ZIERIRZËESCHE
NIEUWSBODE.
Dinsdag 14 Juni 1904.
(SS ierilizeesche
Courant).
Eerste Blad.
BERICHT,
DE STATENVERKIEZINGEN.
Mr. J. C. van dar Lek de Clercq,
Mr. A. J. F. Fokker, en
8. Giljam.
Mr. J.C. VAN DER LEK DE CLERCQ,
Mr. A. J. F. FOKKER, eD
B. GILJAM.
De Statenverkiezing in Tholen.
J. van Gorsel, en
J. N. Elenbaas.
NIEUWSTIJDINGEN-
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
60ste JAARGANG
No. 8013.
Directeur a jr. DE L.OOZE
Redacteurenj
J. WA ALEalleen voor het binnen- en buitenl. nienws.
Ad ver ten tienvan 13 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiteriyk tot des
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaateruimte berekend.
Alle betaling-en moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FbSnkel, Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Zij, die zich met 1 Juli a 8. op
deze Courant alionneereuont
vangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
A. J. DE IjOOZE,
Directeur.
COLLECTE
voor het Foods ter aanmoediging en
ondersteuning van den gewapenden
dienst in de Nederlanden.
De BURQEMEESTER en WETHOUDERS van Ziehikzek
maken bekend, dat de gewone jaarlijksche collecte ten
behoeve van het fonds ter aanmoediging en onder
steuning van den gewapenden dienst in de Nederlanden
in deie gemeente aan de huizen der ingezetenen zal
worden gehouden op "Woensdag 15 J«ui el.».,
aan te vangen te lö uur des middags.
Zij noodigen de ingezetenen uit die vaderlandsche in
stelling, die aan de algemeene hulp bij voortduring
dringende behoefte heeft, ook thans wederom krachtdadig
te onderstennen, ten einde in de steeds stijgende uit-
keeringen door het Fonds aan deelgerechtigden te kunnen
voorzien.
Zierikzee, den 11 Juni 1904.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
CH. W. VERMEIJS, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Onveiligheid Vaarwater.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt het volgende
bericht ter kennis van zeevarenden, die daarbij belang
kunnen hebben, t. w.
Schietoefeningen in de stelling van Den Helder
3e District.
Volgens mededeeling van den Minister van Staat
Minister van Oorlog, zullen in den loop der maand
Augustus 1904 schietoefeningen plaats hebben in de
stelling van Den Helder, uit verschillende vuurmonden,
opgesteld op de verdedigingswerken aldaar.
Op de dagen waarop gevuurd wordt, zal van het
betrokken fort een roode vlag waaien, van minstens één
uur vóór den aanvang der oefeningen, alsmede gekleurde
vlaggen, aangevende de richting waarin gevuurd zal
worden.
Bovendien zullen op die dagen groote waarschuwings
borden worden geplaatst aan den ingang der haven en
op de batter^ Visehmarkt, vermeldende de plaats waarvan
en in welke richting dien dag gevuurd zal worden,
terwijl nabij de haven en nabij het Torpedo-magazyn
borden zullen worden geplaatst, waarop is aangegeven de
beteekenis der gekleurde vlaggen, als volgt:
Een roode en witte vlag beteekent Noord, zwarte vlag
Oost, wit en roode vlag Zuid, witte vlag West, wit en
zwarte vlag N.Orood en zwarte vlag Z O., zwart en
witte vlag Z.W., zwart en roode vlag N.W.
Indien een stoomvaartuig tot waarschuwen of sleepen
aanwezig is en indien de oefeniDgen het toelaten, zal
door dit vaartuig desgewenscht hulp worden verleend
aan kleine zeilvaartuigen om uit den onveiligen sector
te komen.
Zierikzee, den 13 Juni 1904.
De Burgemeester voornoemd,
CH. W. VERMEIJS.
In verband, met en tot staving van ons
hoofdartikel van Vrijdagavond halen wij het
volgende uit de Nieuwe Rotterdarnsche Courant
van Zondag aan
»In 4901 heeft men, overal op het platte
land, maar vooral op de Zuid-Hollandsohe en
ZeeuwBche eilanden, een schromelijk misbruik
gemaakt van de leerplichtwet. Bij den strijd
aan de stembus, zoowel voor de Kamer als
voor de Staten, was die wet het groote
agitatiemiddel in handen der kerkelyken. Van
de gevolgen van de leerplichtwet werden
tafereelen opgehangen, die eenvoudige menschen
met schrik en angst moesten vervullen, en de
kiezers werden in den waem gebracht, dat,
als de kerkelijken maar de meerderheid
kregen, die gehate wet wel van de baan zou
raken. En nu heeft men onlangs uit den
mond van den minister Kuyperdie vóór de
verkiezingen van 1901 nog verklaarde, dat
de leerplichtwet inbreuk maakte op het gezins-
recht, vernomen, dat van intrekking dezer wet
geen sprake kan zijn. Administratieve ver
eenvoudiging zal er komen, en aan onwillige
ouders zal de gelegenheid benomen worden
om uit te rekenen, hoeveel maal zij hunne
kinderen de sohool kunnen laten verzuimen,
zonder met den reohter in aanraking te komen,
maar de leerplicht blijft.
Dat hadden de eenvoudige zielen eens
moeten weten indertijd, toen zij zioh lieten
verlokken om, teneinde {van die booze leer
plichtwet bevrijd te worden, voor de anti
revolutionaire candidaten te stemmen
Aldus de Nieuwe Rotterdarnsche Courant.
Leest dat nu eens goed, kiezers, loopt er
niet vluchtig over heen. Gij, die in 4901
geluisterd hebt naar de anti-revolutionaire
woord- en penvoerders, die u tegen beter
weten in voorhielden, dat de leerplichtwet
een inbreuk op de ordonnantiën Gods was,
en een gewelddadige aanranding van uw
heiligste rechten, zoodat gij in uw licht-
geloovigheid u liet verleiden op hun candidaat
uw stemmen uit te brengen, u vleiend met
de hoopvolle verwachting, dat een nieuw,
kerkelijk Ministerie aan het bewind zou
komen, en u van die leerplichtwet verlossen,
leest goed, Dr. Kuyper heeft uitdrukkelijk
verklaard, dat van intrekking der leerplicht
wet geen sprake kan zijn.
Hebt gij, kiezers, van die verklaring behoorlijk
acte genomen, hebt gij over haar beteekenis
ernstig nagedacht, welnu, erkent dan ook
eerlijk, dat gij in 1901 op een dwaalspoor
zgt gebracht, en dat gij niet langer uw ver
trouwen aan een party kunt schenken, die,
om uw stemmen te winnen, u opzettelyk
misleid en met valsche hoop gevleid heeft.
Dient niet langer een kerkelyke richting, die
het klaarbiykeiyk slechts om het bezit van
de heerschappy in den Staat te doen is, die,
al naarmate zg terrein verovert, stouter en
driester optreedt, die niet tevreden de Tweede
Kamer onder den voet te hebben gekregen,
thans beproeft ook de Eerste Kamer, waar
van de meerderheid gelukkig nog liberaal is,
tot een slaafsche dienaresse van haar wil te
makeD.
Vallen toch de verkiezingen op aanstaanden
Vrgdag voor de Provinciale Staten, die,
zooals men weet, de Eerste Kamer samen
stellen, in reactionairen geest uit, dan zullen
de mannen van het bewind onze Eerste
Kamer, wanneer die ten aanzien van de
Hooger Onderwyswet niet naar de pgpen
van Dr. Kuyper wensobt te dansen, ont
binden, en een andere Kamer doen kiezen,
die gedwee aanneemt, wat haar voorgelegd
wordt.
Met het oog op dit duidelyk kenbaar
gemaakt voornemen brengen de kerkelgke
fracties in haar organen hemel en aarde in
beweging, teneinde haar plan, in de Pro
vinciale Staten aan haar aanhangers de
meerderheid te verschaffen, tot verwezenlgking
te brengen.
Tegen het gelukken van dat plan hebben
door heel het land heen al de vooruitstrevenden,
van de conservatief-liberalen af tot de vrg-
zinnig-demokraten toe, zich vereenigd.
Inziende het groote gevaar, dat in een
omzetting van de Eerste Kamer schuilt,
hebben zg, alle twistpunten ter zgde stellend,
en alle veeten vergetend, elka&r de hand
gereikt, en dezelfde candidaten gesteld.
Nu is het zaak, wil men het groote doel
bereiken, dat beoogd wordt; wil men zorgen,
dat in geen geval in onze provincie de anti
revolutionairen in de Staten sterker worden,
dan zg nu reeds zgu, dat de partgtucht in
eigen boezem streng gehandhaafd wordt, en
dat wg als één man aanstaanden Vrgdag
onze stemmen uitbrengen op de aftredende
Statenleden, de heeren Mr. J. C, VAN DER
LEK DE CLERCQ en Mr. A. J. F. FOKKER,
en op den heer B. GIL JAM, candidaat gesteld
in de plaats van den heer B. G. van der
Have, die niet meer in aanmerking wenschte
te komen.
Wie van onze partggenooten en geest
verwanten anders handelt, draagt koren op
den molen van onze tegenstanders, die zich
nu reeds verkneukelen, dat een groep libe
ralen den heer Mr. H. C. Moolenburgh
oandidaat hebben gesteld, en die, bouwend op
de verdeeldheid der liberale stemmener
reeds op rekenen, dat hun candidaat in her
stemming zal komen.
Maar zg zullen, naar wg hopen en ver
trouwen mogeD, bedrogen uitkomen.
Aan hun verwachting zal, wanneer elk der
onzen zyn partijplicht betracht, de bodem
worden ingeslagen.
Want de heer Mr. H. C. Moolenburgh
heeft door zg'n openlgk bedanken voor de
candidatuur te kennen gegeven, dat hij
beslist niet wenscht, dat er zelfs één
stem op hem wordt uitgebracht.
En nu is het toch wel te verwachten, dat
zg, die de candidatuur van den heer Mr.
H. C. Moolenburgh gesteld hebben, zgn na-
drukkelgken wensch ten volle zullen eer
biedigen, en overeenkomstig zgn navolgens
waardig voorbeeld van loffelgke partijzucht
en welbegrepen partybelang thans hun stem
men op den heer B. GILJAM zullen uit-
De berekening der anti-revolutionairen zal
dan ook te schande worden gemaakt.
Bewezen zal worden, dat alle liberalen, zg
mogen aan de conservatieve zgde staan of
tot de geavanceerde riohting behooren, toonen
zullen te beseffen, wat zg aan de eer der
vlag versohuldigd zgn. En de eer der vlag
eischt, dat men de stemmen niet ten voordeele
der tegenstanders versnippert, maar dat men
eenparig stemt op de candidaten der Centrale
Liberale Kiesvereeniging, de heeren:
De beide eersten, de heeren Mr. J. C.
VAN DER LEK DE CLERCQ en Mr. A. J. F.
FOKKER, aftredende leden, hebben hun
sporen in de Staten reeds volop verdiend, en
daardoor aan de verwachtingen van hun
kiezers in den ruimstcn zin beantwoord. Zg
zgu dan ook op grond van hun algemeen
erkende verdiensten, en op grond van het
geen zg nog in de Staten ten behoeve van
hun medeburgers praesteeren kunnen, door
partggenoot en geestverwant candidaat gesteld.
De laatste, de heer B. GILJAM, Duivelander,
zal, met het oog op zgn grondige bekendheid
met de behoeften van de landbouwende be
volking, in de Provinciale Staten voor dit
district een uitnemend vertegenwoordiger zgn,
die met warmen gver voor de belangen er
van zal stryden.
Kiezers 1 Weest aanstaanden Vrgdag allen
op uw post.
Niemand blyve te huis.
Een ieder vervulle zgn burgerplicht.
Eu stemt allen op:
De liberalen voor het kiesdistrict Tholen
hebben voor het lidmaatschap der Provinciale
Staten de heeren J. VAN GORSEL en
J. N. ELENBAAS candidaat gesteld.
Beide heeren hebben de candidatuur aan
vaard.
De heer J. VAN GORSEL is een man,
die geheel en al aan de vereischten beant
woordt, die men aan een afgevaardigde van
dit district naar de Staten stellen mag.
S6oretaris van de afdeeling Tholen der Maat-
schappy tot bevordering van Landbouw en
Veeteelt in Zeeland, is hg volledig op de
hoogte van de behoeften van den landbouw.
En wanneer men uu weet, dat in Tholen land
bouw en veeteelt de hoofdbronnen van bestaan
voor de bevolking zgn, dan zal men ook
begrgpen, dat de heer J. VAN GORSEL in
de Staten de rechte man op de rechte plaats
is, in staat die belangen krachtig te behar
tigen. Daarbg komt, dat hg tengevolge van
zgu functie als dgkgraaf van het Watersohap
Poortvliet in staat zal zgn alle voorkomende
polderzaken te beoordeelen. Als humaan
mensch hoog aangeschreven, is hg een man,
op wien men kan staat maken, wiens advies
men gaarne inwint.
Daarom kiezers, stemt aanstaanden Vrgdag
den heer J. VAN GORSEL.
De tweede candidaat is de heer J. N.
ELENBAAS, burgemeester van Krabbendyke,
een man, die aan zgn helder inzicht, juist
oordeel en grondige bekendheid met de
belangen der eilandbewoners, een uitstekend
Statenlid belooft te worden.
Wg raden derhalve den kiezers van het
district Tholen aan, om aanstaanden Vrgdag
hun stemmen uit te breDgen op de heeren
Nederland.
Zwolle, 11 Juni. Binnen Blankenham had
Donderdagavond een allerdroevigst ongeluk
plaats.
Een rytuig met vyf personen, waaronder
een kind, van Kuinre naar Oldemarkt rydende,
geraakte door het sohrikken van bet paard
in een moddersloot aan den Lageweg, 't onderst
boven. Spoedig verleende hulp mocht iu zoo
verre baten, dat twee personen er geluk k g
het leven afbrachten; de drie overigen, waar
onder het kind, waren helaas niet meer te
redden. De plaatselyke geneesheer, dr. P. Peel,
spoedig ter plaatse aanwezig, moest, na de
bekende behandeling van drenkelingen lang
te hebben toegepast, den dood constateeren.
Hoe verslagen ieder in den omtrek hiervan
is, laat zich verklaren, te meer als men weet,
dat onder de drenkelingen een meisje van
een geacht ingezetene van Kuinre werd aan
getroffen.
Apeldoorn, 12 Juni. Naar wg vernemen,
zal het Koninklgk Echtpaar den 4 Juli a.s.
voor acht dagen naar Mecklenburg gaan, ter
gelegenheid van het huwelgk van den Groot
hertog.
Deventer, 10 Juni. Alhier waren eenige
kinderen bezig eèn vuurtje te stoken. Onge
lukkig geraakten van één hunner, een drie
jarig jongetje, de kleeren in brand. De moeder
snelde op bet hulpgeschreeuw spoedig toe en
bluschte het vuur, doch het kind had reeds
hevige brandwonden gekregen. Het werd ter
verpleging naar het ^Ziekenhuis gebracht en
is kort daarop helaas aan de gevolgen
bezweken.
's-Gravenhage, 11 Juni. De nieuw be
noemde burgemeester der residentie, de heer
E. C. baron Sweerts de Landas Wgborgh,
sedert 20 Sept. 1899 burgemeester van
Arnhem, is de zoon van wylen den directeur
van het postkantoor te Rotterdam. Z.Ed, is
52 jaar oud en heeft verscheidene jaren in
Indië doorgebracht, waarheen hg als 20-jarig
jongeling vertrok. Ter algemeene secretarie
te Batavia doorliep hg vlug alle rangen en
reeds in 1882 behaalde hg die van referendaris.
Vervolgens klom hg op tot lid van den raad
van Ned -Indië, uit welk ambt hem iu 1897
eervol ontslag werd verleend.
De heer Sweerts is de liberale richtiDg
toegedaan.
Door den commissaris van politie der
le afdeeling alhier zgn twee jongens van 14
en 16 jaar, verdacht van inbraak, ter be
schikking gesteld van de justitie.
Een bewoonster van de Tasmanstraat was
Zondagavond naar Scheveniogen gegaan. Ze
werd daar door een neefje gezien, dat zich
toen met een kameraadje naar het huis in
de Tasmanstraat begaf. Deze beiden drukten
daar de ruit van de deur in, welke zg daarna
openden. Het kameraadje hield de wacht,
terwgl het neefje het huis inging en zioh
meester maakto van zilveren lepeltjes en
eenige gouden sieraden. Op raad van den ander
had het neefje een pruim tabak iu den mond
genomen en den vloer met het sap bespuwd
om de verdenking niet op hem te laten vallen, i
doch den sohgn te verwekken alsof volwassen I
personen de inbraak hadden gepleegd.
Bgna was het hem gelukt, maar al spoedig
was de politie de ware daders op het spoor.
Het neefje bekende spoedig, en deelde den
naam van zgn medeplichtige mee. Deze was
in Schiedam ter vischvangst aangemonsterd en
zou juist vertrekken, toen hg werd aange
houden.
De gestolen sieraden had hg in de kajuit
verborgen.
Een heer uit Den Haag, logeerende
in een der hotels te De Steeg, verloor op
een wandeling zgn portefeuille, inhoudondo
ruim f 800. Den volgenden dag werd het
vermiste gevonden door een meisje dat by
het terugbrengen van het geld beloond werd
met f 100.
Een 14 jarige knaap, tot voor eenige
dagen in dienst als couranten-verkooper op
het perron van het Staatsspoorstation alhier,
doch wegens oneerlgke handelingen ontslagen
door den boekverkooper in de restauratie aan
het station, liep gisteren op het perron, met
een geladen revolver. De politie zag dit en
wist den knaap, die eerst wilde vluchten en
het wapen wegwierp, te achterhalen.
Het bleek, dat de revolver reeds eenigen
tgd verborgen lag op een plek tusschen de
rails nabij het bekende houten bruggetje,
dat de beide perrons met elkander verbindt.
Te Seb< .ingen heeft gisterenavond
de commissaris van politie ook in het
ïKurhaus" geconstateerd, dat het »jeu de
poule" gespeeld werd.
Bg deze eenvoudige vaststelling bleef het.
De biljarts van het »jeu de poule" staan
thans niet meer in de achterzaal, maar in
de varanda, waar vroeger het z g. utolepel"
gespeeld werd. Er zgn thans twee nieuwe
spelen kggekomenhet eene is het z. g.
»jach tepel", waarbij de speler vooraf een dier,
b. v. een haas of hert, opgeeft als te treffen
doel, dat bestaat in een hokje waarin de
bal moet rollen. Geschiedt dit, dan wordt
den speler eenige malen zgn inzet uitbetaalt,
evenals aan medespelers, die op hetzelfde
doel van den hoofdspeler mogen inzetten.
Voorts is er nog een biljartspel, waarby
men een ivoren balletje met een queue moet
wegstooten en zoodanig effect moet trachten
te geven, dat het, in aanraking gekomen
met een veerkrachtig voorwerp, regelrecht
naar een holte loopt dat het hoogste nummer
draagt van een aantal andere holten, mede
voorzien van nummers.
Delft, 11 Juni. De vrachtrgder J. Alblas,
van Naaldwgk op Delft, kwam gisteren met
zgn wagen door De Lier, toen het 11-jarig
zoontje van W. Haanemaaijer, dat het blinde
man-spel speelde, plotseling van achter een
boom te voorscbyu kwam en onder den wagen
raakte.
De wielen gingen den knaap over het
hoofd, en toen men hem opnam, was bg dood.
Een schedelbreuk had een eind aan zyn leven
gemaakt.
Rotterdam, 11 Juni. Per s.s. aSoerabeja"
van den Rotterdamschen Lloyd, arriveerde
gisterenmorgen alhier een transport van 20
krankzinnigen, waarvan de meesten gedeeltelgk
hersteld waren. Onder hen bevonden zich 4
kolonialen, die door de zorgen van den
kapitein, commissaris van afmonstering, den
heer A. Jonker, van reisgeld werden voorzien,
en door hunne familie werden afgehaald.
Verder bevonden zich nog bg het transport,
een gewezen marinedokter, een onderwyzer,
en een Duitsoher, welke laatste overgebracht
werd naar het centraalbureau van politie,
om over de grenzen te worden gebracht.
Ter assistentie waren op de plaats van
ontscheping, eenige bewakers van het rgks-
krankzinnigengestiebt uit Medemblik aanwezig.
Vrydagavond had de aangekondigde
byeenkomst plaats van reverend J. A. Dowie,
zich noemende fAlgemeen-Opziener der
Christelgke Katholieke Kerk in Zion" 'en
»Elia, de Hersteller". Een uur te voren was
de bovenzaal der »Doele" stampvol, oirca
1100 personen waren daar byeen, later for-
oeerden een paar honderd nieuwsgierigen de
gesloten hoofddeur, zoodat de grendels en
sloten braken en de politie met kracht moest
optreden.
De spreker, bggestaan door een slecht
verstaanbaren tolk, bad slechts weinig succes,
zoodat de zaal al heel spoedig weer ruim
half leeg liep. Hg behandelde in hoofdzaak
het evangelie en het leven van Jezus, alsmede
de kracht van genezing door gebed.
Evenals op bgeenkomsten in het buitenland
kreeg hg ook nu enkele telegrammen uit
