ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 10 Maart 1913.
RONA
Eerste Blad.
Van Houtens
Cacao
DE VOLKSDRANK
(Zierlkzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschynt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No 9361
Directeur: A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgewer-Hoofdredactlpur t A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1.1 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrgdagsmiddags uiterlijk 2 ure.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
mag in geen huisgezin
ontbreken.
B E R I C H T.
Zij. die zich met I April a s op
ons blad abonneeren. ontvangen de
tot dien datum verschijnende nummers
GRATIS.
Alle Brievengaarders en Boek
handelaars nemen abonnementen aan.
A.
De Directeur,
J. DE LOOZE
Ir.
M ILITI E.
V r ij stelling wegens
Kostwinnerschap.
De BURGEMEESTER der Gemeente Zierik
zee brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat
vrtystelllng wegens kostwinnerschap
wordt verleend aan hem, door wiens verblyf
in werkelyken dienst voldoende middelen tot
levensonderhoud zouden komen te ontbreken
aan zyn gezin of aan dat, waartoe hij behoort
of waarin hij als pleegkind is opgenomen, dan
wel aan personen, die hem in den eersten of
den tweeden graad van bloed- of aanverwant
schap bestaan.
Geldt het iemand, die reeds is ingelijfd, dan
wordt de vrijstelling niet verleend, zoo de be
langen van den dienst het wenschelijk maken
haar niet te verleenen en bij toekenning eener
vergoeding van ten hoogste een gulden per
dag voldoende in de middelen tot levensonder
houd van het gezin of van bedoelde personen
zou worden voorzien.
Voor het kostwinnerschap in den zin van de
Militiewet wordt niet vereischt, dat de eenige
of voornaamste bron van inkomsten gelegen is
in den arbeid van den militieplichtige, doch is
het voldoende, indien door zjjn mogelijke
dienstvervulling de gezamenlijke inkomsten der
betrokkenen met een zoodanig bedrag zouden
worden verminderd, dat het overblijvende niet
meer aezegd kan worden voor hen „voldoende
middelen tot levensonderhoud" te vertegen
woordigen.
Tot het verkrijgen van vrijstelling wegens
kostwinnerschap moet worden overgelegd een
staat van inlichtingen, opgemaakt door den
burgemeester der gemeente, waar de belang
hebbende voor de militie is ingeschreven of
voor welke hy heeft geloot. De staat kan
echter ook door een anderen burgemeester
worden opgemaakt, als daarvoor een bizondere
reden bestaat. Indien het bezwaren oplevert,
den staat van inlichtingen hier te lande te
doen opmaken, kan in de plaats van zulk een
staat worden overgelegd hetzij een gelijk
soortig. hetzij een ander in het buitenland
opgemaakt stuk, waaruit met genoegzame
zekerheid de omstandigheden blyken, welker
bekendheid voor de beoordeeling van liet recht
op vrijstelling noodig is.
Door of vanwege dengene, die vrijstelling
verlangt wegens kostwinnerschap, moet zooveel
mogelijk ter secretarie der gemeente aanvraag
worden gedaan tot het opmaken van bedoelden
staat van inlichtingen, en wel:
1°. tusschen 21 en 31 Maart van het jaar,
waarin het inschrijvingsregister is gesloten,
ingeval de reden van vrijstelling aanwezig was
op eerstgenoemden datum
2°. in de maand November van het jaar,
voorafgaande aandat, waarin hij zou moeten
worden ingelijfd:
a. ingeval de reden van vrystellmg is ont
staan tusschen 21 Maart en 1 November
van eerstbedoeld jaar
b. ingeval hij opnieuw vrijstelling vraagt
en hij by de eerste maal verkeerde in
het geval, omschreven onder a;
3°. binnen een maand nadat de reden van
vrijstelling is ontstaan, ingeval dit heeft plaats
gehad op of na 1 November van het jaar, voor
afgaande aan dat, waarin hij is of zou moeten
worden ingelyfd;
4°. in de maand, op één na voorafgaande aan
die, waarin de loopende vrijstelling eindigt,
ingeval hij opnieuw vrijstelling vraagt en hij
by de eerste maal verkeerde in het geval, om
schreven onder 3°.
Degene, die nanvraag doet tot het opmaken
van zulk een staat van inlichtingen, dient
zooveel mogelijk daarbij opgaven te verstrekken
omtrent de omstandigheden, waarin de militie
plichtige en waarin het gezin of de naaste
bloed- of aanverwanten verkeeren.
Bij voorkeur zal voor het opmaken van staten
van inlichtingen ten behoeve van het aanvragen
vftn vrijstelling wegens kostwinnerschap, voor
zoover dit tusschen 21 en 31 Maart moet ge
schieden, zitting worden gehouden op Vrijdag
28 Maart a.s„ voormiddags tusschen 9 en 12 uur.
Het vorenstaande geldt niet alleen voor hen,
die voor het eerst zijn Ingeschreven, maar ook
voor hen, die voor de lichting van het volgend
Jaar opnieuw zijn Ingeschreven. Tot dezen
behooren o. a. zij, die het vorig jaar tijdelijk
zijn vrijgesteld by eeue uitspraak van Gede
puteerde Staten, die vóór 1 September onher-
roepeiyk is geworden, of l>y een Koninkiyk
besluit, dat vóór dien daten is genomen op
een ingesteld beroep.
Omtrent de vrijstelling wegens kostwinnerschap
wordt beslist door Gedeputeerde Staten, zoo de
reden van vrijstelling aanwezig is op 21 Maart
van het jaar, waarin het inschrijvingsregister
gesloten isanders door de Koningin.
Deze vrijstelling wordt aanvankelijk slechts
t{jdel\jk en wel ten hoogste viermaal voor een
jaar en daarna, zoo de grond voor de vrijstelling
ook bij de ten vijfden male te nemen beslissing
nog aanwezig blijkt, voor goed verleend.
Voorts wordt ook vrijstelling verleend in het
geval, dat een dienstplichtige, aan wien geen
vrijstelling is verleend wegens kostwinnerschap,
zoodanig persoonlijk onmisbaar is voor de
instandhouding der middelen van bestaan van
zjjn gezin of van dat, waartoe hij behoort of
waarin hjj als pleegkind is opgenomen, dan wel
van personen, die hem in den eersten of den
tweeden graad van bloed- of aanverwantschap
bestaan, dat zjjn aanwezigheid daarvoor dringend
noodzakelijk is.
Tot het verkrjjgen van vrijstelling op dezen
grond moet worden gehandeld in overcen-
komstigen zin als tot het verkrijgen van
vrijstelling wegens kostwinnerschap.
Omtrent het verleenen van vrijstelling wegens
aanwezigheid van het bedoeld geval wordt echter
uitsluitend beslist door de Koningin.
Zierikzee, den 10 Maart 1913.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
POLITICA.
In de verte hoort men reeds het
verkiezingsgebulder.
Aller wege zijn de stembus-troepen
aanzienlijk versterkt.
Nieuwe contingenten zijn aan de oude
toegevoegd.
Verzameld worden de strijdkrachten
voor den grooten Juni-veldslag.
Feller dan ooit zal ditmaal om het
bezit van het regeeringskasteel gestreden
worden.
Concentratie tegen coalitie.
Links, hereenigd thans onder één vaan,
trekt in gesloten gelederen, ten strijde op.
De slagboom, die Liberaal en Vrijzinnig-
Democraat jarenlang van elkander
gescheiden hield, is onder den overwel
digenden druk der reaktie weggevallen.
Trouwens, tusschen beide groepen
bestonden in den laatsten tijd geen
priucipieële verschilpunten meer.
Eenstemmigheid helechte bij beide
over de grondslagen vat1 regeeringsbeleid.
Zelfs ten aanzien va-a de kwestie der
ouderdomsverzorging.
Aan heide zijden wil men Staatspen
sioen voor de arme ouden van dagen.
Zoodat de vraag gesteld mag worden,
of de tijd van een samensmelting van
beide groepen thans niet gekomen is.
Eendracht maakt macht.
In Leeuwarden heeft men dat begrepen.
Daar hebben liberalen en vrijzinnig
democraten hun oude veeten begraven, en
vrywillig hun partij benaming op het
altaar der hereeniging ten offer gebracht.
Friesland's hoofdstad gaf tot herstel
'der reeds lang gestoorde eonheid eeu
lofwaardig voorbeeld.
Zal Zierikzee volgen
Wy hopen bet.
Nu de regeering in haar voorstellen tot
Grondwetsherziening aan de vrouw de
gelegenheid blijft onthouden het kiesrecht
te erlangen, verdiende op dit eiland met
zyn vooruitstrevende bevolking de vraag
ernstig overwogen te worden, of nu juist
daarin geen aanleiding bestaat openlijk
kenbaar te maken, hoe men in deze
streek, waar de vrouwenbeweging in de
laatste jaren aanmerkelijk gegroeid is,
over do toekenning v«n bet kiesrecht
aan do vrouw denkt.
Men behoeft daarvoor niet den vorm
van een petitie aan Regeering ofStaten-
Generaal te kiezen.
Ook een rechtstreeksch schrijven tot
Hare Majesteit, onze geëerbiedigde Ko
ningin, zou uit een practisch oogpunt
beschouwdniet aanbevelingswaardig
wezen.
Evenmin is het gewenscht een volks
vergadering uit te schrijven, die in een
motie het gevoelen van een groot deel
der bevolking behoorlijk vertolkt.
Een veel eenvoudiger middel staat
ten dienste.
De kiosvereenigiugen op dit eiland
wijzigen, zoo dit noodig mocht blijken,
slechts haar statuten, en wel in dien zin,
dat het lidmaatschap der kiesvereeniging
oók voor de vrouw wordt opengesteld.
Men zou hierdoor metterdaad toonen,
dat men diep doordrongen is van het
goed recht der vrouw op het bezit van
een bevoegdheid, die om allerlei ver
ouderde redenen haar geweigerd wordt.
Men zou hierdoor bewijzen, dat men
de vrouwen, waaronder er zoovele zijn,
die in onze samenleving op geestesgebied
een eerste plaats innemen, niet langer
wil achterstellen by zoovele mannen,
die slechts schitteren door hun onbe
duidendheid.
Bovendien zou eeu dergelijke maat
regel dit niet genoegzaam te waardeeren
voordeel afwerpen, dat de vrouwen allengs
voor het openbare leven in de leerschool
der kiesvereeniging gevormd worden.
Een vraag*
Dit jaar is voor ons land een alles
zins gewichtig jaar.
Van gewicht niet alleen met het oog
op de Kamerverkiezingen, waarvan de
uitslag over de vraag zal beslissen, of
wij een regeering zullen behouden, die
den weg der reactie op politiek en
economisch gebied verder zal inslaan,
of een bewind zullen krijgen, dat ons
volk zal leiden op de banen van geeste
lijken en stoffelijken vooruitgang.
Maar ook van gewicht wegens het
herdenkingsfeest van het herstel van
's lands onafhankelijkheid.
Want het is dit jaar een eeuw ge
leden, dat wij van het Fransche juk,
hetwelk op land en volk loodzwaar
drukte, bevryd werden.
Ons laud, door Napoleon beschouwd als
een aanslibbiug van dc Fransche rivieren,
Rijn, Maas en Schelde, was door hem
bij het Fransche rijk iugelijfd.
In de rij der staten van Europa hadden
wij opgehouden te bestaan.
Zwaar zuchtten wij onder de vreemde
heerschappij.
Maar de verlossing kwam.
Met Napoleon's val toch herkregen
wij onze nationale zelfstandigheid.
Honderd jaar is dit geleden.
In Noord en Zuid nu maakt men zich
gereed dit gedenkwaardig feit feestelijk
te herdenken.
Zal, wanneer overal in ons land de
jubeltoon schalt, iu Zierikzee de stilte
van het graf heerschen?
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 10 Maart. In de Zaterdag
gehouden algemeene vergadering van
aandeelhouders der Insulaire Hypotheek
bank waren aanwezig 25 aandeelhouders,
vertegenwoordigende 124 aandeelen
recht gevende tot het uitbrengen van
43 stemmen.
De president-commissaris wees de
lieeren W. C. de Crane en L. Koopman Cz.
aan als leden der commissie, welke,
overeenkomstig het reglement van orde
op de algemeene vergaderingen, de
notulen zal hebben goed te keuren.
Het aan de aandeelhouders bereids
in dTuk toegezonden jaarverslag werd
voor kennisgeving aangenomen. De
balans en de winst- en verliesrekening
werden goedgekeurd en het dividend
over 1912 op 8 ®/0 bepaald.
Eukele vragen om inlichtingen van
de heeren Koopman en Gelderman
werden door den directeur beantwoord.
Aan het verslag over 1912, het achtste
boekjaar, ontjeenen wij het volgende:
In 1912 werden S7 hypotheek-
aanvragen behandeld, samen groot
f 1.449200 en 63 leeningen gesloten tot
een bedrag van f 940125, hetgeen met
de tot 31 Dec. 1911 gesloten 350 lee
ningen ad f 4.491390, een totaal geeft
van 413 hypotheken, samen groot
f 5.431515. Tot 31 Dec. 1911 was hierop
afgelost f 1.105045; in 1912 werd afgelost
voor f 365235, zoodat op 31 December
voor f 3.961235 op hypotheek uitstond,
verdeeld over 321 leeningen.
In het afgeloopen jaar waren wij
tweemaal genoodzaakt tot executie over
te gaan. Iu geen dezer gevallen heeft
de Bank eenig verlies geleden.
Op 31 December 1911 was aan pand
brieven gecreeërd voor f 3.590000; in
1912 is gecreeërd voor f 606250, totaal
dus voor f 4.196250. Hiervan was op
31 December in portefeuille voor f344300,
zoodat op dien datum in omloop was
een bedrag van f 3.306500, zijnde
f 545450 meer dau een jaar te voren.
Iu 1912 werd teruggekocht voor een
bedrag van f 220750, zoodat iu het
afgeloopen jaar voor f 766200 is verkocht.
De winst- en verliesrekening toont
aan dat, met inbegrip van het saldo
van 1911 en na afschrijving van
f 673,55 op meubilair en van f 5809,22£
op kantoorgebouw (welke rekeningen
hierna op de balans voorkomen, resp.
voor f 1 en f 6000) de netto-winst
bedraagt f 15092,32.
Hiervan komt f 4061,25 aan het
reservefonds en f 5400 aan de aandeel
houders, terwijl een bedrag groot
f 5001,96 bestemd is voor tantièmes.
Uit het overschot ad f 629,11 kan de
bedrijfsbelasting ad f 148,50 worden
voldaan, waarna als onverdeeld dividend
f 480,61 overblijft.
Uit goede bron verneemt Zelundia
dat er uitzicht bestaat, dat Hulst met
een bioscope verrykt zal worden, die
zou ingericht worden in een thans on
bewoond huis naby het Marktplein.
Nleuwerkerk. 10 Maart. Vrijdagavond
werd de derde vergadering in dit seizoen
van de Vereeniging T. A. V. E. N. U. in
de zaal van den heer J. Lievense, ge
houden. Ditmaal gaf de jeugdige Reci-
toerclub „Concordia" een uitvoering. Zes
korte komediestukjes (voor dames en
heeren), vier komische en twee drama
tische schetsjes, benevens twee komische
voordrachten voor één heer maakten het
repertoir uit. Zoowel voor de keuze der
stuk kon, als voor de wijze, waarop ze
werden opgevoerd, komt de jonge ver
eeniging een woord van welverdiende
hulde toe. De hoofdrollen waren blijk
baar in goede handen en ook de neven-
rollen waren goed bestudeerd. De eerste
vruchten van het jonge boompje beloven
veel voor de toekomst. De stukjes waren
goed aangekleed, de grime en costumee-
ring, waarvoor de firma BlomSens de
zorg op zich had genomen, waren uit
stekend. Een woord van hulde komt ook
toe aan den heer N. Leeuwe, die als
regiseur en souffleur zich verdienstelijk
heeft gemaakt en die buiten het program
om nog een komische voordracht ten
beste gaf, welke de eren niet
weinig in beweging bra ju
Oostorland, 8 Maart. Vrijdag- en
Zaterdagavond gaf de muziekvereeniging
„Oosterlands Fanfare" onder leiding van
haar verdienstelijken directeur, den heer
N. A. Hottinga van Zierikzee, haar laatste
winterconcert.
Zag men bij het vorige concert met
een teleurgestelden blik op de schaars
bezochte zaal, thans was zij flink bezet.
Geen wonder! Want wij weten dat
genoemd gezelschap zich veel moeite
getroost om het publiek een aangenameu
avond te bezorgen.
Dank zij de medewerkende dames
en oud-ledenkwam het met een
afwisselend programma voor den dag
dat prachtig werd afgewerkt. Een zevental
muziekstukken werden ten gehoore ge
bracht, en kwamen allen uitstekend tot
hun recht. Vooral de „Fantaisie voor
baryton" van Pari, en de „Potpouri
populaire" van N. A. Hottinga vonden*
algemeenen bijval. Het strijkorkest kweet
zich op uitueinende wijze van zijn taak.
Aan de beide kleine musiciennes,
duo's voor viool en piano, uitgevoerd
door twee meisjes van 12 jaar, n.l.
jongejuff. Van Kooien van Stavenisse,
piano, en jongejuff'. De Vos, van hier,
viool, viel een daverend applaus ten deel.
Het gemengd koor liet niets te wenschen
over, en de voordrachten werden door
allen, die daartoe medegewerkt hebben,
uitstekend vertolkt.
Men ziet dan ook weer met een dank
baren blik terug op de concerten.
Een woord van hulde aan den heer
Hottinga voor zijn on verflauwden ijver,
en aan de dilettanten voor hun ernstige
studie. Men ziet, wat men door samen
werking verkrijgen kan.
Wij roepen dan ook èu den directeur
en de leden èu allen die aau de concerten
hebben meegewerkt een hartelijk tot
weerziens toe.
Na afwerking van 't program werd nog
het „Wilhelmus" ten beste gegeven en
verder de avond met een gezellig bal
onder leiding van den heer Van Steen
bergen, besloten.
Stavenisse. Zaterdagmiddag 1.1. had
te St.-Maartensdijk plaats de eindles van
den cursus in bedrijfscontróle (landbouw-
boekhouden) die aldaar op initiatief van
de Vereeniging van Oud-leerlingen voor
de tweede maal jioor den heer J. W. H. F.
Buijze aan een elftal personen gegeven is.
Tegenwoordig waren de heeren burgem.
en weth., de leden van C. v. T.het
Bestuur der Oud-leerlingen en de plaats
vervangende Rij kslandbou wieeraar.
De jongelui hadden met lust geregeld
dezen cursus (12 lessen van 3 uren) ge
volgd, zoodat aan ieder bij monde van
den heer N. Polderman een diploma werd
uitgereikt. Verscheidene woorden van
dank werden over en weer uitgesproken.
Na afloop bleef men nog e enigen tijd
gezellig bijeen. Na aflo t ^.den 3 leer
lingen toe als lid der Ver >eniging.
Scherpen Isse. Door de Anti-Rev.
Kiesvereeniging is alhier candidaat ge
steld voor lid van den gemeenteraad,
vacature I. van Es, de heer Anth.
Oudesluys Mz., die de candidatuur heeft
aanvaard.
Oud-Vossemeer. Voor een groot
publiek trad Vrydagavond raej. Straas
