Zaterdag 20 Februari 1004.
ierikzeesche
60ste JAARGANG. No. 7966.
Eerste Blad.
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN-
Uit Stad sh Provincie.
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
O o vl ran t).
Verschijnt DENSDAGDONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per poet
f 1,60.
Noord-AmerikaTransvaal, Indië enz. verzending
eens per week, f 10,per jaar.
Directeura, j. DE lOOZE.
r, I A. FRANKEL.
Redacteuren: I
J. WAALR, alleen voor het binnen- en buitenl. nieuws.
Advertentiënran 1—3 regela 30 Cta.
meerdere regela 10 Cta., kannen uiterlijk tot dea
Maandags, Woensdags en Vrijdags middags
2 ure beiorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten uitsluitend geschieden ten kantore van A. J. de Looze, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Ingezonden stukken en berichten van correspondenten te adresseeren aan A. FhSnkex., Meelstraat 386, Zierikzee.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Wie tegenwoordig een conrant ter hand
neemt, ziet het eerst uit naar de oorlogs
berichten. Een elk is nieuwsgierig te weten,
of er soms ter zee of te land wtêr slag
geleverd is, en wie daarbij klop gehad heeft,
de Japanner of de Bus. Bekend met die
alleszins verklaarbare nieuwsgierigheid van
onze lezers en lezeressen, zouden wij deze
gaarne willen bevredigen, maar daar komen
zulke onzinnige, vaak tegenstrijdige berichten,
dat er schier geen touw aan vast te maken
is. Zoo werd gemeld, dat een paar honderd
kozakken eenige duizende Japanners in den
pan zouden gehakt hebben, wat toch met het
oog op hetgeen van het Japaneche leger
bekend is, moeilijk is aan te nemen. Even
ongeloofelyk komt ons het bericht voor, dat
de Japanners zouden beproefd hebben bij
Port-Arthur te landen, maar mot verlies van
vierhonderd man zouden teruggeslagen zijn.
Ons dunkt, dat de Japanners het wel uit
hun hoofd zullen laten te landen op een
plaats, die, gelijk Port-Arthur, door een
machtig Russisch leger bezet, en daarbij aan
zienlijk versterkt is. En ten tweede zouden,
indien de Japanners zoo onverstandig waren
een dergelijke roekeloosheid te ondernemen,
de Russen dit kalmpjes toelaten, teneinde des
te beter de Japanners te kunnen vernietigen.
Zoowel het een als het andere schijnt ons dan
ook toe niet geloofwaardig te zijn. Wat wij voor
waarschijnlijker houden is het volgende: Aan
twee Japaneche torpedobooten is het, ondanks
den hevigen sneeuwstorm, die verstreken
Zondag woei, gelukt de Russische oorlogs
schepen voor Port-Arthur met torpedo's te
bestoken. Of, en in hoeverre daardoor aan de
Russische schepen is schade toegebracht, kon
de Japaneche admiraal Togo niet zeggen,
maar wel gelooft hij, dat deze aanval een
gunstige zedelijke uitwerking op den vijand
gehad beeft.
Aan de Oostkust van Korea hebben de
Japinners 60 000 man ontscheept, zoodat dit
eiland door Japansche troepen weldra over
stroomd zal zijn. Ook in Mandsjoerye zijn
Japansche soldaten aangekomen, hetgeen door
de Russische grenswacht bevestigd wordt,
die, zooals zij meldde, Japansche patrouilles
gezien heeft. De opperbevelhebber van het
Russische leger hooft vermoedelijk in verband
met de aanwezigheid van een Japansche
troepenmacht in Mandsjoerije Port-Arthur
verlaten. Hoewel dit alles op den ernst van
den toestand voor Rusland wijst, gevaarlijk
is die daarom nog niet. Alleen zou het voor
den Rus bedenkelijk gaan uitzien, indien de
waarheid van het gerucht bleek, dat de
spoorweg in Mandrjoerije door de Choenhoezen,
een inlandsche stam, op onderscheidene punten
was opgebroken. Wordt het namelijk den
Russen onmogelijk gemaakt zich van den
spoorweg te bedienen, die hun eenige com
municatielijn te land is, ja, dan kunnen zij
geen versterkingen en mondbehoeften aan
voeren, zoolang Japan meester van de zee
bljjft, en dan wordt de staat van zaken voor
hen hoogst bedenkelijk.
De twee nieuwe te Genua aangekochte
kruisers zijn in Japan aangekomen, en door
de bevolking met gejubel ontvangen.
En hoe is het nu in Rusland zelf geschapen
Hoe denkt de natie over den oorlog? In
sommige steden, zooals Petersburg, Moskou
en Kieuw, zijn, naar de telegrafische berichten
te oordeelen, vaderlandslievende, geestdriftvolle
betoogingen gehouden. De gemeenteraden van
Petersburg en Moskou hebben zelfs zeer aan
zienlijke bedragen voor militaire doeleinden
besohikbaar gesteld. De Wosjod, het hoofd
orgaan van de meer dan vijf miliioen in Rus
land wonende Joden, heeft in een gloeiend
hoofdartikel de Joodsohe onderdanen van den
Czar opgeroepen om, ondanks miskenning en
verdrukking, als echte Russen, hun bloed
voor het vaderland veil te hebben. Maar toch
schijnt over het algemeen de geest van het
Russische volk ten aanzien van den oorlog
met het ver verwijderd Japan óf onverschillig
óf afkeurend te zijn. Zoo heeft de revolutionaire
party in Rusland, die, men houde dit wel in
het oog, ook uit liberale elementen bestaat,
een manifest uitgevaardigd, waarin verklaard
wordt, dat de Russische regeering in Mand
sjoerye en Korea niets te maken heeft, en
beter deed de noodige hervormingen in Rus
land in te voeren. »Japan", zegt zg, »ia een
vry land met een vrije bevolking. In Rusland
daarentegen heerecht Aziatisoh despotisme".
Met de Grondwetsherziening, die de Koning
van Zweden in zgn jongste Troonrede heeft
aangekondigd, wordt een betere regeling van
het kiesrecht beoogd. Het kiesrecht zal ver
leend worden aan alle mannelyke ingezetenen,
die in het volle genot van de burgerschaps
rechten zgn, en den vgf-en-twintigjarigen
leeftgd bereikt hebben. Üitgesloten van het
kiesrecht zullen zgn zg, die onder curateele
gesteld zgn of in staat van faillissement ver-
keeren al de bedeeldenzg, die in de laatste
drie jaar de verschuldigde belasting niet
betaald hebben, en de militieplichtigen. De
beginselen van rechtstreeksche verkiezing en
evenredige vertegenwoordiging zullen in de
Grondwet worden opgenomen. Geen uit
sluitingen van het algemeen kiesrecht mogen
gebaseerd zgn op het bezit van een bepaald
vermogen of van een zeker inkomen.
De socialistische afgevaardigde Ferri, hoofd
redacteur van het Italiaansche blad de
Avanti, is tot veertien maanden hechtenis
veroordeeld, omdat hg in zgn orgaan Bettolo,
den Minister van Marine, aansprakelgk had
gesteld voor de reeks van knoeiergen, waaraan
zich tal van hooggeplaatste marine-autoriteiten
bg de leverantie voor de marine hadden
schuldig gemaakt. Hoewel de toon van het
blad tegenover den Minister, die zelf onkreuk
baar eerlgk, toch niet voor al zgn onder hem
geplaatste beambten kan instaan, ongepast
was, zoo is het toch hard, en vormt het een
schrille, schreeuwende tegenstelling, dat de
bedrgvers van de knoeiergen vrg kunnen
rondloopen, terwijl de ontdekker er van
veertien maanden moet brommen.
Bg de verkiezingen in de Kaapkolonie
hebben de Jingo's, waaronder ook de beruchte
dr. Jameson, de overwinning behaald, zoodat
de Zuid-Afrikaanders, de Boerenpartg, in de
minderheid zgn. De verhouding is nu van 50
tot 45, wat te bejammeren is, maar toch met
het oog op de velen, aan wien het stemrecht
ontnomen is, omdat zg aan den opstand
hadden deelgenomen, wel te voorzien was.
Nederland.
's Gravenhage, 18 Febr. (Tweede Kamer).
De beraadslagingen over deHooger Onder wys-
wet werden voortgezet, en verklaarde de heer
Van Idsinga gaarne zgn stem aan het ont
werp te zullen geven. De voorkeur gevende
aan het afleggen van een staatsexamen voor
een commissie, heeft spreker zich toch neer
gelegd bg het toekennen van d.en effectus
civilis, omdat hg daarvan niet de geschetste
nadoelen vreest.
En waar nu de effectus civilis wordt toe
gekend aan universitaire graden en getuig
schriften, moet hg ook worden toegekend aan
bizondere universiteiten onder niet te gestrenge
voorwaarden Het geldt hier een bepaling van
gemeen recht, waarvan ieder kan profiteeren.
Spreker bestreed de opvatting van den heer
Van der Vlugt, dat de universiteit zou zgn
eene instelling van wetenschappelyk onderzoek.
Naar sprekers meening is 't een inrichting
van vormingopleiding en opvoeding van
studentenwetenschappelgk onderzoek is
De heer De Visser opperde verschillende
bezwaren tegen het ontwerp. Hg verdedigde
de openbare Universiteit, die geenszins door
den Staat in een bepaalde geestesrichting is
gedreven. Spreker had gewenscht, dat deze
partieele herziening achterwege ware gebleven
om later principieel deze geheele materie te
regelen in de richting der zelfregeeriDg van
de Universiteiten. Waar spr. twyfelt aan de
opbouwende kracht van het ontwerp, gevoelt
hg zich vooralsnog bezwaard zgn stem er aan
te geven.
Ten opzichte van het korps officieren
der Kon. Ned. Marine-reserve is bepaald,, dat
de luitenants ter zee ie en 2e klasse en de
adelborsten le kl. gelijkgesteld zgn in raDg
met de officieren der Kon. Ned. Zeemacht van
gelgkluidenden rangterwyl buitengewone
adelborsten den laagsten rang van officier
bekleeden.
Matrozen en torpedisten behoeven voor het
aangaan van een huwolyk geen toestemming
van den Minister van Marine.
Begin April zal de Koninklgke Familie
weder het Paleis Het Loo betrekken. De
verjaardag van Prins Hendrik wordt aldaar
gevierd, terwgl het gewone jaarlgksche bezoek
aan Amsterdam van uit Het Loo zal geschieden.
In de Woensdag gehouden zitting van
den Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van be8tnnr, werden behandeld de beroepen
van C. E. van DykeKievit en anderen,
onderwgzeressen aan de openbare lagere school
te Ierseke, tegen het besluit van Gedep. Staten
van Zeeland, waarby is goedgekeurd de ver
ordening regelende de jaarwedden van de
hoofden en het verder onderwgzend personeel
der openbare lagere school in de gemeente
Ierseke. Rapporteur was de staatsraad mr.
Moltzer.
Botterdam, 18 Febr. De politie heeft
aangehouden den klerk der telegraphie Br.,
verdacht van vernietiging van telegrammen
na overseining en van verduistering van de
seinkosten door het niet inschryven op het
proces-ver baal.
Het bedrog werd ontdekt door het terug
komen van een onbestelbaar telegram.
Middelharnis, 18 Febr. Dinsdagmiddag
is vrouw C. Langbroekv. Dyk (de moeder)
ten huize van dr. Pameger alhier geopereerd.
Deze operatie werd verricht door de doctoren
Pameger en Bouman uit Middelharnis en
Rinkel uit Dirksland.
De operatie is uitstekend gelukt en het
mocht den doctoren gelukken den kogel uit
de benedenkaak te verwydereD.
De toeBtand van deze vrouw is echter nog
zeer ernstig.»
De wonden der dochter zgn zoo goed als
genezeD.
Het kinderlgk is Maandag ter aarde besteld.
Spreker betoogdedat het wetsontwerp niet
dient om de vrgheid van het Hooger Onder-
wys te bevorderen, maar om die vrgheid beter
te realieeeren.
Spreker trad vervolgens in een beoordeeling
van de voorwaarden voor de toekenning van
den effectus civilis aan de bizondere Univer-
teiten, welke voorwaarden niet elk op zichzelf
maar in onderling verband beschouwd moeten
worden en zoolang mogelyk dienen te zgn.
Maar den effectus civilis wil hg niet toekennen
aan vereenigingen of corporation, maar slechts
aan eenigen tijd bestaande Universiteiten, ter
wgl op het College van Curatoren de volle
verantwoordelgkheid moet rusten voor het
beheer tegenover het publiek gezag.
De heer Roessingh bestreed het ontwerp,
waardoor in stryd met het lands- en volks
belang het peil van het Hooger Onderwgs
wordt verlaagd, omdat waarborgen voor het
bizonder universitair onderwgs niets betee-
kenen, te meer waar de Staat, wat het uit
oefenen van toezicht betreft, voor een gesloten
deur zal staan.
Oosterland. Woensdagavond j.I. werd
door de Vereeniging aOosterland's Kolenfonds"
de jaarlgksche algemeene vergadering ge
houden ten huize van J. J. Beye alhier.
De voorzitter opende de vergadering, en
betuigde zgn ingenomenheid voor de belang
stelling, dio uit de talryke opkomst blgkt.
Na voorlezing der notulen, die onveranderd
worden goedgekeurd, legt de boekhouder de
rekening over van het afgeloopen jaar. Deze
wordt goedgekeurd in ontvangst op f 4468.28,
in uitgaaf op f 4153.085, alzoo met een saldo
van f 315.195. Er blgkt uit, dat over 1903
zgn geleverd 6050 zak kachelstukken en
semeekolen.
j Staande de vergadering werden pl. m. 4300
zakken kolen opgegeven.
H"vet ledental bedraagt 199; tegenwoordig
f waren 118 leden; 3 nieuwe leden traden toe.
I Niets' meer aan de orde zynde, sluit de
j voorzitten de vergadering,
i St.-Fib:psland, 18 Febr. Op zgn verzoek
i is aan den heer M. Stole eervol ontslag ver
leend als woger aan de weegbrug alhier. In
zgn plaats is benoemd de beer Am. Stola.
SL-Maartensdijk. Door den gemeenteraad
is de bezoldiging van den gemeente-genees
heer, dhr. A. J. Geluk, veranderd van
wisselende inkomsten in een vaste jaarwedde
van f 650. Hiervoor belast zich de heer
Geluk met de armenpraktgk, de doodschouw
en d.e vaccinatie.
O ud-VoBsemeer. In de vergadering van
den Raad dezer gemeente op Woensdag 1.1.
kwrpn in behandeling een tweetal adressen
van ingezetenen, houdende verzoek om ver
hooging der jaarlgksche toelage aan den
alhier gevestigden veearts, thans f 50 be-
loopende. Verzocht werd in die adressen hem
f 250 toe te staan. Naar aanleiding daarvan
is, na uitvoerige bespreking, besloten de toe-
lage op f 50 te houden, onder zekere voor
waarde. Een aanvraag was ingekomen van
het beetunr der Ned. Herv. GemeeDte alhier
om mededeeling van den eventueelen verkoop-
prys van den Noordelgken vleugel der Ned.
Herv. Kerk. Naar aanleiding daarvan werd
besloten om vooraf nog nadere inliohtingen
bg genoemd kerkbestuur te vragen, of ook
genegenheid zou bestaan den toren over^ te
nemen. Tot leden der commissie tot wering
van schoolverzuim werden herbenoemd de
heeren G. M. van den Ende en M. E. Pruyssen,
terwgl ook de andere heeren werden her
benoemd, zgnde C. A. Gunst, M. A. Vermat
en J. L. Lindhout Sr., daar deze als
administratieve maatregel ontslag hadden
gevraagd. De heer G. J. Ampt, oud-gemeente
ontvanger werd ontheven van zgn borgtocht,
gesteld tot zekerheid van zgn beheer als
ontvanger der gemeente. Besloten werd verder
om de straat van de Oude Molen tot den
oprit in de Kalisbuurt te verbroeden, en de
Molenstraat geheel te beleggen, en «enige
slooten te dempen en te rioleeren. Besproken
werd het plaatsen van een lantaarn op hoé
gehucht Boschhoofd, met dit gevolg, dat een
lantaarn op het gehucht zal worden aan
gebracht tegen het eerst komende najaar.
Hierna was aan de orde de bespreking van
het onderwgzend personeel, in verband met
het getal leerlingen op 15 Jan. 1.1.volgens
dat getal zou één onderwyzer overcompleet
zgn. De Raad besloot met algemeene stemmen
nog niet tot op-wachtgeld-etelling van één der
onderwyzers over te gaan en het gevoelen in
te winnen van autoriteiten omtrent het toe
laten ran loorlingon op jeugdiger leeftgd dan
tot heden geschiedt, waardoor ontslaggeven
voorkomen zou worden. Verder word .oa de
benoeming van een commissie tot ondoccoek
van de primitieve kohieren van den hoofdelijke»
omslag en de hondenbelasting voor 1904,
besloten opnieuw de waterkom genaamd »den
Doelen" voor zeven jaren van de Ambachts-
heerlijkheid te huren. Een schrgven van de
gezondheidscommissie in zake keuring van
vleesch, zal behandeld worden bg de wijziging
der algemeene verordening van politie, wat
weldra zal geschieden.
De heer Friderichs maakte bg de omvraag
nog eenige opmerkingen omtrent het vervoor
van een gestorven paard en eene zieke koe,
en de inlichtingen, die hg daarbg vroeg,
werden hem verstrekt, hierin bestaande, dat
handelingen, die vermoedelyk krachtens de
politie-verordening strafbare feiten opleveiren,
door de politie zooveel mogelgk worden
onderzooht, zoo zg daarvan kennis krijgt.
De sociëteit, alhier opgericht en thans
ongeveer 25 leden tellende, heeft na vast
stelling van het reglement en het aanwgzen
van een bestuur, bg hare geboorte den naam
verkregen van ïOns Genoegen".
Goes. In verband met de fraude, gepleegd
in het faillissement Prosee, zgn een paar
ingezetenen gearresteerd en naar Middelburg
gezonden. De familie P. zelf is nog altyd zoek.
De Vereeniging Handelsbelangen", die
hare leden uitsluitend telt onder de nering
doende burgerg, gaat in ledental zeer vooruit.
Het bedraagt reeds 48. Het is hoofdzakelgk
aan het optreden van deze VereenigiDg te
danken, dat het subsidie voor de geprojecteerde
tram Borssele—GoesWolfaartsdyk verhoogd
werd. Met een gelyksoortige vereeniging te
Middelburg is een overeenkomst aangegaan
om eikaars wederzydsche belangen te behar
tigen. Het bestuur zal trachten eene goede
oplossing te vinden van de kwestie: informatie.
De aftredende bestuursleden werden her
kozen.
Naar aanleiding van de regeeringsvoorstellen
tot verhooging van invoerrechten op enkele
artikelen, zal de vraag »vryhandel of bescher
ming" in een volgende bgeenkomst aan de
orde worden gesteld.
Uit een stal in do Voorstad zgn eenige
gedeelten van paardentuigen gestolen. De
politie stelt een onderzoek in naar den dader.
Een streven van de zyde der arbeiders
naar »Hooger op" heeft sncces gehad. Onge
veer een honderdtal trad toe om te trachten
een inrichtiog te krggen, een eigen te huis
voor lezingen, cursussen, voordraohten enz.
Tot voorloopige bestuurders werden gekozen
J. Behagen, L. Broekveld, M. Geene, W. vaD
de Visse, J. Zom en J. Kleuve. Men zal
trachten van de bnrgerg geldelgken en anderen
steun te verkrijgen.
Middelburg, 17 Febr. In de heden ge
bonden zitting van den gemeenteraad werd
een breedvoerige discussie gehouden over een
voorstel van de heer mr. R. Fruin betrekke
lijk een verzoek van den Middelburgschen
Bestnurdersbond om van gemeentewege tege
moet te komen aan de hier heerschende
werkloosheid.
Burgem. en Weth. stelden voor, aan adres
santen tte betichten, dat door den Raad geen
termen kunnen worden gevonden om, overeen
komstig hetgeen door adressanten schgnt te
worden bedoeld, aan de hier voorkomende
werkloosheid tegemoet te komen.
De heer Fruin nu had naar aanleiding van
het prre-advies van het Dag. Bestuur êen
voorstel ingediend om het Dag. Bestuur uit
noodigen met de requestranten in overleg
te «treden over de mogelykheid en de wensche-
Igkheid van een verzekering der werklieden
met sterna .van de gemeente tegen de gevolgen
van de gedwongen werkloosheid.
Dit voorstel werd, .behalve door den heer
Fruin zelf, verdedigd <ioor de heeren Van
Dunné en jhr. Van Teylingen en daarentegen
bestreden door de heeren jhr. mr. Schorer en
mr. de Veer. Het werd echter verworpen met
9 tegen 7 stemmeD, en daarna het voorstel
.van Burgem. en Weth. zonder hoofdelgke
stemming goedgekeurd.
-r- Men tracht op de vieschereplaatsen over
te -gaan tot oprichting van afdeelingen van
den Vissohersboud, een bond zonder politieke
of godsdienstige kleur, doch uitsluitend ten
doel hebbende lotsverbetering van de visschers
te verkrygen.
Vlissingen, 18 Febr. -JHeden is alhier
bericht ontvangen dat gisterenavond te Dieren
la overleden de heer C. L. van Woqlderen,
die den 1 Januari de betrekking van directeur
der Maatschappy »Zeeland" heeft neergelegd,
na gedurende 26 jaren als zoodanig werkzaam
te zgn geweest. De overledene, die 22 Juli
,i&39 te Rheden werd geboren, bereikte dus
den Jeeftgd van 64 jaren. Aanvankelyk voor
den caaeioedifc.nst opgeleid, klom bg daar op
tot den rang van luitenant, en werd in 1876
benoemd tot direo^v van de Maatschappg
Zeeland", in .«elke betrekking hij zeer veel
ia het behang van die Maatschappg heeft
gedaan. Trouwens hiervan wO'den de duide-
lgkete bewgzen gegeven in de onlangs te
Amsterdam gehouden vergadering, waarin
hem bg het toekennen van eervol ontslag,
groote lof werd toegezwaaid voor al hetgeen
5g voor de Maatschappg Zeeland" heeft
godaan, on met algemeene stemmen zgn
benoeming tot commissaris volgde.
Hoezeer hg 4ok gezien was buiten zgn
veelomvattenden en gewiohtigen werkkring
aan de Maatschappg »Zeeland", bleek wel
het beste uit het hem door Zeeuwsche
vrienden aangeboden hnldeblgk bg zgn vertrek
uit Zeeland.
De heer Van Woelderea was van 29
Augustus 1888 tot bg de ipeiiodieke ver
kiezingen in 1901 lid van de Prov. Staten
van Zeeland. Hg werd in het laatstgenoemde
jaar niet herkozen, doch moest het toen met
slechts eükele stemmen afleggen tegen zgne
anti-rev. iegencandidaat.
Bovendien was hg te Middelburg in ver
schillende andere betrekkingen zeer nuttig
werkzaam. Hij heeft te Dieren, waar hg rust
ging zoeken na een zoo welbesteed leven,
niet lang van deze rust kunnen geoieten.
Dat zgn heengaan vooral te Middelburg en
Vlissingen, doch verder in geheel Zeeland
met leedwezen zal worden vernomen, daarvan
zgn wg overtuigd.
KBOIT8ZAEE1.
I
Voor de rechtbank te Amsterdam werd
Dinsdag behandeld de zaak van den jongen
man, die op den Tweeden Kerstdag een 60-
jarigen melkslgter mishandelde, omdat deze
zich boos maakte, wgl zgn poes een trap had
gekregen. Zooals men weet, overleed de
melkslgter aan de gevolgen der mishandeling.
De beklaagde zeide veel verdriet te hebben
over het gebeurde, eu hg zou z'n daad gaarne
ongedaan hebben gemaakt. Ook ontkende hy,
dat zgn stoot zoo sterk was geweest. De
melkslgter was meer teruggevallen dan terug
gegooid. Maar de getuigen verklaarden
anders.
De eisch van het O. M, luiddedrie jaar
gevangenisstraf.
