Zierikzeesche Nieuwsbode
abonnement:
Vrijdag 15 April 1921. zierikzeesche courant.
advertentiên
EERSTE BLAD.
Kostelooze Koepokinënting
en herinënting
PUBLICATIE.
mg van
Algemeen Overzicht.
b I n n e n l A n d.
Prijs per 3 maanden f 1,50,
franco per post ƒ1,80. Voor het
buitenland per jaar f 10,—.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag, Woensdag
en Vrijdag.
van 1—8 regels 60 ets., van 4
regels en daarboven 20 ets. per
regel Reclames 30 ets. p. regel.
Pij contract belangrijke korting.
76ste JAARGANG. - No. 10609. Inzending op den dag van nit-
Dlr. 1. J. DE LOOZE Jr. Uitg.-Redact. M. J, KOSTE». «ave v6ór nre-
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
op Zaterdag 16 April a.s.des
namiddags te 2 uur, »n een beneden
lokaal van het Stadhu s.
De geneeskundige, met de vacci
natie belast, verzoekt met aandrang
zorg te dragendat de. beide boven
armen van de in te enten kinderen
en volwassenen goed gewasschen zijn.
De BURGEMEESTER der Gémeente
Zierikzee, brengt bij deze ter kennis van de
Ingezetenen, dat bij hem ontvangen en aan
den Ontvanger der Directe Belastingen ter
invordering zijn verzonden, de Kohieren der
Personeele Belasting No. 1 en 2 voor het
dienstjaar 1921, met uitnoodiging aan een
iegenlijk wien zulks aangaat, om na bekomene
kennisgeving van zijnen aanslag, ten spoedig
ste het door hem verschuldigde te kwijten,
met herinnering tevens, dat de bezwaren,
welke dienaangaande mochten bestaan, bin
nen drie maanden na heden behooren te
worden ingediend.
Zierikzee, den 14 April 1921.
De Burgemeester voornoemd,
A. J. F. FOKKER VAN CRAYESTEYN
VAN RENGERSKERKE.
Dat het bestaan van onze niinia-
tuur.gemeenten van uit een politiek
oogpunt bezien, niet valt te ver
dedigen, meenen wij in ons vorig
opstel voldoende te nebben aange
toond. Een weerspreking van de
daarin omschreven feiten hebben
wij niet aangetroffen. Een 2-tal per
sonen hebben zich verlaagd tot per_
soonlijke aanvallen waarvan de
strekking niet nader behoeft te wor_
den gequaüficeerd.
Wij willen thans samenvoeging
van gemeenten bezien van uit een
sociaal -oogpunt. Voor velen heeft
het woord sociaal nog een onaan.
genamen klank. Doch men kan den
nieuwen tijd met zijn sociale vraag
stukken toejuichen of verderfelijk
achten, ook in deze hebben wij de
feiten te aanvaarden. Meer dan ooit
moeten wij er op zijn ingericht om
de sociale behoeften te kunnen be
vredigen. Wanneer wij in ons vorig
opstel spraken van de veelomvat
tende taak der gemeenten, .silond
ons vooral voor den geest het'aan
deel, dat de gemeente behoort te
nemen in de sociale aangelegenhe
den. Onze kleine gemeenten zijn op
eene behartiging dier nieuwe
eischen niet ingericht. Wij zouden
kunnen zeggen, onze samenleving
is aan de kleine gemeenten ont
groeid.
Vóór alles vraagt het volk meer
dere ontwikkeling. De beste krach
ten dienen uit hel geheele volk te
kunnen worden betrokken. Voor
ons geldt niet de-vraag lof zulks voor
het geheeLe land mogelijk is, maar
wel, of wij plaatselijk het onze heb
ben gedaan. En dan moeten wij be
kennen, dat ook hier weer de klei
ne gemeenten een belemmering zijn
gebleken. Bekijken wij speciaal
den toestand op Westelïjk-Schou
wen. Bestaat voor een .ieder gele
genheid niet de minst mogelijke
kosten van onderwijs gebruik te
maken
Eene school voor voortgezet la
ger onderwijs hebben wij niet. De
afstand om de kinderren in Zierik
zee voortgezet lager onderwijs te
doen genieten is inderdaad te ver.
iWij weten wet, dal noodgedwongen
vele ouders de kinderen daar laten
schoolgaan, maar zij behooren vrij
wel allen tot de meer gegoeden. Zij
zijn in staat, wanneer het jaarge
tijde ongunstig is, hunne kinderen
te Zierikzee te doen verblijven, hoe
wel niemand zulks een goeden toe
stand kan achten. Voor onbemiddel
de ouders is er geen kijk op daar
aan te begijnen. Zij zijn gedwon
gen met privaatlessen hunne kin
deren vooruit te brengen.
Zonder twijfel, dat de raad eener
l'linke gem e e n te o p W es telij k-Soho u-
wen spoedig oplossing zal' weten te
brengen.
Een ander punt is de ontwikke
ling van de meer rijpere jeugd en
de volwassenen. Voor hen waren
met gebruikmaking van de nijver
heidsonderwijs wet in 't leven te roe
pen eene school of cursussen. Wy
jdenken in de eerste plaats aan on
derwijs in huishouden, landbouw-
huishouden, vrouwelijke handwer
ken en maatschappelijk werk.
Eene boekerij, mede in aanslui
ting van bedoeld onderwijs, zal me
de voor hen moeten worden ge
opend. Deze zal kunnen worden
opgericht van gemeentewege of met
steun van gemeentewege.
Het komt er slechts op aan. dat
voor de plaats van vestiging een
punt wordt gekozen, dat het ge
makkelijkst van uit alle dee/en der
nieuwe gemeente bereikbaar is. De
eenige afstand kan in onzen te
gen woordigen tijd van igjeen bezwaar
heeten.
Op liet gebied der volkshuisves
ting schieten eveneens onze kleine,
gemeenten tekort. Niemand zal ont
kennen, dat mede hier een taak
voor den raad eener grootere ge
meente is weggelegd. In deze streek
meer welvarend dan eenige andere,
kunnen wij aan de spits staan, wat
woningvoorziening aangaat. Oogcn-
blikkclijk is het natuurlijk niet
doenlijk zoo voetstoots die wonin
gen, welke niet aan de meest be
scheiden eischen voldoen, op te
ruimen, doch door het scheppen
van meer en betere woongelegen
heid, zal de vraag naar de mindere
woningen afnemen. Aanvullende
bouw door middel eener vereen i-
ging of van gemeentewege, kan
vopral op de dorpen de helpende
hand bieden.
De van overheidswege getroffen
voorzieningen inzake werkloosheid
gaan geheel langs ons heen.
Gelukkig, dat wij van werkloos
heid nog weinig merken. De geval
len zullen zich tot enkele beperken.
Maar mogen wij ons daarom af
zijdig houden Scherper dan ooit
staan kapitaal en arbeid tegenover
elkaar. Is het niet billijk, dat laatst
genoemde zich tegenover eerstge
noemde wapent
In elk geval behooren wij tegc
nioethomend te zijn, tegenover"
rechlmatige eischen. Een plicht
van de overheid is de gemeenschap
te dienen. En dat kan, wanneer zoo
veel mogelijk de belangen van alle
klassen onder oogen worden ge
zien. Een heelen vooruitgang heb.
ben wij te dezen opzichte door de
evenredige vertegenwoordiging,
maar ook die kan pas in eene ge
meente van behoorlijke grootte tol
haar recht komen.
Hiervoor hebben wij slechts
eenige voor de hand liggende pun-
fen aangestipt. Dal de komende lijd
het arbeidsveld nog veel zal ver
ruimen, kunnen wij gerust aanne-
,men.
BONDEB.
Het Duitsche kabinet houdt zich bezig
door middel van een neutralen staat
bemiddelingspoginge* aan te wenden,
ten einde president Harding gunstig te
stemmen voor het aanknoopen van
nieuwe onderhandelingen, tusschen de
Entente en Duitschland. Men zou dan
binnen afzienbaren tijd met uieuwe tegen
voorstellen komen, welke naar wy hopen
eens zullen leiden tot een eindresultaat,
waarbij alle revanche ideeën verre wor
den gehouden, opdat eenmaal orde zal
worden gebracht in den Europeeschen
chaos.
President Harding heeft deze week
de gebruikelijke boodschap b\j de opening
van het Congres voorgelezen, waarin
hoofdzakelijk de lynen, der te volgen
buitenlandsche politiek door de Ver.
Staten, werden uitgestippeld. Ten aanzien
van den Volkenbond bevat de boodschap
o. a. een clausule, dat het hoogste doel
van dien Bond werd te niet gedaan door
hem met het vredesverdrag -e verbinden
en er een werktuig van te maken om
de overwinning uit te buiten.
Wel wenscht Amerika toe te treden
tot een vereeniging die den vrede wil
bevorderen. Deze mededeeling kunnen
de vredemakers van Versailles, Spa,
San Remo en Londen als aan hun adres
gericht beschouwen.
BUITENLAND.
Renesse.
Een sombere wolk hangt op 't oogen-
blik boven Engeland. De flegmatieke
Brit maakt zich evenwel nogniet ongerust
al staat Engeland voor 't grootste conflict
sedert het bestaan zijner wereldbekende
nijverheid.
Wanneer zich geen nieuwe feiten voor
doen, die hoop geven op nader overleg
of tot oplossing, dan breekt heden
(Vrijdag)avond de groote industrieële
oorlog uit. Want niet alleen de mijn
werkers, maar ook de spoorwegmannen,
transportarbeiders, dokwerkers en tram-
en autobuspersoneel zijn thans in 't
geding betrokken, zoodat wanneer de
onderhandelingen, die heden nog zullen
worden gevoerd, niet tot een bevredigend
einde worden gebracht, vrijwel alle
industrie in 't Vereenigd Koninkryk
onmogelyk zal zijn geworden.
Een verblydend teeken in het gerezen
conflict is, dat in 't verborgene nog
steeds invloeden aan 't werk zyn om te
trachten een weg naar den vrede te
vinden, doch de regeering is zich den
toestand, die ontstaan is door de aan
kondiging van de staking door het
Drievoudig Verbond, ten volle bewust.
Onder het publiek heerscht sterken
twijfel ten aanzien van de bedreiging
door het Verbond en algemeen gelooft
men, dat in sommige vakvereenigingen
maar weinig lust bestaat om aan een
eventueel stakingsbevel gevolg te geven.
Een soort bemiddelingscomitédat 2
jaar geleden den vrede totstand bracht
bij het spoorwegconflict schynt zich te
zullen laten gelden.
Bij de mynwerkersstaking doet zich
het eigenaardige feit voor dat tal van
mijnwerkers zich laten inschrijven als
vrywilliger voor de troepen, benoodigd
voor de bewaking der mijnen.
Het motief dat die menschen tot dezen
stap heeft geleid, moet worden gezocht
in de flnancieele voordeelen daaraan
verbonden.
In dit feit ziet'men echter geen reden
tot ongerustheid, daar een zoodanige
houding geen geweldpleging na zich zal
sleepen, als eventueel alle arbeid stil
wordt gelegd.
Drankverbod voor kinderen in
Engeland.
De „Manchester Guardian" deelt
mede, dat den Engelschen minister
van onderwijs, mr. Fisher een pe
titionnement zat worden aangebo
den, onderteekend door 115.000 on
derwijzers, strekkende een wetsbe
paling tot verkoop van alcoholi
sche dranken aan de jeugd beneden
18 jaar in t leven te roepen. Onder
de thans geldende wet kan in En
geland een kind boven 14 jaar voor
gebruik ter plaatse in gelegenheid
met vergunning drank geschonken
worden, voor verkoop om mee te
nemen is de minimumleeftijd van
16 jaar vereischt.
Napoleon I en Polen.
Polen zal niet achter blijven met
de herdenking van Napoleon I. In
de straten van Warschau zijn affi
ches aangeplakt, waarop de bevol
king aan zijn sterfdag, honderd jaar
geleden, herinnerd wordt. Na de
ontwrichting der Poolsche repu
bliek was Napoleon de eerste, die
voor Polen de kerkerdeuren open
de en den weg naar de vrijheid
wees. De organisatie die Napoleon
in Polen in het leven riep was ge
baseerd op gelijkheid en vrijheid.
Op 5 Mei aldus kan men op
deze affiches lezen zal Polen vóór
alles de onsterfelijke daden van
zijn voorouders die het land be
vrijd hebben gedenken. Noodig is,
dit het Napoleontische tijdperk in
den geest weer terugkeert en dat
de Poolsche kinderen den haam van
den Franschen keizer met dank
baarheid en eerbied leer en uitspre
ken.
De opstanden in Rusland.
Naar Berlingske Tidendc uit Ilel.
singfors -verneemt, melden de bols
jewistische bladen, dat de boeren
opstanden tegen de sovjet-heer
schappij met razende snelheid pm
zich heen grijpen. Verschillende
gouvernementen bevinden zich in
in het bezit van de opstandelingen,
bij1 wie zich de kozakken uit het
Dongebied aansluiten.
Na do onlusten in Duitschland.
De buitengewone rechtbank te
Halte heeft eert aantal co minimis
ten, die den dynamietaanslag op
ket hoofdbureau van politie be Hal
le hadden gepleegd tot tuchthuis
straffen van 2 tol 7 jaar veroor
deeld. Bij de behandeling bleek dat
het gebouw van het communisti
sche tijdschrift „Der Klassenkampf"
tijdens de onlusten als bergplaats
van dynamiet had gediend. Er la
gen maar even 35 pakken van het
gevaarlijke goedje.
Door de onduidelijkheid.
Te Berlijn is dezer dagen een.
eigenaardig geval van bigamie be
recht. De beklaagde was een vrouwl,
tegeir wie haar eerste man een
eisch lot echtscheiding had inge
diend.
Toen zij' na- geruimcn tijd nog
niets over een uitspraak had ge
hoord vroeg zij de betrokken recht
bank om inlichtingen en kreeg een
stuk thuis gestuurd, waaruit zij op
maakte, dat het huwelijk ontbonden
was. De ambtenaar van den bur
gerlijken stand, die later, toen de
bekl. een nieuw huwelijk wenschte
aan te gaan, een bewijs van de echt
scheiding vroeg kwam tot dezelfde
slotsom, 't geen niet pleit voor de
duidelijkheid van 't officieele stuk
Naderhand bleek toch dat de recht
bank de scheiding had geweigerd.
Het tweede huwelijk was toen reeds
gesloten en er was ook al een kind
uit geboren.
De rechtbank heeft nu de vrouw
wel schuldig verklaard aan het ten
laste gelegde, maar haar ontslagen
van rechtsvervolging, in aanmer
king nemend dat men van een een
voudige vrouw uit hel volk een
juist begrip van zoo duister gestel
de stukken niet kan verwachten.
Het tweede huwelijk blijft echter
ongeldig.
Wrangei's troepen.
De chef van den generalen staf
van Wrange! is te Belgrado aange
komen, om aan de Servische re
geering vergunning te vragen, op
Zuid-Slavisch grondgebied de Rus
sische troepen over te brengen, die
thans te Konslantinopel en op de
eilanden in de Egeische Zee zijn.
Gesocialiseerde bakkerijen.
In den Spaanschen Senaat heeft
de minister van handel aangekon
digd, dat er te Madrid een proef
genomen zal worden met de socia
lisatie van de bakkerijen. Deze zul
len onteigend worden.
De strijd in Armenië.
Naar de Times uit Teheran ver
neemt, is Eriwan opnieuw doior
een gecombineerde strijdmacht van
Russische en Georgische bolsjewis
ten en Turken genomen. Het over.
schot van het Armeensche leger is
thans bijeengetrokken in het eenige
gebied van Armenië, dat nog niet
dcor de invallers is bezet geweest.
Schoepsramp in Britsch-Indië.
Een veerboot, die een der Gan-
gesmondingen bij Calcutta oversla!»
werd door een storm op een zand
bank gedreven en viel om. Van
de honderdvijfentwintig passagiers
züjin' er zestig gered. Men vreest, dat
de overigen zijn omgekomen.
De behandeling dor negers.
Een van de goede gevolgen van
de misdaad, welke de planter John
Williams heeft gepleegd door elf
van de in zijn dienst zijnde negers
te vermoorden, zal zijn dat de jus
titie in de provincie Georgia een
onderzoek zal instellen naar !de ^sla
vernij" in het zuidelijk deel des
lands. Volgens de „Harvey's Week
ly", zouden de in de katoendistric-.
ten van het Mississippi.delta heer-
schende toestanden te vergelijken
zijn met den verkoop van slaven
bij opbod, gelijk in Ide Negerhut van
Oom Tom" wordt beschreven.
Onder het tegenwoordige stelsel
zijn de analphabetische negers be-
-grepen in de schulden hunner
meesters. Wanneer deze schulden
worden afbetaald wórden zij mede
aan den schuldenaar „overgedaan"
De nationale bond voor den voor
uitgang van het gekleurde ras in de
Ver. Staten verklaart, dat deze staat
van zaken zeer gewoon is. Naast
het lynchen is hij de meest fla
grante oorzaak van de onrust on
der de gekleurde bevolking. Wan
neer deze zich bewust wordt van
haar rechten, en van organisatie
spreekt om recht le erlangen, wordt
zij' als gevaarlijk beschouwd.
Ex-keizer Karei.
Het kanton Waadt heeft aan Karl
van Habsburg liet verder verbl'ij f
binnen dat kanton, waarin het land
goed Prangins gelegen is, ontzegd
zoodat de ex-koning-keizer thans le
Luzern, dat hem als verblijfplaats
aangewezen is, vertoeft in het vroe
ger door Konstantijn van Grieken
land bewoonde hotel. Maar de ge
meentelijke autoriteiten van Pr an
gins doen nu hun uiterste best om
dat strenge besluit van de kanton
nale overheid ongedaan te maken
en den ex-koning toe le slaan met
vrouw en kinderen weer naar het
idyllisch aan het meer van Genève
gelegen landgoed terug te keeren.
De gemeentelijke autoriteiten ver
klaren dat Karei IV de meest vreed
zanie en rustige gast was dien ze
ooit hebben gehad... en hadden
ze er ook bij kunnen voegen, maar
dat heeft men tusschen de regels
door te lezen 'een beste klant
voor de neringdoenden en een bc
lastingbetaler van dc bovenste
plank.
Het avontuur van ex-koning Karl
Men seint uit Belgrado aan de
„Vossische Zeitung": Naar^..Politi
ca" meldt, heeft de Zuid-Slavische
regeering door middel van haar
vertegenwoordigers de kleine, en-
lente uitgenoodigd aan Hongarije
den eisch le stellen, dat een po
ging, als de Laatste onderneming
van ex-keizer Kar!, niet weder kan
worden herhaald.
DINTELOORD. Tot bedrijfslijder der
Coöperatieve Vlaschfabriek „DinteloordJ'
is. benoemd de heer F. Hartman alhier.
De wothouderscrisis te Amsterdam.
Naar de Tel. verneemt, heeft het
college van B. en W. bij meerder
heid besloten den Raad i voor te
stellen de vacatures, ontstaan door
het aftreden van de wethouders
Wibaut en de Miranda vóór de
raadsverkiezingen niet te vervullen.
Wijziging zegelwet.
Ingediend is een ontwerp tot wij
ziging der zegelwet.
Voor de adressen om goedkeu
ring van statuten van vereenigin-
gen zal een vast recht van f 50
worden geheven; waar liét betreft
de wijziging van statuten zal het
recht f 25 bedragen.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag 13 April.
Voortgegaan wordt met dc be
handeling der herziening van ,de
Leerplichtwet.
De heer Ketelaar begroet 'het ont
werp met gemengde .gevoelens. Hij
verheugt zich over de veranderde
houding van de S.D.A.P., de katho
lieken en christelijk-histcrischen en
betreurt dat de anli-revolutionnai-
en op het standpunt van 1900 zijn
blijven staan.
Spr. vraagt waar de Minister dc
onderwijzers voor het 7e leerjaar
wil vandaan halen.
De heer Van Wijnbergen betoogt,
dal de Katholieken in 1900 legen
leerplicht waren omdat het onder
wijs zelf eerst moest verbeterd wor
den. Dat nu is inmiddels gebeurd.
Hij raadt den heer Van der Melen
aan zijn motie tegen de Leerplicht
wet in te trekken.
De heer Van Ravesleijn zal te
gen stemmen omdat het ontwerp
niet ver genoeg gaat.
De heer Ossendorp verdedigt het
tegenstemmen van de S.D.A.P. in
1900. Men had toen niet te doen
met een Leerpllichlwel die iets be-
leekende.
De heer Schokking betoogt dal
door de vrijheid van onderwijs de
toestanden zoodanig zijn gewijzigd,
dat christdijkjiistorischen den leer
plicht kunnen aanvaarden.
Minister de Visser merkt op dat
de schoolstrijd door de voorstan
ders van het bijzonder onderwijs
goeddeels werd gevoerd in het be
lang van het arme kind. Spr. ont
kent het verband tusschen liet on-
derwijs tekort en de nieuwe salaris
regeling. Het tekort is een gevolg
van de vroegere geringe salarisre-
geling. Spr. wijst er op dat in de
kringen van de rechterzijde de
waardeering voor den leerplicht is
gewijzigd. Hij gevoelt- in beginsel
voor de motie-Van der Molen, doch
zedelijke middelen zijn ten aanzien
van L. Onderwijsverschaffing on
voldoende gebleken. Daarom is de
motie niet aan te bevelen. De Leer
plichtwet heeft bovendien 20 jaar
zegenrijk werk verricht.
Uitbreiding van den leerplicht
tol 8 jaar is /onmogelijk om het
kostenbezwaar en het gebrek aan
onderwijzers.
Uit Stad en Provinoie.
ZIERIKZEE. In de ruime ma
chinehal van het stoomgemaal
Schouwen, waren Woensdagmiddag
bijeengekomen het Dag. Bestuur Van
het Waterschap Schouwen, de
hoofdingelanden, henevens de heer
Vredenburg, van de firma W. C.
K. dc Wit en een vertegenwoor
diger der firma Smulders uil
Utrecht. De voorzitter van hel Wa
terschap Schouwen mr. A. .1. F.
Fokker van Craijesteijn van Ren-
gerskerke, hield ter gelegenheid van
de ingebruikneming van de nieuw
aangebrachte machine een toe
spraak, waarin hij zijn groot'"
vreugde uitdrukte dal eindelijk liet
ocgenblik gekomen was dat de oh
fieieeïe opening van de .nieuwe ma
chine kon geschieden In de eerste
plaats richtte spr. het woord to'
den adviseur van de firma De Wit,
