ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 22 Januari 1913.
Bouwverordening.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z lerikzeesche
Cour an t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9341.
Directeur: A. J. DE L00ZE Jr.
Uitgever-HoofdredacteurA. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ots.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vr^jdagsmiddags uiterlijk 2 ure.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee geven kennis aan belanghebbenden,
dat, zoowel ter Gemeente-Secretarie als ten
kantore van den Gemeente-Bouwmeester, gratis
formulieren verkrijgbaar zijn voor hen, die aan
hun College vergunning wenschen te vragen
voor werken, bedoeld in artikel 64 van de
Bouwverordening dezer gemeente.
Zierikzee, den 15 Januari 1913.
De Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Algemeen Overzicht.
De zes groote Mogendheden hebben
door haar gezanten te Constantinopel
de gemeenschappelijke nota aan de
Turksche regeering laten aanbieden.
Deze gingen persoonlijk naar de Hooge
Porte, waar de deken der gezanten, de
Oostenryksche gezant, aan den Turkschen
Minister van Buitenlandsche Zaken het
schriftelijk stuk overhandigde, zeggende
dit uit naam der zes groote Mogend
heden te doen, en verzoekend zoo
spoedig mogelyk antwoord te bekomen.
De Minister antwoordde, dat de keizer
lijke regeering zich met een beantwoor
ding der nota haasten zal. Uit de nota
is op aandringen van Duitschland de
bedreiging met een vlootbetooging,
indien onverhoopt Turkye niet aan de
wenschen der Mogendheden gehoor
geeft, weggelaten.
Het schynt, dat Turkije, het wanhopige
van zyn toestand inziende, in het onver
mijdelijke berusten zal, en afstand doen
van Adrianopel en de eilanden in de
Aegeïsche Zee. Tot die berustende
houding zal vermoedelijk ook hebben
bijgedragen de' nederlaag, die de Turk
sche vloot in den stryd met de Grieksche
geleden heeft. Turkye heeft door een
zeeslag willen beproeven het verloren
oorlogsprestige te herwinnen. De slag
werd echter verloren. De Griek zege
vierde. En nu door dezen uitslag de
Turksche regeering van haar volkomen
onmacht te water en te land overtuigd
is, is zy, wil zij de hoofdstad van het
ryk niet aan een bezetting door Bul-
gaarsche troepen blootstellen, tot vrede
geneigd. Bovendien ontbreekt haar de
nervus belli, het geld. Zy kan nergens
meer crediet bekomen. Zelfs de Khedive
van Egypte weigert haar dit. Onder die
omstandigheden is het haar onmogelijk
den oorlog verder voort te zetten. Het
odium van het vredesverdrag, waarby
Turkye op Constantinopel na al zyn
grondgebied in Europa aan de Balkan-
staten moet afstaan, durft de Turksche
regeering niet alleen op zich te nemen.
Daarom heeft zy een Nationale Ver
gadering, samengesteld uit senatoren,
grootwaardigheidsbekleeders en oelema's
bijeengeroepen, teneinde haar advies over
den toestand, waarin zy geplaatst is, in
te winnen. Deze Nationale Vergadering
komt heden te Constantinopel bijeen.
Frankrijk heeft in den persoon van
Poincaré, den voorzitter van den Minister
raad, een nieuwen President gekregen.
Deze zal den 18den Februari, het tijd
stip, waarop volgens de wet Faillières
moet aftreden, zyn hooge waardigheid
aanvaarden.
De keuze van een President geschiedt
in Frankrijk door het Congres, dat uit
de Kamer en den Senaat is samen
gesteld. Dit komt te Versailles bijeen.
Men heeft indertijd in de Grondwet deze
stille plaats voor de Presidentskeuze
aangewezen, teneinde te voorkomen,
dat het woelige Parysche volk door op
tochten en manifestaties beproeven zou
invloed op de verkiezing te oefenen.
Voorzeker een zeer verstandig voorschrift.
Poincaré heeft niet al de stemmen
der republikeinen verkregen. Paras,
Minister van Landbouw had by .de
eerste stemming zoovele stemmen op
zich vereenigd, dat geen volstrekte
meerderheid verkregen was, zoodat een
tweede stemming noodig bleek. Eerst
by deze stemming werd Poincaré ver
kozen verklaard.
Het Fransche Ministerie heeft by
Faillières zyn demissie ingediend, waarop
deze Briand belast heeft met de vorming
van een nieuw kabinet. Deze is in de
uitvoering van zyn opdracht naar wensch
geslaagd, en heeft voor zichzelven de
portefeuille van Binnenlandsche Zaken
bestemd. Het nieuwe Ministerie bestaat
uit alle richtingen der republikeinsche
linkerzijde. Opgenomen daarin is niet
de ex-Minister van Oorlog, Millerand,
die zich door zyn weder in dienst nemen
van den in de Dreyfuszaak berucht
geworden kolonel Du Paty de Clam
onmogelijk heeft gemaakt.
Het Etigelsche Lagerhuis heeft onder
groote geestdrift de Home-Rulewet,
waarbij Ierland een eigen Parlement
verkrijgt, in derde lezing met 368 tegen
258 steramen aangenomen. De Ministe-
rieelen en Nationalisten hieven, toen de
uitslag werd voorgelezen, een donderend
gejuich aan. Buiten het Parlements
gebouw stond een dicht opeengepakte
menigte de beslissing van het Lagerhuis
af te wachten. Toen zy bekend werd,
gaf de menigte door luid gejuich haar
vreugde te kennen. Het conservatieve
Hoogerhuis, dat in eerste lezing de
Home-Rulewet heeft aangenomen, zal
haar by de tweede lezing vermoedelijk
verwerpen. Maar daarmede is de wet
slechts tijdelijk van de baan. Want dan
komt zij bij het Lagerhuis terug, die
haar opnieuw behandelt, goedkeurt en
terugzendt naar het Hoogerhuis. Als dat
spelletje zich nog éénmaal herhaalt,
dan wordt ondanks de oppositie van
het Hoogerhuis de wet aangenomen, in
werking gesteld en toegepast.
In België is door den afgevaardigde
Van de Velde een wetsontwerp inge
diend, waarvan de strekking is in de
Grondwet die artikelen te herzien, die
de invoering van het algemeen, gelijke
kiesrecht beletten. Gelijk men zich her
inneren zal, bestaat bij onze zuidelijke
buren het meervoudig stemrecht.
Wordt dit wetsontwerp verworpen,
dan willen de socialisten uitvoering
geven aan het reeds door hen genomen
besluit van een algemeene werkstaking.
Zij wenschen aan die werkstaking de
grootst mogelyke uitbreiding te geven,
zonder eenige uitzondering te maken
noch ten aanzien van de verlichting
noch ten aanzien van het vervoer. Om
redenen van menschelijkheid zal echter
de staking zich niet uitstrekken tot het
personeel van hospitalen, van den ge
zondheidsdienst, van de waterleiding en
van de brandweer.
De Amerikaansche Senaat heeft het
door het Huis van Afgevaardigen aan
genomen immigratie-wetsontwerp ver
worpen. Dit ontwerp bepaalde onder
anderen, dat elke emigrant inplaats van
vier dollar hoofdelijke belasting vijf
dollar moet betalen, en dat vreemde
lingen, die geen staatsburgers kunnen
worden, niet worden toegelaten.
De Balkan-oorlog.
Het antwoord der Porte op de nota
der mogendheden.
Constantinopel, 18 Jan. De minister
van Buitenlandsche Zaken, Noradoung-
hian, heeft aan den ministerraad het
ontwerp van het antwoord op de nota
der gezanten voorgelegd.
Men verneemt, dat het antwoord aan
dringt op het behoud van Arianopel door
Turkye,
le. omdat de Bulgaarsche inwoners
van Adrianopel verreweg in de minder
heid zyn, vergeleken met de Muzelmannen
en de andere Christenen;
2e. met het oog op de schitterende
verdediging van Adrianopel door het
garnizoen
3e omdat het verlies van Adrianopel
met zyn tempels liet aanzien en den
invloed van den Islam zou vernietigen;
4e omdat het verlies van Adrianopel,
dat de poort van Constantinopel is, het
bestaan van het keizerrijk in gevaar zou
brengen.
De Porte verzoekt daarom aan de
mogendheden deze voor het keizerrijk
vitale kwesties in overweging te nemen
en by de Balkanstaten de noodige stappen
in het belang van den vrede te doen.
Wat de eilanden in de Egeïsche Zee
betreft, verklaart het ontwerp van het
antwoord, naar vernomen wordt, dat
Turkije weigert de eilanden naby de
Turksche kust gelegen, af te staan, maar
bereid is de onderhandelingen over de
meer verwijderde eilanden voort te zetten.
NEDERLAND.
IJmulden, 20 Jan. Het s.s. „Hollandia",
van de Kon. Holl. Lloyd, dat bij de
scheepsramp te Vigo krachtdadige hulp
heeft geboden, is hedenmorgen alhier
binuengeloopen.
Eén der geredde passagiers vertelde
dat de „Hollandia" tot zeer dicht onder
de rotsen genaderd is, daarbij schijnt de
schroef, die zooals wij meldden, verloren
is gegaan, op een uitstekend rotspunt te
zijn geslagen.
De „Hollandia" moet in het geheel
84 personen hebben gered.
Nader wordt uit Vigo gemeld, dat van
de 134 personeD, die zich op het bij
Leixols gestrande Engelsche stoomschip
„Venonese" bevonden, er 91 zijn gered.
Er zijn 43 personen verdronken.
Het bericht, dat alle opvarenden gered
zijn, schijnt dus onjuist.
Amsterdam, 17 Jan. Hedennacht on
geveer drie uur werd de hulp van de
brandweer ingeroepen voor een brand
op het bovenhuis van jkrceel Elandsgracht
51. Dit bovenhuis bevat twee verdiepingen.
De eerste werd bewoond vóór door het
echtpaar Splinter, achter door het gezin
van den timmerman Leffers, bestaande
uit man, vrouw en acht kinderen.
De familie Splinter was te elf uur naar
bed gegaan en harl in het aangrenzend
keukentje het fornuis laten branden. Te
drie uur ontwaakten man en vrouw beiden
door Let schreeuwen van do kat. Het
vertrek stond toen vol rook. Zij kleedden
zich zoo spoedig mogelijk aan, waar
schuwden de buren, en holden de trap
af en de straat op. Ook de bewoners van
de tweede verdieping konden zich nog
bijtijds in veiligheid begeven.
Uit den aard der zaak ging dat niet
zoo spoedig bij het talrijke gezin Leffers,
dat het achtergedeelte van de brandende
eerste verdieping bewoonde.
Gelukkig was in het brandende huis
een bakkerij (van de weduwe Siemous)
gevestigd, zoodat er dadelijk hulp kon
worden verleend door de bakkersknechts,
't Gelukte dan ook nog vóór de brand
weer was aangekomen, de vrouw en een
drietal kinderen te redden. Met behulp
van de brandweermannen, die dadelijk
met brandladders toeschoten, werden
nog vier andere kinderen veilig door de
ramen naar buiten gebracht. De vader
was toen nog doende met het jongste
kind, een jongetje van zes maanden. Toen
hij dat uit het wiegje genomen had belette
de rook hem de ramen te bereiken,
zoodat hij met 't kind op den arm naar
boven liep. Bevangen door den rook liet
hij het kind vallen en kon het, welke
pogingen hij ook deed, niet terug vinden.
In deerniswaardigen toestand vond de
brandweer hem op het dak, met brand
wonden aan het hoofd, den hals en de
beide handen. Het gelukte, hem behouden
beneden te brengen, maar toen de brand
weermannen het huis konden binnengaan
vonden zij het kindje, helaas, dood op
den grond liggen. Het was door den rook
gestikt.
Het lijkje werd naar het politiebureau
op de Lauriergracht vervoerd. De vader
werd per auto-braucard van den genees
kundigen dienst naar het Wilhelmina-
Gasthuis gebracht. Nadat zijn wonden
aldaar verbonden waren kon hem wor
den toegestaan naar de zijnen terug te
keeren. De vrouw en de kinderen waren
inmiddels door verschillende buren liefde
rijk opgenomen.
De brandweer was den brand na een
klein uur werkens meester. Toen bleek,
dat de geheele eerste verdieping, het
achtergedeelte van de tweede verdieping
en de zolder geheel waren uitgebrand.
NoordwUk a. Zee, 20 Jan. Vrijdag
avond heeft een moordaanslag plaats
gehad op den boekhouder van de Hout
waren fabriek „De Kroon" alhier.
De dader heeft drie revolverschoten
gelost op genoemden heer, doch zonder
ernstige gevolgen.
De vermoedelijke dader is Zaterdag
middag in verhoor genomen, waarvan
de uitslag nog niet geheel bekend was.
Er schijnen geen plannen tot diefstal
bestaan te hebben, maar enkel wrok.
De vermoedelijke dader, zekere V.
toch, was eenigen tijd filiaalhouder te
Katwyk geweest voor bovengenoemde
firma, doch ontslagen. Op deze wijze
vermoedt men, heeft hij wraak willen
nemen.
Katwtyk aan Zee. Vrydagavond is
hier een kinderroover op heeterdaad
betrapt. Het vyf-jarig zoontje Cornelia
van den heer A. v. D. wonende Zee-
steeg, alhier, was te halfvijf aan het
spelen naby „De Zwaan", toen een net
gekleed persoon van circa 20-jarigen
leeftyd komende uit genoemd hotel,
het kind meelokte, onder belofte van
het een dubbeltje te zullen geven. Hij
nam het kind, dat te jong was, om
argwaan te koesteren, mee langs het
strand in de richting Scheveningen.
Zekere C. V., die dit gezien had en
de zaak niet vertrouwde, waarschuwde
toen L. H., die zoo spoedig mogelijk
het tweetal achterop ging en het by
den Tweeden Paal, dus een halfuur ten
Zuiden van Katwijk, inhaalde.
Het was inmiddels reeds donker ge
worden.
De vreemdeling gaf, zonder een woord
te spreken, het kind aan H. over, maar
ging een eind weegs met hem mee,
totdat hij by het Schuitengat naar de
duinep liep en daarin verdween.
De vader van het kind deed zoo
gauw mogelyk van het gebeurde aan
gifte by de politie, die den vermoede-
lijken dader reeds op het spoor is.
Later heeft men hem nog weer in „De
Zwaan" gezien, om zijn rijwiel en cape,
die hy den eersten keer had achter
gelaten, te halen.
Gelukkig, dat de ontvoering van het
kind gauw bemerkt werd, want dat
hier geen goede bedoelingen in het
spel waren, staat vast.
Lelden, 20 Jan. Het was een op
luchting, toen Zaterdagavond werd ver
zekerd, dat men den dader van den
afschuwelijken moord op den negenjarigen
Karei Freike in handen had.
Er deden reeds allerlei fantastische
verhalen de ronde, van knaapjes, die
door een onbekenden jongen mau waren
aangehoudendie hen met verschillende
middelen poogde buiten de stad te lokken.
Nadat hij eerst bekend had het vijf
jarig knaapje te Katwijk te hebben
ontvoerd, heeft hij, nadat de tolgaarder
aan het Zijlhek waar hij eerst met
den knaap en later alleen was voorbij
gekomen hem pertinent erkende, ten
slotte de misdaad bekend.
De aangehoudene is een zoon van een
geacht handelaar in glas- en aardewerk
uit de Donkersteeg, genaamd Antonius
Johannes van der S., oud 23 jaar, die
studeerde voor Katholiek priester, doch
wegens zenuwen eenigen tyd met vacantie
thuis was.
De Leidsche politie heeft hem nu ter
beschikking gesteld van den burgemeester
van Leiderdorp, die hem heeft doen
overbrengen naar het Huis van bewaring
te 's-Gravenhage.
De stemming van het publiek jegens
den moordenaar was zeer bitter. Men
schoolde samen vóór de woning der
ouders vau den dader.
De ouders van het vermoorde knaapje
ondervonden veel deelneming.
Het lijkje is overgebracht naar het
Boerhaave-Laboratoriumalwaar prof.
Boeke en dr. Heelst, door den kanton
rechter beëedigd zijn om de sectie uit
te voeren.
Het optreden der Leidsche politie in
deze zaak verdient allen lof. De recher
cheur van politie Lucasse, die den draad
te Katwijk opvatte, welke tot de ontdekking
geleid heeft, alsook de nasporingen van
de inspecteurs Balfoort en Eskens, hebben
in dezen groote diensten bewezen.
Oldenzaal. Een zoon van den heer
N. X. Ph. M. Vos de Wael, burgemeester
te dezer stede, is als door een wonder
aan een doodelyk gevaar ontsnapt:
De heer Vos de Wael Jr. was op de
terugreis naar Katwyk, waar hij student
is, toen hy zich achter Amersfoort in een
zygang langs de coupé's van den snel
trein begaf.
Waarschijnlijk tengevolge van een
bocht, welke de spoorlyn daar heeft,
maakte de trein een zwenking, waardoor
de heer Vos de Wael Jr. tegen het portier
terecht kwam dat eensklaps openvloog.
Door zyn tegenwoordigheid van geest
wist hij zich aan het portier vast te
grijpen en in dien toestand is hij, ge
deeltelijk buiten den trein hangend, in
bewusteloozen toestand te Hilversum
aangekomen, waar de conducteur hem
opmerkte. Nadat hem in een wachtkamer
eenige opwekkende middelen waren
toegediend, kwam hij weder by en bleek
hy gelukkig ongedeerd.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 21 Jan. De Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht hield heden in
het „Huis van Nassau" een leden
vergadering.
De leden waren talrijk opgekomen.
De presidente heette met een hartelijk
woord de vergadering welkom, hierbij
vooral het woord tot de nieuwe leden
richtende.
De secretares las de notulen en het
jaarverslag over 1912. Beide werden
onveranderd goedgekeurd.
Daarna bracht de penningmeesteres,
mej. J. A. Vooren, verslag uit van haar
financieel beheer over 1912.
De rekening, nagezien door een com
missie, bestaande uit mej. J. Pomes en
den Hr. van Almkerk, werd in orde
bevonden.
De presidente dankte de penning-
meesteres voor haar accuraat beheer.
Aan de orde was nu de verkiezing
van 3 bestuursleden, waarvan twee, n.l.
de dames H. Leupen en J. A. Vooren
zich wel, doch mej. A. C. Vooren zich
niet herkiesbaar stelden.
De twee eerstgenoemde bestuurleden
werden herkozen, en als derde bestuurs
lid mevr. Korlvinke gekozen.
Daarna werden nog enkele besprekingen
gehouden over het al of niet houden
eener openbare vergadering eind Februari.
Een definitief besluit kon nog niet worden
genomen, daar de beslissing afhing van
de toezegging der spreekster, die de afd.
wenscht uit te noodigen.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot
de presidente, na een woord van dank
aan de gewezen secretares, de vergadering.
Wegens staking in het Amster-
damsche drukkersbedrijf verschijnt het
Januari-nummer van het Maandblad
voor Vrouwenkiesrecht niet.
Vrydagavond trad in het „Huis
van Nassau", voor de schoenmakers-
patroonvereeniging „Schouwen en Duive-
land als spreker op de heer Van Heeswijk,
van Rotterdam. Er was een veel te klein
getal belanghebbenden tegenwoordig.
Genoemde heer sprak naar aanleiding
eener verklaring, die zyn firma dezen
herfst ontving, en die luidde als volgt:
„Door styging van de prijzen der
grondstoffen, en door dat ik niet intijds
gezorgd heb de pryzen der door my
vervaardigde, en te verkoopen en ver
kochte voorwerpen voldoende te ver-
hoogen, ben ik hoe langer hoe meer in
myn zaken achteruitgegaan, niettegen
staande ik van den vroegen morgen tot
den laten avond steeds hard heb ge
werkt, en daarom ook altyd ruim werk
heb gehad en nog heb. Dientengevolge
ben ik thans niet in staat op tyd geheel
aan myn geldelijke verplichtingen te
voldoen, zooals uit onderstaande be
cijfering zult zien".
Hierop volgde een opgave van het
passief en actief, welke aantoonde, dat
er ongeveer 15 pCt. in den boedel zat.
Uit deze verklaring putte de spreker
de punten, waarop de schoenmakers
patroon te letten heeft, wil hy niet in
hetzelfde euvel vervallen.
In de eerste plaats dient hy precies
te berekenen, wat hy uit een huid leder
versnijdt, en wat hy eruit halen kan,
(De meeste echter werken maar voort,
en eerst na langen tyd bemerken zy,
dat zij niet hebben geleefd van hun
verdiensten maar van hun ontvangsten
Meer dan eenig ander leidt het schoen
makersvak daartoe. Ten 2e dientde