ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 15 Januari 1913.
Bouwverordening.
Allerhande.
-éL
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierikzeesche
C o u r a it t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9338.
Directeur: A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk 2 ure.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee geven kennis aan belanghebbenden,
dat, zoowel ter Gemeente-Secretarie als ten
kantore van den Gemeente-Bouwmeester, gratis
formulieren verkrijgbaar z(jn v00r hen> die a*1"
hun College vergunning wenschen te vragen
voor werken, bedoeld in artikel 64 van de
Bouwverordening dezer gemeente.
Zieki k/.ek, den 15 Januari 1913.
De Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Het wintert.
Onder stormvlagen is het koude
jaargetijde eindelijk gekomen, zich open
barend in ijs en volop sneeuw.
Met vollen teugel geniet thans de
schooljeugd.
Is er hooger genot voor haar denkbaar
dan sleetjerijden en sneeuwbal werpen?
Vooral het Ilavenplein alhier is het
geliefdkoosd terrein voor haar dartel spel.
Toch gaat de jonkheid in haar
speelschheid de perken vaak te buiten.
Zij maakt volwassenen, inzonderheid
de vrouwen, tot haar doelwit.
Dit is verkeerd.
Dit dient tegengegaan.
Aan Hermandad de taak te beletten,
dat een geoorloofd vermaak ontaardt in
ongepaste, ruwe scherts.
Bij de intrede van het nieuwe jaar
kunnen wij wat Zierikzee betreft, met
voldoening op een lichtpunt wijzèn.
Haar bevolking uamelijk is toege
nomen, en met die toeneming heeft een
bedrijf, dat vroeger hier bloeide, maar
geheel in verval was geraakt, opnieuw
zyn intrede gedaan.
Haar aanwas is voorzeker een heug
lijk verschijnsel, wel der moeite waard
even aangestipt te worden.
In de laatste jaren toch brokkelde
haar zielental van jaar tot jaar af,
zoodat het scheen, alsof Schouwen's
oude hoofdstad den weg van de villes
mortes opging.
Gelukkig heeft die afbrokkeling thans
opgehouden en zelfs voor een vermeer
dering van het getal inwoners plaats
gemaakt.
Die toename is voornamelijk toe te
schrijven aan de visschers, die door
toedoen van mr. A. J. F. Fokker, den
Voorzitter van het Visscherijbestuur,
zich te dezer stede metterwoon gevestigd
hebben, en natuurlijk het bedrijf, dat
zij uitoefenen, hebben medegebracht.
Het was goed gezien te trachten in
Zierikzee de visschery te doen herleven.
Immers, zoo één plaats door haar
ligging voor het visschersbedrijf geschikt
is, dan is het voorzeker het aan de
Ooster-Sclielde gelegen Zierikzee.
Klokke twaalf wordt op de meeste
Zondagen in het jaar van de pui van
het stadhuis afkondiging gedaan van
de huwelijkendie zullen gesloten
worden.
Toehoorders of geen toehoorders
weer of geen weer, de Ambtenaar van
den Burgerlijken Stand vervult nauw
gezet den hem door de wet voorge
schreven plicht.
Nu is een wetsontwerp ingediend tot
wijziging van den 3en en 5en Titel van
het late Boek van het Burgerlijk Wetboek.
Wordt dit wetsontwerp tot wet ver
heven, dan zal de Ambtenaar van den
Burgerlijken Stand in het vervolg ont
slagen wezen van genoemde mondelinge
afkondiging van de pui van het Stadhuis.
Want dan zal de afkondiging ge
schieden door middel van aanplakking
van één door den Ambtenaar van den
Burgelijken Stand opgemaakt geschrift
aan het Huis der Gemeente, en wel op
Zaterdag. Dit geschrift zal aangeplakt
blijven tot na de voltrekking van het
huwelijk.
De .Ambtenaren van den Burgerlijken
Stand, die begrijpelijkerwijze zich niet
gaarne aan elke weersgesteld blootstellen,
en ook ongraag tot steenen muren
spreken, zullen ongetwijfeld met deze
verandering ten zeerste ingenomen zijn.
Gelijk men weet, heeft het hoofd der
katholieke kerk, de Paus, den 2den
Paaschdag, den 2den Pinksterdag en den
2den Kerstdag als feestdagen voor de
katholieken afgeschaft, zoodat die dagen
voor deze geen godsdienstig^ karakter
meer dragen.
Door die afschaffing hebbengelijk
ook uit een arrest van den Hoogen
Raad d.d. 13 Mei 1912 blijkt, genoemde
dagen in den zin der Zondagswet opge
houden te zijn algemeen erkende
christelijke feestdagen.
Met het oog op dit arrest heeft de
regeering een wetsontwerp ingediend
waarbij bepaald wordt, dat overal, waar
in een wet of koninklijk besluit ge
sproken wordt van feestdagen, daaronder
verstaan zullen worden de twee'de
Paascli- en Pinksterdagende beide
Kerstdagen en de Hemelvaartsdag.
Dit wetsontwerp is, daar het grootste
deel der Nederlandsche bevolking tot
het Hervormde Kerkgenootschap be
hoort, alleszins toe te juichen.
Te meer, daar in het Bovenmaassche
onze katholieke mede-burgers die tweede
dagen als vrije dagen blijven vieren.
Maar gewenscht ware het geweest,
dat de regeering ook den Nieuwjaarsdag
als Christelijke feestdag had aangemerkt.
Niet alleen met het oog op den
feitelijken toestand.
Maar ook ter wille van de consekwentie.
Want in artikel 4 van het reeds
bovenbesproken en ongeveer gelijktijdig
ingediend wetsontwerp tot wijziging van
het Burgerlijk Wetboek wordt de
Nieuwjaarsdag met den Zondag gelijk
gesteld.
De Balkan-oorlog.
De Porte droeg haar gevolmachtigden
te Londen op, opnieuw te beproeven,
zich met de Bulgaarsche onderhandelaars
in verbinding te stellen en, zoo deze poging
mislukte, naar Constantinopel, terug te
keeren.
Wegens meeningsgeschillen onder de
gezanten der groote mogendheden te
Constantinopel, konden tot nu toe bij de
Porte geen gemeenschappelijke stappen
tot herstel van den vrede gedaan worden.
De Turksche regeering overweegt de
byeenroeping van een nationale conventie,
om over den internationalen toestand te
beraadslagen.
I>e toestand In Adrianopel.
Naar men zegt zal volgens de Turken
Adrianopel het nog wel tot Maart kunnen
uithouden. Een oudgouverneur dier stad
verzekerde aan een journalist, dat
Adrianopel van voldoei.de levensmiddelen
was voorzien voor eer. langdurig beleg.
Er zouden o. a. 15000 stuks vee heen
gebracht zyn. De bevolking, die voor den
oorlog 75000 bedroeg, schatte de oud
gouverneur thans op 50.000, waarbij men
niet moest vergeten, dat daarvan nog
velen gevlucht zijn. De meeste gezinnen,
zoo veronderstelde hy, zouden voldoende
levensmiddelen hebben voor zes maanden.
Voorts werd er veel kaas gemaakt in
Adrianopel en de onmiddelyke omgeving.
Die wordt gewoonlijk in November
verkocht. Toen dus het beleg voor de
stad geslagen werd, was alle voorraad
nog aanwezig. Ook moet er veel graan
zijn. Petroleum is er niet meer, maar
men behelpt zich met kaarsen van
ossenvet.
Twee leerlingen van het Bulgaarsche
gymnasium te Adrianopel, die de stad
hebben weten te ontvluchten, vertellen
ook, dat er nog geen broodsgebrek in
de belegerde stad is. Brood, zoo deelden
zij mede, wordt allereerst aan de soldaten,
dan aan de Moharamedaansche gezinnen
en dan aan de Christenen verstrekt. Er
zijn te Adrianopel vele Zigeuners, en
dezen koopen van de winkels meer brood
op dan zyzelf noodig hebben, om het dan
aan de Christenen tegen hooge prijzen
te verkoopen.
Zout is er niet meer en menigmaal
gelukt het den Turkschen soldaten aan
de voorposten hun brood by de Bul
gaarsche voorposten .te ruilen. Dit is
verboden, maar de gelukkige bezitter
wordt benijd. Vet en gedroogde groenten
zijn er nog. De trekosssen zijn geslacht,
de paarden niet, daar de Turk geen
paardenvleesch eet.
Aan voedsel voor de dieren is gebrek.
Men maakt voor deze koeken van meel.
Petroleum is niet meer te krijgen, slechts
maan en sterren verlichten den nacht,
maar buiten werken nog de zoeklichten
der Turken en Bulgaren. Hout om te
stoken ontbreekt, maar wie een kachel
heeft, weet het nog wel te vinden.
Zoodra het donker wordt, raag niemand
meer op straat, men hoort slechts de
hoeven van de paarden.
Het garnizoen van 50.000 man is tot
35.000 verminderd.
Atlionc, 11 Jan. IJit Korfoe wordt
gemeld, dat het dorp Keramissa in
Epirus, door de Turken en Albaneezen
totaal verwoest is. Dertig vrouwen en-
kinderen werden vermoord, terwyl tal
van andere vrouwen gevangen genomen
werden. De dorpen Arakova, Chlorno,
Malouko, Kokkino, Reveni, Lithari en
Aliko, werden geplunderd en in brand
gestoken.
ENGELAND.
In deze week zullen in Groot-
Britannië de verzekerden het eerst de
voordeelen kunnen genieten, welke uit
de verzekeringswet voortvloeien. Op
gezag van Lloyd George heeft lord
Haldane verklaard, dat de verschillende
categorieën van personen, die daartoe
in de termen vallen, a.s. Woensdag op
grond van die wet geneeskundige hulp
kunnen wachten.
Naar men weet, is er onder de medici
in dat land tegen de wet krachtig verzet
gekomen. Toch heeft dat betrekkelijk
weinig uitgehaald. In de Westminster
Gazette leest men althans, dat meer dan
15.000 heelmeesters zich bereid hebben
verklaard, zich naar de regelen der wet
te schikken, terwijl tevoren was bekend
gemaakt, dat tenminste 10.000 doctoren
noodig waren om de uitvoering der wet
succes te bezorgen.
Londen, 13 Jan. Door den zwaren
sneeuwval in Schotland, Noord- en
Midden-Engeland zyn alle telegraaf- en
telefoonverbindingen gestoord. Talryke
personen zyn bevroren.
Aan de Noord- en Oostkust hadden
verschillende scheepsongevallen plaats.
Verschillende treinen zyn ingesneeuwd.
Het stoomschip „Halifax" van de
„Uranium Steamship Company" van
Rotterdam naar New-York is door den
dichten nevel by Cheructo-head op de
kust geloopen.
De passagiers (landverhuizers) en
bemanning zyn door andere schepen
opgenomen.
Tengevolge van den dikken mist
had in de nabyheid van Birmingham
een spoorwegongeluk plaats. De express-
trein, komende uit Leicester, kwam in
groote vaart in botsing met een gewonen
trein uit Walsall, waarvan twee wagons
werden ingedrukt. De locomotief van
den expresstrein derailleerde. Twee
personen werden gedood en een veertigtal
gewond.
DUITSCHLAND.
Berlijn, 10 Jan. Vanavond omstreeks
10 uur brak brand uit in den adjudanten
vleugel van het nieuwe paleis van den
keizer te Potsdam.
De brandweer en infanteriesoldaten
wisten den brand, die aanvankelijk een
ernstig aanzien had, in den tijd van drie
kwartier te blusschen.
Een schoorsteen stortte naar beneden
zonder ongelukken te veroorzaken.
Vele kostbare tapijten en meubelstukken
werden beschadigd.
De keizer en de keizerin waren op het
terrein van den brand tegenwoordig,
eerstgenoemde beloofde allen, die aan het
blusschen deelnamen een kartigen dronk
uit zijn kelders.
Een soldaat in Noord-Sleeswyk
had verlof gevraagd om het Kerstfeest
thuis te mogen gaan vieren. Een officier,
die 's mans kamer inspecteerde, vond
een exemplaar van het Deensche blad
Flensborg Avis. In plaats van verlol
kreeg de arme drommel drie dagen
arrest, wegens het lezen van oen staats
gevaarlijke krant. Het is gebleken, dat
de moeder van den soldaat de Flensborg
Avis gebruikt had tot het inpakken van
een versnapering voor haar zoon-lands-
verdediger 1
De hoofden van scholen in het
Groot-Hertogdorfl Oldenburg zijn ver
plicht, opgave te doen van de bij hen
werkzaam zijnde ongehuwde onder
wijzers, die alsdan zullen worden aan
gezocht in het huwelijk te treden, daar
zij anders zullen worden ontslagen.
Alleen onderwijzers, die voor hun ouders
of minderjarige broers en zusters den
kost winnen, zyn aan dit voorschrift
niet onderworpen.
By Batzlow (in Brandenburg) op
het landgoed Ringenwalde, is een drie
voudige moord geschied. Het landgoed
werd bewoond door een 51-jarigen
rentenier, diens 10 jaar jongere vrouw,
twee dochters van 16 en van 5 jaar,
terwyl een knecht van 30 jaar en een
twintigjarig dienstmeisje voor de be
diening zorgden. De rentenier, een
zekere Kalisz, zou zich Zaterdagavond
met zyn geheele gezin naar een nabij
gelegen dorp begeven om een bruiloft
by te wonen, de knecht zou hen met
den wagen naar het station brengen
en Dinsdag w«er afhalen. Inderdaad
zagen de dorpsbewoners den knecht
verscheidene malen den kant van het
station oprijden, doch hjj keerde steeds
alleen terug. Een dezer nachten brandde
evenwel een hooimyt op het land
goed af.
By het uiteenhalen van de over
blijfselen vond men twee bijna geheel
verkoolde lyken, die na onderzoek van
Kalisz en diens vrouw bleken te zijn.
De slachtoffers hadden een touw om
den hals en zyn waarschijnlijk eerst
gewurgd en daarna in het hooi gegooid,
dat, naar men aanneemt, in brand
gestoken is, om alle sporen van de
misdaad te verbergen.
Toen men zich met de treurige
vondst naar het landgoed begaf, trof
men daar niemand aan. Het huis scheen
geheel uitgestorven, ook de knecht,
dien men nog kort te voren gezien
had, was zoek.
Later heeft men op het erf van het
landgoed ook het lyk van het dienst
meisje gevonden. De vrees, dat ook de
beide kinderen vermoord zouden zyn,
werd gelukkig niet bewaarheid. Men
vond ze, verlamd van schrik en uitge
put van vermoeienis, in een vensterloos
zolderkamertje opgesloten. Zy waren
onder vreeselyke bedreigingen door de
moordenaars die ten getale van vyf,
onder aanvoering van den knecht
stonden eerst in een kast en later
in het hokje op den zolder opgesloten.
De kinderen hadden daar van Dinsdag
morgen tot Woensdagavond verborgen
gezeten. De dieven hebben de brand
kast opengebroken en den inhoud mee
genomen. Het schynt, dat de bandieten
zich in hinderlaag in den stal opgesteld
hebben. Toen Kalisz zich daarheen
begaf om |den knecht een en ander op
te dragen, hebben zy hem onverhoeds
aangegrepen en gewurgd. Hetzelfde lot
onderging zyn vrouw, die eenigen tyd
later kwam zien, waar haar man bleef.
Vervolgens hebben de moordenaars het
dienstmeisje met een doek gewurgd en
de kinderen opgesloten. Dit moet
Dinsdagmorgen in de vroegte geschied
zijn. 's Nachts is de hooimijt met de
beide lijken in brand gestoken. Woens
dag in den namiddag is de knecht het
laatst in het dorp gezien. Men heeft
omtrent hem geen enkele aanwyzing.
Hy was op het landgoed in dienst
genomen zonder getuigschriften of
andere papieren te hebben kunnen
toonen. Men weet zelfs zijn naam niet.
Hamburg, 11 Jan. Hedenmorgen werd
naby de mond van de Elbe de zee-
sfeepboot „Roland" aangevaren door
een Deensch stoomschip.
De „Roland" begon dadelyk te zinken.
By het reddingswerk, dat onmiddellyk
aangevangen werd, slaagde men erin de
kapitein en 3 manschappen op te pikken.
Zes manschappen zyn verdronken.
Kiel, 11 Jan. Een jol van de torpedo
boot „S 70" is met drie man aan boord
op onverklaarbare wijze gezonken, toen
zij poogde een by Schleinraiinde aan
gespoelde torpedo op te visschen. De
nasporingen naar de boot en haar
bemanning waren tot dusver vergeefsch.
Berlin, 13 Jan. De sneeuwstorm, die
Zaterdag boven Engeland woedde,
zich vandaar langzaam naar het Oosten
uitbreidde, heeft gisteren ook Duitsch-
land bezocht. Uit alle deelen van het
Duitsche Rijk worden berichten ont
vangen over een enorraen sneeuwval,
die in het trein- en tramverkeer groote
vertraging veroorzaakte. Vooral in het
stroomgebied van den Rijn, heeft men
van den sneeuwval te lyden gehad. Op
sommige plaatsen, zooals in het heuvel
land by Kreuznach en ook te Keulen
bereikte de sneeuw gisteren reeds een
hoogte van meer dan een halven meter.
Overal, waar daartoe gelegenheid bestaat,
is de wintersport reeds begonnen. Veel
vorst is er overigens nog niet geweest;
het laagst daalde de thermometer te
Würzburg, en daar wees het kwik toch
nog slechts vier graden onder nul aan.
In Buckow heeft de knecht van een
landgoedbezitter zijn meester, diens
vrouw en de dienstbode vermoord,
omdat hij meende, dat de tweede kwaad
van hem had gesproken. De kinderen
bleven ongedeerd.
Nader meldt de Lolcal Anzeigerdat
te Berlijn de aandacht van den herbergier
getrokken werd door drie mannen, die
keurig in de kleeren zaten, terwijl hy
hen kort geleden in slordige pakken
gezien had, en die in zijn lokaal een
rekening maakten, te groot voor hun
maatschappelijken toestand. Dus waar
schuwde hij de politie, die nog één van
het drietal arresteerde en dezen spoedig
de bekentenis ontlokte, dat hij met zijn
kameraden aan de drievoudige misdaad
schuldig was. Echter zou de knecht, die
hun opgaf „Heinrich" te heeten, hen
uitgenoodigd hebben, de zakken van
zijn beer wat te verlichten, daar deze
een vrek was en het loon slecht betaalde.
Inderdaad zouden ze bij de kneveling
der slachtoffers behulpzaam zijn geweest,
maar volgens dit getuigenis heeft Heinrich
naderhand de personen, die gebonden
waren, gewurgd. De buit voor ieder
bedroeg 120 mark. Later zyn nog twee
andere jongens gevat.
Volgens een eigen bericht in het
Hand. blijkt de moordenaar, die zich
Otto Schone noemde, niemand anders
te zijn, dan de moordenaar Sternikel,
die talrijke moorden op zijn geweten
heeft en reeds sedert zeven jaar gezocht
wordt, maar, ofschoon er een prijs van
10.000 mark op zijn hoofd stond, tot
nog toe niet gepakt kon worden. Wel
had men hem eenige malen aangehouden,
maar altijd had hij weer weten te.
ontsnappen.