/ipriiK7PPQphP fel NiPiiwQhnrEP zxzzzzx ABONNEMENT: wmm ||l ADVERTENTIËN Vrijdag 8 April (921. zierikzeesche courant. «f, .«1 figk 5» MT EERSTE BLAD. Algemeen Overzicht. BUITENLAND. BINNENLAND. buitenland per jaar f 10,—. I U I I ImAb UI fij tthB I I I V B ,^Jp SLB VV |^B BJ |^B Lfl regel Reclames 30 ets. p. regel. Afzonderlijke nnmmers 5 cent. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. Het laat zich aanziet) dat de avon tuurlijke reis van ex_keizer Karei tiaar Hongarije, die buiten dat land opgevat wordt als een tragisch-ko- misch geval, niet geheel zonder ge volg zal blijven. Dit bleek wel in de te Budapest gehouden zitting van de Nationale Vergadering, waar minister-president Teleki het woord voerde en met klem protest aanteekende tegen de Entente, die z.i. niet het recht bad zich met de interne aangelegenheden van Hongarije te bemoeien. De monarchistische gedachte, verbonden aan den persoon -van den gewezen Koning, is door de onderneming van dezen ten zeer ste versterkt. Dit is vooral gebleken, toen de ex-keizer-koning uit Stein am An ger, waar hij tot voor ke-rt verMrji hield, naar Zwitserland vertrok. Een groote menschenmenigte had zich voor 't bisschoppelijk paleis, zijn tijdelijke verblijfplaats, verza meld en bracht Item bij 't verschij nen op 't balcon geestdriftige ova ties. Ook was de-.regeering te Bu dapest van haar stroef standpunt afgeweken teneinde den ex-koning tiet vertrek niet al te zeer te ver- hitteren. Men bewees hem dezell- dc militaire eer als tijdens zijn ko ningschap. Bij zijn vertrek per trein nam de vorst van tal van aanzien lijke personen afscheid, waarbij dp menigte hem tot weerziens toeriep. Voor de afreis heeft de oud-ko ning een verklaring gezonden aan den minister-president Teleki waarin hij o.a. mededeelt, dat liji was teruggekeerd, omdat hij over tuigd was dat het zwaar beproefde land onder leiding van zijn wettig gekroonden koning tol volkomen inwendige rust, wettelijke orde en welvaart zou terugkeeren. Een rustig, krachtig saamgebon den, sterk en onafhankelijk Hon garije acht hij een algemeen Euro- peesch belang en een der belang rijkste waarborgen voor den vre de. Daarom kon hij niet van le voren gelooven dat hel buitenland zijn streven zou willen belemme ren. Daar nij overtuigd was dal het herstel van den apostolischen koning het land aan zware- beproe vingen zóu blootstellen, ging iiij weer heen, de verzekering geven, de, hoewel ver van Hongaarsdie volk verwijderd, zijn vaderland nim mer ontrouw te zullen worden. Hij vertrouwt op de Goddelijke rechtvaardigheid dat eenmaal liet oogenblik zal komen, dat hij in zijn geliefd vaderland zal (kunnen vertoeven Het stuk was onderteekend door Karei en Zita. Engeland maakt op dil ^oogen- blik een crisis door die doof de mijmverkersstaking wordt veroor zaak! en reeds op enkele plaatsen aanleiding gaf tol botsingen tus- schen stakende mijnwerkers en politie Conferenties tusschen de fed-ra tie en de regeering zijn tot heden mislukt, doch Lloyd George ver klaarde Donderdagavond in liet l.agerhuis, dat de regeering bereid was een conferentie van mijnwer kers en mijneigenaars bijeen te roe pen, op voorwaarde dat het aller eerst zal worden gesproken en be slist over de kwestie om de pom- pers aan hel werk jte laten gaan. Dit laatste is mede een belangrijke factor in de beweging, daar de mij nen dreigen onder te toopen, waar van liet onmiddellijk gevolg is: schaarschte en werkeloosheid. De toestand in Kief. Volgens vluchtelingen uit Kief, die te Lemberg aangekomen zijn, zou de toestand te Kief (Zuid-Rusland) onhoudbaar zijn. Er zijn bijna geen spoorverbindingen meer. O]) de lijn Kief—Odessa loo pen nog maar 3 treinen in een week. Op tal van andere lijnen zijn de rails en de dwarsliggers weggenomen, de laat ste om als brandhout te dienen. Van de spoorwagens zijn er in het geheel nog maar 10 in bruikbaren staat. De noodweer der communisten. Tijdens het proces voor de buitenge wone rechtbank te [Maagdenburg tegen den communist Vater, stelde de verdedi ger voor als getuigen te dagvaarden de generaals Von Luttwitz en Ludendorff, fix-kroonprins Rupprecht, majoor Ehr- hardt, de heeren Escherich, Kanzier, Epp e. a. Door de verklaringen wil de verdediger bewijzen, dat er, in verbin ding met de Orgesch en de koningspartiji, een geheime militaire organisatie bestaat, die reeds in de eerste maanden van dit jaar van plan was geweest een om wenteling tot stand te brengen. Indien het den verdediger gelukken zou dit te bewijzen, dan zou men voor den beklaag de als verzachtende omstandigheid in aanmerking moeten nemen, dat hij in noodweer heeft gehandeld. Wrangei's Russen in Zuid-Slavië. De correspondent der Morntrïg Post te Belgrado hangt een droevig taf reel op over de duizenden Russen in Zuid- Slavië, die na de nederlagen van Deni- kin en Wrangel in dat land e£n goed heenkomen hebben gezocht of er door de Franschen in Adriatische havens aan land werden gezet, zonder dat Frank rijk er sedert einde Januari j.l. meer naar om heeft gekeken. De correspon dent wijst er op, dat die menschen, die geschat worden op een aantal van on geveer 22.000, in de ellendigste omstan digheden verkeeren. Zonder zich uit te laten over de vraag of het optreden van Wrangel juist of onjuist was, meent de correspondent, dat bij den huidigen we reldtoestand, het belang van iedereen medebrengt die Russen te helpen en dat z. i. deze kwestie er eene is, die door den Volkenbond onder de oogen moet worden gezien. Harding's politiek. De Times verneemt uit Washington: Harding ontving na den kabinetsraad ver tegenwoordigers van de pers. Hij kon digde definitief aan, dat Amerika het vredesverdrag niet zal bekrachtigen en zich niet bij den Volkenbond zal aan sluiten. Tevens gaf hij te kennen, dal zijn regeering nog geen besluit heeft oge nomen ten opzichte van de resolutie van senator Knox. Na den kabinetsraad be zocht Knox het Witte Huis, en zijn voort gezette besprekingen wijzen er op, dat hij druk op Harding tracht uit te oefe nen om door zijn resolutie tot onmid- dellijken vrede met Duitschland te ko men. Harding heeft blijkbaar zijn opin'e nog niet gevormd, doch kan in ieder geval op den steun van de Senaatscom missie voor buitenlandsche zaken reke nen. Inmiddels zal de buitenwereld goed doen, zegt de Times-correspondent, de mededeeling van Harding in zake het Vredesverdrag en den Volkenbond als definitief te beschouwen. Vrouwelyko welbespraaktheid. Gedurende de zitting van het Ham- burgsche gemeentebestuur maakten de communisten bij de beraadslaging over het voorstel tot opheffing van de immu niteit van vier communistische leden, ob- structie, waarbij een vrouwelijk commu nistisch lid vijf uur sprak. De zitting eindigde eerst na middernacht, nadat 't voorstel tot opheffing der immuniteit was aangenomen. Een Minister in hinderlaag. De \Manch. Guard, verhaalt op gezag van het Amerikaansche Roode Kruis, dat onlangs de Zuid-Slavische minister van financiën beroofd is, toen hij met een bedrag van eenige millioenen dinars naar Montenegro op weg was. De minister, Radovitsj, reisde per auto, door eenige soldaten vergezeld. Op een bergweg moest de auto stilhouden, wijl de weg versperd was. Toen de soldaten de hin dernis uit den weg wilden ruimen, wer den ze uit een hinderlaag beschoten en gedood. Ook de auto -werd beschoten, waarbij Radovitsj gewond werd. Toen naderde een bende bandieten, die zonder zich om den gewonde te bekommeren, |de koffer met het geld, die de minister bij zich in de auto had, wegsleepten! Een geitenboer bracht het bericht van den overval naar Podgoritza en de van daar uitgezondenen vonden dë auto en den bijna doodgebloeden minister. De gewon de wordt nu in een Amerikaansch Roode Kruis-hospitaal te Ceit.nie verpleegd, maar zijn toestand is zorgelijk. De Vrijheidsbond. Dc besturen van de Liberale Unie den Bond van vrije Liberalen, den Economischen Bond, de Neutrale Partij, de Middenstandsparlij, de Al- gemeene Staatspartij en de groep voor maatschappelijke en ethische belangen hebben thans allen, die wenschen mede le werken tot de oprichting van den Vrijheidsbond, tiitgenoodigd tot bijwoning van de oprichtingsvergadering op Zaterdag l(i April namiddag half drie in het Concertgebouw te Amsterdam. Vliegtocht Nederland—Indië. Luit. ter zee Goedhart zal met een Berkel-marine-ééndekker een vliegtocht van Nederland naar Ned.- Indië ondernemen. Als passagier, tevens technicus en hulpvlieger, gaat mee officier-machinist Tokens, van den marine-luchtvaarIdiensl. Aardbeving in Ned-Indië. De jongste zware aardbeving in Taroetoeng en Silindoeng (Suma tra) op 1* April tiad een duur van 35 seconden. Achtereenvolgens wer den zestig schokken gevoeld. De inaterieele schade is zeer groot. De bevolking heeft twee nachten in het open veld gekampeerd. Er izijn 4 dooden. De Europeanen zijn onge deerd uit hun huizen gevlucht. Zeer zwaar zijn getroffen hel seminari um te Sopoholon, de pasarloodsen en inlandsche woningen zijn inge stort, de school en de bioscoop zijn onbruikbaar. De vallei is doorploegd met breede; diepe scheuren, 'te Tangsi is een schade van ongeveer vijftien duizend gulden toegebracht aan 3000 bouw. Door groote aard verschuivingen is een auto bedol ven. Er zijn geen persoonlijke on gelukken. 's Nachts is een groote brand uilgebroken op den pasar. Aan de tokocomplex is een schade van 60 mille toegebracht. De aard schokken blijven voortduren. De bevolking kampeert nog buiten in het veld. De Europeanen zijn nog niet in hun huizen teruggekeerd. Een verzinking van het Tobameer wordt gevreesd. Het mijnconilict. In de gecombineerde vergadering van mijndirecties en afgevaardigden van ar beiders-organisaties is besloten !de loo- nen en duurtetoeslagen volgens t met 1 April afgeloopen contract te handhaven tot 1 Juni, zoodat de dreigende staking voorioopig is afgewend. Koninklyk bezoek aan Amsterdam. H.M. de Koningin is voornemens Maan dag a.s. een bezoek te brengen aan de hoofdstad. Zij zal vergezeld zijn van Z. K. H. Prins Hendrik en Prinses Juliana. Het bezoek' zal duren tot Vrijdagmiddag 15 April. Raad van State. lil de gehouden- openbare verga dering van den Raad vail State, afd. voor de geschillen van bestuur, is o.a. behandeld het beroep van M. P. J. E. iLa Fontijn te Bergen- op-Zoom tegen het besluit van Ged. Staten van Zeeland, waarbij is af gewezen zijn verzoek om vergun ning tot het vervenen van 46.59.99 hectaren bouw- en weiland, gele gen in de gemeente Tholen in de tot liet waterschap De Vrije Pol ders onder Tholen behoorende polders Schakerloo en 1500 Geme ten. Appellant voerde legen het be sluit van Ged. Staten aan, dat hun beschikking in strijd is met het algemeen belang, dat vordert, dal de brandstoffenpositie van Neder land, zoo gunstig mogelijk zij, met het plaatselijk belang van Thoten, waar werkloosheid dreigt, en dat waterbouwkundig.technische belan gen der 'betrokken polders zich niet verzetten tegen de ontvelling. Het waterschapsbestuur acht de voorgenomen vervening in strijd met het belang van het waterschap. Overeenkomstig het gevoelen van den provincialen hoofdingenieur adviseeren Gedep. Staten tot .onge. -grondverklaring van dil lyeroep. De hoofdingenieur-directeur van den rijkswaterstaat in de directie Zeeland is met den arrondisse. ments-ingenieur van oordeel, dat de vergunning voorwaardelijk kan worden verleend, tenzij in de be paling van het reglement op de verordening in Zeeland, volgens welke de vergunning voor verve ning niet verleend wordt, indien de gronden na de uitgraving niet hooger blijven dan het peil van het winterwater des polders, met deze laatste woorden wordt bedoeld het winterwater in den bestaanden pol der. Wordt met deze woorden be doeld het peil van het winterwater in den toekomstigen polder, dus na de vervening, dan behoort z.i. de vergunning le worden verleend De Kon. beslissing volgt later. Do Amsterdamsche Wethouders. De heeren Wibaut en De Miranda hebben hun ontslagaanvrage bij den Amsterdamschen raad inge diend. Er zal nu 20 April een raads vergadering worden gehouden tot verkiezing van twee nieuwe wet houders. Ouzo verbinding met Ilollaiid. Het Eerste Kamerlid voor Zeeland, mr. A. J. F. Fokker, heeft de vorige week .in de Eerste Kamer een rede gehouden over de communicatiemiddelen van ons eiland Schouwen—Duivelend met den vasten wal: Mijnheer de Voorzitter! In het Voor ioopig Verslag wordt gesproken over de veren in Zeeland Ik lees daar: „Gevraagd werd, of er kans bestaat althans spoedig eene betere veerboot verbinding tusschen Breskens en Vlis- singen te verkrijgen, berekend op een vervoer van vele passagiers tegelijk en van rijtuigen en automobielen. Ook! zou men gaarne worden inge licht, of de (Minister voornemens is, na dere voorstellen te doen ter verbete ring der communicatie van Tholen, St.- Philipsland, Schouwen, Duiveland en Noord-Beveland met Holland, of dat hij meent, dat het Rijk met het geven van eene subsidie aan de Provinciale Staten ter ondersteuning der stoom bootdiensten kan volstaan". Daarop antwoordt de Minister in het Eindverslag: „De verbinding van Schouwen, Dui veland en St.-Philipsland met den vas ten wal wordt bediend door de Rotter damsche TramwegtMij. Op verlangen der andere Kamer is een onderzoek, mede omtrent de vraag, in hoeverre verbetering van de door deze maat schappij geëxploiteerde lijnen wensche- lijk is, in 1919 opgedragen aan eene commissie, welker rapport de onderge- teekende zal dienen af te wachten. Om trent spoorwegverbindingen ten behoe ve van Tholen en Noord-Beveland zijn aanvragen in behandeling, doch deze verkeeren nog niet in zoodanig stadi um, dat de ondergeteekende zich defi nitief kan uitspreken". Waar de behandeling van de begroo ting van Waterstaat bij uitstek geschikt is om de provinciale belangen op den voorgrond te stellen, zooals ook döor verschillende sprekers, die mij vooraf gingen, is geschied, zij het mij vergund hier een belang speciaal van Zeeland, wat de communicatie betreft, nogmaals onder de aandacht van den 'Minister 'te brengen. Ik weet niet, of het den Minister be kend is, dat Zeeland vroeger verdeeld was in twee deelen, Zeeland beoosten en Zeeland bewesten de Schelde, beide ge administreerd door een rentmeester. Dit instituut dateert al van den grafelijken tijd en heeft tot onder de Republiek voortbestaan. Beide Scheldes liepen toen anders dan tegenwoordig. Noord-Beve land, Tholen, Schouwen en Duiveland waren beoosten en alleen Walcheren en Zuid-Beveland bewesten de Schelde. Nu is de toestand zoo, dat voor heel Zee land beoosten de Schelde eenvoudig niets gedaan wordt. Wie een kaart van Nederland bekijkt, wie den kleinsten spoorweggids ter hand neemt en opslaat de kaart van de spoor wegen, ziel daar een groot blanco vak en bemerkt, dat door heel Zeeland loopt slechts één nationale lijn, die van Vlis- singen, en dat de provincie er verder uitziet als in 1600. Sommige eilanden hebben nog precies dezelfde communicatiemiddelen als een eeuw geleden; ik wijs in dit verband op Noord-Beveland en op Tholen, waar ab soluut geen tram of iets van dien aard bestaat. De plaatsen, die iets beter af zijn dan zij honderd jaar geleden waren hebben een tram, maar van die tram zal iedere Zeeuw zeggen, dat 't jammer is, dat die bestaat, want als zij er niet was, zou er misschien iets beters komen. Verleden jaar heb ik over ditzelfde onderwerp gesproken en de Minister heeft toen een onderzoek toegezegd. Hij heeft toen, meen ik, toegezegd dat onder zoek persoonlijk te zullen instellen. En inderdaad, op een zomerschen dag in het afgeloopen jaar verspreidde zich de mare, dat de Ministers van Waterstaat en van Binnenlandsche Zaken een be zoek aan Zeeland zouden brengen.. Ik overdrijf niet, wanneer ik zeg, dat met buitengewone ingenomenheid die mare in Zeeland werd vernomen; algemean dacht men, dat er verbetering zou komen. En wat is het resultaat geweest van dit ministeriëel bezoek? Niets anders dan de meest mogelijke teleurstelling, want de beide Ministers zÜn niet werkelijk als gewone reizigers gekomen en zij hebben niet van de bestaande communicatiemid delen gebruik gemaakt om van de eene plaats naar de andere te komen, maar zij zijn door het geheele college van Gedepu teerde Staten met den provincialen hoofd ingenieur en den griffier der Staten en door onzen Commissaris der Kon ngin met diens bekende welwillendheid en be minnelijkheid ontvangen. Die heeren heb ben de beide Ministers door Zeeland rondgevoerd met extra booten, met extra trams, met auto's, met alle midde len van vervoer, die er moesten zijn, maar er niet zijn. De Ministers hebben ongetwijfeld een alleraardigste reis ge had; zij hebben in twee dagen geheel Zeeland gezien, een reis, zooals alleen de Koningin, Prinsen van den bloede en Ministers kunnen maken. De reis, waarvan, zooveel verwachting Was geweest, is dus geëindigd met ont stemming, behalve bij Gedep. Staten, die den Mln'sters de l€egte van de provin ciale schatkist hebben blootgelegd en d e hebben gekregen, wat reeds door de Ka mers Is gevoteerd, een jaarlijksche bij drage van f60.000 aan ide provinciale schatkist ter ondersteuning van den stoombootdienst. Dat is helt eenige resul taat van de reis geweest. De communi catiemiddelen zijn gebleven zooals zij waren. Waar dat het geval is, zie ik mij verplicht iets langer te spreken dan ik gewoonlijk doe. Ik zie geen ander middel om den Minister tot andere gedachten te brengen, dan te vertellen hoe de Minis ters den toestand zouden hebben gevon den, indien zij niet over extra trams, extra booten en auto's hadden kunnen beschikken. Van November tot {Maart vertrekt op Schouwen en Duiveland daarmede zijn Tholen en St.-Philipsland annex een tram des morgens te 4.30 uur van Burgh en daarvan kan alleen een veekooper tusschen 20 en 30 jaar gebruik maken, maar voor oude en ziekelijke menschen. vrouwen en kinderen is dat eenvoudig onmogelijk. Dan is er een tweede tram, die te 11 uur van Burgh vertrekt en te 6.04 u. te Rottterdam aankomt. Dat is dan de tram, die de meeste menschen nemen en die komt, zooals ik zeg, eerst te 6.04 te Rotterdam aan, dus te laat voor iemand, 'die daar op helt een of andere kantoor moet zijn. Het ge volg is, dat men meestal twee dagen onderweg moet zijn. Van die route heb ben de Excellenties niets gezien, toen zij in Zeeland zijn geweest. Zij zijn net te Burgh gekomen over Rotterdam. Een andere verbinding is de provin ciale stoombootdienst, die de faveur heeft gehad om van den [Minister f 50.000 sub sidie te krijgen. Die provinciale stoom bootdienst heeftt een boot, die van af 24 October betrekkelijk den geheelen win ter door om 5.55 des morgens vertrekt- van Zierikzee. Die dienst is zoo handig ingericht, dat de tram van Burgh aan komt te 6.02, dus wanneer de boot juist 7 minuten weg is. Dat is voor Schouwen. En voor Duiveland komt de tram aan te 8 uur, dus de menschen daar vandaan kunnen er ook geen gebruik van maken. Die boot is dus wel voor Zierikzee bruik baar, maar voor Schouwen en Duivelend niet, tenzij men met een eigen vervoer middel naar Zierikzee komt. Die boot- komt terug om 2 uur of wat later, en daarvan wordt vooral gebruik gemaakt door menschen, die te [Middelburg of te Goes moeten zijn. Maar een vergade ring te Middelburg heeft, moet des mor gens al heel in de vroegte vertrekken en kan niet denzelfden dag terug, want in den regel zijn de vergaderingen te 1 of 2. uur en dan kan men er niet zijn. Wil men des avonds nog terug, dan moet men een omweg maken en met den trein gaan tot Bergen-op-Zoom en van daar over „drie trams, van Bergen-op- Zoom over Halsteren en Steenbergen naar Zierikzee. En d e trams correspondeeren niet op elkander, zoodat men kans heeft onderweg te blijven steken. Het gevolg hiervan is, dat b.v. een land bouwer, die vergaderingen van de Maat schappij van Landbouw wil bijwonen te Middelburg, daarvoor twee dagen noodig heeft, soms van plaatsen, waar men den toren van Middelburg kan zien. Als men teruggaat, is het nog ellendiger: dan moet men al heel vroeg uit Middelburg. Ik geloof, dat dit voldoende is om aan te toonen hoe slecht de verbindingen zijn, en bovendien, dat zij heel lang en voor de meeste menschen veel te duur zijn. De omweg: heel Zeeland door, en dan over Roosendaal naar Rotterdam', is een enorme reis. Het gevolg daarvan is, dal' de menschen, die wonen in plaatsen met dergelijke gebrekkige communicatiemid delen, zich gaan verplaatsen. Dat geldt niet alleen voor de menschen van zaken, maar ook families, die eigenlijk niets te doen hebben, bedanken er voor zulke kostbare en langdurige reizen te maken. Ontvolking van het platteland is aller minst een landsbelang; agglomereeren in de groote steden is niet wenschelijk, wèl verspreiding over het geheele land. Nu zal men mij kunnen te gemoet voe ren, dat dit in den aard der dingen ligt en niet is ie remed'eeren. Maai> zÜn al die inconveniënten met medewerking van den Minister op te heffen, wanneer maar een treinverbinding wordt gemaakt, die in Roosendaal aansluit. Daarmede helpt men niet alleen Schouwen en Dui veland, St.-Philipsland en Tholen, maar ook den geheelen N.-W.-hoek van h.oord- brabant, waarvan Steenbergen zoowat de hoofdplaats is. De Rotterdamsche tram, die daar een tramlijntje heeft, dat nergens op corres pondeert, zou dat heel aangenaam vin den, want van dat lijntje wordt door de slechte verbinding toch bijna geen ge bruik gemaakt, terwijl de dienst van Numansdorp naar Zijpe met de dure boo ten m i. toch niet zal.kunnen blijven be staan. Wanneer de Minister kon beslui ten tot het instellen van een dergelijke treinverbinding, zou geheel Zeeland be oosten de Schelde en een gedeelte van Noord-Brabant daarmede geholpen zijn. Daarmede zouden ook gebaat zijn de men schen, die naar Zierikzee moeten gaan. Wanneer iemand uit Tholen bijv. wordt opgeroepen om als getuige voor de recht bank te Zierikzee te verschijnen, moet hij, in den winter om' 5 uur het dorp, verlaten, de rivier in een roeiboot over steken en dan op de tram gaan. Het heeft mij verwonderd, dat de Min. heeft medegedeeld, dat hij nog wach tende is het rapport van de commissie, welke het vorige jaar met zoo grooten

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1921 | | pagina 1