ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 17 October 1913.
,1
E. J.
"EERSTE BLAD.
Brandschouwing.
Algemeene Brandschouwing
(Z ierikzeesche
C o u r a n t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAGWOENSDAG en VRIJDAG verschijntis
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar b|j vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, -r No. 9454.
Directeurs A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur a A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
ADVERTENTjlEN.
Van 13 regels 30 ets meerdere regels 10 ets.
B|j abonnement op voordeelige voorwaarden. Met
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vr|jdagsmiddags uiterlijk 2 ure.
Dit nummer bestaat nlt drie bladen.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zikrikzeb brengen ter kennis van de Ingezetenen,
dat de Directie der Brandweer op Maandag,
den 20en October eerstkomende en volgende
dagen eene
in de woningen der Ingezetenen zal houden,
overeenkomstig de bepalingen der Verordening
tot voorkoming en blussching van brand in
deze gemeente.
Zierikzee, den 17 October 1913.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
De aanstaande
Gemeenteraadsverkiezing.
Op elk gebied, zoowel op dat van
het privaat - als op dat van het publiek
leven is het zaak alt\jd klaren wijn te
schenken.
Dat gebiedtde strenge waarheid,
maar ook het nuchtere verstand.
Trouw aan dien stelregel zullen wij
ook thans de op handen zijnde gemeente
raadsverkiezing onomwonden bespreken.
Wij hebben er reeds op gewezen, dat
op ons vrijzinnigen de plicht rust om
bij elke verkiezing zij moge zijn
voor de Kamer, Provincie of Gemeente
ons nimmer te laten leiden door
persoonlijke overwegingen, maar onver
biddelijk te gehoorzamen aan de eisohen
van een goede partjjtucht.
Deze vordert in het algemeen, dat
wij allen als één man op den candidaat
stemmen, die door onze politieke orga
nisatie als zoodanig is aangewezen.
Heeft die organisatie iemand gesteld,
die dezen of genen vrijzinnige, om wat
reden dan ook, minder welgevallig is,
dan is men in dat geval verplicht zijn
persoonlijk gevoelen op het altaar zijner
partij ten offer te brengen.
Doet men dat, dan toont men liefde te
bezitten voor de vlag, waaronder men
strijdt.
Laat men dit na, dan opent men de
poort voor zijn politieken tegenstander.
Nu wij dit nog eens duidelijk hebben
doen uitkomen, zullen wij de vragen
beantwoorden, die wij in ons vorig
hoofdartikel gesteld hebben.
Die vragen waren
Is de door de Liberale Kiesvereeniging
bij acclamatie gestelde candidatuur van
den heer E. J. GELDERMAN een goede
Wat maakt den heer E. J. GELDER
MAN waardig in de gemeentelijke
vertegenwoordiging zitting te nemen?
Wat is van den heer E. J. GELDER-
MAN als raadslid te verwachten?
Wij hebben de eer den heer E. J.
GELDERMAN reeds jaren te kennen,
en, open als zijn karakter is, hebben
wü zijn feilen en zijn hoedanigheden
opgemerkt, en daar wij gewoon zijn
ieder mensch, niet naar zijn fouten (want
die hebben wij allen in meerdere of
mindere mate), maar naar zijn goede
eigenschappen te beoordeelen, zoo kunnen
wij op grond van deze verklaren, dat
de keuze, die ditmaal de Liberale Kies
vereeniging gedaan heeft, een voortreffe
lijke is geweest.
Immers de heer GELDERMAN is een
man van het initiatief, een man, die
met vaste hand iets aanpakt en niet
loslaat, voordat het doel, dat hg zich
voor oogen heeft gesteld, heeft bereikt.
Dit zouden zijn geachte medebestuur
ders van Vreemdelingenverkeer kunnen
bevestigen.
Z|j weten, welk een enorme geestkracht
van hun uitnemenden voorzitter, den
heer E. J. GELDERMAN, uitgaat.
Dat bewijst de Concertzaal, die voor
namelijk door z|jn toedoen tot stand is
gekomen.
Ware hij er niet geweest, w|j zouden
met de oude Concertzaal nog tobben.
En nu bezit Zierikzee een pracht-
gebouw, waarop haar bewoners met
recht trotsch mogen wezen.
Elke vreemdeling dan ook, die een
uitvoering in dit gebouw b|jwoont,
roemt ten zeerste haar degelijke en
gezellige inrichting.
Dat zij finantiëel niet aan de gekoes
terde verwachting beantwoord heeft, is
heusch niet aaD hem te wijten.
H|j kon niet voorzien, dat de Graan-
beurs zou verplaatst worden.
Voorts, wat heeft h|j niet als secretaris
van het, jongste Feestcomité gepresteerd I
Zonder aan de groote verdiensten van
andere mannen van genoemd Comité
eenigszins te kort te willen doen, moet
door ieder volmondig erkend worden,
dat inzonderheid aan z|jn onvermoeide
werkzaamheid als secretaris het reuzen-
succes der onafhankelijkheidsfeesten te
danken is.
Nooit heeft Zierikzee binnen haar
oude poorten zoovele menschen gezien
als op den 30sten September.
En de duizenden, die er waren, hebben
om stryd het volkomen welslagen van
het onvergetelijk eeuwfeest geroemd.
Maar niet alleen als organisator van
deze feestviering heeft de heer GEL
DERMAN zich onderscheiden.
H|j heeft andere verdiensten, die voor
een gemeenteraadslid van hoogere
waarde zijn.
In tal van vergaderingen hebben wij
hem hooren spreken.
Z|jn^steeds behoorlyk geargumenteerde
meening weet hij in een hoogst aange-
naraen vorm kenbaar te maken.
H|j steekt haar niet onder stoelen en
banken.
Hij heeft den moed z|jner overtuiging,
ook tegenover hen, die alhier op de
hoogste sport van de maatschappelijke
ladder staan.
Dat heeft h|j meermalen getoond.
Met het oog op deze eigenschappen
z|jn w|j van gevoelen, dat de heer
GELDERMAN als man van het woord
en man van de daad, als een man, die durft
en doorzet, ten voile waardig is een
plaats in onzen gemeenteraad in te nemen.
Zoodat het dan ook te verwachten is,
dat, zoodra h|j zich in de gemeente
zaken heeft ingewerkt, h|j in onze
plaatselijke vertegenwoordiging voor
zeker geen lijdzame rol zal vervullen,
maar een flink, doortastend raadslid zal
worden, die de belangen der gemeente
en van haar ingezetenen uitnemend en
vol |jver zal behartigen.
Komt daarom, vrijzinnigen, aanstaanden
Woensdag allen ter stembus en brengt
eenparig Uw stem uit' op den heer
NIEUW STIJDINGEN.
AMERIKA.
New-York, 16 Oct. Het stoomschip
„Groszer Kurfiirst" is te New-York met
105 geredde passagiers van de verbrande
„Volturno" binnengekomen. Het schip
werd door alle schepen in de haven met
vlagvertoon begroet. Op de kade was een
groote menigte aanwezig, die den kapi
tein en de matrozen hartelijk toejuichte.
Het Roode Kruis heeft de zorg voor
de schipbreukelingen op zich genomen.
De 3e officier van de „Volturno",
Disselman, is aan boord van de „Groszer
Kürforst" hier aangekomen. De oorzaak
van den brand noemt hij de ontploffing
van een olie-reservoir of een ander reser
voir, dat chemicaliën inhield. Deze reser
voirs bevonden zich op ^het voorschip.
Men voelde een schok, alsof het schip
door een kogel getroffen was en hoorde
daarop een reeks van ontploffingen.
In de eerste paniek verbrandden 90
passagiers, die zich in ruim 1 bevonden.
Zij zagen zich den weg door de vlammen
afgesneden. Toen 't vuur wat minderde
begaf de kapitein zich naar het voor
schip. In één der gangen vond men de
verkoolde lijken van drie matrozen.
RUSLAND.
St.-Petersburg16 Oct. Uit Moskou
wordt geseind, dat aldaar de eigenaar
van een verdacht huis, Maletzky, werd
gearresteerd. De kerel heeft zich tegen
elf vrouwen misdragen, die hij alle na
zijn misdragingen om hals bracht.
ENGELAND.
Londen, 15 Oct. De hoop, dat de
meeste opgesloten Welsche mijnwerkers
nog gered zouden kunnen worden, bleek
vruchteloos, toen dezen middag de braud
in den mijn met nieuwe kracht om zich
heen greep. De hoop nog enkelen van
de 375 bedolven arbeiders te redden, is
opgegeven. De reddingbrigades zagen
boopen lijken liggen. Heel Wales is in
diepe rouw gedompeld; meer dan duizend
vrouwen en kinderen zijn vau man en
vader beroofd. Een mijnwerker laat een
weduwe met twaalf jonge kinderen aebter.
Een ander een weduwe met zeven
kinderen. De Pall Mall publiceert
een welsprekend artikel, waarin er op
aangedrongen wordt, dat de vrouwen
en kinderen der mijnwerkers, die in den
dienst <ler samenleving het leven ver
loren, weduwen en weezen van den Staat
zullen wordeD.
Liverpool. 15 Oct. De expresstein naar
Manchester werd hedenmiddag op het
Sint-Jamesstation te Liverpool door een
anderen trein aangereden. Zes lijken zijn
reeds te voorschijn gebracht. Men vreest,
dat tien personen gedood zijn. Een aantal
personen werd gewond.
Het is gebleken, dat de personentrein
juist buiten den tunnel stopte. Van den
eersten trein, waarvan de stoom het sein
voor den volgenden trein onzichtbaar
maakte, werd het laatste rijtuig ver
brijzeld, dat hoofdzakelijk bezet was door
passagiers, die via Huil zich naar het
vasteland begaven. Een jongen van veer
tien jaar, die pas uit New-York was
gekomen, ontsnapte op merkwaardige
wijze aan den dood. Hij bevond zich in
een compartement van het verbrijzelde
rijtuig en werd onder de puinhoopen
bedolven. Nadat degenen, die met het
opruimingswerk bezig waren, een half
uur hadden gewerkt, werd de knaap
ongekwetst te v.oorschijn gebracht, of
schoon zijne kleeren aan Harden waren
gescheurd. Hij was er in geslaagd een
gat te maken in de puinhoopen.
DUITSCHLAND.
Het groote werk tot verbreeding van
het Kiel-kanaal, waarmede in 1910 een
aanvang werd gemaakt, is thans b|jna
geëindigd. De nieuwe dubbele sluizen
te Brun8buttel en Holtenau, waardoor
de grootste oorlogsschepen gemakkelijk
kunnen passeeren, kunnen thans in ge
bruik genomen worden.
In plaats van in 1915, zooals aan
vankelijk vermoed werd, zullen de groote
Duitsche oorlogsschepen reeds in het
begin van het volgend jaar van dezen
waterweg gebruik kunnen maken. De
Duitsche vloot is daardoor in de gelegheid
gesteld van Kiel de Noordzee in 15 uur
te bereiken, voor welken afstand zij
vroeger 24 uur behoefde. De kosten der
verbreeding van het kanaal bedragen
223 millioen mark.
BELGIË.
Brussel, 15 Oct. Een ernstige aard-
instorting heeft hedenochtend plaats
gehad in een steenkolenmijn te Seraing,
waardoor 6 arbeiders op een diepte van
530 meter bedolven werden. Men is er
hedennaraiddag in geslaagd een ernstig
gewonde naar boven te brengen. Men
vreest voor het leven der overigen.
Bij de instorting in de mijn te
Seraing zijn drie arbeiders gedood.
De kolenmijnen iij het district
Charleroi hebben besloten tot een ver
mindering met 10 pCt. van de arbeids-
loonen. Ook de mijnen van de Borinage
zullen dit voorbeeld tegen 4 November
volgen. Dit besluit zou een gevolg zijn
van den ongunstigen toestand der kolen-
markt.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 16 Oct. Gisterenavond circa
kwart vóór 9 ure werd hier een lucht
ballon opgemerkt, komende uit het
Westen en afdrijvende naar het Zuiden,
waar h|j, hoog opstijgende, uit het
gezicht verdween.
Omtrent het verdrinken van den
16-jarigen matroos J. Palmkoek uit
Middelburg, dienende aan boord van een
Katwijk8chen logger, meldt de Telegraaf
nog het volgende:
Palmkoek viel over boord en bleef op
een meter afstand vau het schip op zijn
geoliede jas drijven.
De bemanning, die dit zag, wierp
hem een reddingsboei toe, dien hij echter
niet greep, en een touw, dat hem daarna
om het middel werd geworpen, werd
door den dreukeling evenmin gegrepen.
Waarschijnlijk was hij door den schik
als verlamd. Hij kon dan ook zelf niets
tot zijn redding aanwenden en keek
met angstige blikken de over de ver
schansing turende matrozen aan.
Nog heeft men getracht hem met een
haak op te pikken, wat aanvankelijk
scheen te gelukken. De haak bleef
houden in de geoliede jas, doch toen
deze afscheurde, verdween de drenkeling
in de diepte en heeft men niets meer
van hem" gezien.
De ongelukkige voer dit jaar voor
het eerst ter haringvisscherij.
In de gisterennamiddag gehoudene
algemeene vergadering der aandeel
houders van de Naamlooze Vennootschap
„De Concertzaal", werden ter vervanging
van rar. J. P. Cau, als bestuurder
gekozen de heer H. E. Beelaerts van
Eramichoven, en als bestuurder herkozen
de heer W. Ribbens.
Bij de wed. Dobbelaar te Vlissingen
is bericht ontvangen, dat haar 15-jarige
zoon, die als kajuitsjongen op de „Vol
turno" dienst deed, is gered door een
stoomschip, dat zijn reis naar Baltimore
vervolgde.
WEERKUNDIGE WAARNEMINGEN
bij 's R|jks Kustverlichting
te West-Schouwen, gedurende de
maand September 1913.
In deze maand viel alhier in 6 regen
dagen 26,8 m.M. regenwater, tegen 9
regendagen met 69,3 m.M. water in de
zelfde maand van het vorige jaar.
De luchtgesteldheid was (verschillende
korte tijden tot dagen samengetrokken):
4 dagen heldor, 12 dagen licht bewolkt,
3 dagen half bewolkt, 7 dagen zwaar
bewolkt en 4 dagen betrokken.
De windrichting was: 1 dag Noord;
2 dagen Noord-Oo9t6 dagen Oost8
dagen Zuid-Oost6 dagen Zuid3 dagen
Zuid-West3 dagen West; 1 dag Noord-
West.
Deze maand werden geen stormseinen
ontvangen.
Door Gedep. Staten is benoemd
tot machinist bij den stoomtramdienst
VlakeHansweert, de heer C. Boogaardt
te Hansweert, thans tijdelijk machinist.
Renesse. In de gehouden jaarver
gadering van de leden van het zeer
nuttig werkende „Toelaagfonds voor
Werklieden" alhier werd rekening en
verantwoording gedaan door den boek
houder-kassier. Uit het verslag bleek,
dat aan zieke leden een som van f 197
was uitgekeerd, en dat het batig saldo
f 1347,885 bedraagt. Den |jverigen boek
houder werd dank betuigd voor z|jn
accuraat beheer der gelden. Het leden
tal is met 2 vermeerderd, zoodat het
fonds thans 64 leden telt. Besloten werd
aan zieke leden inplaats van f 4,
voortaan een toelage van f 5,'s weeks
uit te keeren. Verder werd aangenomen
aan overgenomen zieke leden uit andere
gemeenten de wekelyksche toelage uit
te keeren en wel voor zooveel weken
als zij, b|j bestendiging der ziekte, nog
op uitkeering aanspraak hebben. Voorts
werd bepaald, dat ook in de Januari
maand, anders vr|j van contributie, door
de leden gecontribueerd zal worden. De
boekhouder, de heer A. v. d. Hoek,
werd als zoodanig herkozen.
Verleden week hielden zich in de
duinen van Noord-Schouwen 2 hier
zeldzaam voorkomende vogels op n.l.
twee zee-arenden, die zich vergastten
aan een door de zee op het strand ge
worpen cadaver van een varken. De
vogels hadden een zeer groote vlucht.
Het mocht een jager, die in de duinen
aan 't jagen was niet gelukken één der
vogels, waarop hy schoot, doodeljjk te
treffen.
St.-Flllpsland, 15 Oct. Gisterenmorgen
dreef boven onze gemeente in zuidelyke
richting een luchtballon van buiten
gewone grootte. Ofschoon h|j op een
aanzienlijke hoogte was, kon men met
het gewapend oog, de aanhangende
mand met de inzittenden goed onder
scheiden.
St.-MaartensdQk, 16 Oct. Gisteren
trof den werkman P. Manneke Pz.
alhier een vr|j ernstig ongeval. Bezig
zynde met een ander mest te laden,
stiet z|jn kameraad by ongeluk den
tand van een mestriek in het oog van
Manneke.
Op advies van dr. Tazelaar alhier,
heeft M. zich naar Rotterdam begeven
om zich onder behandeling te stellen
van een speciaal oogarts, ten einde zoo
mogelyk het oog te kunnen behouden.
St.-AnnalaDd, 17 Oct. Het door do
mannenvereeniging „De Heer is. m|jn
banier" gestichte gebouw is verleden
Vrydag ingewyd. Het is bestemd voor
het houden van vergaderingen van
Zondagsschool en van bewaarschool.
Scherpenlsse. Woensdagvoomiddag viel
het 4-jarig zoontje van schipper Bouwens
die thans alhier in de haven ligt over
boord. Gelukkig werd het spoedig op
gemerkt door den knecht die er in
slaagde hem weer behouden op het
drooge te brengen.
Oud-Vossemeer. Nu de zeedijken
afgewerkt zyn, kan men eerst goed
zien wat een enorme hoeveelheid grond
er is gegraven uit de aanliggende buiten
gronden ten dienste der verhoogingen
en verzwaringen. Regelmatig vloeien de
putten echter weer tweemaal per dag
vol en daar het water hier by overgang
van vloed op ebbe een tyd rustig blyft
staan, heeft het slib volle gelegenheid
tot bezinken en zal het betrekkelijk
slechts weinige jaren duren of die putten
zyn weer gevuld met ebslib.
In den loop dezer week wilde de
molenaar G. alhier het vuur voor den
motor in z|jn molen wat opstoken, toen
eensklaps de vlam uitsloeg en G. deze
in het gelaat kreegvr|j overdreven
luidde het weldra algemeen, dat het
zóó ernstig was, dat gevaar voor blind
heid bestond. Gelukkig is gebleken, dat
dit niet het geval is en is de betrokkene
er vry goed afgekomen.
Poortvliet. Door de geringe belang
stelling van de voornaamste ingezetenen,
werd hier het onaf hankelijkheidsfeest,
door het houden van schoolfeesten enz.,
niet herdacht.
De veranderingen aan de bel in den
