Zierikzeesche Nieuwsbode
ANNEER
Vrijdag 14 Pet. 1921. zierikzeesche courant^ "gj
EERSTE BLAD.
B. H. IDELER, Zierikzee
H.H. CORRESPONDENTEN
BR ANDSCHOUWING.
ALGEMEENE BRANDSCHOUWING
Binnenhuisjes.
Algemeen Overzicht.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
Ingezonden mededeelingen
BUITENLAND.
ABONNEMENT:
Prijs per 3 maanden f 1,50,
franco per post f 1,80. Voor het
buitenland per jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag.
ADVERTENTIËN:
van 1—3 regels 60 ets., van 4
regels en daarboven 20 ets. per
regel Reclames 30 ets. p. regel.
Bij contract belangrijke korting.
Inzending op den dag van uit
gave vóór 11 ure.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
MANUFACTUREN.
ZOO EVEN ONTVANGEN
FLUWEEL.
8/4 Blauwe en zwarte Serge,
voor Japonnen en Mantelcoetnums.
Prachtige Flanellen Blouses.
Flanellen Rokk'en en Onder
jurken, Witte wollen
Onderlijfjes met mouwen.
Tricot Kinder Onderjurken.
Fijne Lama Kousen.
CORSETTEN.
Huishoudschorten, Japon-
schorten, Dienstbodenschorten
Witte Fantasieschorten.
Kinderschorten.
Pompadoursohorten.
die hunne nota over het 3e kwartaal
nog niet hebben gezonden, gelieven dit
omgaand te doen.
DE DIRECTEUR.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Zierikzee brengen ter kennis van de
Ingezetenen, dat de Directie der Brandweer
op Maandag, den 17 October eerstkomende
en volgende dagen eene
in de woningen der Ingezetenen zal houden,
overeenkomstig de bepalingen der Veror
dening tot voorkoming en blussching van
brand in deze gemeente.
Zierikzee, den 14 October 1921.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. TIMMERMAN Cz., Wethouder,
Loco-Burgemeester.
P. F. WITTERMANS, Secretaris.
i
Het is reeds half October en nog is
het zomerachtig.
De ochtendnevels voorspelden mooie
dagen, op het midden van den dag straal
de een hitte ons tegen als in Augustus.
Droogte en stof, lichte kleeding en stroo-
hoeden, wandelaar^ en menschen die 's
avonds op stoep zaten, men vond zb als
in het jaargetijde dat bestemd is het
warme te heeten.
Sedert zeventig jaren, zeggen de weer
kundigen, is er zoo'n warme Wijnmaand
maar eenmaal geweest.
De barometer staat vast. Een weinig
moge hij geschommeld hebben naar links
en naar rechts, een zeldzame regenbui
zelfs even de dorstige aarde bevoch
tigd hebben, maar het weder blijft ten
slotte mooi, warm en stil en we schui
ven ongemerkt een eind door de maand
heen, die meestal geduchte proeven geeft
van storm- en regenvlagen.
En wie nu tijd en gelegenheid heeft,
vooral des namiddags, om door de stille
natuur rond te gaan, hij wordt door het
vroege donker er toch aan herinnerd dat
het October is en dat, slaat het weder
om, het koude seizoen met zijn tocht
en Zijn vocht macht op ons zal ver
krijgen.
Nu is het nog zoel; warmte en licht
lokken naar buiten, waar leven en bedrijf
en gezelligheid is. Straks, als het weder
verandert, koude ons»Jegenwaait, nevels
komen aanrollen over het land, de velden
doodsch en verlaten zijn, de wegen een
zaam en naargeestig, dan zal het daar
binnen goed zijn, goed bij flikkerend
haardvuur en glorend lamplicht, bij al
de koestering, die warmte en helderheid
in een ouderwetsche Octobermaand kun
nen aanbrengen in onze binnenhuize.
Want eigenlijk begint men op regen
en winddagen in deze en de volgende
maand eerst te leven, als de lampen
branden, de luiken gesloten zijn en de
haard of kachel snort om de aankruipen-
de koude te weren. De frischheid van
den naderenden winter moet door ons
gevoeld worden, wil het daar binnen
recht huiselijk en gezellig zijn.
Immers men heeft ook zoele, donkere
dagen in October en November, die on
der de onaangenaamste van het jaar ge
rekend worden. Dan raast dikwijls een
hevige Zuidwestenwind door de lucht en
blaast de laatste verkleurde en verkreu
kelde bladeren van de genoegzaam kale
boomen. Een zonnestraaltje, nu en dan
over de morsige straten glijdend, wordt
spoedig verduisterd door zware, loodkleu
rige buien, met zooveel haast voortge
dreven, dat zij nauwelijks gelegenheid
krijgen om van tijd tot tijd enkele fijne,
doordringende regendruppels tegen de
van buiten beslagen glasruiten te doen
kletteren.
Binnen- en buitenshuis is dan alles
even vochtig en klam; de muren sijpe
len, de deuren en vensters knarsen of
sluiten niet, de schoorsteenen trekken ter
nauwernood en het haardvuur wil slechts
met moeite opvlammen. Ook de arbeid
wil dan doorgaans niet vlotten, en het
schijnt bij vochtig weer met de binnen
muren onzer hersenen te gaan als met
de papieren behangsels der vertrekken,
welke de gewone veerkracht missen en
slap en wolkachtig neerhangen. Boven
dien gevoelt menigeen bij donkere, storm
achtige dagen zekerè onrust en beklemd
heid, hetzij door den invloed van den
dampkring, hetzij door halfbewuste ge
waarwordingen van angst voor de macht
van wind en water.
Wij gaan met rassche schreden den tijd
der avondgezelligheid tegemoet. De voor
geslachten hebben dien gekend, gezeten
onder den breeden schoorsteen, waarop
de windvlagen bulderden en waardoor de
rook neersloeg, terwijl het door den tocht
bewogen kaarslicht spookachtige schadu
wen op het wit van den muur of het
zwartbruin van de zolderbinten wierp. Zij
hebben geluisterd naar de familie-over
leveringen, de verhalen van oorlog en op
stand, van watervloeden en pestziekte
van schrikkelijke en wonderbare voorval
len; zij hebben de gedrukte journalen ge
lezen van stoutmoedige zeevaarders, reis
beschrijvingen met aardige houtsneden en
kopergravuren, volksboeken over middel-
eeuwsche helden en heiligen; zij hebben
gezelschapsspelen gehad en zich aan een
opwekkenden drank te goed gedaan.
Wat is er sedert veranderd en toch ook,
wat is er gebleven
Nog altijd is bij najaars- en wintertijd
het vuur aan den schoorsteen het mid
delpunt van huiselijke gezelligheid en het
lamplicht de bron van opgewektheid voor
de huisgenooten; nog altijd ook is er lec
tuur en zijn er platen, die gaarne ter
hand worden genomen; zijn er onderhou
dende spelen, worden er verwarmende
dranken gebruikt.
Maar de reusachtige open schoorsteen,
die de verbinding vormde tusschen de
vertrekken en het luchtruim, zoodat bij
stormachtige najaars- en winteravonden
een geluid zich deed hooren als van een
woedenden strijd tusschen de geesten in
de lucht, de schoorsteen, die de geheim
zinnige weg was voor allerlei bovenna
tuurlijke bezoeken en boodschappen, is
verdwenen en heeft plaats gemaakt voor
een van binnen onzichtbaren rookuitgang,
slechts aangeduid door een lijst, waarop
klok of pendule, versierselen en een spie
gel zich bevinden. De stapel turf en blok
ken op de vuurplaat is vervangen door
een zwart glimmende kachel of haard en
de heen en weer waaiende kaarsvlam
heeft het veld geruimd voor de stil en
vriendelijk brandende petroleumvlam, het
brutaal-heldere gas of de verblindende
electrische gloeiing.
En welk een afstand tusschen de lectuur
der voorgeslachten en die van onze da
gen Waar zijn de statige folianten, de
deftige kwartijnen met perkamenten band,
gothische letter en koperen sloten geble
ven Waar het geslacht, dat daarin ge
zet en met kalm nadenken las
Nu dagbladen, vlugschriften, novellen
bij tien-, neen bij honderdtallen; ééndags
vliegen, spoedig verdrongen door nieuwe
drommen. Van alle zijden worden we be
stormd met wetenswaardigs of met wat
zich daarvoor uitgeeft. Er is schier geen
tijd en geen rust meer tot schiften en*uit-
kiezen van wat ons dienen kan, van wat
blijvend is in dien stroom welke aan de
drukpers ontvloeit.
De tijd der avondgezelligheid nadert
met rassche schreden. Slaat het weder
om, dan doet hij zijne intrede en bekor
ten wij onze wandelingen daarbuiten.
Daalt straks het vroege duister, dan
begeven wij ons r.aar huis en ontsteken
onze lamp. Onder die lamp zij vrede en
een hartelijk woord en een goed boek.
Geen boek van hoon, van tandenknar
senden opstand, van geleerden grootheids
waan, maar van klare wetenschap of van
vriendelijken humor of van die eenige
ware wijsheid, die vertrouwend het Eene
aanvaardt, in hetwelk alle raadselen zich
oplossen.
Dan zal er opgewektheid, blijmoedig
heid, kalmte en vrede zijn in onze ziel en
in die onzer huisgenooten, ook al klet
teren de regenbuien van het najaar op
de ruiten, ook al bulderen de winterstor
men over de daken onzer woningen.
Spijt alle berichten, die reeds in de bla
den verschenen, is op dit oogenblik de of-
ficieele beslissing van den raad van den
Volkenbond nopens de verdeeling van het
veel genoemde Opper-Silezië nog niet be
kend.
Niettemin is geheel Duitschland in actie,
omdat men daar schijnbaar geen gunsti-
gen, althans geen voor Duitschland be
vredigenden uitslag, verwacht. Het regent
protesten van allen kant, zoowel bij den
Volkenbondsraad als bij de leden van den
Oppersten Raad.
Of echter die protesten zullen helpen,
Dlijft voorloopig nog een open vraag.
Zeker is dat de uitspraak van den Vol
kenbond zal worden aanvaard door den
Oppersten Raad, zoodat protesten bij
laatstgenoemd college niet veel zullen ba
ten. In de geallieerde landen beschouwt
men de actie, die in Duitschland op touw
wordt gezet tegen de beslissing van den
Volkenbondsraad, als de gewone, reeds
bekende manier van optreden wanneer
Duitschland zijn zin niet krijgt.
Niet te ontkennen is echter, dat Duitsch
land, wanneer het zich een deel van zijn
industrie-gebied in Opper-Silezië ziet ont
rukt, een gevoeligen slag krijgt.
Nog ernstiger is de kwestie hoe men
in Opper-Silezië zelf de beslissing zal op
nemen
Het heeft er allen schijn van dat het
veel besproken gebied nog eeijs een too-
neel zal worden van den menschonteeren-
den burgerkrijg.
De Iersche zaak staat er momenteel niet
ongunstig voor, indien men de berichten
nopens, deze geruchtmakende zaak geloo-
ven mag. De Londensche bijeenkomst met
de Valera e.a. geeft hoop voor een op
lossing, die men, na bijna onvermijdelijke
storingen welke zich op deze conferentie
zullen voordoen, hoopt te verkrijgen.
Lloyd George en Arthur Griffith moe
ten openhartig met" elkaar gesproken heb
ben. Omtrent hetgeen in dé conferentie
gesproken is, lekt niets uit. Beide partijen
zijn overeengekomen, niets mede te dee-
len. Doch daar schijnt men niet pre
cies gevolg aan te geven, want de Iersche
delegatie heeft er zich over beklaagd dat
de benoeming van de commissie voor de
meer strikte naleving van den wapenstil
stand in Ierland is bekend geworden.
Op enkele plaatsen wordt daar de wa
penstilstand nog altijd slecht in acht ge
nomen.
De fanatieke Sinn Feiners gaan door
met hun wapenoefeningen, hier en daar
zelfs pnder de oogen der Engelsche gar
nizoenen.
De vraagstukken met betrekking tot den
wapenstilstand zullen onverwijld worden
behandeld, wat voor de vredestichters aan
weerszijden van het grootste belang is.
Van niet minder belang is het bericht
van de „Daily Telegraph" dat Engeland's
eerste minister de opening der Washing-
tonsche ontwapeningsconferentie zal bij
wonen.
Dit besluit schijnt genomen op uitdruk
kelijk verlangen van de overige Engel
sche ministers, die met nadruk de wen-
schelijkheid hebben betoogd dat Lloyd
George zeker de eerste bijeenkomsten dier
conferentie zal bijwonen, teneinde de mee
ning van Groot-Brittanië te verkondigen
in deze voor Engeland als groote zee
mogendheid uiterst belangrijke zaak.
In Amerika zal men deze beslissing met
vreugde vernemen. Men heeft daar!
gewenscht dat. Engeland's premier de con
ferentie zou bijwonen, maar tegelijkertijd
besefte men dat Lloyd George bij de
oplossing van het Iersche vraagstuk niet
gemist kon worden.
Nu hij echter toch den Oceaan zal over
steken, beschouwt men deze daad als een
gunstig teeken voor de beide vraagstuk
ken, die voor heel de wereld van zooveel
gewicht zijn.
baar ministerie vervolgde 17 lieden
wegens woeker met pryzen of provisie
en kettinghandel. Eén groep van be
trokkenen had naar schatting 45 millioen
mk. opgestreken, terwyl een lid dezer
groep nog bovendien l1/., millioen pro
visie kreeg. Het betrokken Berlynache
bankiershuis verdiende naar schattiDg
12 millioen, een naamlooze vennootschap,
waarvan een der beklaagden directeur
is, 1 ty8 millioen. Men heeft de erven van
den bankier al aangesproken voor het
teruggeven van de winst. De winsten
der vorige betrokkenen schat men op
4 millioen. By de tweede party heeft
een tusschenhandelaar zyn rechten afge
staan aan het ministerie, dat daardoor
40 millioen mark sparen kon. Het volgens
de wet als bovenmatige winst vast te
stellen bedrag is 13 millioen mark,
ongeacht dan de winst van den Ber-
lynschen bankier. Enkele beklaagden
vervolgt het O.M. bovendien nog wegens
kapitaalsverduistering.
Men verwacht, dat de behandeling der
aaak twee weken in beslag zal nemen.
Nieuwe Bankbiljetten.
De directie van de Nederlandsche
Bank maakt bekend dat zij na 15 October
a.s. een nieuw model bankbiljet van f25
in omloop zal brengen.
Opzienbarend geding.
Te Keulen is op het oogenblik een
opzienbarend rechtsgeding gaande, dat
loopt over knoeieryen by de levering
van stof voor de uniformen van de veilig
heidspolitie. Daar men in Duitschland
de noodige stof niet krygen kon, had
de afdeeling voor aankoop van het
ministerie van binnenlandsche zaken
door bemiddeling van een Engelsche
firma te Keulen 750,000 M. Engelsche
militaire stof besteld in twee partijen
tegen een prijs van 250 en 210 Mk. per
meter. De Duitsche stoffenfabrikanten
achtten zich door deze wyze van doen
benadeeld en wisten door interpellaties
in den Ryksdag en de Landdagen en
door berichten in de bladen een onder
zoek naar de zaak te verkrijgen. Dit
onderzoek bracht aan het licht, dat er
by deze leveranties heel wat aan den
strijkstok was blyven hangen. Het open
ZIERIKZEE. Zaterdagavond wordt in
de Concertzaal een groote epenbare pro-
paganda-feestavond gegeven door het
prov. prop.-comité van den Alg. Ned. Ge-
heelonth. Bond met medewerking van
een tooneelvereeniging uit Vlissingen.
Wij vernemen dat het bedrag der
in omloop zynde pandbrieven van de
Insulaire Hypotheekbank de 10 millioen
gulden heeft bereikt. Wel een bewys
van het groote vertrouwen dat deze
.gunstig bekend staande Bank alom in
den lande heeft.
ST.-MAARTENSDIJK. In de Woens
dag gehouden raadsvergadering waren
ingekomen: dankbetuiging van H. M.
de KoniDgin voor de ontvangen geluk-
jwensch op 31 Aug. 1.1.; proces-verbaal
van kasopneming; in kas was en moest
zijn f 19185,39; mededeeling van den
Min. van Arbeid, dat met het oog óp
den gunstigen fiuancieelen toestand dór
gemeente, geen subsidie kan worden
verleend voor de werkverschaffing j be
richt van Q. Hage, dat hy geen pomp
wil slaan in 't Achterbosch, omdat telkens
blijktdat zy zout water geeftbe
schikking van Gedep. Staten betreffende
de vaststelling wedde als ambtenaar van
den burgerl. stand, belast met afgifte
van verschillende extracten, f 50; schor
sing raadsbesluit tot verkoop ten ge
meentehuize aanwezige schilderijen
Kon. besluit van 17 Sept. 1921, no. 64;
iDgewilligd werd het verzoek van I. H.
Hage, teruggaaf van f 76,30 wegens te
veel betaalde grondpacht; een verzoek
van den heej- G. Huvers. betreffende te
stichten school voor U. L. O. Aangezien
de sollioitatiet^rmyn nog niet is afge-
loopen, wordt deze zaak na korte be
spreking aangehouden tot de volgende
vergadering. Eep verzoek van denzelf
den adressant, stfekkende tot aanstelling
van een schoolarts (namens de ouder
commissie), wordt aan Burgem. en Weth.
overgelaten ter nadere bespreking met
den gemeente-geneesheer.
Bij de behandeling van de gemeente-
begrooting 1922 werd afwyzend beschikt
op een verzoek van den ambtenaar ter
secretarie opa wedde verhooging. Gedep.
Staten deelen mede, voor den tegen-
woordigen secretaris geen afwijking van
bezoldiging te willen regelen ingevolge
het daartoe gedaan verzoek van den
gemeenteraad.
Aan de muziekvereeniging wordt een
subsidie verleend van f 75.
Aan de oudercommissie wordt een
uitgaaf toegestaan van f 10 per jaar.
Aan den rijksveldwachter alhier zal
een gratificatie verleend worden van
f 75, aan den heer Rietveldt te Tholen
van f 25^andere gratificaties aan rijks
politie worden ingetrokken. Een verzoek
van Mej. Schouten om weddeverhooging
wordt afgewezen. Bij bespreking der
subsidie aan de N. V. Auto-Omnibus
onderneming Stavenisse—Tholen worden
nog eens herhaald de talryke klachten
waartoe deze aanleiding geeft. De dienst
regeling, geldende op l October 1921,
behoort stipt te worden uitgevoerd.
Passagiers behooren ten allen tijde mede
te kunnen. Onnoodig is 's-avonds te
voren kennis te geven of men op réis
gaat en met de bus mede wil. Hierbij
denkt men onwillekeurig aan de spoor
wegen. De uitbetaling zal eerst ge
schieden aan het einde van het jaar als
gebleken is dat de gestelde voorwaarden
zyn nageleefd. Een bespreking volgt
over de inrichting der gemeente-secre
tarie. Men heeft te weinig ruimte, daarom
zal men de beschikking nemen over het
kantoor van den heer Ryksontvanger.
De voorzitter acht zulks eveneens ge
wenscht nu weder nieuwe kasten zullen
gemaakt moeten worden. Wil men komen
tot een andere inrichting dan is het
beter in eens afdoende deze zaak te
regelen. Bovendien wordt de voordeur
U een begin voelt van
hoest of heeschheid ge
bruikt dan direct Lakerol-
Pastilles. U zult gaan
houden van den frisschen heerlijken
smaak en U verwonderen over de snelle
verlichting. Overal verkrijgbaar a
FI. 0.50 per doos. 12.
telkens opengelaten, wat allerminst
wenschelijk is. Eindelijk wordt besloten
deze zaak nader te overleggen met den
heer Ryksontvanger in een besloten
zitting en in een volgende vergadering
een besluit te nemen. De begrooting
wordt vastgesteld op f 73849,23', in
ontvang en uitgaaf. De begrooting van
het W. Ambestuur wordt vastgesteld op
f 15590,99. De voorzitter bespreekt de
wenschelykheid van een te stichten
Oudemannenhuis De heer Koopman acht
het wenschelyk eerst eens te iifformeeren
of er wel iemand in zou willen. Deze
zaak wordt eveneens aangehouden.
Herbenoemd wordt tot lid der com
missie van toezicht op het L.O. de heer
C. Kwaak. De verordeningen betreffende
de uitvoering der vleeschkeuringswet
worden aangehouden omdat geen be
richt te dezer zake is ingekomen van
den Inspecteurden heer Douma.
Met betrekking tot de ingediende
reclames hoofdei, omslag, werden enke
len teruggebracht, andere reclames aan
gehouden en weer andere afgewezen.
De heer Koopman wees op de onge
lukkige aanslagen vanwege het Ryk,
waardoor de gemeentelijke aanslagen
blijken onjuist te zyn. Het komt hem
voor, dat de aanslagen niet met vol
doenden ernst worden behandeld. Ont
heffing van hondenbelasting wordt ver
leend aan A. Janse, omdat zijn hond is
verkocht. Aan E. L. B. Knook voor een
half jaar, omdat zyn hond in Mei is
overleden.
Vastgesteld wordt een verordening
regelende den hoofdei, omslag. Voor
levensonderhoud zal worden afgetrokken
f 600 en f 50 voor ieder kind. De ver
menigvuldigingsfactor, wordt op l1^ ge
steld (maximum).
Besloten wordt de kaaimuur in bazalt
te doen optrekken. In de volgende ver
gadering zal besloten worden een geld-
ïeening aan te gaan nadat nog eens
nader over de kosten zal zijn gesproken,
nu sedert de vaststelling van het plan
een prysdaling is ingetreden.
De Voorzitter deelt op verzoek mede
dat drie leden van Gedeputeerde Staten
zijn geweest met betrekking tot vereeni-
ging van gemeenten.
Meer is hem verboden mede te deelen.
Een Jkorte bespreking volgt nog over
onderhoud van de Oostvest, politietoe
zicht op de Kaai en huishuur gemeente
woningen.
Hierna wordt de vergadering gesloten.
ST.-ANNALAND. Dinsdag voormiddag
hield de gemeenteraad een openbare
vergadering welke werd bygewoond door
6 leden (gewone absentie). Voorzitter de
burgemeester. De notulen worden na
voorleziög goedgekeurd. De wyziging
van de begrooting was door Ged. St.
goedgekeurd, eveneens de geldleening.
Uit het proces-verbaal van kasopname
by den gemeente-ontvanger bleek dat
aanwezig was en móest zijn de som van
f 453,31'. De gezondheidscommissie be
tuigde in een brief haar groote tevre
denheid aan den raad voor de verbetering
aangebracht in de wyk Java, nu daar
gelegenheid is alle varkenshokken van
de woningen te verwyderen en te
plaatsen op een verhoogd gedeelte van
den aanwas. Nog werd in dim brief
gemeld dat de commissie bij een bezoek
aan die school daarvan een goeden
indruk had gekregen. Een en ander
wordt voor kennisgeviDg aangenomen.
Aan den hoogsten inschryver A. van
den Boogaard wordt de gemeentegrond
verpacht voor f 85. De raad blyft by
zijn besluit geen subsidie te verleenen
aan den stoomtram Tholen—Bergen-op-
Zoom. In overeenstemming met 't geen
in andere gemeenten reeds gedaan is,
wordt tot hoofd van den keuringsdienst
van vleesch met algemeene stemmen
benoemd, de heer A. C. Steendyk, vee
arts te Scherpenisse, tegen nader vast
te stellen belooning. Wat de levende
keuring van varkens, geiten en schapen
betreft, zal er een verzoek gedaan
worden om van de verplichting daartoe
voor den tjjd van 5 jaar ontheven te
worden. Aangaande de warenwet was
uit Goes bericht ontvaiigen dat de
keuringsdienst een uitgaaf zal vorderen
van (voorloopig geraamd) 20 cent per
inw. of f 515,60. Voor kennisg. aange
nomen. Het loon van den secretaris
rentmeester van het Weezen-Armbestuur
wordt met alg. st. verhoogd met f 25
en gebracht op f 400.
Aan do commissie van toezicht op
het» lager onderwijs wordt op haar
verzoek toegestaan om slechts ééns in
de 3 maanden te vergaderen. Nu volgt
iets aangaande de bestaande verorde
ningen en de naleving ervan waarom-
