7JERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 26 Mei 1913.
Tweede Blad.
NIEUWSTIJDINGEN."
Uit Stad en Provincie.
ADVERTENTIEN.
(Z ierikzeesche
Courant).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
dAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9392.
Directeur: A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groute letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrjjdagsmiddags uiterlijk 2 ure
TURKIJE.
C'onstantlnopol, 24 Mei. De stoomboot
„Nevada", van de Hadjidaout-Maatschap-
pij, die de haven van Smyrna verliet en
voor een Russische stoomboot, die uit
tegenovergestelde richting kwam, wilde
uitwijken, kwam bij die manoeuvre buiten
den veiligen vaargeul en liep op drie
mijnen.
De ontploffing bracht 't schip tot zinken.
Volgens het scheepvaart-agentschap
waren er 200 passagiers aan boord,
waarvan er 80 in de booten van den
Franschen kruiser „Bruix" gered werden.
NOORWEGEN.
Stockholm, 22 Mei. De Zweedsche
Ryksdag nam met groote meerderheid
het regeeringsvoorstel betreffende een
algemeene ouderdorasverzekering aan.
Er werden slechts eenige door de
commissie voorgestelde en door de
regeering overgenomen wijzigingen aan
gebracht.
FRANKRIJK.
Nadere bizonderheden zijn bekend
geworden omtrent de wijze, waarop een
nieuwe auto-bandiet zijn slachtoffer in
de val heeft gelokt. Na den eersten
proeftocht met den directeur der fabriek
beloofde hy het bedrag voor den auto,
die hem beviel, den volgenden dag in zyn
hotel, waar hij, naar hij vertelde, met
zyn vrouw verblyf hield, ter hand te
stellen. Den volgenden dag kwam hy
evenwel 's morgens weer aan de fabriek.
„Een oom van mij woont te Senlis",
zei hy, „laten wy naar hem toeryden,
hy zal het geld voorschieten". De
directeur, de heer Dardenne, zette zich
op de chauffeursplaats en zy begaven
zich op weg. Bij het dorp Villeron
verzocht de kooper om even te stoppen.
Hy steeg uit, terwyl de heer Dardenne,
op zyn stuurrad geleund, zitten bleef.
Plotseling hoorde hy een schot en voelde
hy dat hy in den rug getroffen werd
De moordenaar stond links achter hem,
naast het rytuig en vuurde op hem.
Hij had een browning in iedere hand
en schoot herhaaldelijk. De heer Dardenne,
die een krachtig man is, sprong uit
het rijtuig en liep, hoewel getroffen, op
zyn aanvaller toe. Maar een kogel trof
hem in de rechterhand, vervolgens een
in de borst, hy kon zich toen niet meer
op de been houden en zakte ineen.
Terwyl hy nog op den grond rondkroop,
sprong de moordenaar weer in den auto
en keerde naar Parijs terug. Met een
buitengewone energie sleepte de heer
Dardenne zich voort naar den berm van
den weg. Hy haalde een notitieboekje
uit zijn zak en begon zyn testament op
te stellen. Maar zijn krachten begaven
hem en hy verloor het bewustzijn.
Op het geluid van de schoten kwamen
arbeiders, die in de buurt werkzaam
waren, toesnellen. Zij brachten den heer
Dardenne in een naburige woning, waar
hem de eerste hulp verleend werd,
waarna hij met een ambulance-auto naar
Parys vervoerd werd. De verwonde heeft
kunnen vertellen wat er gebeurd is en
heeft het adres van zijn aanvaller mee
gedeeld. De politie begaf zich oogen-
blikkelyk naar diens hotel, maar de
moordenaar was reeds gevlucht. Hij was
met zyn auto aangekomen, had ylings
zyn koffers gepakt en was daarna met
zijn vrouw in den gestolen auto ver
trokken. Dit geschiedde om kwart voor
twaalf. Klokslag 12 waren de agenten
van den veiligheidsdienst in het hotel
Zy waren dus slechts 15 minuten te laat.
Men vermoedt, dat de moordenaar, die'
zich Lancien noemde, een Belgisch
deserteur is, Duvignon genaamd.
DUITSCHLAND.
Berlijn, 24 Mei. De Russische keizer
is hedenavond om 9 33 uur vertrokken
Hy werd door keizer Wilhelm naar het
station vergezeld, waar tal van militairen
en burgerlijke autoriteiten verschenen
waren, om afscheid te nemen. De tsaar
reist direct naar Wirballen, waar hy
morgennamiddag om 2.28 uur aankomt.
BELGIË.
Brussel, 24 Mei. Op verzoek van den
procureur-generaal verleende de Kamer
met algemeene stemmen machtiging om
een vervolging in te stellen tegen den
socialistischen afgevaardigde Furnemont.
Volgens verschillende dagbladen steunt
dit verzoek om tot vervolging over te
gaan op motieven van zeer kieschen
aard.
- Over deze onverkwikkelijke affaire
bevatten de Belgische bladen reeds tal
van bizonderheden, zonder echter den
m van den Kamerafgevaardigde te
noemen. Het schijnt, dat Furnemont
zich schuldig gemaakt heeft aan laak
bare handelingen met een minderjarig
meisje. In het Handelsblad va?i Ant
werpen lezeu wy het volgende:
Het jonge meisje in kwestie heeft tot
vader een braven werkman, electricien,
die van niets geweten heeft. De moeder,
die minder gunstig bekend staat, werd
aangehouden.
Het meisje, 14 jaar oud, vluchtte in
1911 met een tooneelspeler. Eenige dagen
liet de kinderrechter Wauters, op ver
zoek van den vader, haar te Luik aan
houden. Zij werd te Brussel in verzekerde
bewaring gehouden.
De tooneelspeler werd mede aange
houden, doch, van de ouders toestemming
bekomen hebbend met haar te trouwen,
werd hij vrij gelaten.
Toen de jonge bedorvene voor den
magistraat vernam, dat hare ouders haar
hadden laten aanhouden, werd zy woedend
en riep:
't Is mijne moeder zelf, die my op
het slechte pad heeft gebracht.
In hare antwoorden is zy zeer cynisch.
Zy noemde onder hare „beschermers"
Furnemont, die haar, toen zy nog slechts
elf jaar was, reeds kende. Zij kwam met
Furnemont in kennis, door bemiddeling
i haar zuster, die een vriendin van
den volksvertegenwoordiger was. Behalve
met Furnemont, stond zij in betrekking
met een deurwaarder, die, evenals de
acteur, het meisje wilde trouwen. De
moeder, die voorgeeft niet geweten te
hebben, dat hare bemiddeling stratbaar
was, werd Woensdag door den rechter
van instructie, Froraès, langdurig
verhoord.
NEDERLAND.
IJselmonde, 24 Mei. Tot klerk bij de
directe belasting en accijnzen alhier is
benoemd de heer J. Geluk uit St Maar
tensdijk.
Rotterdam, 24 Mei Donderdagavond
begaf de 16 jarige winkeljuffrouw Enge-
lina Van der Velden, wonende le
Pijnackerstraat 41, zich boven het
magazijn van den heer Viertelhanseu,
Hoogstraat 103, op een glazen lantaarn,
teneinde een gootje, dat verstopt was,
door te steken. Zij stapte mis en viel
van een hoogte van ongeveer 4 meter
door de lantaarn in de smederij. Met
bloedende wonden aan beide onderarmen
en half verdoofd werd liet meisje per
raderbrancard naar het Ziekenhuis ge
bracht en daar opgenomen.
Noordgouwo. Zaterdagavond trad dr.
Van Raalte van Dordrecht, voor een volle
zaal in het café Coomans alhier op. Na
opening der vergadering door den voor
zitter der liberale Kiesvereeniging, begon
spreker met te zeggen, dat hij in alle
handelingen van de tegenwoordige regee
ring gebrek aan ernst ziet. Hij toonde
dit aan o. a. in het uitstellen lot na de
verkiezing van het ontwerp tariefwet, in
het regeeringsvoorstel van de Grondwets
herziening, in het gehoorzamen aan wat
dr. Kuyper wil en ook in den grooten
draai, die het Kabinet heeft genomen
toen „de beginselen levende in de rechter
zijde" werden omgezet in „de Christelyke
beginselen". Volgens die beginselen zou
de bijbel het handboek zyn, waarmede
voor alle dingen in hot openbare
leven rekening moet gehouden worden,
hoewel de heer Diepenhorst, professor
aan de vrye Universiteit in eene verga
dering van een Christelyke Werklieden-
vereeniging verklaardedat het beroep
op den bijbel voor de sociale wetgeving
niet opgaat. Niemand minder dan dr.
Kuyper heeft ook gezegd, dat de sociale
verzekering in de „neutrale zone" ligt.
De goden der antirevolutionnaire partij
schynen zelf niet te weten, welken weg
zy moeten bewandelen. De antirevolu
tionnaire hoogleeraar dr. Fabius moet
zoo nu en dan den man in de Kanaal
straat op de vingers tikken, wegens diens
afwijking ven de zuivere antirevolution
naire beginselen. Op zijn beurt tikte dr.
Kuyper den heer De Waal Malefijt,
minister van Koloniën, op de vingers met
het uitgeven van oen -jrochure over het
„afschuwelijk misverstand". De heer v.
d. Molen, antirev. wethouder te Rotter
dam moest er ook op gewezen worden,
dat hij van de antirev. lijn afweek met
het brengen van de bijbelsche geschie
denis op een openbare kweekschool voor
onderwijzers.
Voorts betoogde spreker, dat de poli
tiek van het huidige ministerie slechts
woordenspel is en dat het door gebrek
aan principiëele eenheid zoo goed als
niets in 5] jaar heeft tot stand gebracht.
In den laatsten tijd, jom niet met leege
handen voor de kiezers te staan, zyn
Radenwet, Invaliditeitswet en Ziektewet
in de Tweede Kamer afgejakkerd. Dat
do rogeering zoo weinig tot stand kon
brengen was, zoide men, de schuld van
de linkerzijde, deze voerde obstructie.
Doch dit is onwaar, uit de Handelingen
is na te gaan, dat de leden der rechterzijde
gemiddeld 19 maal en die der linkerzijde
slechts 13.J maal afwezig waren. Men
kan dus eerder spreken van obstructie
der rechterzijde.
De regeering is zuiver clericaal en
daarom heeft zy geen eerbied voor de
raeening van andersdenkenden. Subsidie
werd geweigerd aan een Vereeniging tot
opvoeding van verwaarloosde kinderen,
omdat zy niet op „Christelijken" grond
slag berustte, en op het congres voor
zedelijke opvoeding werd de regeering
niet vertegenwoordigd?
Roerend eens zijn de bewindsmannen
en de rechterzijde over de rechtsgelijk
heid der bizondere scholen. Men wil
do openbare school het instituut van
volkseenheid opruimen en de bizon
dere school in haar plaats stellen. Die
rechtsgelijkheid is eigenlijk 'n dubbeltjes-
kwestie het bouwwetteke van de mulo-
wet zijn daarvoor de bewijzen. De
tariefwet, 't algemeen kiesrecht en staats
pensioen werden nog besproken en ten
slotte verdedigde hij den stryd tegen de
sociaal-democratie.
De heer Vijverberg vroeg eenige toe
lichting aangaande de grondwetsher
ziening, waarna de heer Gies, sociaal
democraat, debatteerde. Met al wat de
spreker in het midden had gebracht ter
bestrijding der coalitie kon hy zich ver
eenigen daarna besprak hij enkele
punten uit het concentratie-program en
reikte vervolgens den Liberalen 't brevet
van onbetrouwbaarheid uit.
Uitvoerig en met succes werd de
debater, die op kalme wyze den strijd
had gevoerd, bestreden.
Na dank aan den spreker en den
debater te hebben gebracht, werd de
vergadering met een korte opwekking
om in Juni op den bekwamen afgevaar
digde Mr. R. J. H. Patijn te steramon,
door den voorzitter gesloten.
St.-Maartensciy k. V aderlandslievend
en oprecht Oranjegezind zijn we hier.
By iedere gelegenheid, .die zich daartoe
aanbiedt, geven wij gaarne daarvan do
ondubbelzinnigste blijken. Ieder heugt
het nog, hoe vol enthousiasme de
geboorte van Prinses Juliana hier werd
gevierd. En ook, hoe in de ure des
gevaars, toen het dreigend spook der
revolutie in 't jaar 1904 naar Neerlands
nart aar beet, onze schutters zich wierpen
voor den troon om der vorstin hun
diensten vrijwillig aan te bieden, tot
bewaking der bedreigde spoorbanen,
Ligt het dus voor de hand, dat wij ook
nu, bij het bly herdenken onzer ver
kregen onafhankelijkheid niet achter
zouden blyven om mee te stemmen in
het koor der jubelenden, om uiting te
geven aan ons gevoel. En ditmaal
zouden wy# dit doen op echt eigen
aardige wyze. - Alom in 't ronde zou
men vernemen door reine klanken, wat
er blaakt in ons gemoed. Verheffend
zouden ze van uit de hoogte door
dringen tot in de ziel van ieder waar
voelend patriot. Op den dag van
Napoleons nederlaag by Waterloo,
waardoor eigenlyk voor goed onze
onafhankelijkheid werd bevestigd, zouden
ze de lucht doortrillen, de heerlijke
tonen van ons carillon. Dagen van
voorbereiding zouden daaraan vooraf
gaan. Op het heerlijkst moesten ze
schallen. Componist en toonzetter,
timmerman en een lid der vroedschap
beklommen de hoogte des torens tot
waar zich het mechaniek bevindt. Met
een blik over de ruime vlakte trachtten
ze als het ware te meten met het oog,
hoever de ruischende accoorden der
vaderlandsche liederen zich wel door de
golvingen der lucht zouden laten voort-
dragen. Edoch, wat wreede ontgooche
ling Zielloos hingen ze daar bij
nadere beschouwing ter neder, die
klokken. Geen leven kon er worden in
geblazen. Al de 17 bellen hingen daar
zonder klepel. Verdwenen waren ze;
en sinds wanneer? Men was het er
over eens, dat het niet langer dan twee
jaar kon zijn. Misschien kan dit ons
moed geven, dat ze nog worden op
gespoord. 't Is te hopen, maar thans
zyn wij ze kwijt; geroofd van den
toren17 klepels
Of we riu nog feest zullen vieren, ik
weet het niet. Verslagenheid heerscht
alom. Als stomme getuigen hangen
daar de ledige klokken.
Konden zij maar spreken!
Bruinlsse. In de Woensdagavond
gehouden vergadering van den gemeente
raad, die door alle leden werd bijgewoond,
werd na voorlezing en goedkeuring der
notulen door den voorzitter medegedeeld,
dat het mandaat, betreffende de Rijks
subsidie voor de havenwerken, ad f 19475,
is ontvangen en dat heden de gelden
zijn geïnd en den aannemer de derde
termijn is uitgekeerd.
Voorts werd medegedeeld, dat op
18 Mei j.l. in het krankzinnigengesticht
„Vrederust", te Bergen-op-Zoomis
overleden, de voor deze gemeente ver
pleegde krankzinnige C. van der Byl.
Er waren ingekomen de volgende
stukken
1°. Het door Gedep. Staten goed
gekeurde raadsbesluit betreffende eene
af- en overschrijving in de begrooting
voor 1913.
2°. Een brief van het Burgerlijk
Armbestuur dezer gemeente, houdende
toezending van de rekening, dienst 1912.
Deze wordt in handen gesteld van
dezelfde commissie, die de gemeente-
rekening zal nazien.
3°. Adres van C. Otte Wz.( houdende
verzoek om op het laagste gedeelte
der Deestraat van gemeentewege een
zinkputje aan te brengen, uitloopende
de 3e zinkput van de Dee, daar
bedoelde plaats bij veel regen gedurig
onder water staat.
De voorzitter zegt, dat dit adres niet
behandeling kan worden genomen
als zijnde ongezegeld.
Burgem. en Weth. zullen evenwel
deze zaak in behandeling nemen en de
eerstvolgende vergadering een voorstel
dienaangaande aan den Raad doen. Dit
wordt goedgevonden.
4°. Adres van.de Vereeniging „Alge
meen Schippers- en Visschersbelang"
alhier, houdende verzoek, dat de Raad
op zijn genomen besluit, om het aan
brengen van een loopsteiger aan den
havendam één jaar uit te stellen, terug-
kome en bedoeld steigertje nog dit
jaar make.
De voorzitter zegt, dat Burgem. en
Weth. den Raad voorstellen afwijzend
op het verzoek te beschikken ora
dezelfde redenenals in de vorige
zitting zyn aangevoerd.
De heer Hoogerheide zegt, dat reeds
zooveel over het loopsteigertje is ge
sproken in de vorige vergadering, dat
het z. i. het beste zal wezen, dat de
Raad op zyn genomen besluit terugkomt
en het werkje nog dit jaar uitvoert
volgens het le ontwerp, De schippers
kunnen het steigertje niet missen en by
harden wind zullen zy ongetwijfeld in
de haven moeten blijven liggen.
De heer De Koning heeft nog een
ander voorstel, dat ook afdoende zal
helpen en veel goedkooper zal zijn.
Spreker heeft den gemeente-opzichter
gevraagd naar de lengte en de deugd
zaamheid der eiken palen, die op de
Dee liggen. Deze heeft hem mede-
gedoeld, dat zij lang genoeg zyn voor
het steigertje en veel sterker dan de
nieuwe grenen palen. Van die eiken
palen wil de heer De Koning twee
rijen plaatsen op den kop van den
dam, recht uit het padje tot aan de teen
en daartusschen aanvullen met steenen.
Men krijgt dan een steenen bekisting,
die ongetwyfeld den golfslag in de
haven zal breken. Volgens het le ont
werp zal dit niet het geval zyn en
spreker zal daaraan zyn stem niet geven.
Nadat spreker van het door hem ge
opperde een schetsje heeft gemaakt en
dit den leden door den voorzitter wordt
voorgelegd, zegt de voorzitter, dat hij
het denkbeeld van den heer De Koning
origineel vindt. Ook de andere schippers-
leden kunnen met het idee van den
heer De Koning meegaan.
De heer Bolier zegt nog, dat, als er
iets nieuws gemaakt wordt, dit altyd
het duurste, maar ook het sterkst is.
Spreker is er bang voor, dat, wanneer
het steigertje gemaakt wordt van het
oude materiaal en er naderhand aan de
ombuiging van den kop een nieuw ge
deelte aangebracht moet worden, dat
dit grooter kosten zal vragen. Boven
dien gelooft spreker wel, dat deze steen
bekisting geen weerstand zal kunnen
bieden bij storm en met een feilen golf
je zal omver geworpen worden. De
muur wordt z. i. te smal.
De voorzitter zegt, dat dit natuurlijk
een vraagstuk blyft; een muur van
twee meter dikte zal meer weerstand
kunnen bieden dan een van 1 meter,
doch de heer De Koning heeft zyn idee
ontwikkeld met het oog op de kosten.
Spreker ziet geen bezwaar in dit onder
werp. Het beste zal wezen, dat de
Raad zijn eerste ontwerp laat varen en
dat van den heer De Koning gaat uit
werken. Den gemeente-opzichter zal nu
worden opgedragen een kostenberekening
te maken en die zoo spoedig mogelijk
den Raad aan te bieden.
Het voorstel van Burgem. en Weth.,
ora het werk één jaar uit te stellen,
wordt daarna met algemeene stemmen
verworpeneveneens het verzoek van
de Vereeniging „Algemeen Schippers
en Visschersbelang", om het werk dit
jaar uit te voeren, doch wordt met
algemeene stemmen aangenomen het
voorstel van den heer De Koning.
Daarna stelt de voorzitter voor, om
op het eind der rioleering der Dee,
waar thans veel modder zit, aan den
kant van de waterleiding tot aan het
bruggetje bij den heer Elenbaas een
soort beschoeiing te zetten en de modder
daarachter te werpenwelk voorstel
wordt aangenomen.
Bij de rondvraag zegt de heer Bolier,
dat het altyd de gewoonte is geweest
om de brandweer bij een plaats gehad
hebbenden brand een extra vergoeding
toe te kennen. Spreker vraagt of dit
nu weer het geval zal zyn, waarop de
voorzitter antwoordt, dat Burgera. en
Weth. hebben besloten aan elk der
personen van de brandweer, die tegen
woordig zyn geweest, f 0,50 uit te be
talen. Spreker hoopt echter, dat ook
de Zeeuwsche Brandwaarborgraaat-
schappy, bij wie f der gemeente is ver
zekerd, een ruime vergoeding zal geven.
De heer Goudzwaard geeft in over
weging, dat de Raad nog een dag of
wat afwacht. Spreker zal zich persoon
lijk wenden tot de Maatschappij en deze
zaak ernstig bespreken, en spreker twijfelt
niet of de Maatschappy zal ook wel
iets doen. De heer Goudzwaard deelt
verder mede, dat hy uit eigen privée
een bedrag van f 25 beschikbaar stelt,
voor welke mededeeling door den voor
zitter vriendelijk wordt dank gezegd.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
5SS Zoo de Heere wil en zij leven,
hopen onze geliefde Oom en
Tante:
gS DINGEMAN HEIJB0EB
■M en
JANNA LUKUS
op 31 Mei a.s. hunne 40-jarige
SM Echtvorocnlglng te herdenken.
|H Gkbrsdijk, 26 Mei 1913.
Hunne dankbare Neven en
Nichten,
J. VAN DEN HOUTEN,
Ouwerkerk.
mm