ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Maandag 13 Januari 1913. RONA Van Houten s Cacao Eerste Blad. NIEUWSTIJDINGEN. Z ierikzeeschc Cour a n t ABONNEMENT. De abonnementsprijs van dit bladdat iederen MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in Nederland f 1,60 per 3 maanden. Voor het buitenland, verzending ééns per week, f 10 per jaar bij vooruitbetaling. 69ste JAARGANG. No. 9337. Directeur: A. J. DE L00ZE Jr. Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL. Redacteur: J. WAALE. ADVERTENTIE N. Van l3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ots. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. De inzending moet geschieden des Maandags-, Woensdags- en Vrjjdagsmiddags uiterlijk 2 ure. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Eiken dag wordt RONA meer gewaardeerd. Het aantal geregelde gebruikers neemt voortdurend sterk toe. Hun goede voorbeeld kan met gerustheid door iedereen worden gevolgd. Daar men voor een heerlijken kop chocolade van RONA minder noodig heeft dan van andere soorten, is zij zoo bizonder voordeelig in 't gebruik. Velen hebben dit reeds door ervaring geleerd. NEDERLAND. Beverwijk. De lieer De Muralt heeft aan de Kiesvereenigingen iu dit district, die hem voor een candidatuur hebben aangezocht, te kennen gegeven, dat hij niet in aanmerking wenscht te komen. Amsterdam, 12 Jan. Gisterenavond had aan het station Muiderpoort een ernstig ongeluk plaats. Met den trein, die om 7.36 aldaar aankomt kwam mede, raej. De R. en haar beminde, de heer V. Nauwelijks reed de trein het station binnen, nog in vry snelle beweging zijnde, of het paartje deed het portier open en sprong op het perron. Beiden vielen op de steenen en bleven bewusteloos liggen. Het stationspersoneel droegen hen in de wachtkamer. De heer V. bleef bewusteloos, doch het meisje kwam by, klagende over hevige pyn. Beiden werden naar het O. L. Vrouwen gasthuis overgebracht. Daar bleek de toestand van het meisje zeer ernstig en werd voor hersenschudding gevreesd, terwyl ook voor hem opname in het Ziekenhuis noodzakelyk werd geacht. Haarlem, 11 Jan. De tweede boek houder van de Electrische Spoorweg- Maatschappy, N. J. Platteel, is van zyn Kerstverlof niet hier teruggekeerd. Op 2 Januari moest hy in zyn betrekking terug zyn. Gebleken is, dat hij op 26 December uit Diisseldorf, waar hy ge logeerd had, vertrokken is. Hy had voorgegeven naar Berlyn te gaan. Blykens een telegram van den voort vluchtige zelf, is hij naar Amerika uit geweken. By de openbreking van de safe bij de Haarlerasche Bank bleek, dat de effecten der waarborgsommen van de conducteurs en de gelden van het Ziekenfonds van het personeelter waarde van f 20.000, zyn verdwenen. Platteel heeft verder nog gelden van particulieren, die hij beheerde, ver duisterd. Laatstleden Woensdagavond is alhier door den trein van 5.16 uur uit Leiden de seinwachter H. aan het Kenaupark, die op weg was om zyn land te gaan bemesten, aangereden en gedood. Het ongeluk schijnt ontstaan te zyn doordat aan de machineloods een machine z.g. stond af te blazen. Door het rumoer en door den stoom heeft H. den aan komenden trein niet gehoord, het juk, dat hy over de schouders droeg, is toen in aanraking gekomen met de lantaarn van de machine, waarvan het glas gebroken en de band was ingedrukt. Van het juk heeft hij toen een slag tegen het hoofd gekregen, welke den dood heeft tengevolge gehad. De overledene laat een vrouw met zeven kinderen achter. Soest, 7 Jan. Met betrekking tot de inbraak op den avond van den Nieuw jaarsdag ten huize van Melis van B., heeft een nauwkeurig onderzoek der politie uitgebracht, dat hier van geen inbraak sprake is, en dat van B. hoogst waarschijnlijk het doel heeft gehad, door middel van deze aangifte, het ruedelyden van het gemeentebestuur op te wekken, teneinde geldelijke onder steuning'te bekomen. Familieleden en omwonenden verklaren dat Van B. hun gezegd heeft, geen geld te hebben om geringe bedragen voor levensbehoeften, enz. te voldoen en niet te weten, hoe hij den Nieuw jaarsdag zou moeten doorkomen. Kort na het politieonderzoek heeft hy het weinige huisraad dat hy bezat, verkocht en is hij met de noorderzon vertrokken. Sliedrecht, 11 Jan. Alhier is uit Rendsburg (Duitschland), waar hy 18 dagen in voorloopige hechtenis heeft doorgebracht, teruggekeerd J. van Aken. Deze was met eenige Nederlanders (uit Delfzyl) garresteerd, verdacht van moord. Zyn onschuld is zonneklaar gebleken. Intusschen heeft hy met zijn kameraden een benauwden tyd doorgebracht. Van Aken en Bonthuis uit Delfzyl kwamen in een koffiehuis en vonden daar Mutter Sas, zooals de vermoorde vrouw genoemd werd, liggende met afgesneden hals. In plaats hiervan ter bevoegder plaatse aangifte te doen, besloten zy het stil zwijgen te bewaren. Dit was natuurlijk afkeurenswaardig, maar wordt toch eenigszins begrypelyk, wanneer wij raede- deelen, dat zy den volgenden dag naar Nederland zouden vertrekken. Vrees van in 'n vreemd land in moeilijkheden te geraken deed hen aldus besluiten. De justitie moest het zelve maar uitzoeken, zoo oordeelden zij. Een volkomen stilzwijgen bewaarden zij echter niet. Aan twee andere Neder landers, Borst en Nannen, die de woning voorbij gegaan zijn, hebben zij do afschuwelijke misdaad medegedeeld. Alle vier zijn gevangen genomen. By de confrontatie van het lyk ont kenden zy met de grootst mogelijke beslistheid, doch zy werden weer „einge- sperrt". Intusschen is later een kellner uit het café, een familielid van de vrouw, gearresteerd en als vermoedelijke dader vastgehouden. Deze heeft bekend, schuldig te zyn aan diefstal van geld. Het vermoeden wint veld, dat hy ook do moordenaar is. Naar men verneemt worden pogingen tot 't verkrijgen van schadeloosstelling aangewend. Vlaardlngeu. Ten nadeele van een ver pleegde in het diaconiehuis alhier is een bedrag van f 800 gestolen, dat zich in eon kist bevond, die de dief door een raam open te schuiven kon bereiken en weghalen. Rotterdam, 9 Jan. Hedenmorgen be trapte do kapitein van een Harwichboot een inbreker, die uit zijn liut vluchtte. Door twee agenten werd de man ge- arroteerd, die dadelijk herkend werd als een oude bekende van de politie. Uit de hut was een portefeuille met Engelsoh geld en een gouden horloge met dito ketting gestolen. 11 Jan. Aan de firraa Wra. Muller Co. alhier is de leverantie van Argentynsch bevroren vleesch opge dragen, ten dienste voor het militaire garnizoen te 's-Gravenhage. Dordrecht, 9 Jan. lm de roef van het voor deze stad liggende Rijnschip „Scheep vaart 6", toebehoerende aan de Scheep vaart- en Steen kolen maatschappij te Rotterdam, is dezen nacht om 5 uur brand uitgebroken. De vrouw van den schipper sprong door den schrik over boord en is ver dronken. Ilaar lyk werd later opgehaald. De brand zelf bleef beperkt tot de roef. Dintoloord, 11 Jan. Donderdagavond vierden de kinderen der Zondagsschool aan den Droogendijk alhier het Kerstfeest. Te vier uur vereenigden de kinderen zich daartoe in één der schoollokalen. Nadat ds. Ruys de samenkomst met gebed had geopend, hield hy een inleidende rede. De onderwijzers der Zondagsschool, de heeren J. Ruys en P. den Engelse behandelden de Kerstgeschiedenis en een onderdeel der Kerkgeschiedenis. Beide onderwerpen werden op zeer kinderlijke wyze uiteengezet, waardoor zoowel vele ouderen, die uit belangstelling waren opgekomen, als de jeugd geheel oor waren. Tevens was gezorgd voor een geregelde en gepaste afleiding door het zingen van Kerstliederen. Een gezellige levendigheid ontstond onder de menigte, wanneer de kleintjes nu en dan onthaald werden op chocolade en krentenbroodjes. Het toppunt van vreugde werd echter bereikt, toen de prysuitdeeling plaats had. Nadat ds. Ruys de samenkomst met dankgebed had gesloten, verlieten ouders en kinderen te acht uur zeer voldaan de plaats der Kerstviering. Uit Stad en Provincie. Zlerikzeo, 13 Jau. Voor de afdeeling Zierikzee der Vereeniging „Volksonder wijs" trad Zaterdagavond in het „Huis van Nassau" als spreker op de heer L C. T. Bigot, directeur der Kweek school voor Onderwijzeressen te Arnhem. De opkomst was, in aanmerking ge nomen den feilen sneeuwstorm, die des avonds woei, bevredigend te noemen. Nadat de waarnemende voorzitter, jhr. De Muralt, den spreker van den avond had verwelkomd en aan de vergadering voorgesteld, verkreeg deze het woord. De heer Bigot, die tot onderwerp had „de Openbare School", zette in den aan hef van zijn rede het verschil tusschen de openbare en bizondere school uiteen. De openbare school is de school, die door het rijk of de gemeenten onderhouden wordt: alle andere scholen zijn bizondere scholen. Het onderscheid lost zich op in de vraag, of de onderwijzer en de onderwijs inrichtingen betaald worden door den gemeente-ontvanger, of door den penning meester van een schoolvereeniging. Spreker heeft geen bezwaar tegen de bizondere school, die door ouders in het leven wordt geroepen, maar heeft ernstige bedenkingen tegen die bizondere scholen en dit zijn helaas! de meeste die een confessionneel karakter dragen. De heer Bigot is een warm voorstander van de openbare school, niet ter wille van eenige partij, maar ter wille van het kind. I. Ter wille van de etische, religieuse ontwikkeling. II. Ter wille van de sociale ontwikke- ling. III. Ter wille van de iutellectueele ontwikkeling van hot kind. Ad lum. Spreker acht het verkeerd het kind dogma's en leerstellingen in te prenten. Die begrijpt het kind niet. Het gaat niet aan om met kinderen beneden twaalf jaar het vraagstuk der verlossingsbehoefte te behandelen, of dat der praedestinatie of het thema, dat de mensch in zonde ontvangen en geboren is. Dit alles gaat boven het bevattings vermogen van het kind. Men moet trachten om het goede, dat in het kind zit, tot ontwikkeling te brengen. Wij stellen tegenover dat bijbrengen van niet bevattelijke dingen onze neutrale paedagogie. Zoo ziet liet kind op de school in een bloempot een bloembol planten. Het ontwaart na eenigen tijd, dat uit dien bol een spruit naar boven komt, en later een bloem ontluikt. Hoe komt dat. Wie doet dat groeien en bloeien? Dat doet God, zegt de onderwijzer. Zoo wordt in de hoogste klasse de globe aan de leerlingen getoond en uitgelegd. Zij zien dan, hoe groot en uitgestrekt de aarde is. Maar als hun door 'den onderwijzer wordt verhaald, van de grootte van de zon, en van de vele zonnestelsels, dan geraakt het kind in bewondering voor den Schepper, die dat alles gewrocht heeft. De openbare school werkt, zegt spreker, niet goddeloos. Het tegendeel is waar. Zij is juist de Christelijke school bij uitnemendheid, omdat zij bij hot kind de grondslagen legt van den godsdienst, ook van den Christelijken godsdienst. Zij legt de kiem van een geloofsover tuiging. Welke die geloofsovertuiging is, gaat den onderwijzer niet aan. Het doel is niet Katholieken, Calvinisten of vrijdenkers te kweeken, maar ernstige, godsdienstige menschen. Elke levensovertuiging, mits zij steunt op ernstige overwegingon, is eerbied wekkend. De wijsgeer Kant vraagt terecht: hoe is het mogelijk om een kind, dat pas in deze wereld is, bezig te houden met vraag stukken, die van de andere wereld zijn. En hierin ligt juist de groote fout van de bizondere school. Spreker citeert een versje, dat in de „Blijde Wereld" stond. Op een Christelijke Bewaarschool werd aan de kinderen dit versje geleerd. De inhoud er van kwam hierop ncêr. Kinderen ontmoeten op den weg koeien. Zij wisten zich van angst geen raad. Een van hen kwam op de gedachte het dagelijksch gebedje op te zeggen. „Hemelsche Vader, geef ons spijs en drauk". En toen het gebedje geëindigd was, waren al de koeien verdwenen. Spreker wijst er op, dat de wetgever voor alle gezindten de gelegenheid heeft opengesteld om van de openbare school ten behoeve van het godsdienstonderwijs kosteloos gebruik te maken. De etische religieuse opvoeding van het kind wordt meer gediend door de open bare schooldan door de bizondere school. Ad 2um. Ter wille van de sociale ont wikkeling van het kind verdient de openbare school de voorkeur, omdat daarin aan het kind geleerd wordt ver draagzaam met andere kinderen om te gaan, en niet te letten op verschil in geloof, rang, stand of kleeding. De confessioneele school predikt ketter jacht op poene van haar bestaan. De confessioneele school laat slechts toe de kinderen der ouders van haar richting. Zij houdt geen rekening met het denk beeld van Thorbecke, een christendom boven geloofsverdeelheid. In art. 3 der statuted van de Vereeni ging van Christelijke Onderwijzers in Nederland staat: „De opvoeding moot zijn Christelijk- „Nationaal; daartoe is noodig het onbe lemmerd gebruik van de Heilige Schrift „en een zoodanige behandeling van de „geschiedenis onzes Vaderlands, dat daar door duidelijk aan het licht komt de „waardij van de beginselen der Hervor- „ming in den strijd tegen het Roomsche „bijgeloofen het revolutionnaireongeloof". Het katholicisme wordt bijgeloof ge noemd. En deze zienswijze moet aan kinderen beneden de twaalf jaar worden ingeprent. Door de bizondere school wordt de geest van onverdraagzaamheid gekweekt. In Rotterdam bestaat een Katholieke voetbal vereeniging, waarvan de statuten Koninklijk zijn goedgekeurd. In die statuten staat, dat de leden het lidmaat schap verliezen, wanneer zij hun kerkelijke plichten niet vervullen of een gemengde verkeering aangaan. Hedenavond, zegt spreker, wordt in district 3 te Amsterdam een vergadering gehouden, waartoe Katholieke knapen van veertien jaren zijn opgeroepen teneinde te bespreken, hoe deze voor de aanstaande verkiezingen kunnen propa- gandeeren. Dit alles is het gevolg van de splitsing op schoolgebied. Men tracht de groote verschilpunten op politiek en sociaal gebied bij do jeugd te doen wortelschieten ter wille van de macht. Het onderwijs in geschiedenis kan alleen op de openbare school goed gegeven worden. Op de confessioneele scholen wordt de geschiedenis met een bepaalde tendenz ingekleed. Spreker verhaalt, hoe in zeker geschiedenisboekje de figuur van Willem de Zwijger wordt voorgesteld. Besprekend diens dood wordt daarin gezegd„het is verschrikkelijk in handen van de ge rechtigheid te vallen na zulk een leven". En nu vindt spreker het vreemd, dat scholen, waarin de stamvader van ons Vorstenhuis aldus wordt geschilderd, betaald worden met Nederlandsch geld. Ad 3uni. De openbare school is ter wille van de iutellectueele ontwikkeling van het kind te verkiezen. Het volksonderwijs moet lijden onder de splitsing. Op tal van bizondere scholen kan bet onderwijs niet tot zijn recht komen, omdat een onderwijzer meerdere klassen te onderwijzen heeft. Millioenen worden voor het onderwijs be taald, maar het onderwijs wordt slechter. De confessioneele school kweekt kunst- planten de openbare school natuur planten. De grond van den schoolstrijd is het verschil in overtuiging. En nu kunnen andere ons geen overtuiging schenken. Door strijd moeten wij die verkrijgen. En daartom moeten wij in het kind het beste trachten te ontwikkelen. Jarenlang is do openbare school be lasterd. Zij werd genoemd de moderne secteschool, een broeinest van socialisme, enz. Men dreigde de ouders, die hunne kinderen naar de Openbare school zonden, met onthouding van bedeeling, met onthouding vau den doop. Men wilde door die middelen van bestrijding de openbare school kelderen. Ondanks die bestrijding, ondanks het feit, dat men voor tien jaar den ouder gang der openbare school voorspeld heeft, bestaat zij nog. Wel wil men haar vernietigen. Zoo stelt de Staatscommissie tot herziening der Grondwet voor uit art. 192 der Grondwet, dat nu luidt: „Het openbaar onderwijs is een voor werp van de aanhoudende zorg der r'geering" te lichten: „openbaar" met het oogmerk de bizondere school tot regel te maken, en de openbare school tot aanvulling. Wij voorstanders van de openbare school zijn nu in de minderheid, maar hopen, dat wij meerderheid zullen worden. Niet uit een politiek oogpunt, maar ter wille van het kind ijveren wij voor de openbare school. Door ons werk in die school moeten wij ons waard:g toonen|het ons door de ouders geschonken vertrouwen. Iloog houden de openbare school in alle opzichten. Dan behoeven wij niets te vreezen. De vijanden der openbare school komen niet op onze openbare vergaderingen omdat zij het debat niet aandurven. Zij werken met huisbezoek. Laat ons daartegenover plaatsen een goede school, die gedragen wordt door de christelijke idée. Aan den spreker viel na deze belang wekkende, gehaltvolle rede een levendig applaus ten deel. Van de gelegenheid tot debat werd, daar de tegenstanders der openbare school overeenkomstig de door den spreker geschetste taktiek af wezig waren, geen gebruik gemaakt. Wel stelden mej. Vooren, en de heeren Perrels, mr. Canes en de voorzitter eenige vragen, die door den spreker uitvoerig en ten genoege der vergadering beantwoord werden. De voorzitter bracht in warme be woordingen hulde aan den spreker, die

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1913 | | pagina 1