J. N. Elenbaas, (voor
Noord- en Zuid-Baveland), J. C. van der
Have, (voor Schouwen en Duiveland),
K. J. A. G. baron Collot d'Escury, (voor
Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen), E. Bu
teyn, (voor Westelijk Zeeuwsch-Vla3n
deren) en A. F. Hanssens (voor Tholen
en St.-Philipsland). terwijl als secretaris-
penningmeester zal fungeeren mr. L. J.
A. van der Harst, hoofdcommies ter Pro
vinciale Griffie van Zeeland.
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN
Koolmonoxy<Werglftlging.
De geneeskundige adviseur van de Ar
beidsinspectie dr. K:anenburg, vraagt in
het Nederlandsth Tijdschrift voor Genees
kunde weer eens de aandacht voor het
vraagstuk der kqolmonoxyde-vergiftigmg.
Gezien de ernst en de actualiteit van het
onderhavige vraagstuk, meenen wij goed
te doen het volgende uit het opstel van
dezen deskundige over te nemen. Een
van de mogelijkheden van de kooloxyde-
vergiftiging in de industrie berust op het
gebruik van het goedkoope generatorgas,
bereid in de fabriek zelve door lucht te
leiden door gloeiende kolen. Een derge
lijk gas bevat van het kleurlooze, reuke-
looze en smakelooze gifgas koolmonoxyde
tot 25 30 pet. Een tweede mogelijk
heid is, in het dagelijksch leven, de ver
grooting van het gevaar door bijmenging
van watergas bij het lichtgas. Ondichte
leiding, onvoldoende gasregulatie bij de
verbranding met lucht, geeft aanleiding
tot het ontsnappen (vrijkomen) van kool
monoxyde, terwijl bij het gebruikelijke
lichtgas de oorzaak is, dat de mensch
de aanwezigheid niet eerder bemerkt,
dan wanneer min of meer klachten het
vermoeden wekken op koolmonoxyde-ver
giftiging.
Volgens Lewin is na de alcohol-ver
giftiging de koolmonoxyde-vergiftiging de
meest voorkomende. In den tegenwoor-
digen tijd is de mensch in zijn woning
blootgesteld aan twee gevaren die van
buiten af worden toegevoerd in bepaal
den vorm:
