Zerkzeesche (0 NBuwsbodc ïshh
abonnement: 4 advertentiën
Woen8dag Maandag 27 Juni 1921. z.er.kzeesche courant. ss?-
buitenland.
binne nland.
Afzonderlijke nnmmera 5 cent. -«-WH W W W W «PMWMW
Op 1 Juli 1920 ia de
uitgifte der zespercents
12 maanden is voor
gulden aan 6 pCts. ver!
stuur der vereeniging tot stichting
en instandhouding van scholen met
den bij bei te Poortvliet, wordt met
4 tegen 3 stemmen op den heer
B. J. van Oost te Sl.-Maartensdijk,
de heer Joh. Krijger alhier benoemd
tot lid der commissie, bedoeld in
art. 85 fier Lager Onderwijswet '20.
Daarna wordt besloten aan Ged.
Staten vrijstelling te verzoeken van
de verplichting Lot het geven van
onderwijs in lichamelijke oefenin
gen tot 1 Januari 1923. Tot onder
wijzeres aan de O.L. school wordt
mej. J. IJ. jVL van Oost te Sl.-Mnar-
tensdij'k benoemd.
Voorts wordt op voorstel vian B.
en W. unlet 6 tegen 1 stem, besloten
het geven van Fr.ansche lessen van
gemeentewege buiten de gewone
schooluren te blijven handhaven.
Naar aanleiding) van een verzoek
schrift Van de afd. „Het Groene
Kruis" te Poortvliet, wordt op voor
stel van B. en W. besloten aan die
aideeling een jaariijksche subsidie
uit de gemeentekas te verleen en bot
een bedrag vani f 100,—.
Alvorens op het verzoekschrift van
de igeitcnlbkvereeniging' alhier om
subsidie uil de gemeentekas een be
slissing le nemen, zal aan die ver
eeniging eenige gegevens gevraagd
worden, omtrent haar financieelen
toestand.
Ook zal, alvorens een beslissing
wordt genomen, op de adressen van
vier ingezetenen, een onderzoek
worden ingesteld naar de kosten
van woningbouw van gemeentewe
ge. Nadat nog de rekening van het
Weezen-Armbestuur o ver 1921 voor
onderzoek in handen is gesteld van
een commissie, bestaande uit drie
leden, gaat de vergadering over tot
de geheime zitting voor het behan
delen van het kohier van den hoof-
delijken omslag.
Daarna sluiting.
LANDBOUW EN VEETEELT.
ire begonnen^met de
Pandbrieven. In deze
1 miilioen 600 duizend
icht. De koers is 100*/..
\f 686,, f 550 en f 700; kalveren Voor
(F 150, f 1.92 en f 83.
ONDERWIJS.
STAVENISSE. LI. Zaterdagmid
dag werd te St.-Maartensdijk in de
openbare school de openbare eind-
ies gehouden van den cursus in
„Eerste Hulp bij Ongelukken", 'al
daar gegeven door dr. J. Tazelaar en
mej. (zuster) van Melle aan ruim
20 jcnige dames, ,als vervolgcursus
van den cursus in landbouwhuis-
houdkunde, het vorige jaar aldaar
gegeven. Allen toonden voldoende
de lessen gevolgd te hebben. Aan
wezig waren dhr. burgemeester, de
leden der Commissie van Toezicht
en verscheidene belangstellenden
Na woorden van dank (wederzijds)
werd dr. Tazelaar en mej v. Melle
door mej. C. A. Hartog, namens
alle cursisten, een aardig cadeau
aangeboden.
KERKNIEUWS.
Red. Herv. Keik.
Beroepen: Te Delft T. Lekkerkerker
te IJselmuiden en H. Japeben te Den
Bommel.
Aangenomen: Naar Amsterdam J.
Laurense te Diemen. Naar Zoeter-
wonde H. J. Houders, cand. te Nigte-
vecht.
Bedankt: Voor Amsterdam G. Bolke-
stei'o te Katwijk a. Zee. Voor 's-Grevel-
duin-Capelle A. H. J. G. van Voorthuizen
te Doornspijk.
Geref. Kerk.
Beroepente Andel (N.-B.) R. de Jager
te Ooltgenspiaat. Te Kielwindeweer
J. 11. Binnems td Arum. Té Voor-
sclïóten J. Hoek te Noord scharwoude.
Aangenomen: naar Urk J. Botrwman
te Gees.
Bedankt: Voor Delfshaven T Ferwerd
te Amsterdam. Voor Zetten-Elst J.
Hoekstra te Den Post Voor Opeinde-
Nijega J. van der Meulen te Schoonoord.
Voor Westbroek A, Scheele te Kapelle-
Biezelinge.
Zij, (lie zich van af heden
op ons blad abonnedren, ont
vangen de tot 1 Juli a.s. ver
schijnende Nos. GRATIS.
De sneltrein RossetParys ontspoord.
Het seeretariaat-generaal van de Noor
der-spoorwegmaatschappij heeft een me-
dedeeling gepubliceerd, volgens welke
Zaterdagmiddag de exprestrein 328, ver
trokken van Rijssel naar Parijs, ten deele
is ontspoord tusschen Atrecht en Albert.
De vier laatste waggons, bestaande uit
drie personenwagens en een bagagewa
gen, liepen uit het spoor en na een eind
te hebben voortgerold, viel de eerste
waggon om en de drie andere liepen er
tegenop. Het opruimingswerk is reeds
zeer gevorderd. iMen haalde 23 dooien
en een dertigtal gewonden te voorschijn.
De niet-gedeerde reizigers werden onmid
dellijk overgebracht naar het niet gede
railleerde gedeelte van den trein om hun
reis naar Parijs voort te zetten.
Een zonderlinge gevangenis.
Te Dortmund is de directeur der ge
vangenis en eenige beambten in hechte
nis genomen. Gebleken is, dat gevange
nen, die maar over voldoende geld be
schikten, groote gunsten werden toege
staan. Geregeld werden groote festijnen
en gelagen in de gevangenis gehouden.
Lloyd George oil Do Valera.
Lloyd George heeft geschreven aan de
Valera, den president van de Iersche re
publiek, dat de regeering uiterst verlan
gend is, dat de oproep van den Koning
tot verzoening niet tevergeefs zal zijn.
Daarom noodigt hij de Valera en elk van
zijn collega's uit, aan wie een vrijgeleide
zal worden verstrekt, om naar Londen te
komen, en met den eersten minister van
Noord-Ierland, Sir James Craig, de moge
lijkheid van een regeling te bespreken.
De hongersnood in China.
De Tïmes-correspondent nit PekiDg
meldt droevige bijzonderheden omtrent
het naamloos lijden in den afgeloopen
winter van millioenen Chineezen in de
door hongersnood geteisterde provincies.
Het droevigste van zijn mededeelingen
is wel, dat talrijke meisjes en vrouwen
als slavinnen werden verkocht om het
leven te redden van de mannelijke leden
van haar gezinnen. De gemiddelde prijs
van een vrouw was tien do'lar en in de
meeste gevallen werden die ongelukkige
wezens verkocht voor de prostitutie.
Nu de hongersnood is afgeloopen,
verwacht men, dat in de geteisterde
provinciën epidemieën zullen uitbreken.
Voor tien Volkenbond.
Zaterdag worden in Hyde Park en in
heel Engeland groote betoogingen voor
den Volkenbond gehouden. Naar Hyde
Park trokken acht optochten, waarin
honderden vertegenwoordigers van
vreemde landen in hun nationale kleeder
dracht liepen. Onder de sprekers op de
platvormen waren zeventien naties ver
tegenwoordigd. Vijfhonderdvijftig afdee-
lingen van de Vereeniging voor den
Volkenbond en verwante genootschappen
namen Zaterdag aan de betoogingen in
Engeland deel.
De Mynwerkersstaking in Engeland.
Lloyd George heefe de vertegenwoor
digers van de mijneigenaars en de mijn
werkers tot een gemeenschappelijke con
ferentie op heden (Maandag)uitgenoodigd
De Kabinetscrisis.
Naar 't Corr. Bur. van de meest be-
voegde zijde verneemt, is iedere mede-
deeling over mogelijke verwisseling van
portefeuilles en optreden van andere titu
larissen ten eenenmale voorbarig. Meer
bepaald is van een wisseling van de por
tefeuille van Arbeid en van Financiën
geen sprake. Waaruit ook blijkt, dat de
beschouwingen, die daaraan zijn vastge
knoopt, iederen reëelen ondergrond mis
sen.
De „Kosmos".
De rechter-commissaris belast met het
onderzoek naar den toestand van het be
drijf van de verzekeringsbank „Kosmos"
heeft de directie gelast, het personeel van
den Nederl. buitendienst ontslag aan te
zeggen, ingaande na zes weken. Hierbij
zijn betrokken de personeelen van de bij
kantoren te Amsterdam, Den Haag en
Utrecht, benevens de in de provincies
werkzaam gestelde inspecteurs.
Verlaging van (le suikerprys.
Het „Ned. Weekblad voor den handel
in Kruidenierswaren" bericht, dat in de
afgeloopen week' de suikerprijs tweemaal
met een gulden per baal is verlaagd en
verdere verlaging te wachten is in ver
band met ruime aanvoer tegen verlaagde
prijzen uit Amerika.
Het Koninklijk bezoek aan Urk.
Het Koninklijk bezoek aan Urk, waarby
de Koningin en den Prins een zeldzaam
geestdriftige ODtvangst is ten deel ge
vallen, duurde ruim drie uur en gedurende
dien tijd wandelde Hare Majesteit onver
moeid door het dorp eu sloeg met groote
belangstelling alles gade. Toen het
programma was afgewerkt, gaf Hare
Majesteit den wensch te kennen, een
der botters te bezoeken, waarvoor de
eerste de beste die men passeerde werd
uitgekozen. Na hier een kykje te hebben
genomen, namen de hooge gasten afscheid
van de dorpsautoriteiten en maakten
daarop langs de vele in de haven lig
gende gepavoiseerde botters een inspectie
tocht, in gezelschap v an den burgemees
ter en den commissaris der koningin.
De menigte op den wal zong toen,
begeleid door het Urksche muziekkorps,
Psalm 121, vers 4. De sloep met de
Koninklijke bezoekers keerde nog een
maal terug en begaf zich daarna naar
de mynonlegger H M.'s „Medusa", om
naar Den llelder te vertrekken.
Luide juichten de eilandbewoners de
Koninklijke bezoekers een rtot weer
ziens" toe.
De „Medusa" begeleid door de torpedo
booten Z. 2 en Z. 6 zette daarop koers
naar het Noorden.
Vele Urkers, klaarblijkelijk nog niet
tevreden met het afscheid aan den wal,
waren met talrijke gezinnen scheep ge
gaan op een tiental door motoren ge
dreven botters, om de „Medusa" een
eind te vergezellen. Aan boord van hunne
vaartuigen juichten de vrouwen en man
nen de vereerde Vorstin toe, die buigend
de hartelijke begroetingen beantwoordde.
Na een klein half uur waren alle
visschers vaartuigen en eveneens het
eiland nit het gezicht verdwenen.
Voort ging het over de kalme zee
zonder oponthoud totdat kwart over
acht Nieuwediep werd bereikt.
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEE. In de bovenzaal van de
sociëteit „Concordia" had Vrijdagavond
een vergadering plaats der Liberale
Kiesvereeniging, onder voorzitterschap
van den heer J. Enzlin. Als belangrijkste
punt der agenda werd uitvoerig de aan
sluiting bij den Vrijheidsbond besproken,
waartoe ten slotte dan ook de hier be
staande kiesvereeniging overging. In hftt
a.s. najaar zal een algemeene vergade
ring Worden belegd, waarin een bestuur,
uitgebreid met eenige dames, zal wor
den gekozen.
W'ijj Jiwlijtfetem inliet pf het meerendeel
der vrijzinnige partij, die nu niet langer
in kleinere groepen is verdeeld, zal zich
bij den Vrijheidsbond aansluiten.
Mei ingang vam 1 Juli a.s. is mej. J.
I. Berrevoets, wonende alhier, benoemd
tot hulp-schrijffeter ter griffie van de
arrond.-rechtbank en ten parkette van
den officier van justitie.
Bij Kon besluit van 26 iMei zijn, te
rekenen van 21 April, herbenoemd tot
voorzitter der plaatselijke commissie voor
de ongevallenverzekering te Wissekerkè,
C. N. van der Heyde, en tot plaatsverv.
voorzitter N. D. van der Heyde te Wisse-
kerke; tot plaatsvervangend voorzitter
der plaatselijke commissie voor de onge
vallenverzekering te Zierikzee, H. J. van
Nouhuys te Zierikzee.
In de op Zaterdag 25 Juni 1.1. ten
huize van C. Lodewijk te Capelle ge
houden buitengewone vergadering van
ingelanden van den Polder „de Vier Ban
nen van Duiveland", is besloten: een pen
sioen te verleenen aan de weduwe van
den overleden dijkbaas J. J. Hanson, tot
een bedrag van f698 per jaar. In dit be
drag is ook de toelage vpor haar zoontje
begrepen. De bezoldiging van den nieuw
te benoemen dijkbaas werd vastgesteld
op f1900 met vier twee jaariijksche ^er-
hoogingen van f100, bij gebleken ge
schiktheid. Ook vrije woning en tuin
wordt verstrekt. Na gedane oproeping zal
de benoeming plaats hebben in de Augus-
tus-vergadering. Het stoomgemaal zal
worden aangesloten aan de komende
drinkwaterleiding, ook tot het bekomen
van voedingwater voor de stoomketels.
In verband met de a.s. algemeen©
vergadering van den Ned. Oudh. Bond in
deze gemeente is de tweede aflevering
van het Oudheidkundig Jaarboek geheel
gewijd aan deze stad. Het ontstaan en de
verdere ontwikkeling der stad worden
geschetst door den heer P. D. de Vos;
een korte beschrijving der monumenten
geeft dr. J. C. Ovërvoorde, ,die begint
als volgt:
„Slechts weinig steden in ons vader
land bieden ons een zoo volledig beeld
op oudheidkundig gebied als de hoofd
stad van Schouwen, waar de oude stads
torens nog omspoeld worden door het
water Van haven en gracht, waar d«
prachtige toren van den St.-Lievens-iMon-
ster tot ver in het land tot een bezoek
aan de hoofdstad noopt en waar de in
tijden van bloei ontworpen bouwwer
ken nog niet opgeofferd zijn aan den
revolutie- en speculatiebouw der groo-
tere steden.
„De mindere ontwikkeling van de stad
in later tijden heeft haar behoed voor
de ontsiering door de kunstlooze, doód-
sche straten uit het midden der 19e eeuw
en de opdringerige smakelooze reclame
huizen uit later tijd. Ook hier is in de
eeuwen veel verdwenen, doch uit elk
tijdperk zijn als het ware eenige
voorbeelden bewaard, die tezamen een
beeld: geven van de ontwikkeling op
bouwkundig gebied. Wat is bijgebouwd,
heeft zich in hoofdzaak steeds aangeslo
ten bij het bestaande en het stadsbeeld
is vrijwel ongeschonden gebleven, al is
1
een 'deel van de Haven gedempt |en in een
plein herschapen.
„De stadsgrachten hebben hier nog
hun karakter van stadsomsluiting behou
den met het groen van de deels in plant
soenen herschapen wallen, waarbij dë
aanbouw over de haven zich nog geheel
als voorstad aansluit.
„De omstandigheden hebben medege
werkt, dat te Zierikzee een zeer groot
aantal oude huizen bewaard zijn, die
met hunne wisselende gevellijnen en
hunne 't licht brekende versieringen een
buitengewone bekoring aan het stadsge
zicht verleenen. De reeds lang achter
ons liggenden tijd van grooten bloei heeft
een aantal families tot welvaart ge
bracht, die hier gevestigd bleven en de
huizen deden ontwerpen, die wij thans
nog bewonderen. De later ingetreden stil
stand en de afgezonderde ligging der
stad, die toen op een bescheiden verkeer
met het platteland was aangewezen, de
den hier minder de behoefte ontstaan
aan ^rnieuwing, dauf de stad ruimte
genoeg bood voor het beperkt aantal
bewoners. Ook zorgde de toestrooming
van personen uit de omgeving er voor,
dat steeds weder nieuwe elementen zich
vestigden, die de verlaten huizen der pa
triciërs in eere hielden, want al moge
Zierikzee slechts eene bescheiden plaats
innemen in de rij der Nederl. steden,
voor.de omgeving was het de stad, waar
heen een groot gedeelte van de bezitters
der nieuw verworven rijkdommen uit het
eiland zich aangetrokken gevoelde. De
afgezonderde ligging prikkelde tevens de
bewoners tot groote gehechtheid aan
hunne omgeving, zoodat, wanneer er
nieuw gebouwd werd, men er een eer
in stelde zijn huis tot een sieraad te ma
ken van de stad.
„Vooral heeft veel tot behoud bijge
dragen, dat in de 19de eeuw, waarin el
ders zooveel werd gesloopt, hier weinig
voorspoed heerschte. Een deel der meer
gefortuneerden trok naar elders, waar
tegen de vestiging uit de omgeving niet
kon opwegen. Er ontstond dus een teveel
aan huizen, waardoor de prijzen daal
den. Het verschil in de kosten van koo-
pen en bouwen werd zóó groot, dat
slechts weinig werd gesloopt. De laatste
jaren brachten wel weder veel voordeel
en de sporen hiervan vindt men ook in
de nieuwe gebouwen, doch deze werden
gelukkig nog slechts zeidén ten koste
van het bestaande gesticht. Een gevaar
lijk keerpunt is echter ingetreden, waar
bij wellicht het bezoek van den Bond een
invloed ten goede kan oefenen, door aan
de bevolking de oogen te openen voor
de beteekenis van het zeldzaam stede-
schoon, dat Zierikzee nog zoo ^ruim
schoots aan de bezoekers biedt".
Tal van fraaie afbeeldingen geven den
lezer een overzicht van wat in de oude
Zeeuwsche plaats aan kunst en oddheid
kan worden genoten.
OOSTERLAND. De heer F. Dooge,
rijksklerk ter inspectie Zierikzee, is aan
gewezen als waarn. ontvanger der directe
belastingen voor het ontvangkantoor St.-
Anna-Parochie.
POORTVLIET. Vergadering van
den raad der gemeente, op Woens
dag 22 Juni. Tegenwoordig alle le
den. De notulen van de vorige ver
gadering worden onveranderd goed
gekeurd. De voorzitter deelt mode
dat ingekomen zijn de navolgende
stukken: een exemplaar der liqui
datie-rekening1 van de brandstoffen-
oom missie te Tholen, uit welke re
kening blijkt dat ten voordeele van
de gemeente Poortvliet komt een
bedrag van f 1057,97; een missive
van Ged. Staten, houdende goed
keuring van het raadsbesluit, be
treffende bet aangaan van een geld
leen i;i lig t:en behoeve van de drink
waterleiding; id. goedkeuring be
treffende de vastgestelde verorde
ning op de keuring van waren; de
begrooting der gezondheidscommis
sie te Tholen voor liet dienstjaar
1922, waaruit blijkt dat door deze
gemeente moet worden bijgedragen
in de kosten der administratie, een
bedrag van f 0)449; een bericht van
de zang vereenig big .v.Z.O.S." dat de
zangoefeningen in de schoollokalen
lijdelijk zijn gestaakt. Naar aanlei
ding van een schrijden v,an Ged.
Staten wordt wederom besloten
geen subsidie te verleenen ten be
hoeve van de Politieschool te Hil
versum.
In verband met een schrijven van
de verenigingen van burgemeesters
en secretarissen wordt op voorstel
van B. en W. besloten aan Ged'.
Staten te verzoeken de jaarwedde
van den ambtenaar van den bur
gerlijken stand vast te stellen op
i 300,—. Vervolgens wordt op voor-
stél van B. en W., de heer C. Ilclle-
slellie te Tholen benoemd tot tij
delijk archivaris, belust met de zorg
en rangschikking van het gemeente
archief alhier, aanvankelijk ,ycor den
tijd van 1 jaar tegen een belooning
van f 50 per jaar Naar aanleiding
v,an een verzoekschrift van het Be-
1
STAVENISSE. In de Donderdag
avond alhier gehouden algemeéne
vergadering van de Boerenleenbank
bleek uit liet jaarverslag over 1920,
dat de bank in bloeienden slaat ver
keert. Ze telt thans 175 leden, waar
van, helaas, slechts 25 tegenwoor
dig waren. Als directeur werd her
kozen de heer IJ. J. Dorst en in
de vacature J. Droogendijk, die niet
meer- in aanmerking wensch te te
komen, werd gekozen de heer Jac.
C. Droogendijk, als lid van den raad
van toezicht. liet salaris van den
kassier, dhr. M P. Tazelaar, werd
gebracht van f 500 óp f 600. De
rente der spaargelden werd ver
hoogd van 3 op 4 o/o en van de
voorschotten van 5 op 6 <y0. Op
31 Dec. 1.1. was het totaal der spaar
gelden 1 156049,38 en dat der voor
schotten i 138098,'84. Er liepen 282
spaarbankboekjes, het aantal inla
gen in het laatste jaar was 303 -en
dat der terugbetalingen 211. De
kleinste inlage was f 1, de hoogste
f 10.000. Het gnootste voorschot was
f 11000 en hol kleinste f .65. In 1920
is er een winst gemaakt van
f 1662,125, zioodat het reservefonds
Ihans bedraagt 1 4956,62r'.
RECHTZAKEN.
ZIERIKZEE, 27 Juni. Bij bevel
schrift der arnondissements-recht-
b'ank is de zaak tegen J. D. vnn Z.,
23 jaar, bootwerker, wonende le St.-
Maarlensdijk, thans gedetineerd in
het Huis van Bewaring alhier, ver
wezen niaar de openbare terecht zit
ting, met bevel van gevangenhouding
beklaagd van mishandeling, welke
zwaar lichamelijk letsel tengevolge
heeft. Aan den beklaagde is ambts
halve als raadsman toegevoegd, mr.
J. A. C. van Heusdei
VERK00P1NGEN, ENZ.
NOORDGOUWE, 24 Juni. Ten
overstaan van notaris Korteweg
werden heden voor den heer C.
Akkerdnas publiek verkocht: Paard
en veulen, vlooi* i' 1121,—; id. voor
f 897; paarden vloor f 910; f 1050,
If 1397, f 635, en f 431, koeien voor
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De Burgemeester van St.-Maartensdyk
heeft zich naar den Haag begeven, ten
einde nadere besprekingen te houden
met den Heer van Wijngaarden e.a. be
treffende de schilderijen, wier waarde
aldus geschat wordt:
Sophia Hëdwig en Amalia van Solms
van P. Moreelse, f 15,000 per stuk. Willem
do Zwygër, Maurits, Willem Lodewyk
en Filips Willem van Ravesteyn
f 8000 per stuk. Willem III en Maria II
Stuart Monthorst, f 2000 per stuk. (Deze
zijn op doek en van kleinere afmeting).
Karei I van Engeland, een onbekende
fig., Frederik Hendrik, schilder onbekend,
f 6000 per Btuk. Maria I Stuart en Louise
Henriette (Echtgenoote Groote Keurvorst)
f 2000 per stuk. Verder zyn er nog twee
minder mooie stukken, voorstellende de
Groote Keurvorst en een onbekende
figuur, die geraamd worden een waarde
te hebben van f 1000 per stuk.
De Burgemeester heeft verder gecon
fereerd met den Heer Mr. Duparc, Hoofd
van de Afdéeling Kunsten en Weten
schappen aön het Ministerie van Onder
wijs.
Deze heeft verklaard by restauratie
gaarne eens tc willen toezien.
De Heer van Wijngaarden heeft B. en
W. nog eens schriftelijk zijn meening
omtrent de schilderyen verklaard en
zich voor de waarde borg gesteld.
i-
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Hulde aan Hölz. Ecu Amsterdam-
sche bloemeiiwinkelier, die ten zeer
ste. met de revolutionaire arbeiders
beweging sympathiseert, heeft, zoo
meldt De Tribune, een bos roode
bloemen ter beschikking van het
partijI estuur der communistische
partij «gesteld, met het verzoek, de
ze bloemen aan den tot levenslange
gevangenisstraf veroordeelden Duit-
schen communist Max HÖlz' op te
zenden. Het bestuur van de Com
munistische partij heeft deze taak
in dank aanvaard en deze zending
naar Berlijn vergezeld doen gaan
van een brief, waarin hulde eu sym
pathie voor Hölz; wordt gebracht en
hein' de kracht en het uithoudings
vermogen wordt toegewenscht, tot
voor hem het uur der bevrijding ge
slagen zal hebben.
Op 's,tiaalef Te llpendaiu i$
