isMfè Zierikzeesche Nieuwsbode iSlS
DUKAAT MELANGE
Nieuwe Vitrages.
m
O L D O
la»._ JIUHGEN5r
B. H. IDELER,
HieuwezwarteStoffen
Nieuwe geil. Stoffen.
w 8 Vriidao 9 Febr 1923 zierikzeesche courant 78ste jaabgasg. - n«. iosss. det
r FIJNSTE
VERVANGT NATUURBOTER
EERSTE BLAD.
Deze week ontvangen:
Algemeen Overzicht.
„ZEELANDIA"
BELDEROK
li
■mi mi
|J«
TABAK
V t ,r w V oy contract belangrijke korting
g wnjuap a rem. la^j. t.icwiiv«t3vnc wuwflrl 1 Pktj. BE LOOZE Jr. Uiig,Mul K J. KOSTEN vö6r
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Mannfacturen,
ZIERIKZEE. -
De politieke barometer staat niet gun
stig. Begin dezer week stond ze op storm,
doordat de conferentie tot oplossing der
brandende Oostersche kwestie werd afge
broken en thans, aan 't eind dezer week,
staat het politieke weerglas, na een kleine
verbetering door de hoop op een nieuwe
samenkomst, weer zeer ongunstig. Ismed
Pasja, de Turksche woordvoerder te Lau
sanne, verklaarde bij zijn vertrek, dat hij
de conferentie niet ais geëindigd be
schouwde en meende binnen afzienbaren
tijd terug te zijn, maar de door de regee
ring te Angora aangenomen houding geeft
daarvoor niet veel moed. Blijkbaar over
schat de Angorakat haar krachten, nu
naar 't schijnt de Engelsche bulldog
zich in zijn hok terug trekt om erger te
voorkomen.
Toch hoopt men in Engeland nog altijd,
dat het conflict bijgelegd zal worden,
hetgeen in 't belang van Turkije is.
Maar of de Halve Maan dit beseft, Is
zeer twijfelachtig, want de heeren te An
gora doen als echte fanatici. Zij hebben
thans het terugtrekken geëischt van alle
oorlogsschepen van meer dan 1000 ton,
welke in de haven van Smyrna zijn ge
ankerd ter bescherming der Europeesche
belangen in die, door de troepen van
Khemal Pasja geteisterde stad.
De groote mogendheden hebben tegen
dezen eiscch niet alleen krachtig gepro
testeerd, maar bovendien den gezagvoer
ders dier schepen bevel gegeven, indien
de Turken geweld zouden gebruiken, ge
weld met geweld te keeren, of anders ge
zegd, de kanonnen te richten op de groote
havenstad.
Spijt alle besprekingen te Lausanne
dreigt een oorlog in 't oosten uit te bar
sten. Komt het onverhoopt zoo ver, dan
zal Moskou het vuurtje wel een beetje
aanblazen en een welkome gelegenheid
hebben, zijn sovjetster verder dan in Rus
land te propageeren.
Door de grootscheepsche onderneming
in 't Ruhrgebied, waardoor Frankrijk een
steeds grooter wordende verantwoorde
lijkheid op zich laadt, is men te Parijs
een beetje ongerust geworden. De Fran-
sche minister Troquer heeft, na zijn be
zoek aan 't bezette gebied, wel medege
deeld, dat de toestand verbeterde, maar
de berichten in de pers zijn erg tegenstrij
dig. Een feit is, dat door de maatregelen
der Franschen om het lijdelijk verzet der
Duitscchers te verbreken, dat verzet zich
meer en meer uitbreidt.
De verkeersstremming is het allerergste,
want dit levert een groot gevaar op voor
de levensmiddelenvoorziening van de 4
millioen inwoners. De levensmiddelen, die
in het Ruhrgebied aankomen, kunnen, ten
gevolge van de desorganisatie, noch ge
lost, noch gedistribueerd worden en lig
gen te verrotten in de wagons, terwijl de
voorraad in het Ruhrgebied onrustbarend
geslonken is. Dit moet binnen afzienbaren
tijd tot een catastrophe leiden.
Na de kolen, eischt Frankrijk ijzer en
staal, om de industrieën te dwingen of
kolen te leveren óf de fabrieken te sluiten.
Door dezen nieuwen maatregel wordt de
Duitsche nijverheid ernstig bedreigd.
BUITENLAND.
De Duitsche nationalisten.
Ludendorff heeft tijdens zijn verblijf te
Weenen er in een interview met de Wie
ner Allgemelne Zeitung gezegd, dat hij
alleen naar Oostenrijk was gekomen om
oude vrienden op te zoeken. Sprekend
over de bezetting van het Ruhrgebied,
zei hij, dat heel Europa daaronder te
lijden zou hebben. Wanneer het tot een
gewapend conflict kwam, was het gevaar,
dat Rusland deze gelegenheid zou aan
grijpen om zich er mee te bemoeien.
Als Frankrijk de Duitsche steenkool had
en het Duitsche staal, dan zou het zijn
kusten kunnen versterken en een vloot
vormen, die ten doel zou hebben een
einde te maken aan de rol der Engelsehen
op het vasteland. Dit plan vervolgde
Ludendorff, volgens een B.T.A.-beriCht -
was ook van belang voor de overige Euro
peesche staten, vooral voor Nederland,
want het zou dan geheel door Frankrijk
en België worden ingesloten.
Volgens hetzelfde bericht is Ludendorff
nu toch naar München vertrokken. De
Weensche politie had al meegedeeld geen
verantwoordelijkheid voor zijn veiligheid
op zich te kunnen nemen. Daarom heeft
men ook het feestmaal, dat ter eere van
Ludendorff in het Peripheriënfiótel gege
ven zou worden afgezegd. De arbeiders
hadden zich al gereed gemaakt om naar
dat hötel op te marcheeren. De generaal
moest langs een achtertrap verdwijnen.
Te München en ook te Berlijn, hadden
de bladen onder meer de vraag gesteld, of
het waar was, dat de nationaal-socialisti-
sche Duitsche arbeiderspartij door Fransch
geld werd gesteund. Een der leiders heeft
daarop nu geantwoord, dat dit absoluut
met de feiten in strijd was; hij noemde
al dergelijke toespelingen lage laster. In-
tusschen gaat die verklaring op verschei-'
dene duidelijk gestelde vragen heelemaal
niet in, terwijl ze in ieder geval gelogen
straft wordt door een mededeeling van
den hoofdcommissaris van politie te Mün
chen. Er is namelijk wegens landverraad
een troepenleider, Lüdecke, gearresteerd,
die groote bedragen aan francs en dollars
bij zich had, die, hoewel niet In de boe
ken vermeld, toch geregeld in de kas
der partij vloeiden. Van geboorte is Lü
decke een Duitscher, maar in den oorlog
kreeg hij de Mexicaansche nationaliteit.
BINNE NLAND,
TWEEDE KAMER.
Zitting oan Donderdag 8 Febr.
De heer Troelstra vraagt een inter
pellatie aan over den toestand in het
Ruhrgebied. Daarover za' Dinsdag wor
den beslist.
Met 57 tegen 13 st. wordt verwor
pen een amendement-IJzerman op de Cu-
ragaosche begrooting om den post voor
volksfeesten met f 3000 te verminderen;
met 61 tegen 9 st. verworpen een amen
dement-Boon op de Curagaosthe begroo
ting den post voor leergangen in de
stroohoedde^-industrie met f 13000 te
verminderen. De Curegaoscbe begrooting
wordt z.h.s. goedgekeurd.
Landbouwon or wijs.
De behandeling van middelbaar en la
ger landbouwonderwijs is aan de orde.
De heer v. d. Heuvel betreurt dat het
rijksonderwijs op landbouwwinterscholen
regel blijft en vraagt een betere basis
voor financieelen steun van bijzondere
scholen.
De heer Lovink echt amendeering van
het ontwerp niet mogelijk en adviseert
tot intrekking en herziening.
De heer Ebels juicht den opzet toe
maar acht het doel niet bereikt.
De heer Deckers oordeelt de wet vol
doende soepel voor het jeugdige land
bouwonderwijs. Hij onderschrijft de be
zwaren van "den heer v. d. Heuvel.
De heer van Rappard oordeelt, dat te
veel ter regeling is overgelaten aan de
Kroon en den Minister.
De heer Wintermans spreekt sympa
thie voor het ontwerp uit. Hij verdedigt
het tegen de critiek van de heeren Lo
vink, Ebels en v d. Heuvel.
De heer Snoeck Henkemans vraagt
schrapping van art. 44 (aanstelling van
Rijkslandbouwonderwijzers) en regeling
van d!en voorlichtingsdienst.
De heer Hiemstra bepleit het belang
dat de arbeiderskinderen hebben bij land
bouwonderwijs en wenscht handhaving
van art. 44.
De heer Braat dringt op een herzie
ning van het ontwerp aan.
Minister Ruys verdedigt het ontwerp
in groote lijnen tegen de vier hoofdbe
zwaren, maar laat aan de Kamer de be
slissing over betreffende schorsing van
de behandeling.
Daarna werd met 40 tegen 8 stemmen
aangenomen een motie van den heer
Lovink om de behandeling te schorsen
De zitting werd vervolgens verdaagd tot
Dinsdag.
Uit Stad en Provinoie
ZIERIKZEE. Op het Readhuis had Don
derdagavond Idle algemeene vergadering
plaats van de afd. Zierikzee van het
Ned. Roode Kruis.
De heer, D. Mulder, vice-voorzitter, pre
sideerde deze vergadering.
De secretaris, de heer P. F. Witter-
mans, hst de notulen, welke werden goed
gekeurd. Daarop had voorlezing plaats
van het jaarverslag van 1922. Hieruit
bleek o.a. dat het ledental op 81 Dcc.
j.l. 28 bedroeg.
Door de penningmeesteresse, mevrouw
Ochtman-van Vuuren, werd daarop re
kening en verantwoording gedaan over
het gehouden beheer.
Deze rekening werd nagezien door de
heeren Bedaerts v. Emmichoven en Klok,
welke tot goedkeuring adviseerden. De
penningmeesteresse werd daarop gede
chargeerd.
In de vacatures, ontstaan door 't be
danken van den burgemeester, mr. S. R.
Bakker en mevr. Mulock Houwer, wer
den gekozen mevr. Kooijman en de hee
ren Beelaerts v. Emmichoven en A. W.
de Vrieze. Aangedrongen werd op uit
breiding van het ledental, omdat het
Roode Kruis ook in eigen omgeving steun
kan verleenen.
Wij verwijzen nog even naar de
achterstaande advertentie van „De Prins
van Sind'", waaruit blijkt dat men gehoor
gegeven heeft aan het verzoek van „Een
kindervriend", om de prijzen voor Maan
dag wat lager te stellen. Overigens gaan
wij geheel mede met het ingezonden
stukje van den heer Anker, waarin hij
er de aandacht op vestigt/ dat men niet
moet vergeten dat in het entree, op zeer
aangename wijze, eene kleine bijdrage
opgesloten ligt voor de komende fees
ten. We kunnen hier nog aan 'toevoegen,
dat het ons reeds vergund was een klein
tipje van den sluier op te lichten en
dat, wat wij te zien kregen, ons het suc
ces van den avond verzekerde.
De rollen zijn goed ingestudeerd, het
geheel loopt Tlot van stapel, de cos-
tuums zqn prachtig, en het ballet is
keurig. Wat wil men nog meer
Bond voor Stantsponslonneerlng.
Men verzoekt ons de aandacht te
vestigen op de reeks spreekbeurten, die
in de volgende week vanwege de fede
ratie Schouwen en Duiveland van den
Bond voor Steatspensionneering zal wor
den gehouden. Achtereenvolgens komen
van 12 tot en met 16 Februari aan de
beurt de afdeelingen Brouwershaven, El-
lemeet, Zierikzee, Burgh en Noordweile.
Spreker is de begaafde redenaar Ds.
Spaargaren. Voor verdere bijzonderheden
raadplege men de advertenties in dit
blad.
Da BroekhuUsleeningen.
Het aantal prijsobligatiën in boven
staande leening bedraagt per leening
153,870, met een totaal aan prijzen van
f 2.227.500.
In elke leening zijn 10 klassen (reek
sen). Als hoofdprijs in elke klasse (reeks)
wordt gegeven een landhuis met f 100
lijfrente per week of in contanten een
som van; f 15,000. Verder prijzen per kt.
van f 5000, f 2500, f *1500, 10 keer
1 1000 enz. enz. Deze zijn per klasse,
er zijn 10 klassen, dus al deze prijzen
komen 10 keer. Bovendien geven deze
obligation 3 o/o rente en wordt elk jaar
2 o/o afgelost. Bij vonnis van het kan
tongerecht te Rotterdam is gebleken dat
deze leening geheel volgens de wet is,
terwijl alle dagbladen uit alle deelen
des lands eenparig verklaren, eerlijker
kan het niet". Eveneens is bij voornoemd
vonnis gebleken, dat de bank als waar
borg voor hare obligatiehouders een ac
tiva bezit van ruim drie en een half mil
lioen gulden, 2ijnde een bedrag wat geen
enkele concurreerende Mpij. zijn obli-
gatiebouders kan aanbieden Momenteel
is met uitgifte begonnen der 33ste lee
ning, welke Vrijdag 16 Februari a.s. te
Amsterdam trekt. Wie een obligatie dezer
leening koopt of omwisselt, ontvangt bo
vendien gratis een obligatie in de z.g.
extra 3 o/0 leening, welke geheel gratis
wordt uitgegeven na afloop der 33ste
leening. De uitloting geschied niet met
bussen of briefjes, maar geheel automa
tisch, met de welbekende electrische sim
plex-machine. Geen menschenhand raakt
dus de machine aan.
SEROOSKERKE. Ter gelegenheid van
een huwelijksfeest, waren dhr. P. v. d.
L. en diens echtgenoote van Kerkwerve,
Dinsdag j.l. met paard en tilbury, op
weg naar hunne ouders onder deze ge
meente. Gekomen op den 2den inlaag-
dijk, nabij den Schelphoek, schrok het
paard met het gevolg, dat de tilbury
omsloég. De vrouw, die uit het rijtuig
viel, werd met gebroken arm en wonden
aan het hoofd opgenomen, zoodat ter
stond geneeskundige hulp moest wor
den ingeroepen, die spoedig door dr.
Huese werd verleend. Dhr. v. d. L. kwam
met den schrik vrij.
BRUINISSE. Dinsdagavond trad in het
vergaderlokaal der openb. school op mevr.
dr. J. H. Schagen van Soelen, inspectrice
bij het Staatstoezicht op de Volksgezond
heid. Nadat de voorzitter van de Groene
Krulsafdeeling, ds. Waardenburg, de ver
gadering met gebed had geopend en het
talrijke publiek en inzonderheid de spreek
ster had welkom geheeten, behandelde
deze haar onderwerp „Wijkverpleging en
Tuberculosebestrijding" op onderhouden
de en duidelijke wijze het groote belang
van goede verpleging in geval van ziekte
of ongeval. De huisgenooten, met hoe
veel liefde zij ook een ziek familielid
verplegen, tasten daarbij vaak mis, omdat
zij niet geleerd hebben hoe die verple
ging op de juiste wijze te doen. Zij
wees er ook op, hoe vaak bij bevalling
de moeders en het kleine kind verkeerd
worden behandeld. Vooral drong zij aan
op groote reinheid, op de zorg voor goede
luchtverversching, voor veel lucht, voor
zooveel mogelijk zon. Reinheid, zuivere
lucht en veel zon zijn de beste middelen
ter bestrijding der tuberculose. In dat
verband wees zij er ook op, hoe nadeelig
de bedsteden en de zoo dikwijls onfrissche
alcoven zijn. Door eene serie lichtbeelden
liet zij zien, hoe door versche lucht en
door den invloed van het zonlicht tuber
culose kan worden genezep. Ds. Waarden
burg dankte de spreekster voor hare nut
tige en met genoegen aangehoorde voor
dracht. Hij wekte de aanwezigen op de
handen in een te slaan om ook in deze
gemeente een verpleegster te krijgen. Zoo
de ingezetenen ongeveer f 800 opbrachten,
wat toch in deze groote gemeente wel
zou kunnen, zou met den steun, dien het
Rijk geeft en dien we hopen, dat gemeente
en diaconie zullen geven, het mogelijk
zijn, dat ook hier een zieke de verpleging
krijgt, waaraan zoo vaak behoefte bestaat.
Hij dankte het publiek voor de zoo talrijke
opkomst en de groote stilte, waarmede de 1
spreekster gevolgd werd en hoopte, dat
het uitgestrooide zaad de vruchten zal j
dragen, die men er van verwacht.
THOLEN. In de hier gehouden verga- j
dering van den raad van beheer en den I
raad van aandeelhouders der N.V. Water- j
leidingmaatschappij Tholen heeft een uit- j
voerige bespreking plaats gehad over het
vaststellen van tarieven, mede in verband
met de mogelijkheid van verplichte aan
sluiting in de onderscheidene gemeenten
op het eiland Tholen. De onderscheidene
gemeenteraden zullen hiervoor nog wor
den gehoord. Indien een gemeente besluit
tot verplichte aansluiting, zou dit ongeveer
30 pCt. in de kosten van aanleg en water
gebruik schelen.
Pe 8tatauT»,rkl»,zlugen.
De Vrijheidsbond heeft in den kieskring
Tholen de volgende personen candidaat
gesteld: W. Moelker, Tholen (aftr.)C.
G. Hage, St.-Maartensdijk; C. N. van der
Heijde, Wissenkerke; W. L. Klos, Scher-
penisse; A. J. Ridder, Colijnsplaat; Chr.
Dieieman, St.-Maartensdijk; C. Snijder,
Oud-Vossemeer, en J. W. H. F. Buijze,
Stavenisse. Deze heeren hebben besloten
in volgorde van het door ieder behaald
aantal stemmen de verkregen zetels te
bezetten en dus het systeem-Van Houtea
te volgen.
RECHTZAKEN.
De moord te Hoatdorp,
Donderdagmorgen zou het gerechtshof
te Arnhem uitspraak doen in de zaak
tegen A. D. en J. de G., die terecht heb
ben gestaan in hooger beroep wegens
den dubbelen moord te Houtdorp.
Het gerechtshof meende evenwel, dat
het onderzoek heropend moest worden, op
grond van de overweging, dat de wensche-
lijkheid is gebleken, dat de lap, gevon
den op het terrein, zal vertoond worden,
zulks ter tegemoetkoming aan het door
D. aangevoerde verweer. In verband hier
mede waren nog eenige getuigen gedag
vaard.
De advocaat-generaal verklaart na ge
tuigenverhoor, dat z. i. het verhoor geen
nieuwe feiten heeft opgeleverd, waardoor
wijziging in het requisitoir zou noodig
zijn. Hij persisteert dus bij den in de vo
rige zitting gedanen eisch.
De verdediger van beklaagde is van
mecning,, dat het resultaat van het onder
zoek is, dat wel vaststaat, dat er geen
identiteit bestaat tusschen dc lappen, ge
vonden op het terrein en bij D. Pleiter
meent, dat het gewenscht is, dat D. ge
legenheid krijgt, zijn bewering, dat de
wachtmeester W. zou geknoeid hebben,
nader uiteen te zetten.
De uitspraak wordt daarna bepaald op
22 dezer.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: Te Hoek van Holland (toez.),
Th. J. H. Steenbeek te Leidschendam.
Te Waddinxveen, I. Kievit te Lunteren.
Bedankt: Voor Goudriaan en Ottoland,,
W. Deur te Zegveld.
Geref. Kerken.
Beroepen: Te Twijzel, J. A. Verhoog
te Willemstad.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: Te Helder, H. Biesma te
Groningen.
VAK HEINDE EN VEEL
Het Amerikaansche transportschip
„St.-Mihiel'", aan boord waarvan zich de
laatste Amerikaansche troepen uit het
Rijnland bevonden, is te Savannah (V.S.)
aangekomen. De soldaten werden door
STOOMMEUBELFABRIEK
1
a
a
3JO
WPS
HilMlIÉiUi w
Satlraliiiii
rrynaDoi-
TpjiTj
INROO
>DE.LBURG
«ARINGPLAATS
■niHnsK)
nptnai rr—
25 CENT.
een duizendkoppige menschenmenigte be
groet.
Prinses Yolande van Italië zal ver
moedelijk in April a.s. in het huwelijk
treden.
Officieel/wordt bekend gemaakt, dat
het huwelijk tusschen den hertog van
York en Lady Elizabeth Bowes Lyon
op 26 April in de Westminster Abdij
zal voltrokken worden.
De regeeringen van Engeland en
Frankrijk hebben hun oorlogsschepen te
Smyrna order gegeven, zich bij een aan
val te verdedigen.
Dc Midden-Amerikaansche Staten
hebben onderling een verdrag van vrede
en vriendschap geteekend.
Eenigen tijd geleden hadden natio
nalisten bij een relletje met socialisten
het Italiaansche kamerlid Modigliani zijn
baard afgeknipt. Deze heeft thans een
actiq,tot schadevergoeding tegen zijn aan
vallers ingesteld. Hij eischt een half mil
lioen lire.
Deasy, de onderbevelhebber van de
Iersche opstandelingen, die zich in Vrij-
staatsche gevangenschap bevindt en ter
dood is veroordeeld, heeft op zich geno
men te trachten de opstandelingen te be
wegen zich onvoorwaardelijk over te
geven. De executies zijn dientengevolge
opgeschort.
Volgens berichten uit Duitsche bron
zouden de mijnen in het Saargebied en
Lotharingen, waar de mijnwerkersstakmg
algemeen is, door Fransche militairen zijn
bezet.
Blijkens een mededeeling van den
Duilschen minister van voedselvoorziening
is in het bezette gebied de levensmiddelen
voorziening verzekerd.
De gouverneur van Smyrna heeft den
termijn, waarbinnen de oorlogsschepen
Smyrna moeten verlaten, met 24 uur ver
lengd. 1
De Ver. Staten hebben zich bij het
gealliëerde protest tegen de Turksche be
dreiging in Smyrna aangesloten.
Nabij Dusseldorf zijn 2 Fransche mili
taire treinen op elkaar geloopen; eenige
wagons werden verpletterd; 28 Fransche
soldaten werden bij dit ongeval gedood.
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Het slachtoffer van den vadermoord.
Onder veel belangstelling is Donderdag te
Viissingen begraven Jacob Marijs, die
Zaterdag door zijn zoon werd vermoord.
Aan de groeve werd het woord gevoerd
door den, secretaris der afdeeling Schutte-
vaer, die een krans legde op het graf.
De oudste dochter dankte voor de be
langstelling en zei, dat de overledene
steeds een droef leven heeft gehad en
nu een droef einde vond. Zij hoopte, dat
de Heer degenen stoffen zou, die er de
oorzaak van zijn geweest.
Misdadd? Naar de Leeuw. Ct. ver
neemt, heeft de justitie te Leeuwarden
een zaak in onderzoek tegen den vee
houder de B. te Weidum. Te diens huize
is een knecht overleden, die een zestal
'Weken in dienst was van dezien vee
houder. Een aanzienlijk geldsbedrag, dat
aan den knecht heeft toebehoord, zou
naar de verklaring van den veehouder
door hem zijn geërfd. Dit geldsbedrag
is door de justitie in beslag genomen.
Ontaarde moeder. Een gehuwde vrouw
te Westdorj^e, in Zeeuwsch-Vlaanderen,
is op aangifte van haar man gevangen
genomen, wijl zij haar pasgeboren kind
in het privaat zou hebben geworpen.
BURGERLIJKE STANDEN.
Over de maand Januari.
NOORDGOUWE. Overleden: Kornelis,
Goosen, 73 echtgenoot van Neeltje
Quaak.
